8 درمان آلرژی فصلی برای رفع خطرات نهفته در واکنش ‌های آلرژیک  

درمان آلرژی از طریق داروهای طبیعی و بدون نسخه در خانه گرفته تا درمان‌های نسخه‌ای و تست با کمک متخصص آلرژی انجام‌پذیر است. آلرژی که در یک فصل خاص رخ می‌دهد، بیشتر به عنوان تب یونجه شناخته می‌شود. تب یونجه زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن نسبت به یک آلرژن در فضای باز، مانند گرده یا خاک واکنش بیش از حد نشان دهد.

آلرژن عاملی برای ایجاد حساسیت بوده و عدم درمان آلرژی ممکن است به ایجاد یک بیماری در فرد بینجامد. رایج‌ترین آلرژن‌ها گرد و خاک و گرده‌های گیاهان پخش شده با باد، مانند درختان و علف‌های هرز هستند. گرده‌های پخش شده با حشرات آن‌قدر سنگین هستند که برای مدت طولانی در هوا باقی نمی‌مانند و کمتر احتمال دارد واکنش آلرژیک ایجاد کنند.

بیشتر بخوانید: زرد زخم و آشنایی با ۳ نمونه رایج این یبماری مسری عفونی

آلرژی‌های فصلی در طول زمستان رواج کمتری دارد، اما امکان دارد فردی در تمام طول سال نیاز به درمان آلرژی داشته باشد. گیاهان گرده‌های مربوطه خود را در زمان‌های مختلف سال منتشر می‌کنند.

علاوه بر آلرژی ناشی از گرده‌افشانی گیاهان افراد احتمال دارد به مواد آلرژی‌زا مانند کپک یا شوره حیوانات خانگی نیز واکنش نشان داده و نیازمند به درمان آلرژی داشته باشند. در این مقاله از مجله سلامت سیوطب به علائم، علل و شیوه‌های درمان آلرژی فصلی پرداخته شده است.

بیشتر بخوانید: بیماری های خود ایمنی؛ ۱۵ نمونه حمله به خودی توسط سیستم ایمنی بدن!

آلرژی فصلی چیست؟

آلرژی‌های فصلی همان چیزی است که باعث آبریزش بینی، آبریزش چشم و سرفه خواهد شد و بسیاری از مردم در فصول خاصی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

گاهی به حساسیت‌های فصلی تب یونجه نیز می‌گویند، اما آلرژی معمولا باعث تب نخواهد شد و لزوما در اثر قرار گرفتن در معرض یونجه به وجود نمی‌آید. انواع آلرژی‌های فصلی اغلب توسط گونه‌های خاصی از گرده‌ها و کپک‌ها بروز می‌یابند.

همان‌طور که از نام آن نیز پیداست، آلرژی فصلی معمولا یک یا دو فصل افراد را درگیر خواهد کرد. این با آلرژی‌های دائمی که در تمام طول سال علائم ایجاد می‌کنند متفاوت است. گرد و غبار، پوسته‌های خشک شده، شوره حیوانات، بقایای سوسک و کپک با ایجاد حساسیت‌های دائمی درمان آلرژی را برای شخص تبدیل به یک الزام خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: انواع بیماری های عفونی و ۳ راهکار مصونیت در برابر این بیماری‌‌ها

علائم آلرژی فصلی

شایع‌ترین علائم آلرژی فصلی عبارتند از:

• خارش و آبریزش چشم
• آبریزش، گرفتگی یا خارش بینی
• سرفه کردن
• عطسه کردن
• خستگی

آلرژی فصلی می‌تواند شبیه علائم سرماخوردگی باشد، اما آلرژی فصلی طولانی‌تر از سرماخوردگی معمولی یک هفته است. علائم آسم که اغلب در کنار آلرژی‌های فصلی خود را نشان می‌دهد، شخص را دچار تنگی نفس و خس‌خس سینه خواهد کرد و او را ملزم به یافتن راهی برای درمان آلرژی می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان تبخال دهان با ۱۵ روش برای خشک شدن سریع تاول‌های تبخال

علل ایجاد انواع آلرژی فصلی

تب یونجه زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن یک ماده معلق در هوا را که معمولا بی ضرر است به عنوان ماده‌ای خطرناک تشخیص دهد. بدن با ‌ترشح هیستامین و سایر مواد شیمیایی در جریان خون به آن ماده یا آلرژن پاسخ می‌دهد. این مواد شیمیایی علائم یک واکنش آلرژیک را ایجاد می‌کنند. محرک‌های رایج آلرژی از فصلی به فصل دیگر متفاوت است.

• بهار

درختان مسئول اکثر آلرژی‌های فصلی در فصل بهار هستند. درخت توسکا یکی از رایج‌ترین درختان در قسمت جغرافیای شمالی است که بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی به گرده آن واکنش نشان می‌دهند. سایر درختان آلرژی‌زا عبارتند از سدر، شاه بلوط، بید و صنوبر که برای درمان آلرژی ناشی از آن‌ها باید تمهیدات لازم را تدارک دید.

بیشتر بخوانید: هپاتیت C را جدی بگیرید؛ خطر ابتلا به سیروز و سرطان کبد

• تابستان

آلرژی یا تب یونجه نام خود را از فصل برداشت یونجه در ماه‌های تابستان گرفته است؛ اما مقصر واقعی آلرژی‌های فصلی تابستان، علف‌هایی مانند چچم، علف تیموتی و همچنین علف‌های هرز خاص هستند. به گفته بنیاد آسم و آلرژی آمریکا، علف‌ها، شایع‌ترین محرک برای افراد مبتلا به تب یونجه هستند.

بیشتر بخوانید : سینوزیت مزمن؛ علائم، تشخیص و راهکارهای خانگی برای درمان

• پاییز

پاییز فصل گیاه ابروسیا است. ابروسیا بیش از 40 گونه در سراسر جهان را شامل می‌شود. بیشتر آن‌ها در مناطق معتدل آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کنند. به عبارتی گیاهان مهاجمی هستند که کنترل آن‌ها دشوار به نظر می‌رسد و گرده آن‌ها یک آلرژن بسیار شایع و شدید است. عدم درمان آلرژی ناشی از آن افراد را به چالش‌های جدی از قبیل ایجاد آسم خواهد کشید.

برای کنترل و درمان آلرژی در فصل پاییز باید از گیاهانی که گرده خود را در این فصل می‌ریزند دوری کرد. این گیاهان عبارتند از: گزنه، ماگورت، ‌ترشک، چنار

بیشتر بخوانید: کم خونی یا آنمی؛ بیماری شایع در کودکی و بزرگسالی را بشناسید و درمان کنید

• زمستان

در زمستان، بیشتر آلرژن‌های بیرون از خانه خفته هستند. در نتیجه، هوای سرد برای بسیاری از افراد مبتلا به حساسیت فصلی نوعی درمان آلرژی به حساب می‌آید. کاهش آمار مراجعه به پزشک برای درمان آلرژی در زمستان صرفا به خاطر نبود آلرژن نیست بلکه افراد به دلیل وجود سرما بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذرانند. این بدان معناست که افراد کمتر در معرض آلرژن‌ها قرار دارند.

اگر فردی مستعد ابتلا به آلرژی‌های فصلی باشد، امکان دارد به آلرژن‌های داخلی مانند کپک، شوره حیوانات خانگی، کنه‌های گرد و غبار یا سوسک‌ها نیز واکنش نشان دهد. با این تفاسیر فرد مستعد ابتلا به حساسیت همیشه نیم نگاهی به درمان آلرژی در همه فصول سال دارد.

بیشتر بخوانید: کاهش پلاکت خون و ارتباط آن با کرونا ویروس + ۹ علت ترومبوسیتوپنی

حذف آلرژن‌های داخل خانه

حذف آلرژن‌های داخلی اغلب راحت‌تر از گرده‌های محیط بیرون است. در اینجا چند نکته برای خلاص شدن از آلرژن‌های رایج در خانه آورده شده است:

• ملافه‌ها حداقل هفته‌ای یک بار در آب بسیار داغ شسته شود
• ملافه و بالش با روکش‌های ضد حساسیت پوشانده شود
• حتی‌الامکان از فرش در خانه استفاده نشود
• حذف اسباب‌بازی‌ها از اتاق خواب فرزندان
• برطرف ساختن نشت آب و آسیب‌های آبی که به رشد کپک‌ها و آفات کمک می‌کند
• سطوح کپک‌زده و هر مکانی که قابلیت ایجاد کپک دارد از جمله مرطوب کننده‌ها، خنک کننده‌های باتلاقی، تهویه مطبوع و یخچال‌ها مدام تمیز شود
• استفاده از رطوبت‌گیر برای کاهش رطوبت اضافی

بیشتر بخوانید: مالاریا و هر چیزی که باید در مورد آن بدانید| علائم، درمان و پیشگیری

آلرژی فصلی چه زمانی ظاهر می‌شود؟

آلرژی‌های فصلی اغلب با فصل بهار مرتبط است، اما بسته به گرده‌ای که فرد به آن حساسیت دارد، می‌تواند در هر فصلی ظاهر شود.

زمانی که آلرژن‌های رایج ظاهر می‌شوند عبارتند از:

• گرده درخت که معمولا در بهار ظاهر می‌شود
• گرده چمن که در اواخر بهار و تابستان ظاهر می‌شود
• هاگ‌های کپک که اغلب در بهار، تابستان و پاییز باعث ایجاد آلرژی فصلی می‌شوند
• گرده ابروسیا که در پاییز ظاهر می‌شود

بیشتر بخوانید : واکسن پلی ساکارید و تاثیر آن در پیشگیری از عفونت‌های کشنده

خطرهای نهفته در آلرژی فصلی

اغلب خطرات عمده ناشی از آلرژی‌های فصلی وجود ندارد، اما برخی از افراد امکان دارد علائم بیشتری داشته باشند. بیماری‌های احتمالی ناشی از آلرژی عبارتند از:

• سینوزیت حاد یا مزمن (عفونت سینوس): وقتی مایع در سینوس‌های بینی (حفره‌های پر از هوا در صورت و داخل بینی) جمع می‌شود، به میکروب‌ها اجازه می‌دهد در آنجا رشد کنند
• عفونت دستگاه تنفسی فوقانی: عفونت‌های دهان، بینی و گلو از جمله بیماری‌های عفونی هستند که منجر به آبریزش بینی، گلودرد و سرفه می‌شوند
• پولیپ بینی: ضایعات نرم، بدون درد و غیرسرطانی پوشاننده بینی یا سینوس‌ها
• چکه پس از بینی: احساس جمع شدن مخاط در گلو یا چکیدن از پشت بینی که منجر به بلع مکرر یا پاک شدن گلو می‌شود، گلودرد تحریک شده و احساس توده در گلو
• عفونت گوش: حساسیت و عدم درمان آلرژی موجب عفونت در گوش که منجر به درد، تب و گیجی خواهد شد

اگرچه این علائم تهدید کننده زندگی نیستند، اما قطعا بر کیفیت زندگی افراد تاثیر منفی می‌گذارند. موارد جدی‌تر می‌تواند به برونشیت (سرفه ناشی از تورم راه‌های هوایی ریه‌ها و تولید مخاط در ریه‌ها) یا ذات الریه (عفونت جدی ریه‌ها که آن‌ها را با چرک و مایعات دیگر پر می‌کند) تبدیل شود.

بیشتر بخوانید: برونشیت یک بیماری تنفسی شایع در بین افراد مختلف، حتی کودکان

درمان آلرژی فصلی

برای درمان آلرژی بسته به شدت علائم راه‌های مختلفی وجود دارد. آن‌ها از اجتناب آلرژن تا درمان دارویی و ایمونوتراپی خاص را در بر می‌گیرند. درمان آلرژی به موقع به جلوگیری از بدتر شدن آلرژی و تبدیل آن به آسم کمک خواهد کرد.

1. اجتناب از آلرژن

برای پیشگیری یا کاهش علائم، مهم است که از تماس با گرده‌های ایجاد کننده آلرژی خودداری کرد. فعالیت‌های خارج از منزل بر اساس سطح گرده‌ها تنظیم شود. همچنین:

• زمانی که شدت گرده‌ها بالاست باید زمان کم‌تری خارج از منزل ماند
• برای انجام ورزش از ورزش‌های داخل سالن بهره ببرید تا قبل از نیاز به درمان آلرژی از وقوع آن جلوگیری به عمل آید
• عینک زدن در فضای باز
• بستن پنجره‌ها

بیشتر بخوانید: کزاز و عوارض تهدید کننده آن برای زندگی + ۵ مرحله مهم

در طول فصل گرده، پنجره‌ها فقط باید برای مدت کوتاهی برای تهویه هوای داخل اتاق باز شوند. هنگام بارش باران یا زمانی که پنجره‌ها دارای صفحه محافظ گرده‌ای هستند، باز بودن طولانی‌تر پنجره‌ها بهتر است.

• استفاده از فیلترهای گرده‌گیر در ماشین
• دوش گرفتن قبل از رفتن به رختخواب
• پرهیز از خشک کردن لباس‌های شسته شده در فضای باز
• نگه داشتن لباس‌های پوشیده شده در طول روز در محیطی جدای از اتاق خواب
• پرهیز از خوردن غذاهای تشدیدکننده آلرژی

بیشتر بخوانید: بیماری لوپوس؛ از علائم پوستی تا آسیب به مفاصل، کلیه‌، مغز، قلب و ریه‌

2. درمان آلرژی تنفسی با دارو

برای درمان آلرژی داروهای مختلفی کاربرد دارند. مهم‌ترین گروه‌های دارویی فعال شامل آنتی هیستامین‌ها، کورتیکواستروئیدها (کورتیزون)، آنتاگونیست‌های لکوترین و تثبیت کننده‌های ماست سل می‌باشد.

• آنتی هیستامین‌ها با اطمینان از اینکه گیرنده‌های هیستامین در بدن اشغال شده‌اند و هیستامین نمی‌تواند اثر خود را اعمال کند، واکنش آلرژیک را مسدود می‌کند
• کورتیکواستروئیدها هورمون‌هایی موجود در بدن هستند که به عنوان دارو نیز مصرف خواهند شد. این هورمون‌ها با جلوگیری از تولید پیام رسان‌های التهابی در سلول‌ها به درمان آلرژی کمک می‌کنند
• آنتاگونیست‌های لوکوترین اثر برخی از پیام رسان‌های التهابی (لوکوترین‌ها) را خنثی و به این طریق در درمان آلرژی ایفای نقش می‌کنند
• تثبیت کننده‌های ماست سل به نوعی در راستای اینکه ماست سل‌ها هیچ پیام رسان التهابی را آزاد نخواهند کرد در درمان آلرژی نقش دارند

برای اطمینان از موفقیت در درمان آلرژی ضروری است که در مورد آن به طور مفصل با پزشک معالج صحبت شود. استفاده از دارو برای درمان آلرژی، باید چند روز قبل از شروع فصل گرده آغاز کرده و تا زمانی که هوا فاقد گرده‌های محرک آلرژی باشد آن را ادامه داد.

بیشتر بخوانید: ذات الریه یا پنومونی؛ از علائم خطرناک تا درمان‌های خانگی سینه پهلو

3. قطره چشمی برای درمان آلرژی فصلی

قطره‌های چشمی ‌برای درمان قرمزی، خارش و جریان چشم (ملتحمه آلرژیک) کاربرد دارند. قطره چشم امکان دارد حاوی مواد فعالی از گروه آنتی هیستامین‌ها یا تثبیت کننده‌های ماست سل برای درمان آلرژی باشد. از آنجایی که قطره‌های چشمی ‌به صورت موضعی استفاده می‌شوند عوارض جانبی آن بعید به نظر می‌رسد.

بیشتر بخوانید: تعریق شبانه در فصول مختلف زنگ خطری برای حضور بیماری‌های دیگر

4. درمان آلرژی بینی با اسپری تنفسی از راه دماغ

آبریزش، گرفتگی یا خارش بینی با اسپری بینی قابل درمان خواهد بود. اسپری‌های بینی حاوی کورتیکواستروئیدها، آنتی هیستامین‌ها یا یک محصول ‌ترکیبی (آنتی هیستامین و کورتیکواستروئید) بوده و برای تسکین علائم کاربرد دارد.

درمان آلرژی با اسپری تنفسی تاثیر مثبتی نیز بر چشم می‌گذارد. اسپری‌های بینی با ظهور علائم به صورت موضعی عمل می‌کنند. به همین دلیل ایجاد عوارض جانبی ناشی از آن تقریبا بعید به نظر می‌رسد.

بیشتر بخوانید: ۱۲ درمان خانگی زخم دهان و رهایی از دردهای آزار دهنده

5. درمان آلرژی با قرص

قرص‌های حاوی آنتی هیستامین‌ها یا آنتاگونیست‌های لکوترین و در موارد شدید، کورتیکواستروئیدها برای درمان آلرژی مصرف می‌شوند. هر گونه عوارض جانبی احتمالی باید با پزشک معالج در میان گذاشته شود.

6. درمان آلرژی با قطره

قطره‌ها مانند قرص برای درمان آلرژی به گرده (مانند خارش سقف دهان، بینی و گوش‌ها، آبریزش بینی) مصرف می‌شوند. این قطره حاوی مواد فعال از گروه آنتی هیستامین‌ها و عمدتا برای درمان آلرژی کودکان به کار می‌رود.

بیشتر بخوانید: هپاتیت ب و مرگ خاموش

7. درمان آلرژی ریه

علائم تنفسی به دلیل آسم آلرژیک نیز گاهی رخ می‌دهد. آسم آلرژیک علائمی شبیه به نوع غیر آلرژیک آن دارد که این علائم عبارتند از:

سرفه، تنگی نفس، خس‌خس سینه، احساس فشار در سینه و تنگی قفسه سینه.

برای درمان موثر، باید از داروهای استنشاقی با کورتیکواستروئیدها و برونکودیلاتورها استفاده کرد. استفاده از آن‌ها و هرگونه عوارض جانبی احتمالی را باید با پزشک در جریان گذاشت.

بیشتر بخوانید: سرخک| علائم، عوارض و راه‌های پیشگیری از آن را بشناسید

8. درمان آلرژی پوستی در خانه

علائم آلرژی پوستی مانند قرمزی، خارش و تورم اغلب داروها قابل کنترل بوده و از بین می‌روند. راه‌هایی که برای درمان آلرژی پوستی باید پیش گرفت عبارتند از:

• اجتناب از تماس: واضح به نظر می‌رسد، اما ارزش یادآوری دارد. به صورت کلی باید از عامل ایجاد کننده آلرژی پرهیز کرد
• استفاده از کمپرس خنک یا دوش به آرام کردن خارش‌های ناشی از آلرژی فصلی کمک می‌کند.
• بلغور جو دوسر کلوئیدی: بلغور جو دوسر آسیاب شده به صورت پودر در دسترس است، بنابراین به خوبی با آب مخلوط می‌شود. این ماده پوست ملتهب برخی افراد را آرام خواهد کرد؛ اما افراد دیگر امکان دارد واکنش‌هایی نسبت به آن داشته باشند. برای امتحان، از آب ولرم استفاده شود، خیلی گرم بودن آب ممکن است منجر به خشکی و تحریک پوست شود
• کرم ضد خارش: لوسیون هیدروکورتیزون یا کالامین با تسکین خارش به درمان آلرژی کمک خواهد کرد
• پرهیز از لباس‌های تنگ: لباس‌های جذب و تنگ اندام‌های بدن را مستعد دریافت آلرژی می‌سازد. لباس‌های شل و خنک با پارچه‌های قابل تنفس مانند لباس‌های پنبه در واقع پیش درامدی برای درمان آلرژی خواهد بود
• مشکل پوستی: در صورت وجود مشکل پوستی که به خودی خود برطرف نمی‌شود، فرد باید توسط پزشک معاینه شود. حتی اگر امکان درمان خانگی آلرژی مهیا باشد. نباید فراموش کرد که این حالت ممکن است نشانه یک وضعیت پزشکی جدی باشد

بیشتر بخوانید: عفونت ادراری | چگونه به این عفونت مبتلا نشویم؟

چه زمانی باید برای درمان آلرژی به پزشک مراجعه کرد

در صورتی که آلرژی بیش از شش هفته طول کشید، یا به اندازه‌ای شدید بود که مانع از خوابیدن، کار کردن یا عملکرد طبیعی ‌شود، باید به پزشک مراجعه کرد. امکان دارد پزشک فرد را به متخصص آلرژی یا ایمونولوژیست ارجاع دهد. آن‌ها از شخص در مورد سابقه آلرژی می‌پرسند و آزمایشات پوستی یا خونی را برای تشخیص آلرژن‌های خاص انجام می‌دهند.

پزشک یا متخصص برای درمان آلرژی تنفسی عمدتا اسپری‌های بینی یا واکسن‌های آلرژی را تجویز خواهد کرد. واکسن‌های آلرژی یا ایمونوتراپی زیر جلدی (SCIT)، یک درمان اثبات شده آلرژی است که به عنوان یک روش تسکین طولانی مدت، فرد را نسبت به یک آلرژن خاص حساسیت زدایی می‌کند.

به گفته بنیاد آسم و آلرژی آمریکا، بسیاری از بیماران در طی یک تا سه سال پس از شروع SCIT تسکین کامل را تجربه می‌کنند و حداقل چندین سال پس از قطع درمان، مزیت‌های آن را با خود دارند.

شکل دیگری از ایمونوتراپی، قرص‌های آلرژی ایمونوتراپی زیرزبانی (SLIT) است. سازمان غذا و داروی ایالات متحده سه قرص را برای درمان آلرژی به علف و ابروسیا تایید کرده است.

بیشتر بخوانید : تب مالت، به اندازه یک لیوان شیر غیر پاستوریزه نزدیک است

یادداشت پایانی

آلرژی‌های فصلی توسط گرده‌های موجود که فصل‌های خاصی از سال در هوا شناور هستند، ایجاد می‌شود. گرده‌های ایجاد کننده حساسیت معمولا از درختان، علف‌های هرز و گل‌ها می‌آید. درختان رایج آلرژی زا عبارتند از توس، سرو، نارون، افرا و بلوط و علف‌های هرز رایج آلرژی زا عبارتند از: ابروسیا، درمنه، علف خوک، ربع‌بره.

گرده به خودی خود بی ضرر است، اما بدن بسیاری از افراد نسبت به گرده‌ها واکنش ایمنی نشان می‌دهد و آن را به عنوان یک آلرژن یا چیزی خطرناک در نظر می‌گیرد که امکان حمله به بدن را دارد.

بیشتر بخوانید: انگل چیست؟ نشانه های وجود انگل در بدن چیست؟

بدن برای مبارزه با مهاجمان، آنتی بادی‌ها و مواد شیمیایی به نام هیستامین تولید می‌کند. در نهایت آلرژی با التهاب بینی، تحریک گلو و سایر علائم ناراحت‌کننده‌ای چون عطسه، خارش پوستی، قرمزی و خارش چشم و همچنین آبریزش مداوم بینی همراه خواهد بود.

اینکه آیا شخصی آلرژی فصلی دارد یا نه، اغلب توسط ژنتیک تعیین خواهد شد؛ بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده فردی آلرژی داشته باشد، احتمالا خود او نیز به آن مبتلا است. وجود آلرژی و حساسیت‌های فصلی شخص را مجبور می‌کند که برای درمان آلرژی یک یا چند راه را طی کند تا به نتایج قابل قبولی در درمان دست یابد. سپاس از همراهی شما