بلع دردناک و درمان آن با 5 روش خانگی عارضه‌ای که سن نمی‌شناسد

بلع دردناک یک عارضه شایع است که امکان دارد افراد در طول زندگی خود و با هر سن و سالی آن را تجربه کنند. آیا برای شما نیز پیش آمده است که در هنگام بلعیدن غذا، آب یا بزاق دهان خود دچار مشکل شوید؟ آیا تا کانون با وجود احساس درد غذا یا هر چیز دیگری را قورت داده‌­اید؟ اگر شما نیز دچار این عارضه شده‌­اید، باید بدانید که با بلع دردناک مواجه هستید.

این درد ممکن است در هرجایی از گلو، دهان، مری یا قفسه سینه احساس شود اما نباید از وجود درد در هنگام بلع به آسانی گذشت چرا که این عارضه می‌تواند نشان‌دهنده­ عفونت یا یک واکنش آلرژیک باشد؛ بنابراین بهتر است که علائم این بیماری را شناخته و موارد خطرناک آن را بدانید. در این مقاله از مجله اینترنتی سیوطب سعی داریم شما را با علت‌های بیماری بلع دردناک و روش‌­های درمان خانگی آن آشنا کنیم.

نگاه کلی به مقاله بلع دردناک:

• بلع دردناک ممکن است عارضه­ خاصی به نظر نرسد اما این مسئله می‌­تواند نشانه‌­ای از بروز بیماری­‌های جدی‌­تر باشد
• علل ساده‌­ای مانند سرماخوردگی یا علل خطرناک­تر مانند سرطان می‌­توانند بلع دردناک را ایجاد کند
• اختلال در غده­ تیروئید می‌­تواند یکی از علت­‌های ایجاد مشکلات بلع باشد
• تجمع مخاط گلو نیز می‌­توانند بلع دردناک را حاصل کند
• درمان­‌های خانگی بسیاری برای رفع این عارضه وجود دارد

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی خشکی بینی از سونا و دستگاه بخور تا روغن بادام

علل ایجاد بلع دردناک چیست؟

بلع دردناک می‌­تواند به صورت لحظه‌­ای ایجاد شده و مشکل­‌ساز نباشد؛ اما در عین حال نیز می‌­تواند نشان‌دهنده‌ وجود یک مشکل جدی در بدن باشد. شدت این عارضه با توجه به میزان علائم و زمان بروز، متفاوت است؛ بنابراین بهتر است علائم این بیماری را به دقت مطالعه کرده و زمان ابتلا به آن را در نظر داشته باشید.

بیشتر بخوانید : آب آوردن ریه، علائم، درمان و خطرات ناشی از ادم ریه

•  سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت سینوسی

در هنگام ابتلا به هر یک از این بیماری­‌ها ممکن است با گلودرد مواجه شوید. عموما گلودرد در این موارد با بلع دردناک نیز همراه است. در سرماخوردگی، گلودرد یک روز قبل از آبریزش بینی و سرفه شروع می‌­شود. شما می‌­توانید با نوشیدن مایعات کافی و استراحت، این برهه را از سر بگذرانید.

اگر مبتلا به آنفولانزا هستید، اوضاع کمی سخت‌­تر می‌­شود. چرا که بلع دردناک­تر و دوره­ درمان طولانی­‌تری را در پیش خواهید داشت. در عفونت­‌های سینوسی نیز تلاش مداوم برای پاکسازی گلو باعث تحریک آن و بلع دردناک می­‌شود. بهتر است در این نوع از بیماری‌­ها در قدم اول عفونت را از بین ببرید تا مشکلات بلع نیز درمان شود.

بیشتر بخوانید : جراحی لوزه در کودکان و بزرگسالان با روش های مرسوم تا لیزر

• گلودرد استرپتوکوکی

این بیماری به علت وجود عفونت باکتریایی ایجاد شده و می‌­تواند بسیار دردناک باشد. ابتلا به استرپتوکوک با نشانه‌­ای همراه نیست؛ یعنی نشانه­‌های معمول سرماخوردگی و سرفه در این بیماری وجود ندارد؛ اما گلودرد و بلع دردناک در حین آن دیده می­‌شود.

کودکان زیر 2 سال به این بیماری مبتلا نمی­‌شوند؛ اما افراد بالغ و کودکان بالای 3 سال در کنار گلودرد ناگهانی، احتمالا تب، تورم غدد لنفاوی، تهوع و استفراغ را تجربه خواهند کرد. آنتی­‌بیوتیک‌­ها در درمان این بیماری عملکرد چشم­گیری ندارند اما برای جلوگیری از ابتلای دیگر افراد و بهبود سریع­‌تر، مراجعه به پزشک پیشنهاد می‌­شود.

بیشتر بخوانید : درمان سرفه به روش‌های خانگی و پزشکی با ۱۰ روش قطعی بهبودی

عفونت مونونوکلئوز

این عارضه عفونی ناشی از ویروس Epstein-Barr بوده که به­ راحتی قابل دریافت و انتشار است. علامت آشکار این بیماری را می­‌توان مشکلات بلع دردناک نامید. همچنین احتمال دارد علائمی نظیر تب، سردرد، تورم لوزه­‌ها، دردهای عضلانی و خستگی نیز در طول بیماری ظاهر شوند. برای تشخیص این بیماری حتما باید آزمایش خون گرفته شود.

• ویروس هرپس سیمپلکس

نوع این ویروس می‌­تواند باعث ایجاد زخم در دهان و بلع دردناک شود. این زخم­‌ها نیز پس از چند روز از بین می‌­روند. در دوران نقاهت این بیماری بهتر است از مصرف غذاهای اسیدی مانند مرکبات دوری کرده و استراحت کافی داشته باشید.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی سینوزیت با روش‌های ساده و کم هزینه؛ از عنبر نسارا تا پیاز

•  برفک

وجود برفک در دهان امری شایع است. این عفونت مخمری باعث از دست دادن چشایی، ترک خوردن و قرمزی در اطراف لب و بلع دردناک می­‌شود.

بیشتر بخوانید: گرفتگی صدا، شناخت علائم و بیماری‌های موثر بر تارهای صوتی

•  CMV

سیتومگالوویروس، بخشی از خانواده ویروسی ایجادکننده تبخال است. این ویروس می‌تواند در دوره­ فعال خود جابه­‌جا شده و وارد دهان شود که طی آن، بلع دردناک را ایجاد می‌­کند. همچنین علائمی مانند خستگی، دردهای عضلانی، تب و تهوع در طول دوره­ درمان مشاهده می­‌شود.

شایع‌­ترین علل دیگر ابتلا به بلع دردناک عبارتند از:

• سرفه مزمن
• ورم لوزه
• غدد لنفاوی متورم در گردن
• وجود آسیب در گلو
• عفونت گوش
• بلع نادرست مواد غذایی تیز و دندانه‌­دار مانند چیپس، نان و کراکر
• در موارد خاص بلع دردناک می­‌تواند نشانه‌­ای از سرطان‌­های خاص باشد مانند سرطان مری باشد

بیشتر بخوانید : درمان سرگیجه با شناسایی بیماری‌های مغزی و عصبی با کنترل بیماری منیر

عوارض بلع دردناک چیست؟

اگر بلع دردناک درمان نشود، می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

• عفونت قفسه سینه
• وخیم‌تر شدن عفونت‌های باکتریایی و ویروسی
• از بین رفتن حس چشایی موقتی یا دائم

بیشتر بخوانید : درمان خارش دهان با روش‌های پزشکی و خانگی

علت گلودرد هنگام بلع آب دهان

وجود مشکل در هنگام بلع و تبدیل آن به بلع دردناک، ممکن است شدیدتر نیز شده و حتی بلع بزاق دهان را نیز دردناک نماید. شاید این مشکل بسیار پیش‌پاافتاده به نظر برسد. چرا که تنها کافی است بزاق خود را به بیرون از دهان منتقل نموده تا مشکل را حل نماییم؛ اما حل این موضوع به راحتی بیان آن نیست. در موارد شدید و خطرناک این بیماری، خفگی با بزاق دهان اتفاق می‌افتد.

غدد بزاق در طول روز ترشح کرده و بلع غذا را آسان می‌کنند؛ اما در صورت بروز مشکلات عصبی، عضلانی و تنفسی، بلع دچار اختلال شده و بزاق در راه تنفس انباشته می‌شوند. در واقع مشکلات بلع یا دیسفاژی می‌تواند یکی از عوامل اصلی خفگی با بزاق دهان باشد.

بیشتر بخوانید: ۸علت خارش دهان چیست؟ آیا هر خارشی باعث آنافیلاکسی می‌شود؟

 تیروئید و بلع دردناک

تیروئید، غده‌­ای پروانه‌­ای شکل در پایین گلو است. این غده وظایف مهمی بر عهده دارد و کوچک‌ترین اختلال در عملکرد آن مشکلات جدی را برای بدن ایجاد می‌کند. غده­ تیروئید وظایف خطیری چون مدیریت ضربان قلب، تنظیم فشار خون، تنظیم دمای بدن و میزان وزن فرد را زیر نظر دارد.

این غده­ کوچک از دو لوب چپ و راست تشکیل شده که توسط بافت نازکی به هم متصل هستند. در وضعیت نرمال و طبیعی، اندازه­ هر لوب حدودا 0.4 تا 4 mIU/L است.

در این حالت شما غده­‌های تیروئید خود را زیر پوست نمی‌­بینید و احساس نمی­‌کنید اما زمانی که دچار اختلالات تیروئید شوید، در هنگام بلع توده‌­ای را در گلوی خود احساس می­‌کنید. این توده همان غده­ تیروئید شما است که بزرگ شده و بلع را با مشکل مواجه می‌کند. همچنین بزرگ شدن تیروئید می‌­تواند به نای شما نیز فشار آورده و یا باعث آسیب آن شود.

به اختلال بزرگ شدن تیروئید گواتر گفته می‌­شود. خوشبختانه این بیماری به علت تغییر شکل ظاهری گلو به آسانی قابل تشخیص و درمان است. امروزه اختلالات تیروئید با مصرف دارو، کنترل‌شده و آسیبی را متوجه فرد نمی‌کند.

به طور کلی، یکی از شایع‌­ترین مشکلات بلع دردناک، بزرگ شدن تیروئید است. اکثر افراد به تیروئید خود فکر نکرده و عملکرد آن را بررسی نمی­‌کنند، مگر وقتی که با اختلال در عملکرد آن مواجه شوند. تیروئید نیز در تاریکی و بدون هیچ علامتی دچار مشکل می­‌شود.

بیشتر بخوانید : علت خروپف؛ عارضه‌ای پرسروصدا با درمان‌های ناموفق

چه عواملی باعث می­‌شود تیروئید بزرگ شده و بلع دردناک را ایجاد کند؟

• کم‌­کاری تیروئید (در این حالت تیروئید کم­تر از حد لازم هورمون تولید می‌­کند)
• پرکاری تیروئید (در این حالت تیروئید بیشتر از حد لازم هورمون تولید می­‌کند)
• بیماری گریو (این بیماری یکی از بیماری‌­های خودایمن بوده که در طی آن سیستم ایمنی بدن به غده­ تیروئید حمله می‌­کند)
• تیروئید هاشیموتو (این بیماری نیز یکی از بیماری­‌های خودایمن بوده که در هنگام ابتلا به آن، بدن غده­ تیروئید را نابود می‌کند)
• یکی از خطرناک‌­ترین مشکلاتی که گریبان‌گیر این غده می­‌شود، سرطان تیروئید است؛ بنابراین نباید از اختلال در عملکرد این غده غافل شوید

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خروپف عاملی برای دوری از کشمکش‌های خانوادگی

علائم سرطان تیروئید شامل موارد زیر می­شود:

• مشکل در بلع و بلع دردناک
• گرفتگی صدا
• سرفه مداوم بدون علت
• احساس وجود یک غده متورم در گردن
• درد گردن و گوش

 خلط گلو و بلع دردناک

 آیا شما نیز به طور مرتب با تجمع خلط در گلوی خود دست‌به‌گریبان هستید؟ این حالت تنها در زمان سرماخوردگی به سراغ شما می­‌آید یا به طور مداوم وجود دارد؟

تقریبا همه افراد احساس ناخوشایند وجود خلط در گلو را تجربه کرده‌­اند. این حالت ارتباطی به سرماخوردگی نداشته و امکان دارد در هر زمانی ایجاد شود. در این حالت مخاط غلیظی در گلوی شما جمع شده و بلع را با مشکل روبه­‌رو می‌سازد. حتی امکان دارد تنفس را نیز مختل کرده و حالت تهوع شدیدی ایجاد کند. علل ایجاد مخاط گلو به شرح زیر هستند:

• آلرژی یا حساسیت
• خشکی یا آلودگی هوا
• سینوزیت
• التهاب لوزه
• بیماری­های عصبی
• استرس و اضطراب
• وجود تومورهای خوش‌خیم و بدخیم

مخاط گلو نوعی مکانیسم دفاعی بدن برای محافظت از غشای مخاطی گلو در برابر اسید خورنده­ معده است.

اسید معده یکی از قوی­‌ترین اسیدهای موجود است. این ماده تا زمانی که در معده باشد، هیچ مشکلی را به وجود نمی‌آورد اما اگر اسفنکترهای مری به ­خوبی بسته نشوند، این اسید به بیرون نفوذ کرده و مشکل‌ساز می­‌شود.

بدن برای جلوگیری از آسیب گلو و مری اقدام به ترشح خلط می‌­کند؛ اما اگر این مواد دائما در پشت حلق احساس شوند، عملکرد طبیعی بدن را برهم می‌زنند. به طوری که بلع با مشکل جدی مواجه شده و درنهایت بلع دردناک ایجاد می­‌شود. این مشکل می‌­تواند نشانه‌­ای از ابتلا به بیماری فتق هیاتوس باشد.

یکی از نشانه­‌های فتق هیاتوس، عدم بلع حتی بلع آب دهان است. در این حالت فرد دائما به ظرفی برای تف کردن مخاط گلوی خود نیاز دارد. اگر شما نیز دارای این علائم هستید، بهتر است در قدم اول، دیافراگم خود را تقویت نماید.

چرا که ضعف در عضلات دیافراگم باعث خروج اسید معده و ترشح مخاط بیشتر می­‌شود. اغلب افرادی که دچار فتق هیاتوس می‌­شوند، با گذشت زمان با مشکلات زیر نیز مواجه می­‌شوند.

بیشتر بخوانید: ۹ درمان خانگی خشکی گلو؛ زروستومیا را نابود کنید

مشکلات ناشی از فتق هیاتوس:

• خروپف
• مشکلات دهان و دندان
• مشکلات بلع و بلع دردناک

اما خلط در گلو و پاکسازی آن چیزی نیست که سال­‌ها از آن رنج ببرید. شما می‌­توانید با انجام تمرینات مخصوص و رعایت رژیم غذایی مناسب بر این بیماری غلبه کنید. با برطرف شدن مخاط پشت گلو، مشکلات بلع نیز برطرف شده و دیگر بلع دردناک و مشکلات تنفسی نخواهید داشت.

بیشتر بخوانید: وزوز گوش؛ ۱۵ علت صدای زنگی که می‌آید و دیگر نمی‌رود

 درمان خانگی مشکل بلع

درمان­‌های خانگی بسیاری برای درمان گلودردهای مزمن از جمله بلع دردناک وجود دارند که چند مورد از آن­ها را در ادامه مقاله معرفی می­‌کنیم:

بیشتر بخوانید: چه عواملی باعث سرفه صبحگاهی می شود؟

•  قرقره کردن آب نمک

قرقره کردن آب گرم به همراه نمک باعث تسکین دردهای گلو می­‌شود. نمک هرگونه باکتری موجود در گلو را از بین می‌­برد آب گرم تسکین‌دهنده‌ی درد است. برای این کار نصف قاشق چای‌خوری نمک را در یک لیوان آب گرم مخلوط کرده و قرقره کنید. این کار را هر سه ساعت یک‌بار انجام دهید.

• مصرف مایعات گرم

مصرف مایعات برای مرطوب نگه‌داشتن محیط گلو بسیار مفید است. شما می­‌توانید برای رفع مشکل بلع دردناک، قبل از غذا و در دفعات بالا مایعات گرم استفاده کنید.

•  معجون لیمو و عسل

شاید مصرف لیمو، عسل و آب گرم نام‌آشناترین درمان خانگی برای التهابات گلو باشد. اگر شما با بلع دردناک دست‌به‌گریبان هستید، این معجون را درست کرده و از فواید آن بهره‌­مند شوید. عسل محیط گلو را مرطوب نگه داشته و به سلامت آن کمک می‌­کند. ویتامین C موجود در لیمو نیز باکتری‌­ها را از بین می­‌برد.

بیشتر بخوانید: بهترین راه قطع آبریزش بینی،درمان آبریزش بینی

• هوا را مرطوب نگه دارید

یکی از عوامل موثر در بهبود بیماری‌­های گلو، استفاده از دستگاه‌­های مرطوب‌کننده‌ هوا است. این دستگاه‌­ها خشکی هوای وارد شده به گلو را کاهش داده و التهابات آن را کم می­‌کنند.

• چای بابونه

از زمان­‌های قدیم تا به امروز از بابونه به عنوان تسکین­‌دهنده گلو یاد شده است. این چای سرشار از آنتی­‌اکسیدان بوده و خاصیت ضدباکتریایی دارد. مصرف این چای در زمان بلع دردناک می­‌تواند درد را کاسته و محیط گلو را ضدعفونی کند.

بیشتر بخوانید : ۲ روش آسان بلعیدن قرص و کپسول

یادداشت پایانی

در این نوشتار به بررسی عارضه­ بلع دردناک پرداختیم. عارضه‌­ای که عده­‌ زیادی به آسانی از آن می­‌گذرند بدون آنکه بدانند علت ایجاد این مشکل چیست. به همین منظور در این مقاله به علل ایجاد، عوارض و در نهایت درمان­‌های بلع دردناک اشاره نمودیم. امیدواریم این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد. سپاس از اینکه تا انتها با ما همراه بودید.