علائم دیسک گردن چیست؟ دیسک در کدام مهره بیشتر رخ میدهد؟
علائم دیسک گردن زمانی خود را نشان میدهد که دیسک، ضعیف شده و به طناب نخاعی نفوذ میکند که منتهی به درد در گردن، شانهها، بازوها و کمر خواهد شد.
ضربههای طولانی مدت، وضعیت نامناسب قرارگیری گردن و اضافه وزن نیز از عواملی هستند که باعث بروز علائم دیسک گردن میشوند. این ساختارها در ستون فقرات به مرور زمان ضعیف و با افزایش سن خطر فتق دیسک گردن افزایش مییابد.
انجام برخی ورزشها یا حرکات کششی فشار روی ستون فقرات را کاهش و علائم دیسک گردن را به حداقل میرساند.
مصرف داروهای مسکن نیز در کاهش ناراحتی ناشی از دیسک گردن مفید هستند. اگر این درمانها مؤثر نباشند، جراحی گزینه دیگری برای رفع علائم دیسک گردن حاد به شمار میرود. این مقاله از مجله سلامت سیوطب علل، علائم دیسک گردن و تمریناتی برای کنترل علائم دیسک گردن را مورد بحث قرار خواهد داد.
بیشتر بخوانید: پلاتینر درمان کمردرد با تکنولوژی UIC در خانه
علل ایجاد فتق دیسک گردن
ستون فقرات از چندین مهره به هم پیوسته تشکیل شده که از بافتهای نرم، نخاع و اعصاب میانی ستون فقرات محافظت میکنند. برای حفظ انعطافپذیری آنها، یک دیسک همبند هر مهره را جدا میکند. دیسکهای ستون فقرات از بافتهای الاستیک قوی تشکیل شدهاند.
هنگامیکه ستون فقرات خم میشود یا میچرخد، دیسکهای ستون فقرات برای حمایت از حرکت و جلوگیری از اصطکاک بین استخوانها، اندازهاش تغییر میکند.
هر دیسک حاوی یک ماده داخلی نرم با لایه بیرونی اطراف است که ساختار دیسک را حفظ میکند. فتق دیسک زمانی اتفاق میافتد که آسیب به لایه بیرونی باعث نشت ماده داخلی از دیسک شود. داشتن وضعیت نامناسب، بلند کردن وزنه با فرم نامناسب و وارد آمدن ضربه شدید مانند تصادف از مواردی هستند که باعث بروز علائم دیسک گردن حاد خواهد شد.
سایر علل احتمالی ایجاد دیسک گردن عبارتند از:
- اضافه وزن داشتن
- بزرگتر بودن
- بی تحرک بودن
- داشتن بیماری دیسک بین مهرهای
بیشتر بخوانید: اسپیلاوایزر زانوبند فراصوت، بهترین راه برای درمان زانو درد
دیسکهای ستون فقرات با گذشت زمان ضعیف و آسیب پذیرتر میشوند. پس بالا رفتن سن، خطر برآمدگی یا فتق دیسک را افزایش میدهد. اگر هسته پالپوس، یا بافت نرم داخلی، ابتدا شروع به تحلیل رفتن کند، ممکن است به علائم دیسک گردن خفیف منجر شود و در نهایت مشکلساز نباشد.
اگر فیبروز حلقوی که لایه پشتیبان خارجی دیسک است، شروع به تحلیل رفتن کند، هسته پالپوس داخلی به کانال مهرهای نشت میکند و روی ریشه عصبی یا طناب نخاعی فشار میآورد.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک گردن توسط دارو، فیزیوتراپی، جراحی و طب سنتی
علائم دیسک گردن چیست؟
احتمال دارد فتق دیسک بدون هیچ علامتی رخ دهد. هنگامیکه فتق دیسک گردن رخ میدهد، مواد داخلی نرم و پروتئینهای التهابی آن شروع به نشت به لایه بیرونی محافظ و احتمالا به ستون فقرات میکنند. فتق دیسک معمولا با التهاب یا فشرده کردن ریشه عصبی مجاور باعث درد تیز یا شوک مانند در گردن و بازو میشود. سایر ساختارهای مجاور مانند نخاع نیز ملتهب و دردناک خواهند شد.
برخی از شایعترین علائم دیسک گردن عبارتند از:
- گردن درد: از علائم دیسک گردن و معمولا در پشت یا کنار گردن احساس میشود. از یک درد خفیف در هنگام لمس تا یک درد تیز یا سوزش متغیر است
- درد رادیکولار: این درد از یک عصب فشرده در گردن از طریق شانه، بازو، دست و انگشتان تابش میکند. گاهی امکان دارد همراه با این درد فرد احساس گرما یا شوک الکتریکی داشته باشد
- رادیکولوپاتی کانال عصبی: گرفتگی یا التهاب ریشه عصبی باعث بیحسی و ضعف میشود و به شانه، بازو، دست و انگشتان انتقال مییابد
- اختلال و درد در فعالیتهای گردن: علائم دیسک گردن با موقعیتها یا فعالیتهای خاص سر بدتر میشود. درد فتق دیسک در حین فعالیتهایی مانند ورزش یا بلند کردن وزنه سنگین، تشدید و بدتر میشود. برخی از موقعیتهای سر مانند چرخش به یک طرف یا کج کردن سر به جلو درد را تشدید خواهد کرد که همگی این موارد از نشانههای دیسک گردن خفیف است
- سفتی گردن: درد و التهاب ناشی از فتق دیسک گردن برخی از حرکات گردن را محدود و دامنه حرکتی آن را کاهش میدهد
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با روشهای طب سنتی تا جراحیهای مدرن و لیزر
الگوهای خاص درد و نقصهای عصبی که توسط محل فتق دیسک تعیین میگردد
ستون فقرات گردنی شامل 7 مهره است که روی هم قرار گرفتهاند که C1 تا C7 نشان داده شده است. دیسکهای بین مهرهای بین مهرههای مجاور قرار دارند. به عنوان مثال، دیسک C5-C6 بین مهرههای C5 و C6 قرار دارد. اگر دیسک C5-C6 فتق کند، ریشه عصبی مهره C6 را تحت فشار قرار میدهد. علائم دیسک گردن بسته به ریشه عصبی تحت فشار متفاوت خواهد بود مانند:
- C4-C5 (ریشه عصبی C5): درد، سوزن سوزن شدن و بیحسی که به داخل شانه تابیده میشود. همچنین ضعف در شانه (عضله دلتوئید) و سایر عضلات نیز احساس خواهد شد.
- C5-C6 (ریشه عصبی C6): درد، گزگز و بی حسی در سمت شست دست به وجود میآید. همچنین ممکن است ضعف در عضلات دوسر بازو (عضلات جلوی بازوها) و عضلات بازکننده مچ دست در ساعد نیز بروز یابد. دیسک C5-C6 یکی از شایعترین فتقها و نشانههای آن جزو علائم دیسک گردن خطرناک محسوب میشود.
- C6-C7 (ریشه عصبی C7): درد، گزگز و بی حسی به دست و انگشت میانی تابیده میشود. ضعف در عضلات سه سر (عضلات پشت بازو)، گشادکننده انگشتان و سایر عضلات خود را نشان میدهد. دیسک C6-C7 معمولا بیشترین احتمال فتق در ستون فقرات گردنی را دارد و معمولا علائم دیسک گردن شدید در این دو مهره به وجود میآید.
- C7-T1 (ریشه عصبی C8): درد، گزگز و بی حسی در قسمت بیرونی ساعد و سمت صورتی دست شکل میگیرد. همچنین ایجاد ضعف در خمکنندههای انگشت (دستگیر) و سایر ماهیچهها دور از ذهن نیست.
وقتی علائم دیسک گردن را بشناسید درمییابید این علائم دیسک گردن با فتق دیسک همراه هستند، اما مطلق به نظر نمیرسند.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز گردن به صورت قطعی با روشهای سنتی و مدرن
درمانهایی برای کنترل علائم دیسک گردن
سایر اشکال درمان همراه با فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی نتیجه بهتری و بهبودی کاملتری بدست خواهد داد. مصرف برخی داروهای مسکن برای کاهش ناراحتی در گردن، شانهها، بازوها و کمر مفید به نظر میرسند. اینها داروهای بدون نسخه معمولا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی و مسکنها را در بر میگیرند.
در موارد جدیتر، درمان شامل تزریق استروئید برای کاهش درد و التهاب خواهد بود. جدیترین موارد درمان علائم دیسک گردن امکان دارد با جراحی ستون فقرات گردن رفع شود که شامل حذف بخشی یا تمام دیسک خواهد بود.
بیشتر بخوانید: درمان تنگی کانال نخاعی با روشهای جراحی یا ورزشی و کم خطر
تمریناتی برای رفع علائم دیسک گردن
در کنار دارو و سایر تکنیکهای کنترل درد، پزشکان عمدتا تمرینهایی را نیز تجویز میکنند. تمرینات برای برآمدگی دیسک گردن شامل ترکیبی از کششهای ملایم و تمرینات تقویت کننده عضلات است.
کشش گردن به کاهش درد و فشار در ناحیه کمک میکند و شامل حرکت آهسته سر به عقب، جلو یا از یک طرف به سمت دیگر است.
تمرینهایی که عضلات گردن را تقویت میکنند، روشی طولانیتر برای کاهش فشار روی گردن محسوب میشوند. این تمرینات ورزشی به تقویت سایر عضلات حمایتکننده ستون فقرات مانند عضلات شکم نیز کمک خواهد کرد.
علائم دیسک گردن را جدی بگیرید
فتق دیسک در گردن زمانی رخ میدهد که دیسک ستون فقرات از جای خود خارج شود که این آسیب باعث نشت مواد داخلی دیسک به کانال عصبی میشود. هر دو بیماری به درد در گردن منتهی خواهند شد.
فیزیوتراپی و ورزش به درمان برآمدگی دیسک گردن کمکهای شایانی خواهد کرد. تمرینات شامل ترکیبی از کششهای ملایم گردن و تمرینات برای تقویت گردن و عضلات اطراف است. طیف وسیعی از درمانهای دیگر، مانند داروهای ضد درد و جراحی نیز برای از بین بردن علائم دیسک گردن در دسترس هستند.
سوالات متداول درباره علائم دیسک گردن
1.علائم دیسک گردن چگونه است؟
گردن درد
درد رادیکولار
رادیکولوپاتی کانال عصبی
اختلال و درد در فعالیتهای گردن
سفتی گردن
2. علائم پارگی دیسک گردن چیست؟
پارگی دیسک در ستون فقرات گردنی طناب نخاعی را فشرده و باعث بی حسی، سفتی و ضعف در پاها و احتمالا برخی مشکلات در کنترل روده و مثانه خواهد شد.
3. دیسک گردن در کدام مهرهها بیشتر رخ میدهد؟
دیسک C5-C6 و C6-C7 از شایعترین فتقها هستند و معمولا بیشترین احتمال فتق در ستون فقرات گردنی را دارند.