پایین بودن گلبول سفید خطرناک است یا خیر؟ این سوالی است که هنگام دریافت برگه آزمایش، از مسئول آزمایشگاه یا پزشک می‌پرسیم. باید گفت که گلبول‌های سفید یکی از مهم‌ترین اعضای سیستم ایمنی بدن هستند که کمبود و افزایش غیرعادی آن‌ها نشانه‌ای از یک وضعیت جدی سلامتی است.
بیماری‌ها و شرایط مختلفی بر تعداد این گلبول‌ها اثر می‌گذارند. در این مقاله از مجله علمی و پزشکی سیوطب به بررسی پایین بودن گلبول سفید خطرناک است یا خیر، علت و علائم این وضعیت خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
نگاهی کلی به موضوع پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟
- مقدار خطرناک WBC در افراد مختلف متفاوت است، اما به صورت طبیعی و نرمال در هر میکرولیتر از خون یک انسان بالغ باید حدود 7000 گلبول سفید یا WBC وجود داشته باشد.
- بیماری‌ها، سموم، داروها یا درمان‌های پزشکی که به مغز استخوان آسیب می‌رسانند از تولید گلبول‌های سفید کافی و مورد نیاز بدن جلوگیری می‌کنند.
- به طور معمول علائم کمبود گلبول سفید به صورت ظاهری نیست و معمولا افراد در آزمایش‌های خون متوجه آن می‌شوند.
- کمبود گلبول‌های سفید به سلول‌های سرطانی اجازه تکثیر و گسترش در بدن را می‌دهد.
بیشتر بخوانید: بیماری و درمان کمبود گلبول سفید یا لکوپنی
پایین بودن گلبول سفید و قرمز نشانه چیست؟
برخی از شرایط پزشکی مانند بیماری‌های مغز استخوان باعث کاهش گلبول‌های سفید خون می‌شود. این سلول‌ها بخشی حیاتی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند و پایین بودن آن‌ها در خون باعث مشکلات پزشکی، به‌ویژه ابتلا بعضی عفونت‌ها می‌شود. همچنین در مواردی پایین بودن گلبول‌های سفید به مشکلاتی در بهبودی زخم‌ها و مستعد شدن ابتلا به سرطان یا سایر بیماری‌ها منجر خواهد شد.
توجه داشته باشید که به کمبود گلبول‌های سفید در خون، لکوپنی نیز می‌گویند.
علائم کمبود گلبول سفید در پایین بودن WBC در آزمایش خون
WBC یکی از تست‌های مکمل و بسیار مهم در آزمایش CBC است که در آن تعداد لکوسیت‌ها یا همان گلبول‌های قرمز مورد بررسی و شمارش قرار می‌گیرند. این آزمایش بنابر تشخیص پزشک و برای بررسی علت علائم ایجاد شده در بیمار انجام می‌شود.
مقدار خطرناک WBC در افراد مختلف متفاوت است، اما به صورت طبیعی و نرمال در هر میکرولیتر از خون یک انسان بالغ باید حدود 7000 گلبول سفید یا WBC وجود داشته باشد. این در حالی است که محدود طبیعی را بین 4500 تا 11000 میکرولیتر در نظر می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: آمپول نوروبیون برای چی خوبه و حاوی چند ویتامین است؟
علت پایین بودن گلبول سفید چیست؟
دلایل رایج کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون عبارتند از:
- داروها و درمان سرطان مانند بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها، شیمی درمانی و پرتودرمانی
- سرطان مغز استخوان و اختلالات مغز استخوان از جمله کم‌خونی آپلاستیک و مولتیپل میلوما
- بیماری‌های عفونی از جمله ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و عفونت‌های شدید
گلبول‌های سفید خون در مغز استخوان ساخته می‌شوند و در سراسر بدن گردش می‌کنند. بیماری‌ها، سموم، داروها یا درمان‌های پزشکی که به مغز استخوان آسیب می‌رسانند از تولید گلبول‌های سفید کافی و مورد نیاز بدن جلوگیری خواهند کرد. همچنین بعضی از شرایط پزشکی نیز باعث تخریب گلبول‌های سفید می‌شوند.
به طور معمول پایین بودن گلبول سفید خطرناک است و از ابتلا به یک بیماری مزمن حکایت دارد، اما در مواردی نیز داروهای مورد استفاده برای درمان عفونت‌ها به صورت موقت باعث تخریب و کم شدن این گلبول‌ها می‌شوند. بعد از درمان بیماری و قطع این داروها، تعداد گلبول‌ها کم‌کم به حالت عادی برمی‌گردد.
همچنین نوتروپنی خوش خیم قومی (Benign ethnic neutropenia) علت نوتروپنی مزمن ارثی است. این بیماری به معنی کم بودن تعداد لکوسیت‌هایی است که بیشترین تعداد گلبول‌های سفید را تشکیل می‌دهند. این بیماری بیشتر در آفریقایی‌ها، اهالی خاورمیانه و هند غربی دیده می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ درمان خانگی فشار خون پایین؛ علائم، علل، تشخیص و داروهای درمانی هیپوتانسیون
علائم پایین بودن گلبول سفید خون چیست؟
به طور معمول علائم کمبود گلبول سفید به صورت ظاهری مشخص نمی‌شود و معمولا افراد در آزمایش‌های خون متوجه آن می‌شوند، اما باید گفت که وقتی این گلبول‌ها کم باشند، سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود. سیستم ایمنی ضعیف، مستعد ابتلا به بیماری‌های عفونی خواهد بود.
عفونت‌ها شایع‌ترین اثر تعداد کم گلبول‌های سفید در خون هستند. این بیماری‌ها شدیدتر و بیشتر از زمانی پدید می‌آیند که سیستم ایمنی سالم باشد. در این حالت بهبودی بیمار بسیار دشوار است. علائمی که ممکن است در اثر عوارض کاهش تعداد گلبول‌های سفید مانند عفونت تجربه شوند عبارتند از:
- خستگی
- تب و لرز
- گلودرد، سرفه و مشکل در تنفس
- حالت تهوع، استفراغ و اسهال
- ادرار دردناک، خون در ادرار و تکرر ادرار
- زخم‌های پوستی که خوب نمی‌شوند
- زخم‌های دهان
علائمی که همراه با کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون ایجاد می‌شوند، ممکن است متفاوت باشند و به علت کم شدن تعداد گلبول‌ها بستگی دارند. برای مثال، عفونت مثانه علائم ادراری ایجاد می‌کند و عفونت معده باعث تهوع و استفراغ می‌شود.
گاهی کمبود گلبول‌های سفید به عفونت‌های فرصت‌طلب منجر می‌شود که عفونت‌هایی هستند که معمولا در افرادی با سیستم ایمنی سالم ایجاد نمی‌شوند.
بیشتر بخوانید: آمبولی ریه و ۵ روش درمانی! آیا این عارضه واقعا درمان شدنی است؟
آیا پایین بودن گلبول سفید نشانه سرطان است ؟
سرطان یکی دیگر از اثرات بالقوه جدی پایین بودن گلبول‌های سفید است. این سلول‌های ایمنی معمولا سلول‌های سرطانی غیرطبیعی را تشخیص می‌دهند و از بین می‌برند. در این حالت، کمبود گلبول‌های سفید به سلول‌های سرطانی اجازه تکثیر و گسترش در بدن را می‌دهد.
پس پایین بودن گلبول سفید خطرناک است و در مواردی امکان دارد که نشانه نوعی سرطان باشد.
بیشتر بخوانید: تپش قلب شدید و ۳ روش درمانی مهم با شناسایی علت شدت ضربان قلب
آیا بالا بودن گلبول سفید خطرناک است؟ علت این بالا بودن چیست؟
علت بالا بودن گلبول‌های سفید در خون بسیار متنوع است و یکی از موارد زیر را باید دلیل این موضوع دانست:
- مصرف داروهایی همچون اپی نفرین یا کورتیکواستروئیدها
- غلظت خون بالا
- بروز نقص ایمنی
- عفونت در بدن
- اختلال میلوفیبروزیس
- آرتریت روماتوئید
- فعالیت بدنی بالا
- بروز آلرژی
- بارداری
- ابتلا به سیاه سرفه یا سل
- التهاب در بدن
و چندین مشکل یا بیماری دیگر. باید گفت که بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید ممکن است به عوارض جدی مانند آسیب به قلب، ریه، کبد، پوست و سیستم عصبی منجر شود.
بیشتر بخوانید: اکو قلب و آشنایی با اصطلاحات و روش‌های انجام اکوکاردیوگرام
چگونه می‌توان علائم پایین بودن گلبول سفید خون را درمان کرد؟
علائمی که ممکن است در نتیجه پایین بودن گلبول‌های سفید خون ایجاد شوند، اغلب علاوه بر درمان لازم برای مدیریت مشکلات اساسی، نیاز به رسیدگی دارند. این رسیدگی شامل موارد زیر می‌شود:
- پوشاندن زخم‌ها برای جلوگیری از عفونت
- استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای تسکین درد
- مصرف مایعات برای جلوگیری از کم‌آبی ناشی از استفراغ یا اسهال
- مصرف مکمل‌های غذایی برای پیشگیری یا درمان سوء تغذیه
- مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدویروسی برای درمان عفونت
در مواردی برای درمان کمبود گلبول‌های قرمز به پیوند مغز استخوان یا درمان ضدرتروویروسی برای HIV نیاز است. همچنینNeulasta (pegfilgrastim) یک عامل تحریک‌کننده کلنی گرانولویست (granulocyte colony-stimulating factor)، قرص افزایش گلبول سفید است که در شرایط خاصی برای جلوگیری از کاهش گلبول‌های سفید خون به عنوان عوارض جانبی شیمی درمانی استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان کلسترول بالا و قدم به قدم با از بین بردن رسوبات دیواره سرخرگ‌ها
برای افزایش گلبول سفید چه بخوریم ؟
با خوردن برخی مواد غذایی می‌توان تعداد گلبول‌های سفید را بیشتر کرد. این کار به روند درمان کمبود این گلبول‌ها و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. این مواد غذایی عبارتند از:
- اسیدهای چرب امگا 3
- چای سبز
- سیر
- انواع میوه‌ها و سبزی‌ها
- دانه‌ها و مغزها
- ویتامین B6، B12 و اسید فولیک
- پروتئین‌های کم چرب
- زینک
- ماست پروبیوتیک
- خربزه درختی یا پاپایا
مصرف مواد غذایی گفته شده یا خوراکی‌هایی حاوی این مواد به افزایش تعداد گلبول‌های سفید کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: تست نوار قلب و ۹ مرحله اندازه‌گیری ضربان قلب
پایین بودن گلبول سفید را جدی بگیرید و بفکر درمان باشید
تعداد کم گلبول‌های سفید خون، نتیجه بیماری‌های جدی است که امکان دارد به مشکلات مضر سلامتی از جمله عفونت، کندی بهبودی و سرطان منجر شود. معمولا پایین بودن گلبول سفید خطرناک است و علائمی ایجاد نمی‌کند، اما عوارض آن ممکن است علائم مختلفی را ایجاد کند. در این مقاله از مجله سیوطب به بررسی پایین بودن گلبول سفید خطرناک است یا خیر پرداخته‌ایم. اگر شما هم اطلاعات یا تجربه‌ای در این زمینه دارید با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول در مورد پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟
1. آیا پایین بودن گلبول سفید نشانه سرطان است؟
همیشه نه، اما یکی از علائم ابتلا به سرطان پایین بودن گلبول‌های سفید است.
2. آیا پایین بودن گلبول سفید خطرناک است؟
بله. این گلبول‌ها در سیستم ایمنی بدن نقش اساسی دارند و کمبود آن‌ها باعث ضعف شدید این سیستم خواهد شد. برای اطلاع بیشتر از خطرهای کمبود گلبول‌های سفید این مطلب را بخوانید.
3. آیا پایین بودن گلبول سفید نشانه کرونا است ؟
خیر. به طور معمول افرادی که به کووید 19 مبتلا می‌شوند، اما علائمی ندارند، آزمایش WBC آن‌ها تعداد بالای گلبول‌های سفید را نشان می‌دهد که ز مبارزه بدن با عفونت‌ها حکایت دارد.