15 درمان خانگی آسم؛ از حمام بخار تا تمرینات تنفسی

 

درمان خانگی آسم با استفاده از روش‌های ساده و در دسترسی صورت می‌گیرد؛ اما نکته قابل تامل این است که این روش‌های درمانی، آسم را از بین نمی‌برند و درمان نمی‌کنند؛ بلکه تنها راه‌حل‌هایی برای کنترل علائم و کاهش حملات آسم هستند.

از روش‌های مورد استفاده برای درمان خانگی آسم می‌توان به مصرف چای یا قهوه کافئین‌دار، سیر، زردچوبه و انجام ورزش‌های مناسب برای تنفس مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تخصصی تنفسی اشاره کرد.

در این مطلب از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی روش‌های درمان خانگی آسم خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

 

نگاهی سریع به موضوع درمان خانگی آسم

• ایستادن در زمان بروز حملات آسم، به راحتی و افزایش جریان هوای ورودی به ریه‌ها کمک می‌کند
• تمرینات تنفسی منظم علائم آسم و آرامش ذهنی را بهبود می‌بخشد
• زردچوبه با خواص ضدالتهابی و ضدحساسیتی که دارد در درمان خانگی آسم مفید است
• حمام بخار آسم را درمان نمی‌کند، اما در تامین و راحت‌تر نفس کشیدن کمک خواهد کرد

 

آیا می‌توان با درمان خانگی، آسم را از بین برد؟

در جواب به این سوال باید گفت: خیر. روش‌های درمانی خانگی و پزشکی تنها حملات آسم را کمتر، ملایم‌تر و در مواردی از آن‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین می‌توان با داروها، اجتناب از محرک‌ها و ایجاد یک برنامه دقیق، آسم را کنترل کرد.

باید گفت که حملات آسم به طور بالقوه تهدیدکننده زندگی هستند و در صورت بروز آن‌ها باید از داروها و اسپری‌های استنشاقی استفاده کرد. برای آشنایی بیشتر با روش‌های درمان خانگی آسم، بهتر است که با علائم و علل این بیماری آشنا شویم نه.

بیشتر بخوانید: درمان فوری تنگی نفس در خانه با 6 راهکار موثر

علل آسم چیست؟

آسم اغلب از واکنش سیستم ایمنی بدن به آلرژن در محیط ایجاد می‌شود. واکنش‌ها در افراد مختلف ممکن است به دلیل ژنتیک متفاوت باشد. باید گفت که علائم آسم در صورت برخورد با محرک‌ها آشکار می‌شود. از جمله محرک‌های رایج آسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پرز و موی حیوانات
• گرد و خاک
• گرده گیاهان
• دود، از جمله دود تنباکو
• آلودگی هوا
• هوای سرد
• احساساتی مانند استرس که باعث افزایش حجم هوای ورودی می‌شود
• ابتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی
• تمرین فیزیکی شدید

اگر به طور منظم آسم خود، مانند استفاده از داروهای پیشگیرانه و درمان خانگی آسم، را رعایت نکنید، ممکن است تعداد و شدت حملات نیز بیشتر شود.

بیشتر بخوانید: درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با 10 روش قطعی بهبودی

علائم حملات آسم

امکان دارد که حملات آسم به صورت جزئی رخ دهند؛ اما ممکن است خیلی سریع خطرناک شوند. در هنگام حمله، راه‌های هوایی به دلیل تورم و التهاب باریک و عضلات اطراف آن سفت می‌شوند. بدن همچنین مخاط اضافی تولید می‌کند و هوای عبوری از لوله‌های برونش را محدود خواهد کرد که تنفس صحیح را بسیار دشوار می‌کند.

علائم حمله آسم عبارتند از:

• سرفه‌ای که متوقف نمی‌شود
• خس خس سینه هنگام بازدم
• تنگی نفس
• تنفس بسیار سریع
• صورت رنگ پریده و عرق کرده

درمان سریع علائم به جلوگیری از بدتر شدن حمله آسم کمک خواهد کرد. اگر علائم بهبود نیابند، باید به دنبال کمک‌های فوری پزشکی باشید. اقداماتی که باید فورا در طول حمله انجام شوند عبارتند از:

• تمام تلاش خود را برای حفظ آرامش انجام دهید
• از اسپری استنشاقی خود استفاده کنید
• صاف بایستید یا بشینید

بر اساس مطالعه‌ای در سال 2013، ایستادن به افزایش جریان هوا در مقایسه با نشستن یا دراز کشیدن کمک می‌کند. اگر تنفس در طی چند دقیقه پس از استفاده از اسپری استنشاقی بهبود نیافت یا اگر بیمار شروع به احساس خواب‌آلودگی کرد، باید به دنبال کمک اضطراری باشید.

بیشتر بخوانید: چه عواملی باعث سرفه صبحگاهی می شود؟

روش‌های درمان خانگی آسم برای کنترل و بهبود علائم و حملات

برخی افراد معتقدند که درمان‌های مکمل به آسم کمک می‌کند. نمونه‌هایی از چنین درمان‌هایی عبارتند از:

 

1. مصرف چای یا قهوه کافئین‌دار

اعتقاد بر این است که کافئین موجود در چای سیاه یا سبز و قهوه به درمان آسم کمک می‌کند. این مواد غذایی مانند داروی محبوب آسم تئوفیلین عمل می‌کند و راه‌های هوایی را باز خواهند کرد.

تحقیقات نشان داده است که کافئین تا حدود 4 ساعت عملکرد تنفسی را در افراد مبتلا به آسم بهبود می‌بخشد. با این حال شواهد کافی برای نشان دادن اینکه آیا کافئین علائم آسم را بهبود می‌بخشد وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: خواص چای سبز و نقش آن در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان

2. اسانس اکالیپتوس

بر اساس بررسی تحقیقاتی در سال 2013، بعضی اسانس‌ها دارای خواص ضدالتهابی هستند که به درمان آسم کمک می‌کنند. یکی از آن‌ها اسانس اکالیپتوس است.

مطالعه‌ای در سال 2016 نشان داده است که 1.8- سینئول (1.8-cineole)، عنصر اصلی روغن اکالیپتوس التهاب راه هوایی را در موش‌های مبتلا به آسم کاهش داده است. به همین دلیل احتمال دارد که استنشاق بخار حاصل از اسانس اکالیپتوس به افراد مبتلا به آسم کمک کند.

بیشتر بخوانید: در تومور مغزی کجای سردرد میگیرد؟ ۹ علامت مهم تومور مغزی که احتمالاً نمیدانید!

3. اسانس اسطوخودوس

اسطوخودوس یکی دیگر از اسانس‌هایی است که در کنترل علائم و درمان خانگی آسم امیدوارکننده است. مطالعه‌ای در سال 2014 نشان داده است که استنشاق اسانس اسطوخودوس التهاب ناشی از آلرژی را کاهش می‌دهد و به آسم کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی سینوزیت با روش‌های ساده و کم هزینه؛ از عنبر نسارا تا پیاز

4. تمرینات تنفسی

تحقیقات نشان می‌دهند که تمرینات تنفسی منظم علائم آسم و آرامش ذهنی را بهبود می‌بخشند. همچنین امکان دارد که در صورت انجام آن‌ها بیمار به داروهای شیمیایی کمتر نیاز پیدا کند. هدف از تمرینات کاهش هیپرونتیلاسیون (hyperventilation) است که شامل موارد زیر می‌شود:

• تنفس از طریق بینی
• تنفس آهسته
• حبس کنترل شده نفس

توجه داشته باشید که تمرینات تنفسی برای درمان خانگی آسم، تکنیکی نیست که در هنگام حملات آسم بتوان از آن‌ها استفاده کرد. بیماران باید همواره از این تمرینات برای تقویت سیستم تنفسی خود استفاده کنند تا تعداد و شدت حملات آن‌ها کمتر شود.

بیشتر بخوانید: درمان آبریزش بینی بزرگسالان با ۸ ترفند عالی و موثر

از جمله تکنیک‌های تنفسی مناسب برای درمان خانگی آسم می‌توان به دو تکنیک زیر اشاره کرد:

• تکنیک تنفس Buteyko

تکنیک تنفس بوتیکو (BBT) سیستمی از تمرینات تنفسی است که احتمال دارد با تنفس آرام و آرام به کاهش علائم آسم کمک کند. BBT بر تنفس از بینی به جای دهان تمرکز دارد. تنفس از دهان راه‌های هوایی را خشک کرده و آن‌ها را حساس‌تر خواهد کرد.

برخی از افراد ممکن است با استفاده از این روش عفونت‌های تنفسی کمتری را تجربه کنند. افرادی که BBT را تمرین می‌کنند معتقدند که این روش به افزایش سطح دی اکسید کربن کمک می‌کند. با این حال، شواهد قطعی برای حمایت از این نظریه وجود ندارد.

• روش پاپورث

روش پاپورث (Papworth method) یک تکنیک تنفس و آرامش است که از دهه 1960 برای کمک به افراد مبتلا به آسم استفاده شده است و شامل استفاده از بینی و دیافراگم برای ایجاد الگوهای تنفسی می‌شود. بیماران می‌توانند از این الگوی تنفسی در فعالیت‌هایی که امکان دارد باعث تشدید آسم آن‌ها شود، استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: عوارض جراحی بینی؛ از مشکلات تنفسی تا نیاز به جراحی ترمیمی

5. اجتناب از برخورد با محرک‌ها

یکی از راه‌های درمان خانگی آسم، پیشگیری و اجتناب از برخورد با محرک‌های شناخته شده است. به همین دلیل بهترین کاری که بیماران می‌توانند انجام دهند، حذف یا کاهش محرک‌ها در اطراف خود است. اقدامات احتیاطی برای اجتناب از محرک‌ها عبارتند از:

• تمیز نگه داشتن خانه برای کاهش گرد و غبار و کپک
• بسته نگه داشتن پنجره‌ها و ماندن در خانه در صورت کاهش کیفیت هوا
• ترک سیگار و دوری از دود دست دوم
• اجتناب از سوزاندن چوب در اجاق گاز یا شومینه
• حمام حیوانات خانگی به صورت هفتگی و دور نگه داشتن آن‌ها از اتاق خواب

همچنین بیماران می‌توانند به صورت سالیانه واکسن آنفولانزا و ذات‌الریه را دریافت کنند. این بیماری‌ها باعث تشدید آسم می‌شوند.

 

6. تغییرات رژیم غذایی

باید گفت که رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به آسم شدید وجود ندارند؛ اما چند راهکار امکان دارد به کاهش علائم بیمار کمک کنند. از این راهکارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش اضافه وزن
• حفظ رژیم غذایی سالم و متعادل
• مصرف زیاد میوه‌ها و سبزیجات تازه
• مصرف منایع غذایی غنی از بتاکاروتن، ویتامین‌های C و Eپ

این مواد به کاهش التهاب در راه‌های هوایی کمک خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی ضد التهابی

7. درمان گیاهی آسم و برونشیت با سیر

طبق تحقیقات انجام شده در سال 2013، سیر دارای چندین فواید سلامتی از جمله خواص ضدالتهابی است. از آنجایی که آسم نوعی بیماری گوش و حلق و بینی التهابی است، احتمال دارد که مصرف سیر به تسکین علائم آن کمک کند.

 

8. درمان خانگی آسم با زنجبیل

زنجبیل گیاه دیگری است که خواص ضدالتهابی دارد و به آسم شدید کمک می‌کند. مطالعه‌ای در سال 2013 نشان داده که مکمل‌های خوراکی زنجبیل با بهبود علائم آسم مرتبط هستند.

بیشتر بخوانید: 19خواص زنجبیل از تسکین درد قاعدگی تا شکست چربی‌ در بدن

9. زردچوبه، داروی گیاهی برای ریه و تنگی نفس

زردچوبه خواص ضدحساسیت قوی و ضد التهابی دارد و هیستامین‌های موجود در آن باعث توقف التهابات می‌شوند. به همین دلیل می‌توان با استفاده از زردچوبه در غذاهای مختلف علائم آسم را تسکین داد و همچنین به پیشگیری از حملات آن کمک کرد.

 

10. استفاده از عسل برای درمان خانگی آسم

عسل اغلب در درمان سرماخوردگی برای کمک به تسکین گلو و کاهش سرفه استفاده می‌شود. بیماران می‌توانند عسل را با یک نوشیدنی گرم مانند چای گیاهی مخلوط کنند تا علائم خود را تسکین دهند.

 

11. درمان آسم با نمک

محققین به تازگی به این نتیجه رسیده‌اند که تنفس در محیط‌های مملو از نمک برای درمان آسم و آلرژی‌ها مفید است. البته باید گفت که مصرف بیش از حد نمک به صورت خوراکی، احتمال دارد ریشه بسیاری از بیماری‌ها و فشارخون بالا باشد.

به همین دلیل امروزه در نقاط مختلفی از جهان و حتی ایران از اتاقک‌های ساخته شده با نمک برای درمان آسم و پاکسازی ریه استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: خواص نمک دریا چیست؟ 10 خاصیت نمک دریا برای سلامتی بدن

12. استفاده از روغن امگا 3

روغن‌های امگا 3 که در ماهی و دانه‌های کتان یافت می‌شوند، فواید زیادی برای سلامتی دارند. آن‌ها همچنین ممکن است برای کاهش التهاب راه هوایی و بهبود عملکرد ریه در افراد مبتلا به آسم شدید مفید باشند.

با این حال دوزهای بالای استروئیدهای خوراکی موجود در این مواد احتمال دارد که اثرات مفید روغن‌های امگا 3 را مسدود کنند. به همین دلیل قبل از مصرف مواد غذایی و مکمل‌های خوراکی امگا 3 با پزشک خود مشورت کنید.

 

13. یوگا، بهترین ورزش برای مشکلات تنفسی

یوگا از جمله ورزش‌هایی است که با تمرینات کششی و تنفسی به افزایش انعطاف‌پذیری و تناسب اندام کلی افراد کمک می‌کند. همچنین این ورزش به کاهش استرس در افراد کمک کرده و از این رو در افرادی که در هنگام شرایط پر استرس دچار حملات آسم می‌شوند، موثر است و باعث کاهش حملات آن‌ها خواهد شد.

همچنین احتمال دارد که تکنیک‌های تنفسی مورد استفاده در یوگا به کاهش دفعات حملات آسم کمک کند.

بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با یوگا و 10 حرکت کلیدی کنترل درد گردن

14. ذهن آگاهی و مدیتیشن

ذهن آگاهی نوعی مراقبه است که بر چگونگی احساس ذهن و بدن در لحظه حال تمرکز می‌کند. افراد تقریبا در هر جایی می‌توانند این تمرینات ذهن آگاهی و مدیتیشن را انجام دهند. تنها کاری که باید انجام شود این است که فرد در مکانی آرام بشیند، چشم‌های خود را ببندد و بر افکار خود تمرکز کند.

 

15.حمام بخار بگیرید

حمام بخار اغلب برای کاهش احتقان بینی و قفسه سینه استفاده می‌شود. باید گفت که استفاده از حمام بخار، باعث درمان آسم نمی‌شود؛ اما وضعیت بیمار را بهبود می‌بخشد.

حمام بخار رطوبت راه‌های هوایی را تامین می‌کند، احتقان را از بین می‌برد، به خلاص شدن از شر مخاط انباشته شده کمک می‌کند و به بیمار اجازه می‌دهد آزادانه نفس بکشد.

 

درمان خانگی آسم کودکان و بزرگسالان

درمان آسم بزرگسالان و کودکان تفاوتی با یکدیگر ندارد، زیرا این بیماری در این دو گروه سنی به یک صورت عمل می‌کند. تنها مشکل در درمان کودکان این است که رعایت اقدامات احتیاطی یا استفاده از بعضی روش‌های درمانی برای کودکان به دلیل شیطنت‌های کودکانه یا ترس و عدم پذیرش کودک سخت خواهد بود.

از بهترین روش‌های درمان خانگی آسم کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دادن چای زنجبیل به کودک
• رعایت رژیم غذایی مناسب و سالم
• استفاده از عسل
• دادن مکمل‌های ویتامینی
• شرکت در ورزش و یوگای مناسب کودکان

 

یادداشت پایانی درباره درمان خانگی آسم

آسم از جمله بیماری‌های تنفسی است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد و بیماران تنها با استفاده از داروها و اسپری‌های استنشاقی از حملات شدید آن پیشگیری می‌کنند.

همچنین بیماران می‌توانند با استفاده از چندین نمونه از روش‌های درمانی خانگی و گیاهی از بروز حملات جلوگیری کنند. از جمله روش‌های درمان خانگی آسم می‌توان به مصرف سیر، زردچوبه، عسل، حمام بخار، اتاقک‌های نمکی و تمرینات تنفسی اشاره کرد.

 

سوالات متداول درباره درمان خانگی آسم