جراحی آرتروز زانو، یک تصمیم بسیار مهم
به طور کلی هرگونه جراحی آرتروز زانو برای تسکین زانو درد، یک جراحی انتخابی محسوب میشود. به این معنی که بیمار باید تشخیص دهد آیا میخواهد جراحی کند یا چنین عملی را انجام ندهد. به طور معمول، بیمارانی که آرتریت و زانودرد دارند در موارد زیر جراحی آرتروز زانو میکنند:
- کیفیت زندگی به دلیل زانو درد و محدودیتهای عملکردی به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار گیرد
- راهحلهای غیرجراحی برای کنترل درد، مانند دارو و فیزیوتراپی، چندین ماه یا بیشتر بدون بهبود رضایتبخش آزمایش شده باشند
- اشعه ایکس یا MRI تخریب مفصل زانو را تایید کرده باشد
بیشتر بخوانید: درمان ساییدگی زانو، بهترین درمان برای ساییدگی مفصل زانو
البته مردم از نظر تغییرات کیفیت زندگی و همچنین تحمل در برابر زانو درد ناشی از آرتروز زانو، متفاوت هستند. اگر آرتروز زانو مانع شرکت در ورزش یا پیادروی طولانی مدت برخی از افراد شود، آنها این مسأله را مشکلی مهم میدانند. در صورتی که سایر افراد تا زمانی که درد خواب را مختل نکند یا بر توانایی آنها در انجام کارهای ساده تاثیر نگذارد، آرتروز زانو را مشکل قابل توجهی نمیدانند.
وقتی فردی آماده بررسی جراحی آرتروز زانو باشد، پزشک او ممکن است یک یا دو گزینه جراحی را توصیه کند. شایعترین جراحیها برای درمان آرتروز زانو عبارتند از:
- تعویض کامل زانو (آرتروپلاستی کامل زانو)
- تعویض جزئی زانو (آرتروپلاستی زانو تک قسمتی)
- استئوتومی زانو (استئوتومی تیبیا یا استئوتومی استخوان ران)
- آرتروسکوپی زانو
- اصلاح و ترمیم غضروف
توجه به این نکته ضروری است که جراحی مناسب برای یک بیمار، ممکن است برای بیمار دیگر خوب و موفق نباشد. آناتومی زانو و انحطاط مفصل زانو میتواند در افراد مختلف بسیار متفاوت دیده شود. همچنین از نظر تکنیکهای جراحی و تجربه، بین بیمارستانها و جراحان تنوع وجود دارد.
بیشتر بخوانید: زانوبند طبی مناسب زانودرد شما کدام است؟
انواع جراحی آرتروز زانو
چندین نوع جراحی مختلف برای درمان آرتروز زانو و درمان زانودرد ارائه میشود. انجام هرگونه جراحی در صورت وجود، به عوامل مختلفی بستگی دارد. عواملی مانند سن بیمار، آناتومی، سلامت عمومی، شیوه زندگی و ترجیحات شخصی و همچنین تجربه و ترجیحات جراح در این موضوع دخیل هستند.
بیشتر بخوانید: درمان پارگی مینیسک زانو با روشهای خانگی، ورزشی و جراحی
جراحی تعویض کامل زانو (آرتروپلاستی کامل زانو)
بیماران مبتلا به آرتریت متوسط تا شدید زانو که گزینههای درمانی غیرجراحی را تمام کردهاند، ممکن است جایگزینی کل مفصل زانو را در نظر بگیرند. این جراحی شامل بریدن انتهای آسیب دیده از ناحیه استخوان درشت نی (استخوان ساق پا) و ران (استخوان ران) و بستن هر دو با پروتز (مانند بستن دندان) است.
این دو قطعه مصنوعی از فلز یا پلاستیکی مقاوم به نام پلی اتیلن ساخته شدهاند. این سطوح جدید به آرامی در برابر یکدیگر حرکت میکنند و یک مفصل زانوی کاربردی را به وجود میآورند. بهبود نسبی معمولا 4 تا 6 هفته طول میکشد و بهبود کامل ممکن است از چند ماه تا یک سال زمان ببرد.
جراحی تعویض مفصل زانو باعث تسکین زانو درد و بهبود عملکرد مفصل زانو برای بیشتر بیماران میشود. با این حال، زانوی جایگزین به اندازه یک زانوی سالم قوی و بادوام نیست و به بیماران اکیدا توصیه میشود، فعالیتهای شدید (مانند دویدن) را انجام ندهند، چون ممکن است باعث فرسودگی مفصل جدید شود.
بیشتر بخوانید: تعویض مفصل زانو؛ جراحی سخت با نتیجه ایدهآل با اطمینان گام بردار!
جراحی تعویض جزئی زانو (آرتروپلاستی زانو تک قسمتی)
این جراحی آرتروز زانو که تعویض جزئی زانو است و اغلب به آن تعویض مفصل زانو تکقسمتی گفته میشود، شامل تعویض تنها یکی از سه «محفظه» زانو میشود:
- بخش داخلی که به زانوی داخلی (جایی که زانوها هنگام لمس پاها در کنار هم قرار میگیرند) اشاره میکند
- محفظه جانبی که به زانوی خارجی اشاره دارد
- بخش کشکک ران که در قسمت جلوی زانو قرار دارد (جایی که کشکک یا استخوان زانو با استخوان ران برخورد میکند
جراحی تعویض جزئی زانو، با محافظت از نواحی سالم، قسمت آسیب دیده مفصل زانو (معمولا قسمت جانبی یا داخلی) را درمان میکند. این جراحی فقط برای تعداد کمی از افراد مناسب است. بیمارانی که زانوهای به خوبی تراز نشده دارند، از سفتی شدید زانو رنج میبرند، دچار آسیب رباطها هستند یا آرتریت التهابی مانند آرتریت روماتوئید آنها را اذیت میکند، واجد شرایط محسوب نمیشوند.
در مقایسه با تعویض کامل زانو، تعویض جزئی زانو کمتر تهاجمی است. بنابراین معمولا کمتر دردناک بوده و به زمان بهبودی کمتری نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: چرا پی آر پی زانو یکی از بهترین روشهای درمان زانودرد است؟
استئوتومی زانو (استئوتومی تیبیا یا استئوتومی ران)
این جراحی برای تعداد محدودی از افراد جوان (زیر 60 سال یا بیشتر) مناسب است. افرادی که از نظر جسمی فعال هستند و تراز ضعیف زانو باعث ساییدگی و پارگی زیاد در یک طرف مفصل زانوی آنها شده است. مانند آرتریت یا آرتروز نامتقارن زانو که زانوی یک طرفه نامیده میشود.
در هنگام استئوتومی زانو، جراح استخوان ران (استخوان ران) یا درشت نی (استخوان ساق پا) را برش میدهد یا:
- یک تکه کوچک استخوان را بر میدارد
- یک گوِه کوچک از پیوند طبیعی استخوان یا مواد استخوانی مصنوعی را اضافه میکند
بیشتر بخوانید: زانودرد سالمندان، انواع، علل و راههای پیشگیری و درمان آن
استئوتومی زانو مفصل را مجددا تراز میکند تا فشار بیشتری به طرف «سالم» مفصل زانو منتقل شود و ساییدگی و پارگی در قسمت جراحت دیده را کاهش دهد. هدف از این جراحی آرتروز زانو کاهش درد و شاید کند کردن پیشرفت بیماری است. یک جراحی موفقیتآمیز استئوتومی زانو میتواند نیاز به جراحی تعویض مفصل زانو را تا 10 سال به تعویق بیاندازد.
بر خلاف تعویض کامل زانو، بیماران مبتلا به استئوتومی زانوی بهبود یافته ممکن است در ورزشهای با شدت بالا شرکت کنند. بهبودی کامل امکان دارد ماهها یا حتی یک سال طول بکشد.
بیشتر بخوانید: 12 ورزش برای درمان آرتروز زانو که بهترین متخصصان آن ها را توصیه میکنند
جراحی آرتروسکوپی زانو
جراحی آرتروسکوپی یکی از موارد جراحی آرتروز زانو به شمار میرود و فقط نیاز به برشهای کوچکی دارد. از طریق آن برشها جراح یک دوربین فیلمبرداری بسیار کوچک و ابزار جراحی را وارد بدن بیمار میکند. در طول آرتروسکوپی زانو، یک جراح میتواند تخریب مفصل ناشی از آرتروز را ارزیابی کند.
بیشتر بخوانید: درد جلوی زانو، علامتی که به شما در مورد کشکک زانو هشدار میدهد
جراح همچنین میتواند دبریدمنت و شستشوی زانو را انجام دهد که شامل مراحل زیر است:
- قطعات شل غضروف یا استخوان (استئوفیتهای شل) که مشکوک به ایجاد سوزش هستند را بردارد
- غضروفهای نامنظم و ناهموار را کوتاه یا صاف کند
- برداشتن بافت سینوویال ملتهب
- مفصل را با محلول نمک، روشی که لاواژ نامیده میشود، بشوید تا موادی که باعث تحریک و تورم میشوند را تمیز کند
بیشتر بخوانید: علت درد زانو از نوجوانی، میانسالی تا سالمندی
نظرات متخصصان در مورد اینکه آیا آرتروسکوپی زانو گزینه درمانی ارزشمندی برای آرتروز زانو است یا خیر، متفاوت است. برخی از متخصصان به مطالعات بالینی اشاره میکنند که نشان میدهد آرتروسکوپی زانو برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو مفید نیست. اکثر متخصصان معتقدند که آرتروسکوپی برای درمان سایر مشکلات زانو، مانند ترمیم پارگی مینیسک زانو مفید است. آرتروسکوپی زانو یک عمل سرپایی است، اما با این حال، هنوز جراحی است و در صورت انجام، 6 تا 8 هفته طول میکشد تا مفصل کامل بازیابی شود.
بیشتر بخوانید: درمان زانودرد ، معالجه درد زانو با روش های موثر خانگی و دارویی
اصلاح و ترمیم غضروف
هنگامی که غضروف آسیب دید، خوب نمیشود. حتی اگر مفصل قادر به رشد غضروف جدید باشد، تمایل به ناهمواری دارد و بنابراین کمتر قادر به تسهیل حرکت صاف در مفصل است. تعداد انگشت شماری جراحی آرتروز زانو وجود دارد که سعی در ترمیم یا تشویق رشد غضروف سالم دارند:
- تحریک مغز استخوان که با ایجاد ریز شکستگیهای دقیق در استخوان اطراف، رشد غضروف را تحریک میکند
- تکنیکهای پیوند استخوان (OATS) که به آن «موزاییک پلاستی» نیز گفته میشود و شامل پیوند غضروف از محلی به محل دیگر است
- کاشت کندروسیت اتولوگ (ACI)، که نیاز به دو عمل جراحی دارد. در مرحله اول، سلولهای غضروف برداشته میشوند و سپس در آزمایشگاه به مدت چند هفته رشد میکنند. در عمل جراحی دوم، سلولهای غضروف دوباره کاشته میشوند
این روشها ممکن است برای بیمارانی مناسب باشد که دارای ناحیه نسبتا کوچک و بسیار جدا از آسیب غضروف مفصلی هستند. به طور معمول این بیماران جوانترند و غضروف خود را از طریق ضربه (به عنوان مثال آسیب ورزشی) به جای سالها سایش و پارگی تدریجی مورد آسیب قرار دادهاند. بنابراین، این جراحی آرتروز زانو معمولا بیشتر برای افرادی مناسب است که سعی میکنند آرتریت شدید را کند کرده یا از آن جلوگیری کنند تا آن را کاهش دهند.
بیشتر بخوانید: درمان خانگی زانودرد با این 15 راه مفید
عوارض جراحی آرتروز زانو
مشکلات بهبود زخم
مشکلات ترمیم زخم به دلیل بافت نرم و نازکی که زانو را پوشانده است به ویژه در قسمت قدامی ایجاد میشود. مشکلات درمانی میتوانند با هماتوم همراه باشند و به ویژه در افراد مسن، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و مبتلایان به پسوریازیس بیشتر رخ دهند.
مشکلات بهبود زخم برای جلوگیری از عوارض جدیتر مانند از دست دادن پوست، عفونت و از دست دادن احتمالی پروتز نیاز به تشخیص و مدیریت فوری دارد. زخم ناسالم باید در اسرع وقت به جراح ارجاع داده شود.
بیشتر بخوانید: 12علت ورم پا |10درمان خانگی ورم پا|خواص بالا نگه داشتن پاها
عفونت
عفونت یک عارضه جدی جراحی آرتروز زانو به شمار میرود. گزارش شده است که میزان عفونت با آرتروپلاستی اولیه کمتر از 1 تا 2 درصد، تجدید آرتروپلاستی زانو 3 تا 5 درصد و با ایمپلنتهای لولایی 3 تا 16 درصد است. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، دیابت، تغذیه نامناسب، کهولت سن و چاقی بیشتر در معرض خطر عفونت سطحی و عمیق قرار دارند.
عفونتهای زخم جراحی اغلب بدون درد همراه با قرمزی در اطراف زخم، تخلیه مایع، اما بدون افیوژن مفصل، سفتی مفصل یا محدودیت حرکتی هستند.
عفونتهای اولیه عمیق اغلب به دلیل عوامل بیماریزای نسبتا بدخیم مانند Staph aureus ایجاد میشوند و با علائم حاد از جمله درد مفاصل، افیوژن مفصل، تحریک، اریتم، زخم و تب همراه خواهند شد.
ارجاع اولیه ارتوپدی برای مدیریت به موقع عفونتهای احتمالی مفصل مصنوعی بسیار مهم است.
آسپیراسیون سریع و کشت بافت برای شروع مصرف آنتی بیوتیکهای مناسب ضرورت دارد. درمان عفونت عمیق در مفصل شامل آنتی بیوتیک درمانی داخل وریدی، دبریدمانت، تعویض خط پلی اتیلن و تجدید جراحی آرتروز زانو است.
بیشتر بخوانید: زانوبند آرتروزی تا چه حد برای زانودرد مفید است؟
ترومبوز ورید عمقی
DVT یکی از ترسناکترین عوارض جراحی تعویض مفصل زانو است و در صورت آمبول شدن ترومبوز در ریهها میتواند کشنده باشد. علائم اندام از طرف دیگر، ممکن است با ساق پا یا ران معمولا 5 تا 7 روز بعد از عمل یا زودتر ظاهر شود. آستانه پایین برای سونوگرافی اندام تحتانی، اشعه ایکس قفسه سینه و CT مارپیچی قفسه سینه امکان دارد به تشخیص زودهنگام کمک کند. معاینه فیزیکی شاید تورم ران، خارش، حساسیت، گرما و تفاوت در قطر ساق پا را نشان دهد.
تشخیص سریع و شروع درمان میتواند از گسترش بیشتر لخته و آمبولی ریه جلوگیری کند. درمان ضد انعقاد برای بیماران مبتلا به DVT تجویز میشود و ارجاع سریع به بخش ارتوپدی یا A&E برای بررسیهای بیشتر باید انجام گیرد.
بیشتر بخوانید: 10 ورزش زانودرد که نتیجه آنها شما را شگفتزده میکند
آسیب عصبی
فلج عصب پرونئال شایعترین عارضه عصبی پس از جراحی آرتروز زانو و تعویض کامل زانو است. این مشکل با بیحسی، پاراستزی و افتادگی پا خود را نشان میدهد. پانسمان جراحی باید برداشته و بیمار باید مجددا به جراح ارتوپد ارجاع داده شود. بسته به علائم ممکن است یک روش محافظه کارانه دنبال شود یا عصب مورد بررسی قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: سندروم زانوی دوندگان|عارضه ای که مخصوص زانوی دوندگان نیست
محدودیت حرکات
بیمار ممکن است پس از جراحی آرتروز زانو با محدودیت حرکتی بعد از عمل مواجه شود که منجر به اختلال عملکرد مفصل میشود. عوامل متعدد از جمله چرخش نامناسب پروتز و محدوده حرکتی ضعیف قبل از عمل میتوانند در این موضوع دخیل باشند. درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی یا دستکاری تحت بیهوشی باشد.
بیشتر بخوانید:کشکک زانو چیست و چرا دانستن در مورد آن اهمیت زیادی دارد؟
درد و نارضایتی مداوم
اگرچه نتایج پس از تعویض کامل زانو خوب است، بسیاری از بیماران همچنان درد و نارضایتی خود را گزارش میدهند. درد و نارضایتی مداوم از نظر بالینی در 20 درصد بیماران گزارش شده است. درد شبانه پس از جراحی آرتروز زانو کاملا شایع بوده و گزارش میشود. توضیحات احتمالی چنین دردهایی شامل انتظارات غیرواقعی، اشکالات فنی روش و درد از سایر قسمتها است. اگر درد بدون علت مشخص ادامه داشته باشد، باید به تیم مدیریت درد مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید :رباط زانو نقشی اساسی در کارکرد مفصل دارد، پس مراقب آن باشید
این مقاله بر رایجترین انواع جراحی آرتروز زانو تمرکز داشت. انواع جدید جراحی، تکنیکهای جراحی کمتر تهاجمی و طرحها و مواد جدید ایمپلنت موضوعات مورد تحقیق در حال انجام هستند.
افرادی که از آرتروز زانو رنج میبرند باید تلاشهای مشترکی را برای تسکین علائم با درمانهای غیر جراحی انجام دهند. اگر درمانهای غیر جراحی باعث تسکین کافی درد و بهبود عملکرد زانو نشوند، یک جراح ارتوپدی که متخصص جراحی آرتروز زانو است میتواند تعیین کند که آیا جراحی گزینه مناسبی است یا خیر.
علاوه بر توصیه جراحی آرتروز زانوی خاص یا مجموعهای از جراحیها، جراح مزایای بالقوه جراحی، دوره بهبودی مورد انتظار و خطرات و عوارض جانبی احتمالی و همچنین جایگزینهای جراحی را توضیح میدهد. پس از اطلاع کامل، بیمار میتواند تصمیم بگیرد که آیا جراحی آرتروز زانو برای او مناسب است یا نباید به این عمل دست بزند.
مرسی از مطالب مفیدتون
ممنون از توجهتون
من شنیدم بعد از جراحی خیلی شرایط سختی به وجود میاد و حتی ممکن دیده نشه راه رفت؟ درسته؟
جراحی ارتروز زانو یه مدت ریکاوری دارد و بعد ان بهبود پیدا می کند
تو سن جوونی آرتروز زانو رو عمل کنیم دوباره بر نمی گرده؟
بستگی به نوع اسیب و تشخیص پزشک دارد
دوره نقاحت جراحی ارتروز زانو چه قدره؟
بستگی به نوع جراحی و اسیب ان دارد و ممکن است از یک ماه تا یکسال هم طول بکشد
جراحیش سخته؟ عوارض نداره؟
معمولا جراحی مساله راحتی نیست ولی برای درمان بلند مدت نیاز است و اگر پزشک خوبی داشته باشید اذیت نمی شید
قبل از جراحی افرادی که اضافه وزن دارن باید وزنشون رو کم کنن؟
طبیعتا کم کردن وزن برای دوران ریکاوری پس از جراحی ارتروز زانو مفید است اما کسانی که سن بالا و شرایط کاهش وزن ندارند عملشان را انجام می دهند
اینکه دکتر به یکی از دوستام گفته که بچه ش آرتروز زانو داره
میشه همچین چیزی؟
بعدش جراحی آرتروز زانو نیاز داره؟؟؟؟؟
اگه عمل زانو انجام بدم چند وقت بعد میتونم عادی راه برم؟
بستگی به ریکاوری و نوع عملتان دارد
برای افراد بالای ۶۵ سال کدوم جراحی آرتروز زانو رو پیشنهاد می دید؟
بستگی به نوع اسیب دارد نمیتوان برای هر شخص یک استراتژی جراحی مشخص کرد
سالی چند بار می شه استروئید در زانو تزریق کرد؟
چه جالب مرسی
امیدواریم برایتان مفید واقع شده باشد
ای کاش یه روش موثر برای درمان یا بهبود آرتروز بدون جراحی هم معرفی کنید چون واقعا دارم اذیت میشم
بهتون پیشنهاد می کنم برای کسب اطلاعات بیشتر آرتروز زانو را در نوار جستجوی این صفحه وارد و آخرین مطالب علمی را مطاعه کنید.