فوق تخصص اعصاب و روان: علت اختلال بیش فعالی کودکان مشخص نیست
یک فوق تخصص اعصاب و روان کودک و نوجوان گفت: مشکلات مربوط به اختلال بیش فعالی زمانی نمود پیدا می‌کند که بچه‌های مبتلا به این اختلال میخواهند وارد مدرسه شوند.
دکتر فریبا عربگل فوق تخصص روانپزشکی (اعصاب و روان) کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار سیوطب با اشاره به اختلال بیش فعالی اظهار کرد: اختلال بیش فعالی یا کم توجهی یکی از اختلالات شایع روانپزشکی کودک و نوجوان است و حدود ۵ تا ۱۰ درصد بچه‌هایی که در سن مدرسه هستند از این اختلال رنج می‌برند. این مشکل در پسرها بیشتر از دخترها مشاهده می‌شود و سه دسته علامت دارد که اولی اختلال توجه و تمرکز، دومی علامت مربوط به پرتحرکی و سومین مورد هم در خصوص رفتارهای تکانشی است.
بیشتر بخوانید: بیش فعالی کودکان؛ درمان‌های گیاهی و تست رایگان فوری
وی در مورد اختلال توجه و تمرکز افزود: مشکلات مربوط به این اختلال زمانی نمود پیدا می‌کند که بچه‌های مبتلا به اختلال بیش فعالی میخواهند وارد مدرسه شوند. تا قبل از این مرحله به دلیل اینکه ما از بچه‌ها انتظار آموزش نداریم بیماری آنها مشخص نخواهد شد.
این فوق تخصص اعصاب و روان کودک و نوجوان اضافه کرد: این اختلال باعث می‌شود که عملکرد بچه‌ها در مدرسه افت پیدا کند؛ چراکه این بچه‌ها با توجه به محرک‌های مختلف مانند سر و صدای محیط حواسشان سر کلاس پرت می‌شود یا در رویا سیر می‌کنند. ممکن است وسایل‌شان را گم کنند یا در مدرسه جا بگذارند. این احتمال هم وجود دارد که اشتباهات ناشی از بی‌دقتی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: ۲۰ بازی تعادلی کودکان؛ از راه رفتن با مانع تا حرکت کردن شبیه خرچنگ
دکتر عربگل به مشکل پرتحرکی در بچه‌های مبتلا به اختلال بیش فعالی اشاره کرد و گفت: شاید خیلی از پدر و مادرها معتقد باشند که پرتحرکی فرزنداشان نرمال و طبیعی است و در ذهن‌شان این سوال ایجاد شود که از کجا متوجه شویم که این پرتحرکی طبیعی یا غیر طبیعی است؛ پرتحرکی نرمال، افت عملکرد ایجاد نمی‌کند و کودک می‌تواند به‌راحتی درس بخواند و روابط اجتماعی داشته باشد. این کودک برای خانواده مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما پرتحرکی غیرطبیعی و بیشتر از حد نرمال باعث می‌شود که خانواده اذیت شود و مدام به کودک تذکر دهد یا او را به خاطر رفتارش سرزنش یا تنبیه کند.
وی ادامه داد: این نوع رفتار باعث می‌شود کودک در جمع و مهمانی‌ها بازخوردهای منفی بشنود و او را طرد کنند. حتی ممکن است به خاطر شلوغی کودک، خانواده‌ها روابط اجتماعی‌شان را محدود یا قطع کنند. زیاد بودن تحرک و جنب جوش نسبت به سایر کودکان، بر هم خوردن عملکرد و بی‌هدف بودن تحرک‌ها نشان از پرتحرکی غیرنرمال دارد.
این روانپزشک کودک و نوجوان تصریح کرد: مشکل دیگر این کودکان همراه بودن اختلال‌شان با مشکل توجه و تمرکز و رفتار تکانشی است، در حالی که در پرتحرکی هدفمند و نرمال، اختلال توجه و تمرکز و رفتارهای تکانشی نداریم.
بیشتر بخوانید: بیش فعالی بزرگسالان یا اختلال کم توجهی۱۴ علائم این اختلال عصبی
عربگل در مورد سومین مشکل کودکان بیش فعال توضیح داد: سومین مشکل، رفتارهای تکانشی است؛ یعنی فرد بدون اینکه به عاقبت کار فکر کند آن را انجام دهد یا حرفی بزند که اشتباه است و بعد از آن پشیمان شود. این کودکان خیلی زود عصبانی می‌شوند و در یک لحظه تصمیم به انجام کار اشتباهی می‌گیرند. حتی ممکن است پرحرف باشند و وسط حرف دیگران بپرند یا با تصمیم‌های ناگهانی باعث رنجش دیگران شوند.
وی در مورد آینده این کودکان، گفت: معمولاً هر چه سن کودک بیشتر می‌شود و از مرحله پیش از مدرسه فاصله می‌گیرد، از شدت تحرک و جنب و جوش وی کاسته می‌شود. بچه‌هایی که در مهدکودک مدام در حال دویدن و پریدن وسط کلاس هستند، وقتی به سن مدرسه میرسند تحرک زیادی ندارند، اما ممکن است در کلاس مدام ناآرام باشند. این کودکان زمانی که بزرگ می‌شوند و وارد دوران راهنمایی و دبیرستان می‌شوند ممکن است پرتحرکی آنها خیلی دیده نشود، اما در موقعیت‌های خسته کننده دچار احساس بی قراری درونی می‌شوند و نیاز به درمان به خصوص درمان دارویی پیدا می‌کنند.
بیشتر بخوانید: ۱۲ درمان استرس مزمن و عوارض وحشتناکی که درمان اضطراب را ضروری می‌سازد
فوق تخصص اعصاب و روان کودک و نوجوان در ادامه بیان کرد: حدود ۴۰ درصد این کودکان در سن نوجوانی و بزرگسالی بهبود می‌یابند، اما حدود 60 درصد اختلال بیش فعالی به شکلی ادامه پیدا می‌کند و به بزرگسالی هم کشیده می‌شود؛ یعنی آنهایی که در سن نوجوانی هستند با بهبودی نیازشان به دارو از بین میرود، اما در بعضی از بیماران اختلال توجه و تمرکز و رفتارهای تکانشی ادامه پیدا می‌کند.
عربگل اضافه کرد: علت این اختلال هنوز مشخص نشده، اما به هر حال نقصی در پایانه‌های شیمیایی مغز مانند نوراپی نفرین و در دوپامین است که باعث می‌شود بچه‌ها دچار این مشکل شوند. درمان دارویی روی سیستم نوروترانسمیتری تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که این افراد بهبودی قابل توجهی پیدا کنند. در وهله اول این افراد نیاز به درمان دارویی دارند. برای این کودکان داروهایی تجویز می‌شود که توجه، تمرکز و رفتار آنها را بهتر کند و صبر و تحمل آنها را افزایش دهد. قرص ریتالین یکی از داروهایی است که توجه، تمرکز، رفتارهای تکانشی و پرتحرکی غیرهدفمند را کاهش می‌دهد.
وی تاکید کرد: در کنار درمان دارویی حتما لازم است که این کودکان رفتار درمانی شوند و روی کنترل خشمشان، رفتارهای تکانشی، روابط اجتماعی و گروهی کار شود. همینطور والدین این کودکان باید آموزش‌های فرزندپروری را ببینند تا متوجه شوند که چگونه باید با بچه‌ها برخورد کنند. بسیاری از کودکان بیش فعال به خاطر بازخوردهای منفی که در طول زندگی از اطرافیان، خانواده و معلم دریافت کرده‌اند، در بزرگسالی دچار افسردگی، استرس، اضطراب و اعتماد به نفس پایین می‌شوند. به همین دلیل باید نسبت به درمان به موقع این کودکان اقدام شود.
بیشتر بخوانید: اختلال اضطراب به همراه علائم جسمی، روانی و رفتاری
این روانپزشک کودک و نوجوان گفت: علائم این اختلال را می‌توان خیلی خوب مدیریت و کنترل کرد و زندگی کودک را نجات داد. اگر خانواده‌ها احساس می‌کنند بچه‌ها علائمی مانند توجه و تمرکز، پرتحرکی و رفتارهای تکانشی دارند، حتما باید با مراجعه به پزشک نسبت به درمان فرزندشان اقدام کنند. با مدیریت این اختلال می‌توان مشکلات رفتاری و تحصیلی کودک را کاهش داد.