درمان سریع کم خونی با مصرف مواد غذایی مفید امکان پذیر است. کم خونی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن گلبول‌های قرمز سالم کافی نداشته باشد. این وضعیت عمدتا به دلیل از دست‌دادن خون، تخریب گلبول‌های قرمز خون یا ناتوانی بدن در ایجاد گلبول های قرمز کافی ایجاد می‌شود.
تغذیه مناسب و سالم از کم خونی جلوگیری می‌کند. کمبود آهن تاثیر زیادی در کم خونی دارد. به همین دلیل باید مقدار کافی از این ماده را در رژیم غذایی خود مصرف کنید. درمان کم خونی اهمیت بسیاری دارد. تا جایی که جزو آزمایشات پیش از ازدواج است و افراد به دنبال درمان سریع کم خونی برای ازدواج هستند.
در این مطلب از مجله پزشکی سیوطب به درمان کم خونی شدید در طب سنتی اشاره می‌کنیم. همچنین به معرفی غذاهای مفید برای افزایش خون در رگ‌ها می‌پردازیم.
احساس سرگیجه از علائم کم خونی
انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد. شایع‌ترین نوع آن فقر آهن در بدن است که فرد احساس خستگی و بی حالی می‌کند. احساس سرگیجه و سردرد نیز از علائم کم خونی است. گلبول‌های قرمز حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند. هموگلوبین پر از آهن است. بدن، بدون آهن کافی نمی‌تواند هموگلوبین مورد نیاز برای رسانـدن خون غنی از اکسیژن را به سراسر بدن بسازد.
کمبود فولات و ویتامین B12 نیز ممکن است بر توانایی بدن در ساخت گلبول‌های قرمز تأثیر بگذارد. اگر بدن نتواند B12 را به درستی پردازش کند، ممکن است دچار کم خونی خطرناک شود.
بیشتر بخوانید: کم خونی یا آنمی؛ بیماری شایع در کودکی و بزرگسالی را بشناسید و درمان کنید
7 برنامه غذایی برای درمان کم خونی از اسفناج تا جگر
درمان خانگی کم خونی اغلب شامل تغییرات رژیم غذایی است. بهترین برنامه غذایی برای کم خونی شامل غذاهای غنی از آهن و سایر ویتامین‌های ضروری برای تولید هموگلوبین و گلبول‌های قرمز خون است. همچنین باید شامل غذاهایی باشد که به جذب بهتر آهن در بدن کمک می‌کند.
آهن، دشمن کم خونی است که در مواد غذایی مختلف در دسترس است. دو نوع آهن در غذاها وجود دارد: آهن هِم و آهن غیرهم. آهن هِم در گوشت، مرغ و غذاهای دریایی یافت می‌شود. آهن غیرهم در غذاهای گیاهی و غنی شـده با آهن یافت می‌شود. بدن شما می‌تواند هر دو نوع را جذب کند، اما آهن هِم راحت‌تر در بدن جذب می‌شود.
این مواد غذایی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا آهن بیشتری دریافت کنید و به مبارزه با کم خونی کمک کنید:
بیشتر بخوانید: زردی پوست و کم خونی، علت زردی رنگ پوست چیست؟
سبزی‌های برگ‌دار، دارای آهن
سبزی‌های برگ‌دار، مخصوصا سبزی‌های تیره، از بهترین منابع آهن غیرهم هستند. این سبزی‌ها برای درمان سریع کم خونی در مردان و زنان مناسب هستند. آن‌ها عبارتند از:
- اسفناج
- کلم پیچ
- سبزی کولارد
- سبزی قاصدک
- چغندر سوئیسی
ویتامین C به جذب آهن در معده کمک می‌کند. مصرف سبزی‌های برگ‌دار با غذاهای حاوی ویتامین C مانند پرتقال، فلفل قرمز و توت فرنگی جذب آهن را افزایش می‌دهند.
بیشتر بخوانید: 12 مضرات گیاه خواری؛ از کمبود ویتامین D و زینک تا کم‌خونی و اضطراب
گوشت و مرغ، منابع کامل آهن
تمام گوشت و مرغ حاوی آهن هِم هستند. گوشت قرمز، بره و گوزن بهترین منابع هستند. مرغ مقادیر کمتری دارد. مصرف گوشت یا مرغ همراه با غذاهای آهن غیرهم، مانند سبزیجات برگ‌دار، همراه با میوه‌های غنی از ویتامین C می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد.
جگر، سرشار از آهن
جگر برای درمان کم خونی شدید در بانوان بسیار موثر است. این ماده غذایی سرشار از آهن و فولات است. همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند. مصرف منظم جگر باعث می‌شود تا سلول‌های خونی در شرایط خوبی قرار داشته باشند. برخی دیگر از گوشت‌های اندام غنی از آهن عبارتند از: قلب، کلیه و زبان گاو.
بیشتر بخوانید: ۱۲ غذای فقر آهن؛ خوراکی‌هایی برای رفع کم‌خونی
غذاهای دریایی، مناسب برای کم خونی
برخی از غذاهای دریایی آهن هِم را تأمین می‌کنند. صدف، گوش ماهی، خرچنگ و میگو منابع خوبی هستند. بیشتر ماهی‌ها حاوی آهن هستند. ماهی‌ها با بهترین سطوح آهن عبارتند از:
- ماهی تن کنسرو شـده یا تازه
- ماهی خال مخالی
- ماهی پمپانو
- ماهی سوف تازه
- ماهی سالمون تازه یا کنسرو شـده
توجه داشته باشید که کلسیم ممکن است با آهن متصل شود و جذب آن را کاهش دهد. غذاهای سرشار از کلسیم نباید همزمان با غذاهای غنی از آهن مصرف شوند. نمونه‌هایی از غذاهای غنی از کلسیم عبارتند از:
- شیر لبنی
- شیرهای گیاهی غنی شـده
- ماست
- کفیر
- پنیر
- توفو
بیشتر بخوانید: نوروبیون چیست؟ آمپول نوروبیون برای کرونا
غذاهای غنی شـده، برای جذب آهن
بسیاری از غذاها با آهن غنی شده‌اند. اگر گیاهخوار هستید یا برای مصرف سایر منابع آهن تلاش می‌کنید، این غذاها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
- آب پرتقال غنی شـده
- غلات آمـاده مصرف غنی شـده
- غذاهای شامل آرد تصفیه شـده مانند نان سفید
- ماکارونی غنی شـده
- غذاهای شامل از آرد ذرت غنی شـده
- برنج سفید غنی شـده
لوبیا، ماده‌ای مناسب برای حذف کم خونی
حبوبات منابع خوبی از آهن برای گیاهخواران و گوشتخواران هستند. برخی از گزینه‌های غنی از آهن عبارتند از:
- لوبیا قرمز
- نخود
- سویا
- نخود سیاه
- لوبیا چیتی
- لوبیا سیاه
- نخود فرنگی
- لوبیا لیما
آجیل و دانه‌ها، کمک به تامین آهن بدن
بسیاری از انواع مغزها و دانه‌ها منابع خوبی از آهن هستند. آن‌ها به تنهایی یا همراه با سالاد و ماست طعم عالی دارند. برخی از مغزها و دانه‌های حاوی آهن عبارتند از:
- دانه کدو تنبل
- بادام هندی
- پسته
- دانه شاهدانه
- آجیل کاج
- دانه‌های آفتابگردان
چه نکاتی را هنگام دریافت غذا برای درمان کم خونی باید رعایت کنیم؟
اهمیت به نکات تغذیه برای کم خونی در پیشگیری و درمان آن مفید است. هنگام پیروی از یک برنامه غذایی برای کم خونی، این دستورالعمل‌ها را به خاطر بسپارید:
- غذاهای غنی از آهن را با غذاها یا نوشیدنی‌هایی که مانع جذب آهن می شوند، مصرف نکنید. این مواد عبارتند از قهوه یا چای، تخم مرغ، غذاهای سرشار از اگزالات و کلسیم.
- برای بهبود جذب، غذاهای غنی از آهن را با غذاهای غنی از ویتامین C مانند پرتقال، گوجه فرنگی یا توت فرنگی مصرف کنید.
- برای بهبود جذب، غذاهای غنی از آهن را با غذاهای حاوی بتاکاروتن مانند زردآلو، فلفل قرمز و چغندر بخورید.
- در طول روز انواع غذاهای آهن هِم و غیرهِم بخورید تا میزان آهن دریافتی خود را افزایش دهید.
- برای تولید بیشتر گلبول‌های قرمز، غذاهای غنی از فولات و ویتامین B12 را اضافه کنید.
کم خونی را جدی بگیرید و آن را درمان کنید!
کم خونی به دلایل مختلف به وجود می‌آید که شایع‌ترین آن ناشی از کمبود آهن است. بدن همچنین به فولیک اسید و ویتامین B12 نیاز دارد تا گلبول‌های قرمز، خون کافی تولید کنند. رژیم غذایی فاقد این ویتامین می‌تواند باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز شود.
هیچ غذایی به تنهایی کم خونی را درمان نمی‌کند. یک رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزی‌های تیره و برگ‌دار، آجیل و دانه‌ها، غذاهای دریایی در دریافت آهن نقشد دارد. همچنین گوشت، لوبیا، و میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C می‌تواند در دریافت آهن مورد نیاز برای مدیریت کم خونی کمک کند.
سوالات متداول درباره درمان سریع کم خونی
برای درمان کم خونی چه بخوریم؟
غذاهایی که سرشار از آهن باشند به درمان کم خونی کمک می‌کنند. غذاهایی مثل گوشت، لوبیا، آجیل، غذاهای دریایی، جگر و موارد دیگر در تامین آهن بدن مناسب هستند.
علائم کم خونی چیست؟
احساس خستگی، بی حالی، سرگیجه و سردرد از علائم کم خونی است.
آیا مصرف جگر در درمان کم خونی موثر است؟
بله. جگر سرشار از آهن و فولات است. همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.