درمان در رفتگی مچ پا به روش‌های مختلف به همراه شیوه تشخیص
درمان در رفتگی مچ پا زمانی انجام می‌شود که سر استخوان از حفره مفصلی مچ پا خارج شده باشد. در رفتگی مچ پا (ankle dislocation)، شاید به علت جراحت یا پارگی بافت نرم این ناحیه اتفاق بیفتد. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب می‌خواهیم به معرفی راه‌های درمان در رفتگی مچ پا بپردازیم.
در رفتگی مچ پا
در رفتگی مچ پا وقتی اتفاق می‌افتد که یک مفصل بیش از حد طبیعی دامنه حرکتی خود، حرکت کند و از حفره مفصلی مچ پا خارج شود. وقتی در رفتگی مچ پا اتفاق می‌افتد، استخوان‌ها عملکرد طبیعی خود در کنار یکدیگر را از دست می‌دهند.
مچ پا، وزن بدن ما را تحمل می‌کند و دررفتگی مچ پا با اختلال در عملکرد این عضو و دردی آزاردهنده، ما را ناتوان خواهد کرد. در رفتگی مچ پا به دلیل وارد شدن فشار ناگهانی و شدید به این ناحیه ایجاد می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی پا درد و روش های ساده تسکین درد پا
در واقع در این حالت، اتصال میان استخوان‌هایی که کنار یکدیگر هستند، از بین می‌رود. بیشتر در رفتگی‌های مچ پا به سمت بیرون اتفاق می‌افتد. به طور کلی، مچ پا در پنج جهت قدامی، خلفی، جانبی، داخلی یا فوقانی دچار در رفتگی می‌شود. چهار دررفتگی اول را اغلب می‌توان در بخش اورژانس درمان و درد را با آرام‌بخش کاهش داد. گاهی در رفتگی به ویژه در رفتگی فوقانی منجر به شکستگی پیلون (خرد شدن استخوان مچ پا) می‌شود و نیاز به مشاوره ارتوپدی دارد.
بیشتر بخوانید: 8 ورزش برای کف پای صاف و حرکات اصلاحی قوس افتاده پا
تشخیص در رفتگی مچ پا
متخصصان با شما در مورد علائم و سابقه سلامتی‌تان صحبت خواهند کرد. پزشک شما را معاینه فیزیکی انجام داده و احتمال آسیب‌های دیگر را هم بررسی می‌کند.
متخصص شاید در هنگام معاینه به قسمت‌هایی از ساق و مچ پا کمی فشار وارد کند. این کار برای بررسی درد و تورم است. پزشک شما همچنین احتمالا بررسی کند که رگ‌های خونی و جریان خون در پای شما سلامت هستند یا آسیب دیده‌اند.
بیشتر بخوانید: خار پاشنه پا و 9 راه درمانی بدون جراحی و درمان آن با 7 حرکت ورزشی
برای بررسی شکستگی احتمالی استخوان به عکس‌برداری با اشعه ایکس از ساق و مچ پا نیاز دارید. همچنین احتمال دارد که نیاز به سی تی اسکن یا ام آر آی داشته باشید.
این آزمایش‌ها به پزشک اجازه می‌دهد تا آسیب را با جزئیات بیشتری بررسی کند. در معاینه، توجه به جهت مچ پا، وجود یا عدم وجود نبض پشت پا و نبض تیبیا خلفی، بررسی مویرگ دیستال پا، سایر آسیب‌های مرتبط با پا و نواحی موضعی مهم است.
بیشتر بخوانید: درد پاشنه پا؛ معرفی 12 درمان برای این عارضه
حساسیت و تورم معاینه حسی باید شامل پشت پا، جنبه‌های جانبی و داخلی پا و احساسی که دقیقا نزدیک به انگشت بزرگ و انگشت دوم یعنی ناحیه عصب پرونئال عمیق است، باشد.
معاینه‌کننده همچنین باید به توانایی خم شدن و دراز کردن انگشتان پا توجه کند. این یافته‌های مهم معاینه فیزیکی باید قبل و بعد از هر اقدامی برای درمان در رفتگی مچ پا، ثبت شوند.
قبل از تلاش برای درمان در رفتگی مچ پا باید از هر دو مچ پا و استخوان ساق پا، عکس‌برداری اشعه ایکس انجام شود. از مچ پا باید سه نما شامل نماهای قدامی خلفی، جانبی و مورتیس (مورتیس به هم راستا بودن مفصل مچ پا کمک می‌کند) گرفته شود.
بیشتر بخوانید: درمان پا درد؛ از داروهای ضدالتهابی،کیسه‌های یخ و کفش طبی
در مورد شکستگی از نوع پیلون (خرد شدن استخوان مچ پا)، سی تی اسکن شاید ضروری باشد. قبل از سی تی اسکن باید با جراح ارتوپد مشورت کرد، زیرا اگر شکستگی نیاز به تثبیت خارجی موقتی داشته باشد، باید پس از تکمیل آن سی تی اسکن برای برنامه‌ریزی مناسب قبل از عمل انجام شود.
بیشتر بخوانید: درمان درد ساق پا با کمک روش‌های خانگی، سنتی و جراحی
درمان در رفتگی مچ پا
بهتر است برای درمان در رفتگی مچ پا به پزشک ارتوپد مراجعه کنید. درمان شما شاید بسته به نوع دررفتگی و هر آسیب دیگری متفاوت باشد. درمان شما امکان دارد که شامل موارد زیر شود:
- داروهای ضددرد
- پزشک استخوان‌های شما را بدون جراحی به جای خود باز می‌گرداند (جاانداختن)
- بالا نگه داشتن مچ پا و استفاده از کمپرس سرد
- یک آتل برای ثابت نگه داشتن مچ پا
- گچ گرفتن برای ثابت نگه داشتن مچ پا پس از کاهش تورم
- در برخی موارد، جراحی اورژانسی
بیشتر بخوانید: 3 درمان در رفتگی لگن؛ نجات مفصلی که وزن بدن ما را تحمل می‌کند
شاید برای درمان آسیب خود نیاز به جراحی داشته باشید. در طول جراحی، پزشک استخوان‌های شما را در جای خود قرار می‌دهد تا به درستی بهبود یابند. پزشک شما احتمالا از صفحات و پیچ‌های مخصوص برای نگه داشتن استخوان‌ها در جای خود استفاده کند. او همچنین احتمال دارد که پارگی رباط‌های شما را برطرف کند.
بیشتر بخوانید: درمان زانودرد، معالجه درد زانو با روش‌های موثر خانگی و دارویی
پس از اینکه پای شما کمی بهبود یافت، پزشک امکان دارد که یک بریس یا آتل متحرک به شما بدهد. در این حالت می‌توانید فیزیوتراپی را نیز شروع کنید. این تمرینات به شما کمک می‌کند دامنه حرکتی و قدرت خود را بازیابی و حفظ کنید.
احتمالا چند ماه پس از آسیب‌دیدگی باید از عصا استفاده کنید. پزشک یا فیزیوتراپیست به شما اطلاع می‌دهد که چه زمانی می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
بیشتر بخوانید: علت پا درد از زانو به پایین و بهترین روش‌های درمان خانگی و پزشکی
همچنین شاید پزشک دارویی برای جلوگیری از لخته شدن خون در پا در حین بهبودی تجویز کند. به این داروها، رقیق‌کننده خون می‌گویند. اگر آسیب باعث پارگی در پوست شود، احتمالا به آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشید.
احتمال دارد که پزشک در مورد رژیم غذایی به شما توصیه کند. این کار به آن دلیل است که یک رژیم غذایی غنی از کلسیم، ویتامین D و پروتئین می‌تواند به بهبودی کمک کند.
شاید پزشک از بیمار بخواهد که از برخی داروهای بدون نسخه برای درد استفاده نکند. برخی از این داروها احتمالا بهبود طبیعی استخوان را به تاخیر بیندازند. اگر سیگار می‌کشید، پزشک توصیه می‌کند که سیگار را ترک کنید. سیگار می‌تواند بهبود استخوان را به تاخیر بیندازد.
بیشتر بخوانید: پا درد، شناخت 16 دلیل و بررسی 10 روش درمان خانگی درد پا
مشکلات و عوارض احتمالی دررفتگی مچ پا چیست؟
شاید عوارض و معضلاتی ناشی از دررفتگی مچ پا داشته باشید، مانند:
- سفتی در مفصل شما (فیزیوتراپی احتمالا به رفع آن کمک کند)
- آرتریت مچ پا باعث درد پایدار (مزمن) مچ پا می‌شود
- عفونت که احتمال دارد نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک یا جراحی بعدی داشته باشد
- استخوان شکسته‌ای که به درستی بهبود نمی‌یابد و امکان دارد به جراحی بعدی نیاز داشته باشد
- درد ناشی از صفحات و پیچ‌های مورد استفاده در جراحی (این تجهیزات ارتوپدی شاید در آینده با جراحی مجدد، خارج شوند)
- مشکلات در بهبود زخم
- آسیب رگ خونی یا عصبی ناشی از دررفتگی یا شکستگی
- لخته خون
- خطر عوارض احتمالا بسته به سلامت عمومی و شدت آسیب شما متفاوت باشد. تمام دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید. این کار به کاهش خطر عوارض کمک می کند.
بیشتر بخوانید: ورزش پای پرانتزی؛ تمرینات موثر برای بهبودی ظاهر پاها
مراجعه به پزشک برای درمان در رفتگی مچ پا
اگر درد شما به جای بهتر شدن، بدتر شد؛ فورا با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت داشتن هرگونه بی‌حسی یا تورم در پای خود یا تب بالا به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر علائم ناگهانی و شدید مانند تنگی نفس ناگهانی داشتید با 115 تماس بگیرید. نکاتی که به شما کمک می‌کند تا از مراجعه به پزشک، بیشترین بهره را ببرید:
- دلیل معاینات خود را بدانید و بدانید که چه اتفاقی برای مچ پای شما افتاده است
- قبل از مراجعه، سؤالاتی را که می‌خواهید به آن‌ها پاسخ دهید، یادداشت کنید
- شخصی را با خود بیاورید تا به شما کمک کند سوال بپرسید و آنچه را که پزشک به شما می‌گوید، به خاطر بسپارید
- مشکلاتی که پزشک می‌گوید و هرگونه دارو، درمان یا آزمایش را یادداشت کنید. همچنین هر دستورالعمل جدیدی را که پزشک به شما می‌دهد را بنویسید
- بدانید که چرا یک دارو یا درمان جدید تجویز می‌شود و چگونه به شما کمک می‌کند. همچنین بدانید چه عوارضی دارد
- بپرسید که آیا بیماری شما می‌تواند به روش‌های دیگری درمان شود یا خیر
- بدانید چرا یک آزمایش یا روش توصیه می‌شود و نتایج چه معنایی می‌تواند داشته باشد
- بدانید اگر دارویی را نمی‌توانید مصرف کنید یا آزمایش یا درمانی را نمی‌توانید انجام دهید، چه جایگزینی وجود دارد
- اگر قرار ملاقات بعدی دارید، تاریخ، زمان و هدف آن بازدید را یادداشت کنید
- بدانید اگر سوالی دارید چگونه می‌توانید با پزشک خود تماس بگیرید
بیشتر بخوانید: 8 ورزش برای پای ضربدری تمریناتی برای درمان ژنووالگوم
توصیه‌های پایانی در مورد درمان در رفتگی مچ پا
دررفتگی مچ پا یک آسیب شدید است که در آن جدایی غیرطبیعی بین یک یا چند استخوان مفصل مچ پا وجود دارد. با این آسیب، شاید بلافاصله درد شدید، تورم و تغییر شکل ظاهری مچ پا اتفاق بیفتد.
احتمالا بعد از این اتفاق نمی‌توانید روی پای خود فشار بیاورید. در زمان وقوع دررفتگی مچ پا، اغلب بیمار با آسیب به استخوان درشت نی مراجعه می‌کند. درمان در رفتگی مچ پا و همه این آسیب‌ها در بیشتر موارد با داروهای مسکن و جاانداختن سریع استخوان مچ پا در موقعیت آناتومیک مناسب، انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید: صافی کف پا، روش تشخصی و عوارضی که برای بدن ایجاد می‌کند
اگر این کار نسبتا سریع انجام نشود، پارگی پوست و ایجاد تاول‌ها می‌تواند منجر به از بین رفتن پوشش پوستی مفصل و مشکلات و بیماری‌های مفصلی دائمی شود. دررفتگی مچ پا یکی از شایع‌ترین نوع دررفتگی است که نیاز به آرام‌بخش و مسکن دارد.
توجه داشته باشید که اکثریت قریب به اتفاق این آسیب‌ها، به ویژه آن‌هایی که شکستگی‌های شدید و مشهود دارند، نیاز به مداخله جراحی خواهند داشت. در مورد هرگونه شکستگی، دررفتگی با اختلال عروقی یا حسی، شکستگی دو مالئولار، شکستگی تریمالئولار، اختلال سندسموتیک یا شکستگی پیلون باید با متخصص ارتوپدی مشورت شود.
پزشک متخصص شما می‌تواند با معاینه فیزیکی و اشعه ایکس، وضعیت‌تان را تشخیص دهد. درمان در رفتگی مچ پا شاید شامل آتل، گچ گرفتن، جا انداختن استخوان و داروهای ضددرد باشد.
برخی از افراد نیز برای درمان در رفتگی مچ پا به جراحی نیاز خواهند داشت. بعضی از اشخاص احتمالا عوارض داشته باشند. این عوارض می‌تواند شامل عفونت یا آرتریت در مچ پا باشد.