امنیت سالمندان وظیفه مهم فرزندی و اجتماعی
سالمندان از جمله افراد مهم و عزیز در یک خانواده و جامعه به شمار می‌روند که نگهداری، محافظت و حفظ امنیت آن‌ها از وظایف انسانی و اجتماعی هر فردی است. امنیت سالمندان تنها در محیط خانه کافی نیست، بلکه توجه به مراقبت سالمندان باید در نقاط مختلف شهر مانند خیابان‌ها، پیاده‌روها، مراکز خرید و… باشد.
منظور از امنیت سالمندان تنها درست کردن محلی برای استراحت یا نشستن آن‌ها نیست. سالمندان به امکانات مختلفی نیاز دارند.
به دلیل شرایط سنی و احتمال ابتلا به بیماری‌ها مزمن و خطرناک، امنیت سالمندان همیشه با حساسیت بالایی همراه بوده است. برای محافظت از این افراد باید از اشخاص متخصص (پرستارها) استفاده کرد یا تعدادی از افراد خانواده یکسری دوره‌های آموزشی (مانند کمک‌های اولیه) را سپری کنند.
حفط امنیت سالمندان در خانه و محل نگهداری آن‌ها
برای نگهداری و محافظت از سالمندان در خانه یا مراکز نگهداری از سالمندان باید یکسری شرایط مناسب با توجه به توانایی سالمندان ایجاد شود تا این افراد بتوانند به راحتی زندگی کنند.
از جمله شرایطی که باید در محل نگهداری سالمندان فراهم شود، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- روشنایی کافی برای افزایش امنیت سالمندان
اکثر سالمندان به دلیل شرایط سنی دچار ضعف و مشکل در بینایی هستند. برای جلوگیری از به خطر افتادن این افراد باید در خانه و محل نگهداری آن‌ها از کافی بودن نور و روشنایی مطمئن شد.
همچنین نصب چراغ در راه‌رو، راه پله و ورودی خانه نیز ضروری است.
نصب لامپ‌های حساس به حرکت در چنین مواردی می‌توانند سبب راحتی سالمند شود؛ زیرا دیگر نیاز نیست سالمند به دنبال کلید روشن و خاموش کردن لامپ بگردد. همچنین با استفاده از این لامپ‌های حسگردار از مصرف بیش از حد انرژی نیز جلوگیری می‌شود.
بیشتر بخوانید: استقلال سالمندان و روش‌های توانمند شدن برای زندگی شخصی
- عدم استفاده از پله در طراحی خانه یا محل نگهداری سالمندان
بیشتر سالمندان به بیماری‌های استخوانی و مفصلی مانند آرتروز مبتلا هستند، به همین دلیل بالا و پایین رفتن از پله برای آن‌ها دشوار است. در صورتی که محل نگهداری این افراد پله‌های زیادی داشته باشد، استفاده و نصب آسانسور و صندلی‌های بالابر برای حفظ و افزایش امنیت سالمندان توصیه می‌شود.
- دسترسی راحت به سرویس بهداشتی
در صورت امکان اتاق نگهداری از سالمند را به گونه‌ای انتخاب کنید که نزدیک به سرویس بهداشتی باشد تا سالمند برای رسیدن به سرویس بهداشتی دچار مشکل نشود.
- استفاده از دستگاه‌های هشداردهنده برای امنیت سالمندان
استفاده از دستگاه‌های هشداردهنده در محل نگهداری سالمندان به شدت توصیه می‌شود. با این دستگاه‌ها سالمندان می‌توانند در زمان بروز حادثه، حملات قلبی یا اتفاقات، دیگران را از حال خود با خبر کنند.
- از بین بردن خطرات احتمالی
خانه و محیط نگهداری سالمندان باید فاقد یکسری لوازم خطرناک باشد. این لوازم ممکن است از لوازم عادی خانه باشند؛ اما استفاده از آن‌ها برای امنیت سالمند در منزل یا حتی کودک مناسب نیست.
از این وسایل و شرایط می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- استفاده از سیم و کابل‌های رها شده در منزل و مسیرهای رفت و آمد
- فرش‌های لوله شده
- بی نظمی و به هم ریختگی وسایل در خانه
- استفاده از فرش‌های کوچک روی سرامیک (امکان دارد باعث لیز خوردن سالمند شود)
- تزئین خانه با لوازم شیشه‌ای و قراردادن آن‌ها در محلهای مختلف
محافظت و امنیت سالمندان آلزایمری کاری سخت است. در صورت نگهداری از چنین افرادی سعی کنید دسترسی بیمار را به بیرون محدود کنید. مواد شیمیایی، تمیزکننده‌ها، داروها و وسایل خطرناک را از دسترس دور نگه دارید و محیطی امن و توام با آرامش برای سالمند ایجاد کنید.
بیشتر بخوانید: بحران تنهایی سالمندان
- قرار دادن وسایل کمکی برای راه رفتن و نشستن
سالمندان به دلیل افزایش سن، ضعف عضلات یا بیماری‌های دیگر توانایی راه رفتن یا ایستادن به مدت طولانی را ندارد. اگر فضای نگهداری بزرگ است یا شامل حیاط و محیط باز است، در محلهای مختلف یکسری صندلی برای نشستن و استراحت این افراد قرار دهید.
- ایجاد امنیت سالمندان در حمام
تعداد زیادی از حادثه‌ها و آسیب‌هایی که سالمندان به آن‌ها دچار می‌شوند در حمام اتفاق می‌افتد. برای جلوگیری از این نوع حوادث انجام دادن یکسری اقدامات لازم است. از این اقدامات می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- استفاده از دمپایی مناسب
- قرار دادن یک صندلی با پایه‌های مناسب در حمام برای نشستن سالمند. توجه داشته باشید که پایه‌های صندلی باید به گونه‌ای باشند که به سطح زمین بچسبد و لیز نخورد
- به کار بردن یکسری دستگیره‌ها در دیواره حمام برای کمک به ایستادن و بلند شدن از روی صندلی
- نصب و استفاده از وان
- قرار دادن چندین سطل آشغال در محلهای مختلف، برای جلوگیری از حرکت و راه رفتن سالمند در حمام
- قراردادن لوازم شست و شوی در جای مناسب
- استفاده از یکسری تشک‌های لاستیکی در محل‌هایی که امکان لیز خوردن در آن‌ها بیشتر است
حمام کردن سالمندان توسط اعضای خانواده یا پرستار شخصی، می‌تواند در مواردی که سالمند از نظر جسمانی ضعیف است بسیار مفید باشد.
بیشتر بخوانید: تغذیه سالمندان با چه موادی بهتر است؟
- استفاده از دستگیره‌های نرم و روان در درب‌ها و پنجره‌ها
همان‌طور که گفته شده اکثر سالمندان از دردهای عضلانی و استخوانی مانند آرتروز رنج می‌برند. در چنین شرایطی باز و بسته کردن دستگیره‌های درب و پنجره‌ها می‌تواند برای آن‌ها مشکل باشد.
در صورت امکان دستگیره‌هایی که به راحتی باز می‌شوند را در نواحی مختلف به کار ببرید یا نمونه‌های قبلی را تعمیر کند.
- ایجاد محیطی شاد و در عین حال آرام
تنها حفظ امنیت و تامین یکسری نیازها در بهبود زندگی و امنیت سالمندان موثر و کافی نخواهد بود. تامین شادی، لوازم سرگرم کننده مورد علاقه سالمند (مانند بازی‌ها، تلویزیون، کتاب، روزنامه و…)، ایجاد ارتباط و هم کلامی با سایرین می‌تواند تاثیری مثبتی در سلامت روحی و ذهنی سالمند داشته باشد.
در حین ایجاد محیطی شاد برای سالمندان، توجه داشته باشید که این افراد به آرامش نیز نیاز دارند.
- ایجاد حس مفید بودن
تعداد زیادی از سالمندان به دلیل ناتوانی و ضعفی که دارد دچار افسردگی می‌شوند؛ زیرا به دلیل ضعف بدنی نمی‌توانند یکسری از کارها را انجام دهند. این موضوع باعث افسردگی و ایجاد عدم حس مفید بودن در آن‌ها می‌شود.
در صورت امکان و با توجه به شرایط جسمی و سلامتی سالمندان، یکسری کارهای سبک (در حد توان) را به آن‌ها بسپارید.
به عنوان مثال تدریس به فرزندان، نگهداری و آب دادن گل‌ها و… می‌تواند در ایجاد حس مفید بودن در سالمندان موثر باشد.
تمامی این کارها و اقدامات گفته شده می‌توانند باعث ایجاد حس آرامش و آسایش در سالمندان شوند.
بیشتر بخوانید: آنچه یک پرستار سالمندان باید بدانند
حفظ امنیت سالمندان در شهر
برقراری حفظ امنیت سالمندان در منزل بر عهده خانواده است و این امنیت را در شهرها و محلهای مختلف، جامعه و حکومت‌ها بر عهده دارند.
یکی از وظایف عمومی شهرداری‌ها ایجاد امنیت اجتماعی سالمندان در شهرها است. شهرداری‌ها برای زندگی راحت و توام با امنیت سالمندان در محیط‌های مختلف شهر یکسری اقدامات باید انجام دهند. از این اقدامات می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- استفاده نکردن از پله‌های زیاد در پارک‌ها و معابر
به دلایل جسمانی استفاده از پله‌های زیاد باعث اذیت شدن و حتی گاهی انصراف از ادامه مسیر در سالمندان می‌شود. جامعه و به طور کلی شهرداری‌ها باید مسیرهای مختلف شهری را به گونه‌ای طراحی کنند که تمامی افراد جامعه به ویژه سالمندان و معلولین بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: بهبود تعادل سالمندان و روش‌های برای افزایش کیفیت زندگی
- استفاده از پله برقی در پل‌های عابر پیاده و مراکز خرید
برای راحتی سالمندان، افراد کم توان و ناتوان باید در تمامی پل‌های عابر پیاده و مراکز خرید از پله برقی و آسانسور استفاده شود.
بسیاری از سالمندان به خاطر اینکه نمی‌توانند از پله‌های پل‌های عابر پیاده بالا و پایین بروند، از عرض خیابان عبور می‌کنند. این کار گاهی منجر به بروز حوادث خطرناکی می‌شود.
- بر طرف کردن شیب‌های تند در کوچه و خیابان‌ها
ممکن است در بعضی محل‌ها تعدادی از کوچه‌ها و خیابان‌ها شیب‌های تندی داشته باشند که بالا و پایین رفتن از آن‌ها برای جوانان نیز سخت است. تغییر قسمتی از پیاده‌رو این خیابان‌ها به پله‌هایی با ارتفاع بسیار کم می‌تواند برای استفاده سالمندان و افراد کم توان مفید باشد. همچنین در این گونه مسیرها می‌توان از یکسری صندلی‌ها برای استراحت نیز استفاده کرد.
- استفاده از صندلی برای استراحت سالمندان
نصب و قرار دادن صندلی در فضاهایی از کوچه‌ها، خیابان‌ها، مراکز خرید، پارک‌ها، فروشگاه‌ها و… می‌تواند برای امنیت و مراقبت از سالمندان مفید باشد.
- ساخت سرویس‌های بهداشتی در محلهای مختلف
بسیاری از سالمندان به دلایل مختلف یا یکسری بیماری‌ها دچار تکرر ادرار می‌شوند. این مسئله گاهی باعث جلوگیری از خارج شدن فرد از خانه می‌شود؛ زیرا در محلهای مختلفی از سطح شهر سرویس بهداشتی عمومی در دسترس نیست.
ساخت سرویس بهداشتی در محلهای پر رفت‌وآمد و حتی محلهای خلوت، با تعداد مناسب، می‌تواند باعث حفظ آرامش و افزایش امنیت سالمندان شود.
بیشتر بخوانید:ورزش‌های نشسته سالمندان | 16 حرکت موثر و روش‌های انجام آن‌ها
- استفاده از توالت فرنگی در سرویس‌های بهداشتی عمومی
تنها ساخت سرویس بهداشتی در محلهای مختلفی کافی نیست؛ بلکه باید برای این سرویس‌های بهداشتی یکسری امکانات کمکی در نظر گرفته شود. از جمله امکاناتی که باید برای سالمندان در سرویس بهداشتی‌های عمومی در نظر گرفته شود می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- نصب توالت فرنگی
- نصب شیرآلات و روشویی در ارتفاع و محل مناسب
- قرار دادن دستگیره‌های برای کمک به بلند شدن سالمندان
- روشنایی کافی در سرویس بهداشتی‌ها
- استفاده از چراغ‌های عابر در خیابان‌ها و چهارراه‌ها
سرعت کم سالمندان در راه رفتن و عدم عکس‌العمل‌های سریع آن‌ها از جمله علل تصادفات این افراد به شمار می‌رود. برای جلوگیری از این حوادث باید از چراغ‌های عابر در اکثر خیابان‌ها و کوچه‌ها استفاده کرد.
- تامین نور کافی خیابان‌ها و معابر
شب‌ها بسیاری از کوچه‌ها و معابر نور کافی ندارند. این مسئله حتی برای جوانان و کودکان نیز خطرناک است.
- تاسیس پارک‌ها و بوستان‌ها برای تفریح سالمندان
استفاده از محیط‌های سرسبز و تمیز از جمله حقوق شهروندی است که سالمندان نیز باید از آن بهره ببرند. تاسیس پارک‌ها و بوستان‌های محلی‌ای می‌تواند باعث افزایش روحیه، ارتباط با سایر افراد جامعه و تفریح سالمندان شود.
دلیل تاسیس بوستان‌های کوچک محلهای، دسترسی راحت‌تر افراد کم‌توان و ناتوان مانند سالمندان، کودکان، افراد معلول و… است.
بیشتر بخوانید: تقویت شنوایی سالمندان و راهکارهای رفع سنگینی گوش سالمندان
خلاصه
حفظ امنیت سالمندان از لحاظ جسمی و ذهنی بسیار مهم است. امنیت‌های جسمانی باعث بالا بردن کیفیت زندگی آن‌ها شده و امنیت ذهنی، روحیه و شادابی آن‌ها را حفظ می‌کند.
برای حفظ امنیت سالمند در منزل و محیط‌های شهری کارهای مختلفی باید انجام داد تا علاوه بر راحت‌تر شدن زندگی برای سالمند، بتواند ایمنی و سلامت او را نیز تامین کرد.
از جمله کارهایی که برای افزایش امنیت سالمندان در منزل و شهرها باید انجام داد می‌توانیم به نصب صندلی، استفاده از دستگیره‌های نرم، نصب چراغ‌های عابر پیاده، پله‌برقی، آسانسور و… اشاره کنیم.