عفونت گوش کودکان و علت عفونت گوش میانی، خارجی و داخلی کودکان
عفونت گوش کودکان یک التهاب گوش میانی است که معمولا توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود و زمانی به وجود می‌آید که مایع در پشت پرده گوش جمع شود. همه می‌توانند به عفونت گوش مبتلا شوند، اما کودکان بیشتر از بزرگسالان به آن مبتلا می‌شوند. از هر شش کودک، پنج نفر حداقل تا سه سالگی به عفونت گوش کودکان مبتلا می‌شوند. در واقع عفونت گوش کودکان شایع‌ترین دلیلی است که والدین فرزند خود را نزد پزشک می‌برند. نام علمی عفونت گوش اوتیت مدیا (OM) است.
علائم عفونت گوش کودکان چیست؟
سه نوع اصلی عفونت گوش کودکان وجود دارد. هر کدام ترکیبی متفاوت از علائم دارند.
اوتیت حاد (AOM)
شایع‌ترین عفونت گوش کودکان است. قسمت‌هایی از گوش میانی آلوده و متورم شده و مایع در پشت پرده گوش گیر کرده است. این باعث درد در گوش می‌شود که معمولا گوش درد نامیده می‌شود. فرزند شما ممکن است در این شرایط تب داشته باشد.
اوتیت میانی با افیوژن (OME)
گاهی اوقات پس از طی شدن عفونت گوش، رخ می‌دهد و مایع در پشت پرده گوش گیر می‌کند. کودک مبتلا به OME ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد، اما پزشک می‌تواند مایع پشت پرده گوش را با یک ابزار خاص مشاهده کند.
اوتیت مزمن با افیوژن (COME)
زمانی اتفاق می‌افتد که مایع به مدت طولانی در گوش میانی باقی بماند یا بارها بازگردد، حتی اگر عفونت وجود نداشته باشد. COME مبارزه با عفونت‌های جدید را برای کودکان سخت‌تر می‌کند و همچنین می‌تواند بر شنوایی آن‌ها تاثیر بگذارد.
بیشتر بخوانید :سرخک در کودکان، زمان واکسیناسیون و تفاوتش با سرخجه
علائم عفونت گوش کودکان
بیشتر موارد عفونت گوش کودکان قبل از اینکه بچه‌ها نحوه صحبت کردن را بیاموزند اتفاق می‌افتد. اگر فرزند شما آن‌قدر بزرگ نیست که بگوید «گوش من درد می کند»، در اینجا چند نکته را باید جستجو کنید:
- کشیدن گوش یا گوش‌ها
- دلتنگی و گریه
- مشکل خواب
- تب (به ویژه در نوزادان و کودکان کوچک‌تر)
- مایعی که از گوش خارج می‌شود
- دست و پا چلفتی شدن یا مشکلات تعادل
- مشکل در شنیدن یا پاسخ دادن به صداهای آرام
بیشتر بخوانید: سردرد کودکان همراه تب، می‌تواند دلایلی جدی داشته باشد
علت عفونت گوش کودکان چیست؟
عفونت گوش کودکان معمولا توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود و اغلب پس از ابتلا به گلودرد، سرماخوردگی یا سایر عفونت‌های تنفسی فوقانی شروع می‌شود. اگر عفونت تنفسی فوقانی باکتریایی باشد، همین باکتری‌ها ممکن است به گوش میانی نیز سرایت کنند. اگر عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ناشی از یک ویروس مانند سرماخوردگی باشد، باکتری‌ها ممکن است به محیط میکروب دوست کشیده شوند و به عنوان عفونت ثانویه به گوش میانی منتقل شوند. به دلیل عفونت، مایع در پشت پرده گوش جمع می‌شود.
گوش دارای سه قسمت اصلی است: گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی.
گوش خارجی
به آن پینا نیز گفته می‌شود، شامل همه چیزهایی است که در خارج می بینیم. فلپ خمیده گوش که به لاله گوش منتهی می‌شود، اما شامل کانال گوش نیز است که از باز شدن به گوش شروع شده و تا پرده گوش ادامه می‌یابد. پرده گوش غشایی است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می‌کند.
گوش میانی
جایی که عفونت گوش رخ می‌دهد، بین پرده گوش و گوش داخلی قرار دارد. در گوش میانی سه استخوان کوچک به نام چکشی، سندانی و رکابی وجود دارد که ارتعاشات صوتی را از پرده گوش به گوش داخلی منتقل می‌کنند. استخوان‌های گوش میانی توسط هوا احاطه شده‌اند.
گوش داخلی
شامل هزارتو است که به ما در حفظ تعادل کمک می‌کند. حلزونی گوش، قسمتی از هزارتو، یک اندام حلزونی شکل است که ارتعاشات صوتی را از گوش میانی به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. عصب شنوایی این سیگنال‌ها را از حلزونی به مغز منتقل می‌کند.
سایر قسمت‌های نزدیک گوش نیز می‌توانند در عفونت گوش کودکان دخیل باشند. لوله استاش یک گذرگاه کوچک است که قسمت بالای گلو را به گوش میانی متصل می‌کند. وظیفه آن تامین هوای تازه به گوش میانی، تخلیه مایع و حفظ فشار هوا در سطح ثابت بین بینی و گوش است.
آدنوئیدها پدهای کوچک بافتی هستند که در پشت بینی، بالای گلو و نزدیک لوله‌های استاش قرار دارند. آدنوئیدها عمدتا از سلول‌های سیستم ایمنی تشکیل شده‌اند. آن‌ها با به دام انداختن باکتری‌هایی که از طریق دهان وارد بدن می‌شوند با عفونت مبارزه می‌کنند.
بیشتر بخوانید: گلودرد کودکان را جدی بگیرید |سرماخوردگی یا کووید 19
چرا کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می‌شوند؟
دلایل متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد کودکان بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می‌شوند. لوله‌های استاش در کودکان کوچک‌تر و سطح بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند. این امر باعث می‌شود که مایعات حتی در شرایط عادی از گوش خارج نشوند. اگر لوله‌های استاش به دلیل سرماخوردگی یا سایر بیماری‌های تنفسی متورم یا مسدود شده باشند، ممکن است مایع نتواند تخلیه شود.
سیستم ایمنی کودک به اندازه سیستم بزرگسالان موثر نیست، زیرا هنوز در حال رشد است. این امر باعث می‌شود کودکان نتوانند با عفونت‌ها مبارزه کنند.
به عنوان بخشی از سیستم ایمنی، آدنوئیدها به باکتری‌هایی که از بینی و دهان عبور می‌کنند واکنش نشان می‌دهند. گاهی اوقات باکتری‌ها در آدنوئیدها گرفتار شده و باعث عفونت مزمن می‌شوند و سپس به لوله‌های استاش و گوش میانی منتقل خواهند شد.
پزشک چگونه عفونت گوش میانی کودکان را تشخیص می‌دهد؟
اولین کاری که پزشک انجام می‌دهد این است که از شما در مورد سلامت فرزندتان سوال می‌کند. آیا فرزند شما اخیرا سرفه کرده یا گلودرد داشته است؟ آیا او در خواب مشکل دارد؟
اتوسکوپ
اگر عفونت گوش کودکان محتمل به نظر می‌رسد، ساده‌ترین راه برای تشخیص پزشک این است که از یک وسیله روشن کننده به نام اتوسکوپ برای بررسی پرده گوش استفاده کند. پرده گوش قرمز و برآمده نشان دهنده عفونت است.
اتوسکوپ پنوماتیک
همچنین ممکن است پزشک از اتوسکوپ پنوماتیک که یک پف هوا در مجرای گوش می‌دمد، برای بررسی وجود مایع پشت پرده گوش استفاده کند. پرده معمولی گوش راحت‌تر از پرده گوش با مایع پشت آن حرکت می‌کند.
تمپانومتر
تمپانومتری، که از تن صدا و فشار هوا استفاده می‌کند، یک آزمایش تشخیصی است که در صورت عدم تشخیص هنوز پزشک ممکن است از آن استفاده کند. تمپانومتر یک پلاگین کوچک و نرم است که شامل میکروفون و بلندگوی کوچک و همچنین دستگاهی است که فشار هوا را در گوش تغییر می‌دهد. اندازه‌گیری میزان انعطاف‌پذیری پرده گوش در فشارهای مختلف را اندازه‌گیری می‌کند.
بیشتر بخوانید: علت بی خوابی کودکان چیست؟
عفونت حاد گوش میانی چگونه درمان می‌شود؟
بسیاری از پزشکان آنتی بیوتیک‌هایی مانند آموکسی سیلین را تجویز می‌کنند که باید طی 7 تا 10 روز مصرف شود. همچنین پزشک شما ممکن است مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن یا قطره گوش را برای کمک به تب و درد توصیه کند.
از آنجا که آسپرین به عنوان یک عامل خطر قابل پیشگیری عمده برای سندرم ری در نظر گرفته می‌شود، به کودک مبتلا به تب یا علائم دیگر آنفلوانزا نباید آسپیرین داده شود مگر اینکه پزشک دستور دهد.
اگر پزشک شما نتواند تشخیص قطعی عفونت گوش میانی کودکان را انجام دهد و کودک شما دچار گوش درد شدید یا تب نباشد. پزشک ممکن است از شما بخواهد یک یا دو روز صبر کنید تا ببینید آیا گوش درد برطرف می شود یا خیر.
آکادمی اطفال آمریکا دستورالعمل‌هایی را در سال 2013 صادر کرد که پزشکان را تشویق می‌کند تا این کودکان مبتلا به عفونت گوش را به ویژه در سنین 6 ماه تا 2 سال که نمی‌توان به طور قطعی تشخیص داد، مشاهده و از نزدیک پیگیری کنند. اگر طی 48 تا 72 ساعت پس از شروع درد، علائم بهبودی حاصل نشد، دستورالعمل‌ها به پزشکان توصیه می‌کنند که درمان آنتی بیوتیکی را شروع کنند.
گاهی اوقات درد گوش ناشی از عفونت نیست و برخی از عفونت‌های گوش ممکن است بدون آنتی بیوتیک بهتر شوند. استفاده از آنتی بیوتیک‌ها با احتیاط و با دلایل خوب از ایجاد باکتری‌هایی که در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم می‌شوند جلوگیری می‌کند.
اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده است، مهم است که مطمئن شوید فرزندتان آن را دقیقا طبق دستور و برای مدت زمان کامل مصرف می‌کند. حتی اگر کودک شما در چند روز بهتر به نظر برسد، هنوز عفونت به طور کامل از گوش پاک نشده است.
قطع زودهنگام دارو می‌تواند موجب عود عفونت شود. همچنین مهم است که برای ویزیت بعدی فرزند خود بازگردید تا پزشک بتواند بررسی کند که آیا عفونت از بین رفته است یا همچنان ادامه دارد.
چقدر طول می کشد تا فرزندم بهتر شود؟
کودک شما باید چند روز پس از مراجعه به پزشک احساس بهتری داشته باشد. اگر چند روز گذشته است و کودک شما هنوز بیمار به نظر می‌رسد، با پزشک خود تماس بگیرید.
ممکن است فرزند شما به آنتی بیوتیک متفاوتی نیاز داشته باشد. هنگامی که عفونت برطرف می‌شود، ممکن است مایع هنوز در گوش میانی باقی بماند، اما معمولا طی سه تا شش هفته ناپدید می‌شود.
اگر فرزند من به عفونت گوش کودکان ادامه دهد چه اتفاقی می‌افتد؟
برای جلوگیری از بازگشت عفونت گوش میانی، می‌توانید برخی از عواملی را که ممکن است فرزند شما را در معرض خطر قرار دهد، مانند عدم حضور افراد سیگاری محدود کنید.
علیرغم این اقدامات احتیاطی، برخی از کودکان ممکن است گاهی اوقات تا پنج یا شش مرتبه در سال به عفونت گوش میانی ادامه دهند. امکان دارد پزشک شما چند ماه منتظر بماند تا ببیند آیا وضعیت به خودی خود بهتر می شود یا خیر، اما اگر عفونت‌ها مجددا عود کنند و آنتی بیوتیک‌ها کمکی نکند، بسیاری از پزشکان یک عمل جراحی را توصیه می‌کنند.
عمل جراحی‌ای که یک لوله تهویه کوچک را در پرده گوش قرار می‌دهد. جریان هوا را بهبود بخشیده و از ایجاد مایعات در گوش میانی جلوگیری می‌کند. متداول‌ترین لوله‌ها برای شش تا نه ماه در محل خود باقی می‌مانند و نیاز به بازدیدهای پیگیری دارند تا زمانی که خارج شوند.
اگر قرار دادن لوله‌ها هنوز از عفونت جلوگیری نمی‌کند، پزشک ممکن است آدنوئیدها را برای جلوگیری از گسترش عفونت به لوله‌های استاش در نظر بگیرد.
راه‌های جلوگیری از عفونت گوش کودکان؟
در حال حاضر، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت گوش کودکان، کاهش عوامل خطر مرتبط با آن‌ها است. در اینجا مواردی است که ممکن است بخواهید برای کاهش خطر ابتلا به عفونت گوش کودکان انجام دهید.
- کودک خود را در برابر آنفولانزا واکسینه کنید. اطمینان حاصل کنید که فرزند شما هر سال واکسن آنفولانزا دریافت می‌کند
- توصیه می‌شود فرزند خود را با واکسن مزدوج پنوموکوکی 13 ظرفیتی (PCV13) واکسینه کنید. PCV13 نسبت به واکسن قبلی، PCV7، در برابر انواع بیشتری از باکتری‌های عامل عفونت محافظت می‌کند. اگر فرزند شما قبلا واکسیناسیون PCV7 را آغاز کرده است، در مورد نحوه انتقال به PCV13 با پزشک خود مشورت کنید
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کنند که کودکان زیر 2 سال واکسینه شوند، این کار از 2 ماهگی شروع می‌شود. مطالعات نشان داده است که کودکان واکسینه بسیار کمتر از کودکانی که واکسینه نشده‌اند دچار عفونت گوش می‌شوند. این واکسن به شدت برای کودکان مهدکودک توصیه می‌شود
- مرتب دست‌ها را بشویید. شستن دست‌ها از انتشار میکروب‌ها جلوگیری می‌کند و می‌تواند مانع سرماخوردگی یا آنفولانزا در کودک شود. از قرار گرفتن کودک در معرض دود سیگار خودداری کنید. مطالعات نشان داده است که نوزادانی که در اطراف افراد سیگاری هستند بیشتر دچار عفونت گوش می‌شوند
- اجازه ندهید کودکان بیمار وقت خود را با هم بگذرانند. تا آنجا که ممکن است، در مواقعی که کودک شما یا هم بازی‌های او بیمار هستند، قرار گرفتن او در معرض سایر کودکان را محدود کنید
بیشتر بخوانید: علت بی خوابی نوزاد را برطرف و زندگی خود را زیباتر کنید!
در مورد عفونت گوش میانی چه تحقیقی در حال انجام است؟
محققان تحت حمایت موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) در حال بررسی بسیاری از زمینه‌ها برای بهبود پیشگیری، تشخیص و درمان عفونت‌های گوش میانی هستند. برای مثال یافتن راه‌های بهتر برای پیش‌بینی اینکه کدام کودکان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت گوش هستند، می‌تواند به تاکتیک‌های پیشگیری موفقیت‌آمیز منجر شود.
یکی دیگر از زمینه‌هایی که نیاز به کاوش دارد این است که چرا برخی از کودکان بیشتر از دیگران دچار عفونت گوش کودکان می‌شوند. به عنوان مثال، کودکان بومی آمریکایی و اسپانیایی نسبت به کودکان سایر اقوام مبتلا به عفونت دارای تب بیشتری هستند. چه اقدامات پیشگیرانه‌ای می‌تواند برای کاهش خطرات انجام شود؟
پزشکان همچنین در حال یادگیری بیشتر درباره آنچه در گوش کودکانی که دچار عفونت‌های مکرر گوش هستند، می‌شوند. آن‌ها مستعمرات باکتری‌های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک‌ها، به نام بیوفیلم را شناسایی کرده‌اند که در گوش میانی اکثر کودکان مبتلا به عفونت مزمن گوش وجود دارد. درک نحوه حمله و کشتن این بیوفیلم‌ها یکی از راه‌های موفقیت درمان عفونت‌های مزمن گوش و اجتناب از جراحی است.
درک تأثیر عفونت‌های گوش بر رشد گفتار و زبان کودک یکی دیگر از زمینه‌های مهم مطالعه است. ایجاد روش‌های دقیق‌تر برای تشخیص عفونت گوش میانی به پزشکان در تجویز درمان‌های هدفمندتر کمک می‌کند. محققان همچنین داروهای مورد استفاده در حال حاضر برای درمان عفونت گوش کودکان را ارزیابی کرده و روش‌های جدید، موثرتر و آسان‌تری را برای تجویز داروها ایجاد می‌کنند.
محققان با پشتیبانی NIDCD به کشف واکسن علیه برخی از شایع‌ترین باکتری‌ها و ویروس‌هایی که باعث عفونت گوش میانی می‌شوند، مانند Haemophilus influenzae (NTHi) و Moraxella catarrhalis ادامه می‌دهند. یک تیم در حال انجام مطالعاتی در مورد روش تحویل واکسن احتمالی بدون سوزن است.
به طور کلی باید بدانیم که عفونت گوش میانی مخصوص کودکان نیست و در همه دوران زندگی انسان امکان دارد، رخ دهد. این بیماری بیشتر میان کودکان رخ می‌دهد و در بسیاری از مواقع عفونت گوش کودکان در کودکانی اتفاق می‌افتد که هنوز توانایی صحبت را هم ندارند. این بیماری در بسیاری از مواقع بهبوبد پیدا می‌کند و در مواردی نیاز به درمان دارویی تا جراحی دارد.