علائم آب مروارید و توجه به نشانه‌های این بیماری بسیار حائز اهمیت است، زیرا در ابتدای بروز آن، تاثیرات چندانی بر بینایی ندارد و عارضه به آهستگی پیشرفت می‌کند.
تشخیص علائم آب مروارید، کمک شایانی برای پیشگری از گسترش و درمان آن دارد. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب، تمرکز ما به طور مشخص بر بررسی علائم آب مروارید خواهد بود.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید (Cataracts)، عارضه‌ای است که در آن عدسی شفافی که در پشت عنبیه چشم قرار دارد، کدر می‌شود.
به بیان ساده، تاثیر آب مروارید بر بینایی مثل این است که از پشت یک پنجره بخار کرده به بیرون نگاه می‌کنید، بنابراین نمی‌توانید پدیده‌ها را به صورت واضح و شفاف ببینید.
هرچند این اختلال بینایی پیش‌رونده است، اما در اغلب مواقع به آرامی پیشرفت می‌کند. این مشکل در اکثر مواقع در سالمندان ایجاد می‌شود و علائم آب مروارید معمولا به یک‌باره ظاهر نمی‌شوند.
بیشتر بخوانید: درمان تنبلی چشم؛ تنبلی چشم شما را عینکی نمی‌کند!
علائم آب مروارید
سه نوع اصلی آب مروارید وجود دارد که بر قسمت‌های مختلف عدسی تاثیر می‌گذارد:
- آب مروارید کپسولی خلفی
- آب مروارید هسته‌ای
- آب مروارید قشری
بینایی در افراد مبتلا به آب مروارید هسته‌ای ممکن است برای مدت کوتاهی بهبود یابد. این نوع عارضه روی دید در شب تاثیر می‌گذارد و برخی از فعالیت‌های شبانه مانند رانندگی را دشوارتر می‌کند.
در واقع، مطالعه‌ای در دانشگاه کرتین استرالیا نشان داد که درمان آب مروارید خطر تصادفات رانندگی را تا 13درصد کاهش می‌دهد.
اگر مشکوک به آب مروارید هستید، در شب بسیار مراقب باشید و زمانی که بینایی شما به خطر می‌افتد، رانندگی نکنید.
علائم دیگر آب مروارید به شرح زیر است:
بیشتر بخوانید: تنبلی چشم، شناخت دلایل و بهترین زمان درمان
حساسیت به نور
حساسیت به نور یکی از علائم رایج آب مروارید است. تابش خیره‌کننده نورهای روشن می‌تواند آزاردهنده باشد، به خصوص برای کسانی که آب مروارید کپسولی خلفی دارند.
این نوع آب مروارید از پشت عدسی شروع می‌شود و مسیر نور را مسدود می‌کند و اغلب در دید خواندن شما اختلال ایجاد می‌کند.
بیشتر بخوانید: آستیگماتیسم؛ معضلی شایع در شکل قرنیه اما قابل درمان
مشاهده نور با هاله
کدر شدن عدسی می‌تواند باعث شود که نور به درستی وارد چشم شما نشود. این امر می‌تواند باعث ظاهر شدن هاله در اطراف منابع نور شود. حلقه‌های اطراف هر نور، گاهی اوقات در رنگ‌های مختلف، می‌تواند رانندگی را بسیار دشوار کنند.
این امر یکی دیگر از دلایلی است که چرا رانندگی در شب، به خصوص زمانی که چراغ‌های خیابان و چراغ‌های جلوی ماشین‌ها وجود دارد، در صورت ابتلا به آب مروارید می‌تواند خطرناک باشد.
بیشتر بخوانید: گل مژه مسری است؟ درمان خانگی و دارویی گل مژه
نیاز به عینک جدید
اگر متوجه شدید که به طور مکرر به عینک قوی‌تر نیاز دارید، ممکن است آب مروارید داشته باشید. صرفا خرید یک عینک قوی مطالعه، مشکل را حل نمی‌کند.
اگر بینایی شما به سرعت در حال تغییر است به چشم پزشک مراجعه کنید. شما ممکن است آب مروارید یا بیماری چشمی دیگری داشته باشید که با درمان سریع به احتمال زیاد درمان خواهد شد.
بیشتر بخوانید :خارش چشم | درمان، پیشگیری و علت خارش چشم
تغییر بینایی
با پیشرفت آب مروارید، توده‌های پروتئینی که عدسی شما را کدر می‌کنند، ممکن است زرد یا قهوه‌ای شود. این امر باعث می‌شود تمام نوری که به چشم شما وارد می‌شود دارای رنگ زرد باشد.
تقریبا مثل این است که شما عینکی با شیشه زرد رنگ دارید. این پدیده نحوه دیدن رنگ‌ها را تغییر می‌دهد و توانایی شما در تشخیص تفاوت بین رنگ‌ها را کاهش می‌دهد.
پس از جراحی اصلاحی آب مروارید، ممکن است از دیدن دوباره دنیا با تمام رنگ‌هایش شگفت‌زده شوید!
بیشتر بخوانید :وزوز گوش؛ 15 علت صدای زنگی که می‌آید و دیگر نمی‌رود
دوبینی
کدر شدن عدسی در آب مروارید می‌تواند سبب دیدن دو یا چند تصویر از یک جسم شود. موارد زیادی می‌توانند باعث این اتفاق شوند که به آن دوبینی نیز می‌گویند، از جمله:
- تومور مغزی
- تورم قرنیه
- اسکلروز چندگانه
- سکته
- آب مروارید
دید دوگانه در هنگام باز بودن هر دو چشم گاهی می‌تواند نشانه‌ای از نگرانی‌های جدی سلامتی باشد، از جمله:
- آسیب مغزی
- دیابت یا فشار خون بالا
- بیماری گریوز (نوعی بیماری خودایمنی است که روی تیروئید اثر می‌گذارد)
- میاستنی گراویس (یک اختلال خود ایمنی محسوب می‌شود که سیستم دفاعی بدن به بافت‌های خودی حمله کرده و سبب ضعف عضلات می‌شود)
دید دوگانه تک چشمی که باعث می‌شود چندین تصویر در یک چشم ظاهر شود؛ اما در چشم دیگر ظاهر نمی‌شود، به احتمال زیاد مشکل قرنیه یا عدسی چشم شما است.
آب مروارید یکی از علل شایع دوبینی است. با تغییر وضعیت آب مروارید، این اثر ممکن است از بین برود.
بیشتر بخوانید: چه عواملی باعث سرفه صبحگاهی می شود؟
پیشگیری از آب مروارید
هیچ مطالعه‌ای ثابت نکرده که چگونه می‌توان از آب مروارید جلوگیری کرد یا پیشرفت آب مروارید را کاهش داد. اما پزشکان فکر می‌کنند چندین استراتژی ممکن است مفید باشد، از جمله:
معاینه چشمی منظم داشته باشید
معاینه چشم می‌تواند به تشخیص آب مروارید و سایر مشکلات چشمی در مراحل اولیه کمک کند. از پزشک خود بپرسید که چند بار باید معاینه چشم انجام دهید.
ترک سیگار
از پزشک خود بخواهید که در مورد نحوه ترک سیگار پیشنهاداتی بدهد. داروها، مشاوره و راهبردهای دیگر برای کمک به شما در دسترس هستند.
بیشتر بخوانید :ترک سیگار را همین الان شروع کنید | اتفاقاتی که پس از ترک برایتان رخ می‌دهند
درمان سایر بیماری‌ها را پیگیری کنید
اگر دیابت یا بیماری‌های دیگری دارید که می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد، برنامه درمانی خود را حتما دنبال کنید.
در صورت درمان سایر بیماری‌ها، می‌توانید تا حدود زیادی از ابتلا به آب مروارید پیشگیری کنید یا ابتلا به آن را به تعویق بیندازید.
یعنی به جای اینکه در دوران ابتدای میانسالی به این عارضه دچار شوید، می‌توانید آن را تا سال بعد و به دوران کهنسالی منتقل کنید.
بیشتر بخوانید: زانودرد سالمندان، انواع، علل و راه‌های پیشگیری و درمان آن
رژیم غذایی سالم
یک رژیم غذایی سالم را انتخاب کنید که حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد. افزودن انواع میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ به رژیم غذایی شما تضمین می‌کند که ویتامین‌ها و مواد مغذی زیادی دریافت می‌کنید.
میوه‌ها و سبزیجات دارای آنتی‌اکسیدان‌های زیادی هستند که به حفظ سلامت چشم کمک می‌کنند. مطالعات ثابت نکرده‌اند که آنتی‌اکسیدان‌ها به شکل قرص می‌توانند از آب مروارید جلوگیری کنند.
اما یک مطالعه اخیرا نشان داد که رژیم غذایی سالم غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی با کاهش خطر ابتلا به آب مروارید مرتبط است.
میوه‌ها و سبزیجات فواید سلامتی ثابت شده زیادی دارند و راهی مطمئن برای افزایش میزان مواد معدنی و ویتامین‌ها در رژیم غذایی شما هستند.
بیشتر بخوانید :13 نوع بیماری های شایع سالمندان؛ دست از درمان برندارید!
عینک آفتابی بزنید
اشعه ماوراء بنفش خورشید ممکن است به ایجاد آب مروارید کمک کند. هنگامی که در فضای باز هستید از عینک آفتابی استفاده کنید که اشعه ماوراء بنفش B (UVB) را مسدود می‌کند.
الکل مصرف نکنید
مصرف الکل می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید :درمان فشار خون سالمندان؛ مبارزه با یک بیماری شایع اما قابل کنترل
آب مروارید چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل و معاینه چشم، آزمایش‌های تشخیص آب مروارید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تست بینایی رایج که توانایی بینایی را در فواصل مختلف با تشخیص علائم مختلف اندازه‌گیری می‌کند
- مردمک چشم با قطره‌های چشمی باز می‌شود تا شبکیه چشم از نزدیک بررسی شود
- علاوه بر این، آزمایش‌های دیگری نیز ممکن است انجام شود تا به متخصص چشم شما کمک کند که در مورد سلامت و ساختار چشم اطلاعات بیشتری کسب کند
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی خود، برای معاینه چشم به پزشک متخصص مراجعه کنید. اگر دچار تغییرات ناگهانی بینایی، مانند دوبینی یا جرقه‌های نور، درد ناگهانی چشم یا سردرد ناگهانی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: درمان پوکی استخوان سالمندان؛ شایع اما قابل پیشگیری
علائم آب مروارید چگونه از بین می‌رود؟
در حین جراحی آب مروارید، جراح عدسی کدر را برمی‌دارد و با کاشت عدسی مصنوعی، آن را جایگزین عدسی کدر می‌کند.
لنز جدید به شکلی متناسب با چشم شما و شخصی‌سازی شده با نیازهای بینایی شما تهیه شده و شفاف است.
حذف آب مروارید حدود یک ساعت طول می‌کشد. این کار با بی‌حسی موضعی (داروی بی‌حس کردن یک ناحیه خاص) انجام می‌شود.
پزشک از قطره‌های چشمی یا تزریق برای بی‌حس کردن چشم استفاده می‌کند. شما هوشیار خواهید بود اما رویه را احساس یا مشاهده نمی‌کنید.
علائم و عوارض بعد از جراحی آب مروارید
پس از جراحی، معمولا برای یک یا دو روز امکان دارد علائم زیر را داشته باشید:
- خارش
- آبریزش چشم
- حساسیت به نور
- تاری دید
برای چند هفته پس از جراحی، ممکن است نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی داشته باشید. این قطره به شما کمک می‌کند تا التیام پیدا کرده، از عفونت جلوگیری و فشار داخل چشم را کنترل کنید.
در طول این هفته‌ها باید برای کاهش علائم و عوارض بعد از جراحی آب مروارید، از موارد زیر اجتناب کنید:
- دست زدن به چشمان
- خم شدن بیش از حد
- بلند کردن وسایل سنگین
- انجام هر کاری که به چشم آسیب بزند
بیشتر بخوانید: زوال عقل چیست؟ هر فراموشی دمانس نیست
کاهش علائم و عوارض بعد از جراحی آب مروارید چقدر طول می‌کشد؟
چشم شما باید در عرض هشت هفته بهبود یابد، اما می‌توانید یک روز پس از جراحی به فعالیت‌های روزانه خود بپردازید.
آیا جراحی آب مروارید بی‌خطر است؟
جراحی آب مروارید یکی از ایمن‌ترین و متداول‌ترین جراحی‌هایی است که در بسیاری از کشورها از جمله ایران انجام می‌شود و احتمال هرگونه عارضه بسیار کم است. در موارد بسیار نادری برخی از افراد پس از عمل دچار عفونت یا از دست دادن بینایی می‌شوند.
جراحی آب مروارید دردناک است؟
در طول عمل جراحی برداشتن آب مروارید نباید چیزی احساس کنید. پس از آن، ممکن است درد و ناراحتی خفیفی داشته باشید. پزشک می‌تواند به شما مسکن بدهد تا در یکی دو روز اول از آن استفاده کنید.
بیشتر بخوانید :بررسی کامل بی اختیاری ادرار سالمندان + راه‌های درمان
علائم آب مروارید بعد از جراحی به طور کامل برطرف می‌شود؟
ممکن است تا چند روز پس از برداشتن آب مروارید کمی تاری داشته باشید. اما باید در چند هفته اول متوجه بهبود بینایی شوید. از هر 10 نفر 9 نفر بعد از برداشتن آب مروارید بهتر می‌بینند.
ممکن است بعد از جراحی آب مروارید همچنان نیاز به استفاده از عینک وجود داشته باشد. اما نسخه عینک شما امکان دارد تغییر کند، بنابراین برای خرید یک عینک جدید یا لنز تماسی آماده باشید.
اگر ترمیم بینایی با لیزر (LASIK) را انجام داده‌اید، ممکن است لازم باشد آن را تکرار کرده یا بعد از برداشتن آب مروارید از عینک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید :عمل قلب باز | این عمل پیچیده و حساس چگونه انجام می‌گیرد؟
آیا علائم آب مروارید بازمی‌گردند؟
اگر هر دو چشم شما نیاز به جراحی آب مروارید داشته باشند، پزشک احتمالا جراحی شما را با فاصله چند ماه برنامه‌ریزی می‌کند.
جدا کردن جراحی به هر دو چشم فرصت بهبودی می‌دهد. همچنین اختلال در زندگی شما را به حداقل می‌رساند.
کاشت لنز برای آب مروارید دائمی است و معمولا نیازی به تعویض ندارد. در برخی موارد نادر، احتمال دارد شخص به آب مروارید ثانویه، مبتلا شود. در این عارضه، هفته‌ها، ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی، سطح لنز مصنوعی کدر می‌شود.
با یک جراحی لیزری سریع به نام کپسولوتومی خلفی، این بیماری و علائم آب مروارید رفع می‌شوند. این روش فقط 5 دقیقه طول می‌کشد.
چشم پزشک شما از لیزر برای ایجاد یک سوراخ در عدسی استفاده می‌کند تا نور دوباره به طور شفاف و واضح وارد شود. بینایی شما باید در عرض 24 ساعت بهبود یابد.
بیشتر بخوانید: آریتمی قلبی آسیبی به ریتم زندگی با تند و کند شدن ضربان قلب
علائم آب مروارید بدون جراحی برطرف می‌شوند؟
در اوایل، از دست دادن بینایی شما در اثر آب مروارید ممکن است خفیف باشد. می‌توانید سعی کنید علائم آب مروارید را مدیریت کنید:
- استفاده از ذره‌بین برای مطالعه
- استفاده از عینک آفتابی پلاریزه که باعث کاهش تابش نور خیره کننده می‌شود
- از لامپ‌های روشن‌تر استفاده کنید، زیرا با نور بیشتر، دیدن پدیده‌ها آسان‌تر می‌شود
با این وجود بهتر است که در صورت تشخیص پزشک جراحی را انجام دهید و از آن نهراسید زیرا جایی برای نگرانی وجود ندارد. در واقع نگرانی برای زمانی است که درمان را رها کنید.
به طور کلی همانطور که گفتیم با افزایش سن، ابتلا به آب مروارید و برخی مشکلات بینایی معمول است. اما شما مجبور نیستید آن را تحمل کنید.
جراحی برداشتن آب مروارید یکی از ایمن‌ترین و موثرترین جراحی‌هایی است که انجام می‌شود، سریع و نسبتاً بدون درد است.
درمان، بینایی شفاف را به 90 درصد افراد باز می‌گرداند، علائم آب مروارید را از بین می‌برد و به ندرت باعث ایجاد عوارض می‌شود.
سخن پایانی در ارتباط با علائم آب مروارید
موارد زیر شایع‌ترین علائم آب مروارید هستند با این حال، هر فردی ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کند:
- دید تار
- نورها خیلی روشن دیده می‌شوند یا تابش خیره کننده و هاله دارند
- دید ضعیف در شب
- دید دوگانه یا چندگانه
- رنگ‌ها کمرنگ می‌شوند
- افزایش نزدیک بینی، افزایش نیاز به تعویض نسخه عینک
- تغییر بینایی در هر دو چشم
اغلب در مراحل اولیه بیماری، ممکن است هیچ تغییری در بینایی خود مشاهده نکنید. از آنجایی که آب مروارید به کندی رشد می‌کند، بینایی شما و علائم آب مروارید به آرامی بدتر می‌شود.
برخی از آب مرواریدها همچنین می‌توانند باعث شوند که دید نزدیک شما برای مدت کوتاهی بهتر شود.
اما بینایی شما احتمالا با رشد آب مروارید بدتر می‌شود. علائم آب مروارید ممکن است شبیه سایر بیماری‌های چشمی باشد. برای تشخیص به یک متخصص چشم مراجعه کنید.