علت سردرد بعد از قاعدگی، مشکلی که آسایش بانوان را تهدید می کند
علت سردرد بعد از قاعدگی در اغلب خانم‌ها نوسان سطح هورمون‌ها و عارضه‌هایی نظیر میگرن قاعدگی است. این سردردها به دلیل تغییر در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون به وجود می‌آیند. فاکتورهایی همچون ژنتیک و محرک‌های غذایی هم ممکن است در ایجاد این سردردها نقش داشته باشند. در ادامه بیشتر در مورد علت سردرد بعد از قاعدگی صحبت خواهیم کرد.
سردرد بعد از قاعدگی چیست؟
سردردهای عادت ماهانه شامل تمامی سردردهایی است که در بازه زمانی یا نزدیک به خونریزی ماهانه زنان اتفاق می‌افتد. این عارضه‌ها ممکن است به حدی برسد که دوران عادت ماهانه را برای دختران جوان آزاردهنده کند. شناخت علت سردرد بعد از قاعدگی می‌تواند به درمان یا کاهش این عارضه‌ها کمک کند.
علت سردرد بعد از قاعدگی
میزان هورمون‌ها در زنان در دوران عادت ماهانه، بارداری و یائسگی تغییر می‌کند. فیزیولوژی بدن بانوان به شکلی است که قاعدگی دارند. 60 تا 70 درصد زنان در هنگام قاعدگی سردرد را تجربه می‌کنند. هورمون‌های استروژن و پروژسترون که در تنظیم عادت ماهانه و بارداری نقش دارند، روی مواد شیمیایی موجود در مغز تاثیر می‌گذارند.
سطوح استروژنی ثابت سبب بهبود سردرد در زنان می‌شود که نوسانات آن ممکن است موجب بروز مشکلاتی برای زنان شود. سردردهاي مربوط به قاعدگی، ناتوان کننده، طولانی مدت و مقاوم به درمان می‌باشند؛ مثل میگرن قاعدگی. يکي از دلایل ایجاد ميگرن قاعدگي، افزايش ساخت و ترشح پروستاگلندين‌ها در آستانه زمان قاعدگي است.
ويتامين E به علت ویژگی آنتي‌اکسيدانی، توان پیشگیری از ترشح پروستاگلندين‌ها را دارد. پروستاگلاندین‌ها یکی از اساسی‌ترین واسطه‌های شیمیایی در بدن هستند که با تأثیر روی گیرنده‌های گوناگون سلولی، نقش‌های فراوانی در بدن ایفا می‌کنند. با توجه به بي خطر بودن ويتامين E در مقادیر تعیین شده، مصرف آن برای جلوگیری از ایجاد ميگرن قاعدگي مفید است.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد سردرد در زنان
انواع سردرد در دوران قاعدگی
بعضی از خانم‌ها، سردرد را پیش از قاعدگی و بعضی دیگر در زمان عادت ماهانه تجربه می‌کنند. یک نوع از این سردردها، تنشی است که معمولا به دلیل استرس بروز پیدا می‌کند و به شکل احساس یک طناب سفت و محکم دور پیشانی تجربه می‌شود. در سوی دیگر امکان دارد به دلیل کاهش آهن بدن و خونریزی زیاد دچار این اختلال شوید.
مجموعه‌ای از این عوامل یعنی حملات میگرنی، فشار عصبی و کم‌خونی و کمبود آهن همگی می‌تواند به صورت انفرادی یا همزمان با عامل دیگر، علت سردرد بعد از قاعدگی در زنان باشد. در میان انواع مختلف این بیماری در دوران عادت ماهیانه، سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی که پیش از این در موردشان صحبت کردیم، رایج‌تر هستند.
علت سردرد بعد از قاعدگی، معمولا مجموعه‌ای از علل مشابه است که المان‌های متفاوتی دارند.
میگرن قاعدگی
میگرن قاعدگی اغلب با دردی مبهم آغاز می‌شود و به تدریج به دردی ضربان‌دار در شقیقه‌ها یا احساس فرو رفتن چاقو در سر تبدیل می‌شود که گاهی با تهوع و استفراغ همراه است. شیوع میگرن بعد از شروع اولین قاعدگی در دختران افزایش پیدا می‌كند. دلیل این امر آن است که ارتباط نزدیکی بین تغییرات هورمونی استروژن و سردردهای میگرنی وجود دارد.
میگرن معمولا یک طرف صورت، گیجگاه و یک چشم را درگیر می‌کنند. ماساژ ناحیه گیجگاه با دو انگشت سبابه و وسط، قرص استامینوفن، نوشیدن آب، مصرف مواد دارای کلسیم و موادی که منیزیم و ویتامین B دارند می‌تواند به کاهش و رفع این درد کمک کند. حدود شصت درصد از خانم‌های دارای سابقه میگرن، حملاتی را همزمان با دوران قاعدگی خود تجربه می کنند که ممکن است 5 روز یا بیشتر به طول بینجامد.
چهارده درصد زنان دچار سردردهای میگرنی در طول دوران قاعدگی شده و همانطور که پیش از این هم گفتیم بیش از شصت درصد زنان تجربه چنین سردردهایی را در طول ماه و قبل یا بعد از قاعدگی دارند. در بعضی از خانم‌ها مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری و روش جانشینی هورمون‌ها در یائسگی ممکن است سبب تحریک میگرن شود.
اگر تا کنون از قرص‌های بارداری یا هورمون درمانی استفاده نکرده‌اید، علت سردرد بعد از قاعدگی و حملات میگرنی در شما می‌تواند وابسته به دلایل دیگر باشد.
بیشتر بخوانید: انواع سردرد
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
سردردهای PMS اغلب پیش از آغاز عادت ماهانه اتفاق می‌افتند. سندروم پیش از قاعدگی نشانه‌هایی است که نود و پنج درصد خانم‌هایی که در سن بارداری قرار دارند، آن را قبل از آغاز عادت ماهانه تجربه می‌کنند. این نشانه‌ها اغلب یک تا ۲ هفته پیش از آغاز پریود اتفاق می‌افتند. به طور کلی علائم سندروم پیش از قاعدگی به شرح زیر است:
- ویار غذایی
- متورم شدن سینه‌ها
- تجمع مایعات
- فراموشی
- اختلالات خواب
- درد مفاصل و عضلات
- اضطراب
- افسردگی
در دوران قاعدگی سردرد دارید؟ شما تنها نیستید
همانطور که گفتیم، هنگامی که چرخه قاعدگی شروع می‌شود، یک زن تغییرات هورمونی زیادی را تجربه می‌کند. این فقط قبل از قاعدگی اتفاق نمی‌افتد اما گاهی اوقات در طول و بعد از چرخه قاعدگی ادامه می‌یابد. بنابراین اگر در تمام این مراحل دچار این معضل شدید، تنها نیستید.
میگرن قاعدگی یکی از علائم بارز سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است. بنابراین، این سردردها زمانی رخ می‌دهد که بدن شما دچار تغییراتی در سطح پروژسترون و استروژن می‌شود. هنگامی که سطح این دو هورمون دچار نوسان می‌شود، انتقال دهنده‌های عصبی در مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرند و منجر به سردرد می‌شوند.
در دوران قاعدگی شما به دو نوع سردرد بیشتر مبتلا می شوید؛ میگرن قاعدگی و سردرد هورمونی. اگرچه علت سردرد بعد از قاعدگی در هر دو عارضه به دلیل تغییرات هورمونی در بدن است اما علائم آنها ممکن است متفاوت باشد.
بیشتر بخوانید: روش های درمان سردرد
فرق میگرن قاعدگی با سردرد هورمونی چیست؟
شدت سردرد هورمونی از خفیف تا متوسط است هرچند که یک درد آزاردهنده است و باعث ایجاد احساس ناخوشایند می‌شود. اما هیچ مانعی در فعالیت‌های روزانه شما ایجاد نمی‌کند. در حالی که میگرن قاعدگی می‌تواند غیرقابل تحمل باشد. حدود 60 درصد از زنان در سراسر جهان دچار میگرن قاعدگی می‌شوند. افرادی که مرتباً به حملات میگرنی دچار می‌شوند، در دوران قاعدگی خود مستعد ابتلا به این نوع میگرن هستند.
در طول میگرن قاعدگی، شخص قبل از شروع درد ضربان دار، چراغ های چشمک زن، خطوط زیگزاگ یا سایر تجربیات حسی را تجربه می‌کند. این امر مانع فعالیت‌های روزانه می‌شود زیرا نمی‌توانید چشم‌های خود را باز کنید، فکر کنید یا حتی کار کنید. میگرن قاعدگی غالباً با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا و روشنایی همراه با درد ضربان دار است.
درمان
بسته به شدت میگرن قاعدگی و سردرد هورمونی، اولین گام شما مسکن‌های بدون نسخه است. آنها اغلب برای تسکین درد و التهاب بسیار موثر هستند. برخی از داروهای برجسته عبارتند از ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، آسپرین و استامینوفن. خانم‌هایی که سردردهای هورمونی را تجربه می‌کنند معمولا در دوران بارداری یا یائسگی این معضل آنها بهبود می‌یابد.
البته در همه خانم‌ها اینگونه نیست، بعضی از بانوان در دوران یائسگی یا نزدیک آن به علت افت هورمون‌ها، سردرد بیشتری دارند. در طی بارداری هم با توجه به نوسان میزان هورمون‌ها در 9 ماه امکان دارد شخص سردرد داشته باشد. به طور کلی، متخصصان توصیه می‌کنند که بانوان جهت پیشگیری از سردرد از مصرف نمک، و انواع شوریجات، انواع ترشی، سوسیس و مصرف بلند‌مدت شکلات تلخ و قهوه بپرهیزند. البته استفاده کوتاه مدت از شکلات تلخ، قهوه و سایر مواد کافئین‌دار، معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند.
کافئین
نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار برای درمان سردرد های هورمونی بهترین است. کافئین همچنین یکی از عناصر محوری برخی از داروها برای کنترل سندرم پیش از قاعدگی در زنان است. حتی خوردن شکلات ناراحتی سردرد هورمونی را از بین می‌برد. با این حال، باید در مورد مصرف کافئین مراقب باشید زیرا اعتیادآور است و کافئین زیاد منجر به عوارض دیگری مانند بی‌خوابی می‌شود.
قطع ناگهانی کافئین بعد از قاعدگی، خود می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود.
هورمون درمانی
اگر میگرن قاعدگی شما حتی پس از مصرف داروهای ذکر شده ادامه پیدا کرد، ممکن است نیاز به درمان هورمونی داشته باشید. تجویز این درمان قبل از چرخه قاعدگی به حفظ تعادل هورمون‌ها کمک می‌کند. گاهی اوقات ممکن است پزشکان از شما بخواهند تا مکمل‌های استروژن را برای رفع عدم تعادل هورمونی مصرف کنید.
در صورت بروز استفراغ شدید یا حالت تهوع همراه با میگرن قاعدگی، از پزشک خود در مورد تجویز داروهای ضد تهوع سوال کنید.
تمرینات تمدد اعصاب
همچنین می‌توانید یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق را در این مرحله از ماه تمرین کنید. همه این تمرینات ماهیچه‌های شما را شل کرده، استرس را از بین می‌برد و علائم سردرد را کاهش می‌دهد.
استراحت کافی
استراحت یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با سردرد است، گاهی اوقات اختلالات خواب منجر به این مشکل می‌شود. سعی کنید هر شب هفت تا نه ساعت بی وقفه بخوابید.
همین الان با خبر شو : دلکوویو چیست؟
تغییرات هورمونی؛ علت سردرد بعد از قاعدگی
همانطور که در این مقاله گفتیم؛ میگرن در خانم‌ها رواج بالاتری در مقایسه با آقایان دارد که در بسیاری از موارد علت این موضوع می‌تواند تغییرات هورمونی در بدن بانوان باشد. چرخه ماهانه هورمونی در بدن خانم‌ها تغییراتی منظم است که با طول مدت مشخصی تکرار می‌شود. آخرین مرحله از این چرخه، عادت ماهانه است که با بالا رفتن میزان هورمون‌هایی همچون استروژن همراه است. بنابراین تغییرات هورمونی در مقطع زمانی عادت ماهانه اصلی‌ترین علت سردرد بعد از قاعدگی است.