رفتار با جوان سیگاری و دقت به 9 دام خاکستری در اعتیاد نوجوانان

رفتار با جوان سیگاری در تصمیم گیری او برای ‌ترک سیگار به واقع نیمی ‌از راه شروع برای کنار گذاشتن سیگار است. دانستن رفتار با جوان سیگاری او را در مسیر درست عاری از سیگار بودن به نحوی قرار می‌دهد که فرد سیگاری از دستیابی به هدف ناامید نمی‌شود.

بر اساس گزارش انجمن ریه آمریکا، مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم عامل بیش از 480000 مرگ در سال در ایالات متحده است. اکثر مردم از خطرات سلامتی متعددی که از سیگار ناشی می‌شود آگاه هستند. مصرف دخانیات همچنان عامل اصلی مرگ و بیماری، قابل پیشگیری و به وجود آورنده اندیشه رفتار با جوان سیگاری برای ترک است.

با پیاده ساختن یک برنامه مناسب و دقت در رفتار با جوان سیگاری می‌توان او را از اعتیاد به نیکوتین رهانید تا این عادت را برای همیشه ‌ترک کند. در این مقاله از مجله سلامت سیوطب به چگونگی رفتار با جوان سیگاری و استراتژی‌های ترک او می‌پردازیم.

علت سیگاری شدن جوانان

اکثریت قریب به اتفاق افراد سیگاری بالغ قبل از 18 سالگی شروع به کشیدن سیگار کردند و بسیاری از آنها حتی قبل از پایان دبیرستان معتاد شدند. یکی از معضل‌های مهم والدین نحوه رفتار با جوان سیگاری است که برای درک بهتر این رفتار باید علل سیگاری شدن او را پیدا کرد. عوامل زیادی بر سیگار کشیدن یا عدم سیگار کشیدن جوانان تاثیر می‌گذارد که عبارتند از:

1. سیگاری بودن والدین آن‌ها
2. اختلاف والدین و نحوه رفتار با جوان سیگاری
3. تحت تاثیر همسالان قرار گرفتن: تشویق دوستان آن‌ها برای امتحان سیگار و ادامه کشیدن آن
4. تجربه حس استقلال: آن‌ها سیگار کشیدن را راهی برای سرکشی و نشان دادن استقلال می‌دانند
5. عادی بودن سیگار کشیدن: جوانان با ذهنیت اینکه چون بقیه سیگار می‌کشند آن‌ها نیز باید به این‌کار ادامه دهند
6. تحت تاثیر تبلیغات قرار گرفتن: صنعت تنباکو از تاکتیک‌های بازاریابی هوشمندانه‌ای نوع رفتار با جوان سیگاری را هدف قرار داده و آن‌ها را به صورت غیر مستقیم به سیگار کشیدن ترغیب می‌کنند
7. قیمت مناسب سیگار: در جاهایی که مالیات کم تنباکو قیمت را پایین نگه داشته خرید سیگار برای بچه‌ها آسان‌تر خواهد بود
8. کنجکاوی و تجربه چیزهای جدید: بیشتر نوجوانان دوست دارند چیزهای جدید را امتحان کنند، اما آن‌قدر بالغ نیستند که به عواقب بلندمدت آن فکر کنند
9. دریافت حس خوب: درست مانند بزرگسالان، کودکان و نوجوانان نیز می‌توانند از سیگار برای کاهش استرس استفاده کنند. نیکوتین استنشاق شده توسط سیگار به سرعت بخش‌های پاداش و لذت مغز را فعال و احساسات مثبت در آن ایجاد می‌کند

بیشتر بخوانید: ترک شیشه؛ از درمان سرپایی تا رفتار درمانی و مدل ماتریکس

اکثریت کودکان در مدرسه ابتدایی و اوایل دوره راهنمایی هرگز سیگار را امتحان نکرده‌اند. اکثر آن‌ها اعتقاد دارند که هرگز سیگار نخواهند کشید. اما با افزایش سن، برخی از آن‌ها به سمت سیگار کشیدن ترغیب می‌شوند. اینجاست که نحوه رفتار با جوان سیگاری او را به سمت ترک سوق داده و همچنین از اثرات منفی دراز مدت مصون می‌دارد.

شرکت‌های دخانیات، کمپین‌های بازاریابی خود را طوری شکل می‌دهند که سیگاری‌ها را به‌عنوان باحال، جذاب، مستقل، سرگرم‌کننده، جذاب و زندگی در حاشیه به تصویر بکشند. تصاویری که برای بسیاری از نوجوانان جذاب است.

در کنار تاثیر هم سن و سال‌ها، بیشترین تاثیر بر رفتار جوان سیگاری برخاسته از تبلیغات شرکت‌های دخانیاتی خواهد بود. در نتیجه، آن‌ها سیگار کشیدن را امتحان کرده و نمی‌دانند که پس از کشیدن 100 نخ سیگار (پنج پاکت) می‌توانند معتاد شوند.

تنها 5 درصد از سیگاری‌های دبیرستانی معتقدند که پنج سال پس از فارغ‌التحصیلی همچنان سیگار می‌کشند، اما نمی‌دانند ترک سیگار چقدر دشوار خواهد بود. تحقیقات نشان داده که پس از هشت سال، 75 درصد از این افراد سیگاری همچنان از نوعی تنباکو استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: ترک آلپرازولام یا زاناکس با ۴ روش درمانی مطمئن و کم عوارض

علائم ترک سیگار نوجوانان

در ابتدا مبارزه با این هوس سیگار کشیدن سخت به نظر می‌رسد. در چند روز اول فرد علائم ترک مانند بدخلقی، تحریک پذیری و سردرد را تجربه خواهد کرد، زیرا بدن او به عدم مصرف نیکوتین عادت ندارد. فراموش نشود دقت در رفتار با جوان سیگاری او را در مسیر ترک مصمم‌تر خواهد کرد پس نقش اطرافیان در کمک به جوان سیگاری قابل چشم‌پوشی نیست و بسیار حائز اهمیت خواهد بود.

بیشتر بخوانید: ترک کلونازپام و کنترل علائم خطرناک قطع ناگهانی کلونوپین با ۳ مرحله اصلی

بعد از گذر علائم سخت ترک سیگار، برخورد و رفتار با جوان سیگاری نویدبخش تغییر مثبت در سلامت او خواهد بود. نه تنها عملکرد ریه او بهبود می‌یابد، بلکه کاهش سرفه و تنگی نفس را به وضوح در می‌یابد. عمده‌ترین علائم ترک سیگار عبارتند از:

• افزایش اشتها
• افزایش وزن
• افسردگی
• بیخوابی
• تحریک‌پذیری
• ناامیدی
• اضطراب
• بی‌قراری
• مشکل در تمرکز

امکان دارد علائم ترک برای چند روز یا چند هفته ادامه داشته باشد و مدت زمان آن برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود.

بیشتر بخوانید: ۲۱ جایگزین سیگار برای جلوگیری از سرطان‌ریه + معجون‌های خانگی

علائم نوجوان سیگاری

اکثر افراد سیگاری بزرگسال از کودکی شروع به کشیدن سیگار کردند. اغلب بچه‌ها سیگار کشیدن را امتحان می‌کنند زیرا به نظر آن‌ها جالب آمده و فکر می‌کنند که این کار آن‌ها را بزرگتر نشان می‌دهد. خطری که در نحوه نادرست رفتار با جوان سیگاری نهفته است، تبدیل سیگار کشیدن به یک عادت بد مادام‌العمر خواهد بود.

به عنوان والدین، می‌توان با بیان واضح خطرات سیگار کشیدن و روش درست رفتار با جوان سیگاری به او کمک کرد تا از این عادت ناخوشایند دوری کند. در اینجا چهار علامت وجود دارد که نشان می‌دهد نوجوان سیگار می‌کشد:

• بوی بد دهان: اگر نوجوانی نفس سیگاری دارد یا مدام سعی می‌کند با جویدن آدامس یا خوردن نعناع آن را بپوشاند، نشانه‌ای از سیگار کشیدن او به نظر می‌رسد
• دندان‌های زرد: حتی مسواک زدن و استفاده از دهانشویه نمی‌تواند با اثرات منفی سیگار بر روی دندان‌ها مقابله کند. اگر متوجه شدید که دندان‌های نوجوانتان شروع به زرد شدن کرده می‌تواند نشانه‌ای از سیگار کشیدن او باشد
• سرفه مزمن: سوزش گلو، گرفتگی صدا و سرفه مزمن همگی امکان دارد نشانه‌هایی از مصرف مداوم سیگار باشند. به یاد داشته باشید سرفه‌های ناشی از بیماری زمینه‌ای نباید با نوع سرفه ناشی از سیگار اشتباه شود
• مزاج کوتاه: اگر نوجوان حالت ناپایداری اعصاب و روان دارد و با یک بیرون رفتن چند دقیقه‌ای به طور معجزه‌آسایی خوب می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از سیگار کشیدن او باشد. زمانی که اثرات نیکوتین در فرد معتاد به سیگار از بین می‌رود، شخص موضعی عصبی داشته که در این حالت نحوه رفتار با جوان سیگاری بسیار حائز اهمیت است. برخورد نامناسب با او موجب می‌شود که کشیدن سیگار را به راهی برای آرام‌تر و خوش اخلاق‌تر کردن خود تبدیل سازد

بیشتر بخوانید : ترک قلیان، عوارض احتمالی و فواید بسیار عدم مصرف تنباکو

فارغ از موارد ذکر شده اگر علائم یا نشانه‌های دیگر مشاهده شد و شک در سیگاری بودن نوجوان تبدیل به یقین شد، سعی شود به جای واکنش شدید در رفتار با جوان سیگاری دقت و هوشیاری به خرج داده شود. با تمرکز بر بیان عوارض سیگار کشیدن و اینکه این عمل هرگز انتخاب خوبی نیست باید رفتار با جوان سیگاری برنامه‌ریزی ‌شود تا بتوان او را در مسیر ترک قرار داد.

همچنین والدین و مربیان آموزشی که در زمینه ترک اعتیاد و مواد مخدر فعالیت می‌کنند باید به پسر بچه‌ای که سیگار می‌کشد یادآوری کنند که دوری از سیگار به معنای آمادگی ورزشی بهتر، هزینه کمتر، ظاهر بهتر و رهایی از اعتیاد خواهد بود. اگر کودک برای ترک سیگار نیاز به کمک دارد، با پزشک در مورد برنامه‌های حمایتی و درمانی باید صحبت کرد.

بیشتر بخوانید: آدامس ترک سیگار؛ قبل از مصرف، همه عوارض آن را بدانید

راه‌های ترک سیگار در جوانان

در ادامه به معرفی راه‌هایی برای ترک سیگار در جوانان خواهیم پرداخت:

بیشتر بخوانید : عوارض آدامس ترک سیگار را با رعایت این نکات محدود کنید

1. برای روز‌ ترک آماده شوید

هنگامی ‌که تصمیم به ‌ترک سیگار گرفته شد، یک تاریخ تعیین شود. روزی که در آینده چندان دور نباشد (تا تصمیم ترک تغییر نکند)، اما زمان کافی برای آماده شدن به فرد بدهد.

راه‌ ‌جلوگیری از سیگار کشیدن فرزندانتان متفاوت است، اما در نهایت خود او باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد سیگار بکشد یا خیر:

• به طور ناگهانی‌ ترک کردن یا تا تاریخ ‌ترک سیگار کشیدن را ادامه دادن و سپس به ‌ترک آن پرداختن
• کاهش تدریجی و آرام ‌مصرف سیگار تا تاریخ ‌ترک و سپس آن را متوقف ساختن

منابع معتبر تحقیقاتی که‌ ترک ناگهانی سیگار را با کاهش سیگار مقایسه کرده است، نشان می‌دهد که هیچ کدام نسبت به دیگری نرخ ‌ترک بالاتری ایجاد نمی‌کند، بنابراین با تمرکز روی رفتار با جوان سیگاری بهترین روش می‌تواند انتخاب شود.

بیشتر بخوانید: ترک تریاک، سخت ولی ممکن

نکاتی که به آماده شدن برای تاریخ ترک کمک می‌کند عبارتند از:

• اعلام تاریخ ترک به دوستان، خانواده و همکاران
• دور ریختن تمام سیگار و زیرسیگاری‌ها
• استفاده از درمان جایگزین نیکوتین (NRT) یا سایر داروها
• شرکت در یک گروه ‌ترک سیگار
• استفاده از جایگزین‌های خوراکی مانند آب نبات سفت، آدامس بدون قند، چوب هویج، همزن قهوه، نی و خلال دندان
• راه‌اندازی یک سیستم پشتیبانی مانند یکی از اعضای خانواده که با موفقیت‌ ترک کرده و خوشحال از کمک کردن برای ترک فرد خواهد بود
• از دوستان و افراد سیگاری بخواهید در اطراف شما سیگار نکشند
• در صورت داشتن تجربه ترک به این فکر کنید که چه چیزی موثر بوده و چه چیزی موثر نیست
• فعالیت‌های روزانه: مانند بیدار شدن در صبح، تمام کردن یک وعده غذایی. شکستن ارتباط بین محرک و سیگار و همچنین نحوه رفتار با جوان سیگاری راه‌های خوبی برای مبارزه با میل به سیگار کشیدن است.

بیشتر بخوانید: تریاک، ماده‌ای شدیدا مخدر و آسیب‌زا

رفتارهایی که فرد باید در روز ‌ترک انجام دهد عبارتند از:

• پرهیز کامل از سیگار کشیدن
• خود را مشغول نگه داشتن
• شرکت در یک گروه‌ ترک سیگار یا دنبال کردن یک برنامه خودیاری
• نوشیدن آب و آبمیوه بیشتر
• پرهیز یا کاهش مصرف الکل
• دوری از افراد سیگاری
• اجتناب از موقعیت‌هایی که در آن میل شدید به سیگار کشیدن ایجاد شود

مطمئنا در طول روز ‌ترک سیگار، بارها تمایل به سیگار کشیدن احساس خواهد شد، نحوه رفتار با جوان سیگاری در از بین بردن این احساس نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: ترک اعتیاد، بهترین روش برای عبور از ناممکن‌ها

2. استفاده از NRT‌ها

ترک به روش بوقلمون سرد (ترک یکباره و بدون کمک NRT، دارو یا درمان) یک راه محبوب برای‌ ترک سیگار است که بر اساس تمرکز روی رفتار با جوان سیگاری انجام می‌پذیرد. با این حال، تنها حدود 6درصد از این تلاش‌ها برای‌ ترک، موفق هستند.

NRT قابلیت کاهش هوس‌ها و علائم ‌ترک را دارد که خود مانع تلاش برای‌ ترک سیگار خواهد شد. NRT متمرکز بر ترک تدریجی و ایجاد برنامه بر اساس رفتار با جوان سیگاری بنا نهاده شده است. NRT‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بدن را از سیگار جدا کرده و دوز کنترل شده نیکوتین را در اختیار جوان قرار می‌دهند.

علاوه بر این روند کاهشی ترک، فرد را از قرار گرفتن در معرض سایر مواد شیمیایی موجود در تنباکو در امان نگه می‌دارد. سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) پنج نوع NRT را تایید کرده که عبارتند از:

• لکه‌های پوستی
• آدامس
• پاستیل‌ها
• اسپری بینی
• استنشاقی

اگر تصمیم ترک بر اساس مسیر NRT هدف فرد باشد قبل از‌ ترک سیگار، فرد باید دوز مصرفی خود را با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی در میان بگذارد و نحوه رفتار با جوان سیگاری را برای اطرافیان او توضیح دهد.

اگر فرد در حین استفاده از این NRTها دچار سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، ضربان قلب سریع یا نامنظم، مشکلات دهان یا تورم پوست شد فورا به متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه شود.

بیشتر بخوانید: ترک سیگار را همین الان شروع کنید | اتفاقاتی که پس از ترک برایتان رخ می‌دهند

3. استفاده از داروهای غیر نیکوتینی

FDA دو داروی بدون نیکوتین را برای کمک به‌ ترک سیگار تایید کرده است. این‌ها بوپروپیون (Zyban) و وارنیکلین (Chantix) هستند.

بوپروپیون بر روی مواد شیمیایی موجود در مغز که در میل به نیکوتین نقش دارند، تاثیر می‌گذارد و هوس و علائم‌ ترک نیکوتین را کاهش می‌دهد. بوپروپیون به صورت قرص به مدت 12 هفته مصرف می‌شود، اما اگر در این مدت شخص با موفقیت سیگار را ‌ترک کرد، می‌توان آن را برای 3 تا 6 ماه دیگر استفاده کرد تا خطر عود سیگار به حداقل ممکن برسد.

وارنیکلین با گیرنده‌های نیکوتین در مغز تداخل ایجاد می‌کند که لذت مصرف تنباکو را به پایین‌ترین حد ممکن می‌رساند و علائم فیزیکی و روانی ‌ترک نیکوتین را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. وارنیکلین به مدت 12 هفته مصرف خواهد شد. اگر فرد موفق به ترک سیگار شد می‌توان برای کاهش خطر عود سیگار کشیدن، 12 هفته دیگر از دارو استفاده کرد.

خطرات ناشی از مصرف این داروها شامل تغییرات رفتاری، افسرده‌گی، پرخاشگری، خصومت و افکار یا اعمال خودکشی است که نقش رفتار با جوان سیگاری را برای اطرافیان شخص محرز می‌سازد.

4. حمایت از نحوه رفتار با جوان سیگاری

وابستگی عاطفی و فیزیکی که شخص به سیگار پیدا می‌کند، دوری از نیکوتین را پس از چند روز ‌ترک سیگار دشوار می‌سازد. برای ‌ترک، باید با تمرکز بر رفتار با جوان سیگاری از این وابستگی فاصله گرفت. استفاده از خدمات مشاوره، خودیاری و خدمات پشتیبانی در عبور از این وابستگی کمک‌کننده خواهد بود. همان‌طور که علائم جسمی‌ با گذشت زمان بهتر می‌شود، علائم عاطفی نیز بهبود می‌یابد.

ثابت شده است که ‌ترکیب داروها مانند NRT، بوپروپیون و وارنیکلین به همراه تمرکز بر حمایت نوع رفتار با جوان سیگاری شانس ‌ترک را تا 25 درصد افزایش می‌دهد.

حمایت رفتاری می‌تواند از اطلاعات و توصیه‌های کتبی گرفته تا گروه درمانی یا مشاوره فردی به صورت حضوری، تلفنی یا آنلاین باشد. مواد خودیاری احتمالا در مقایسه با عدم پشتیبانی، نرخ‌ ترک اعتیاد را افزایش می‌دهند، اما به طور کلی، مشاوره فردی موثرترین روش پشتیبانی رفتار با جوان سیگاری برای ترک است.

5. انتخاب درمان‌های جایگزین

برخی از افراد درمان‌های جایگزین را برای کمک به ‌ترک سیگار مفید می‌دانند، اما در حال حاضر شواهد محکمی ‌وجود ندارد که نشان دهد هر یک از این‌ها شانس ترک سیگار را افزایش می‌دهد. برخی از روش‌های جایگزین برای کمک به ‌ترک سیگار عبارتند از:

• فیلترها
• مواد بازدارنده سیگار
• سیگار الکترونیکی
• نوارها و چوب‌های تنباکو
• نوشیدنی‌های نیکوتین، آب نبات چوبی
• هیپنوتیزم
• طب سوزنی
• مغناطیس درمانی
• لیزر درمانی سرد
• گیاهان و مکمل‌ها
• یوگا، ذهن آگاهی و مدیتیشن

سیگارهای الکترونیکی

سیگارهای الکترونیکی قرار نیست به عنوان کمکی برای‌ ترک سیگار فروخته شوند، اما بسیاری از افرادی که سیگار می‌کشند آن را راهی برای ‌ترک این عادت می‌دانند.

در حال حاضر سیگارهای الکترونیکی یک موضوع تحقیقاتی دارای اهمیت هستند. مطالعات حاکی از اعتیادآوری کمتر سیگارهای الکترونیکی است. افزایش استفاده از سیگار الکترونیکی با رشد قابل توجه در ‌ترک سیگار مرتبط است، و سیگاری‌های ثابتی که روزانه از سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌کنند، بیشتر احتمال دارد سیگار را ‌ترک کنند.

منافع حاصل از سیگارهای الکترونیکی امکان دارد بدون خطر نباشد. محققان معتقدند که سیگارهای الکترونیکی به طور بالقوه به اندازه سیگارهای تنباکو در ایجاد آسیب به DNA مضر هستند و با افزایش سفتی شریانی، فشار خون و ضربان قلب ارتباط دارد.

یادداشت پایانی

ترک سیگار یک اتفاق واحد نیست که در یک روز رخ دهد. بلکه یک فرایند است که با‌ ترک سیگار، سلامت خود، کیفیت، طول عمر خود و همچنین زندگی اطرافیانتان را بهبود خواهید بخشید.

برای ‌ترک سیگار، نه تنها باید رفتار با جوان سیگاری را تغییر داد بلکه باید علائم‌ ناشی از‌ ترک نیکوتین شخص را نیز پذیرفت تا انگیزه جوان برای مدیریت خلق و خوی خود رو به افول نباشد.

ترک سیگار نیاز به برنامه ریزی و تعهد دارد؛ در مورد یک برنامه شخصی برای توقف مصرف دخانیات باید تصمیم گرفت و به پایبندی آن متعهد بود.

برای ترک بهتر است همه گزینه‌ها را سنجید و تصمیم گرفت. پیوستن به کلاس ‌ترک سیگار یا ایجاد شرایطی برای پشتیبانی، نوع رفتار با جوان سیگاری کمک‌کننده خواهند بود. علاوه بر تمرکز روی رفتار با جوان سیگاری استفاده از NRT یا داروها نیز قطعا تاثیر قابل توجهی خواهد داشت. در واقع ‌ترکیبی از دو یا چند مورد از این روش‌ها شانس فرد را برای رهایی از سیگار افزایش خواهد داد. سپاس از اینکه ما را تا انتها همراهی نمودید.