بیماریبیماری های مفصلی

درمان تنگی کانال نخاعی با روش‌های جراحی یا ورزشی و کم خطر

فهرست محتوا نمایش

درمان تنگی کانال نخاعی موضوع این مقاله سیوطب است. کمردرد یکی از عمده‌ترین معضلات حوزه سلامت در جوامع مدرن است که به شکل‌ها و دلایل گوناگونی بروز پیدا می‌کند. مشکل در کانال نخاعی یکی از شایع‌ترین این معضلات به شمار می‌رود. به همین دلیل درمان تنگی کانال نخاعی از موارد مهم در مباحث کمر درد بیان می‌شود.

هرچند احتمال دچار شدن به این معضل در افراد جوان هم وجود دارد؛ اما با بالا رفتن سن و ایجاد مشکلات مربوط به مفاصل و استخوان‌ها، احتمال درگیری با انواع کمردرد به شکل محسوسی بالا می‌رود، در نتیجه باید به فکر درمان تنگی کانال نخاعی بود.

تنگی کانال نخاع و آرتروز همراه آن، یکی از انواع شایع کمردرد در نتیجه بالا رفتن سن است که طی روند طولانی فرسودگی و ضعف سیستم عضلانی- استخوانی اتفاق می‌افتد.

درمان تنگی کانال نخاعی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، اما انتخاب روش درمان می‌تواند به دلیل پیدایش آن هم بستگی داشته باشد. به طور کلی این عارضه زمانی رخ می‌دهد که فضای اطراف نخاع تنگ شود و در نتیجه این اتفاق، نخاع و ریشه‌های اعصاب نخاعی تحت فشار قرار گرفته و بیمار دچار احساس درد، سوزش، بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها می‌کند.

بیماران مبتلا به این عارضه، مدتی پس از ایستادن یا راه رفتن دچار درد شدید و افزایش‌یابنده در ناحیه باسن، ران و عضلات ساق پا در یک یا دو طرف می‌شوند که می‌تواند به صورت منتشر تا کف پاها را درگیر کند. به همین دلیل باید به فکر درمان تنگی کانال نخاعی باشند.

بیشتر بخوانید: درمان دیسک کمر با 5 درمان گیاهی،8 درمان غیرجراحی،3روش تکمیلی

درمان تنگی نخاع بستگی به محل تنگی و شدت علائم و نشانه‌های بیمار دارد. باید با پزشک در مورد درمانی که برای شرایط فرد مناسب است صحبت کنید. اگر علائم خفیف هستند یا هیچ علائمی را تجربه نمی‌کنند، پزشک ممکن است با پیگیری منظم وضعیت بیمار را تحت نظر داشته باشد.

او امکان دارد نکاتی را برای مراقبت از بیمار ارائه دهد که می‌توان در خانه انجام داد. اگر این کارها کمکی نکرد، ممکن است دارو یا فیزیوتراپی را توصیه کند. اگر سایر درمان‌ها کمکی نکرده باشند، جراحی یک گزینه به شمار می‌رود. در ادامه به بررسی علائم، عوامل و درمان تنگی کانال نخاعی خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید: راهنمای کامل حرکات فیزیوتراپی برای کمر+عکس و فیلم

تنگی کانال نخاعی چیست و چطور اتفاق می‌افتد؟

در درجه اول می‌توان گفت که آرتروز ستون فقرات و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از نوع پیشرفته آن یعنی تنگی کانال نخاعی، نتیجه فرآیند طبیعی افزایش سن است، لذا بیشتر در سنین بالای 50 سال اتفاق می‌افتد. اما به طور کلی، عارضه‌ای است که به علت کم بودن فضای نخاع و تحت فشار قرار گرفتن ریشه‌های عصبی ایجاد می‌شود و ممکن است به دو صورت مادرزادی یا اکتسابی رخ دهد. با پیدایش این بیماری برنامه درمان تنگی کانال نخاعی را باید پیگیری کرد.

بیشتر بخوانید: کمربند طبی، پیشنهادی برای کاهش کمردرد

فرسودگی ستون فقرات؛ عاملی مهم در بروز عوارض این بیماری

ستون فقرات با گذشت زمان دچار فرسایش می‌شود و اندازه کانال نخاعی (تونل استخوانی که محل عبور اعصاب ستون فقرات است) به تدریج کوچک‌تر می‌شود. وضعیت دژنراتیو یا همان فرسودگی ستون فقرات، بیشتر در بخش فوقانی ستون فقرات (گردن) یا در ناحیه پایینی ستون فقرات (ناحیه لامبر) شایع است.

عوارض بیماری

کاهش فضایی که نخاع در آن قرار دارد سبب وارد شدن فشار به ریسمان نخاعی و ریشه‌های عصبی در نزدیکی دیسک کمر و دیسک گردن می‌شود که این وضعیت می‌تواند به شکل عوارضی همچون کمردرد، گردن‌درد یا دردهایی منتشر در ناحیه دست‌ها و پاها بروز پیدا کند.

پیشرفت بیماری

فرسودگی ستون فقرات که با بالا رفتن سن افراد اتفاق می‌افتد، اغلب با اسپوندیلوزیس (به جلو لغزیدن مهره‌ها و خارج شدن آن‌ها از خط طبیعی ستون فقرات) و اسکولیوز (کجی ستون فقرات) همراه بوده و در تغییر شکل کانال نخاعی موثر است.

تغییر وضعیت در این بیماری می‌تواند سایر اندام‌ها را نیز درگیر کند. در مواردی دیده شده که بیمار از زانو درد شدید رنج می‌برد یا در موارد شدیدتر، اعصاب مثانه و روده فرد درگیر شده‌اند. عوارضی همچون بی‌اختیاری در کنترل ادرار و مدفوع یکی از عوارض ناشی از درگیری سیستم گوارش در نوع پیشرفته این بیماری است.

بیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر | نشانه‌هایی که با دیدن آن‌ها باید دنبال راه حل باشید

جنسیت و تاثیر آن بر تنگی کانال نخاعی

بر اساس مشاهدات و از لحاظ آماری، زنان و مردان تقریبا به طور یکسانی به این بیماری دچار می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت که جنسیت، فاکتور موثری در این بیماری نیست.

با این حال به نظر می‌رسد زنان بیشتر در معرض تجربه علائمی قرار دارند که مستلزم درمان است. با توجه به تاثیر فعالیت‌های سنگین یا غیراستاندارد روی روند پیشرفت تنگی کانال، این تفاوت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله کیفیت زندگی و روش‌های مراقبت از بدن باشد.

علت‌های تنگی کانال نخاعی چیست؟

همان‌طور که گفته شد، این بیماری در دو نوع مادرزادی و اکتسابی ایجاد می‌شود که مهم‌ترین دلایل نوع اکتسابی آن، شامل موارد زیر است:

  • دیسک کمر
  • دیسک گردن
  • آرتروز کمر
  • آرتروز گردن
  • شکستگی یا لیز خوردگی مهره‌ها که می‌تواند فاصله مجرای نخاعی را تنگ کند.
  • ضخیم شدن لیگامان‌های اطراف نخاع به دلایلی همچون نشستن به مدت طولانی
  • تومورهای نخاعی

بسیاری از این علائم را می‌توان برطرف کرد و درمان تنگی کانال نخاعی را انجام داد.

علائم تنگی کانال نخاعی را بشناسید

گرفتگی عضلات پا، مورمور یا گزگز آن‌ها که به طور کلی به عنوان گرفتگی مکرر یا Intermittent Claudication شناخته می‌شود، می‌تواند علامت اصلی این بیماری نام برده شود. همچنین با توجه به شدت و ضعف بیماری، ممکن است عوارض و علائم متفاوتی در افراد بروز پیدا کنند. این عوارض و علائم می‌توانند شایع یا نادر باشند.

بیشتر بخوانید: ورزش دیسک کمر جایگزین جراحی است؟

درد در ناحیه کمر و پشت بدن

کمردرد از علائم شایع این بیماری است که لزوما تمام بیماران مبتلا آن را تجربه نمی‌کنند. بروز این درد به شدت آرتروز بستگی دارد. بعضی از بیماران هیچگونه علایمی از کمردرد ندارند.

ایجاد فشار روی رشته نخاع و ریشه‌های اعصاب، حس‌های بخش‌های خاصی از بدن که توسط عصب‌های نخاعی ایجاد می‌شوند را تقویت می‌کند. تحریک بیشتر این اعصاب در اثر عوارض بیماری می‌تواند باعث ایجاد احساس درد در ناحیه‌های تحت پوشش و کمردرد شود.

بیشتر بخوانید: عمل جراحی دیسک کمر | تمامی روش‌ها و تکنیک‌ها

درد سوزشی در باسن یا پاها (سیاتیک)

درد در ناحیه باسن، که در پایین پا منتشر می‌شود و به آن عارضه سیاتیکا یا سیاتیک می‌گویند نیز ناشی از عوارض این بیماری است که درمان تنگی کانال نخاعی می‌طلبد.

فشار روی عصب‌های نخاعی، درد را در ناحیه‌های تحت پوشش این عصب‌ها برمی‌انگیزد. این درد سوزشی معمولا از باسن شروع شده و تا پایین پا منتشر می‌شود و در نهایت به کف پا می‌رسد.

بی‌حسی یا گزگز باسن یا پاها

در نتیجه افزایش فشار روی عصب‌ها، بیمار علاوه بر درد سوزشی، دچار بی‌حسی و گزگز نیز می‌شود. اگرچه که معمولا تمام بیماران هر دو علامت درد سوزشی، و بی‌حسی و گزگز را به طور همزمان تجربه نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: درمان بی حسی پا، بی حس شدن پای چپ نشانه چیست؟

ضعف پاها یا «افتادگی پا»

در این حالت که به آن پای افتاده یا دراپ فوت Drop foot می‌گویند فرد نمی‌تواند انگشتان و مچ پای خود را به طرف بالا بیاورد و روی پاشنه پا راه برود. به محض رسیدن فشار به میزان مشخص، یک یا هر دو پا دچار ضعف می‌شود.

در مواردی با درگیری حاد رشته‌های عصبی و اعمال فشار زیاد روی آن‌ها، بیمار با افتادگی پا روبه‌رو می‌شود یا احساس می‌کند که پایش هنگام راه رفتن روی زمین کشیده می‌شود.

کم شدن درد در وضعیت‌های نشسته یا خم شدن به جلو

مردی در حال بلند شدن از روی صندلی | درمان تنگی کانال نخاعی | سیوطب

درد ایجاد شده بر اثر تنگی کانال نخاعی معمولا هنگام برخاستن، ایستادن و راه رفتن تشدید می‌شود. بر اساس مطالعات انجام شده، درد بسیاری از بیماران مبتلا، با خم شدن رو به جلو، به ویژه در حالت نشسته، کاهش می‌یابد. خم شدن رو به جلو باعث افزایش فضای نخاع شده و همین امر موجب کاهش فشار روی نخاع می‌شود.

راه رفتن و پیاده‌روی در مسافت‌های بیش از 200 یا 300 متر باعث تشدید ضعف عضلات یا درد خواهد شد و نیاز به خم شدن، ایستادن و استراحت‌های مکرر را برای بیمار به همراه دارد.

بیشتر بخوانید: علائم دیسک کمر | نشانه‌هایی که با دیدن آن‌ها باید دنبال راه حل باشید

دیگر علائم تنگی کانال نخاعی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوید:

  • درد سوزشی در انتهای کمر و اندام‌‌های تحتانی
  • گزگز کردن اندام‌های تحتانی
  • گرفتگی یا اسپاسم عضلانی در اندام‌های تحتانی
  • احساس درد و گرفتگی در پشت ساق پا
  • ضعف و آتروفی عضلات ساق پا
  • تشدید درد هنگام راه رفتن
  • اختلال در عملکرد حرکتی فرد (لنگیدن حین راه رفتن و عدم توانایی در حفظ تعادل در موارد شدید)
  • بی‌حسی، ضعف و سوزن سوزن شدن دست ها
  • درد گردن یا شانه در صورت تنگی کانال نخاعی در ناحیه گردن
  • اختلال در فعالیت‌های جنسی و کاهش حس جنسی که ممکن است بیشتر در آقایان بروز نماید
  • اختلال در کنترل ادرار و مدفوع که بسیار نادر است و در صورت بروز آن ممکن است عمل جراحی تنگی کانال نخاعی برای بیمار ضرورت پیدا کند

بیشتر بخوانید: انواع کمربند طبی دیسک کمر و ویژگی‌های خاص هر کمربند

انواع تنگی کانال نخاعی کدامند؟

انواع تنگی کانال نخاعی|سیوطب

این عارضه انواع مختلفی دارد که یکی از مهم‌ترین انواع دسته‌بندی آن، تقسیم‌بندی از لحاظ محل شکل‌گیری عارضه است. شناخت محل عارضه می‌تواند کمک بزرگی در درمان تنگی کانال نخاعی باشد. این بیماری از لحاظ محل ایجاد عارضه به سه دسته تقسیم می‌شود:

  • نوع مرکزی
  • نوع محیطی
  • نوع بین مهره‌ای

بیشتر بخوانید: 10ورزش گودی کمر؛ با ورزش قوس غیرطبیعی کمر را رفع کنید

هم از لحاظ بالینی و هم از لحاظ تشخیصی در ام آر آی، هر کدام از این سه نوع، علائم متفاوتی دارند اما معمولا در صورت پیشرفت بیماری، هر سه قسمت دچار تنگی شده و همین امر سبب تشدید عوارض بیماری می‌شود.

مرکزی: بیماران مبتلا به نوع مرکزی معمولا با مشکل لنگش متناوب مراجعه می‌کنند؛ به طوری که بیمار بعد از مدتی ایستادن یا راه رفتن دچار خستگی پاها می‌شود و عملا نمی‌تواند به راه رفتن ادامه دهد و مجبور است چند دقیقه استراحت کند و سپس به راه رفتن خود ادامه دهد.

محیطی: بیماران مبتلا به نوع محیطی اما درجاتی از لنگش متناوب را همراه با علائم درد در ریشه‌های عصبی نشان می‌دهند. دردهای ناشی از این نوع می‌توانند در حالت‌های مختلف بدن، بروز متفاوتی داشته باشند.

بین مهره‌ای: در نوع سوم، یعنی تنگی سوراخ عصبی بین مهره‌ای که سبب افزایش فشار به ریشه‌های عصبی بیمار می‌شود، معمولا لنگش متناوب دیده نمی‌شود. عوارض این نوع معمولا به صورت درد شدید ناگهانی و تیر کشنده در اندام تحتانی اتفاق می‌افتد که تا حدودی شبیه به علائم پارگی دیسک کمر است.

عوامل موثر در بروز و ایجاد این بیماری چیست؟

افزایش سن

افزایش سن مهم‌ترین عامل ایجاد تنگی کانال نخاعی است. مفصل‌های پشت ستون مهره‌ها یا فاست‌ها (facet) با بالا رفتن سن دچار ساییدگی و در نتیجه خارج شدن از شکل طبیعی و در واقع دچار بزرگ شدن می شوند. این بزرگ شدن در اصل اشغال فضای نخاع و رشته‌های عصبی را به همراه دارد که به ایجاد فشار بر آن‌ها و احساس درد منتهی می‌شود.

در فرآیند طبیعی افزایش سن، عضلات ما ضعیف شده و تحلیل می‌روند، لیگامان‌های ما شل می‌شوند و در نتیجه به فاست‌ها فشار بیشتری می‌آید که موجب ناپایداری و احساس لقی می‌شود. انواع مختلفی از کمردرد در نتیجه همین اتفاق رخ می‌دهند.

فاست‌ها برای جبران این فشار و ایجاد پایداری در ستون مهره‌ها و جلوگیری از لق شدن ستون فقرات مجبورند سطح تماس خود را زیاد کنند؛ یعنی مجبورند بزرگ‌تر شوند تا بتوانند فشار وزن ما را تحمل کنند. این تغییرات در شکل و ساختار غضروفی- استخوانی ستون فقرات یکی از عوامل اصلی این بیماری است. درمان تنگی کانال نخاعی در سنین بالا مشکلات و سختی‌های خودش را دارد.

بیشتر بخوانید: ماساژ کمر و 5 تکنیک اجرایی برای تسکین درد عضلات پشت

ژنتیک

مولکول دی ان ای سیوطب

بعضی از افراد به طور مادرزادی قطر کانال نخاعی کوچکتری نسبت به افراد عادی جامعه دارند. این مشکل می‌تواند موجب بروز عوارضی به صورت حاد یا خفیف در این افراد شود.

به گفته متخصصان جراحی ستون فقرات، تعداد اندکی از بیماران هنگام تولد از مشکلات مادرزادی کمر رنج می‌برند که تنگی کانال نخاعی از نوع مرکزی، یکی از انواع این نوع کمردرد است.

این بیماری به شکل مادرزادی غالبا در مردان دیده می‌شود و معمولا در سنین بین 30 تا 50 سالگی برای نخستین بار به شکل علائم محسوس از جمله کمردرد بروز پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: آیا کمردرد در زنان شایع‌تر است؟ + بهترین راه‌های تشخیصی و درمانی

شغل‌های سنگین

قاعدتا افرادی با شغل‌های سنگین که فشارهای عضلانی-استخوانی زیادی را در مدت کار تجربه می‌کنند بیشتر در معرض فرسودگی و ابتلا به انواع کمردرد هستند.

شغل‌هایی که نیازمند خم شدن، کشیدگی یا حرکت کمر به جهت‌های مختلف و به دفعات زیاد هستند، در دسته مشاغل پرخطر برای این بیماری به حساب می‌آیند.

وراثت

کسانی که در خانواده و افراد نزدیک مانند پدر، مادر، خواهر یا برادر آن‌ها سابقه تنگی کانال نخاعی وجود دارد باید احتمال ابتلا به این عارضه را در نظر بگیرند. با توجه به قواعد ژنتیکی، افراد دارای ستون فقراتی مشابه اقوام و اعضای خانواده خود هستند و در صورت وجود مواردی در خانواده، احتمال ابتلای آن‌ها به این عارضه بالا است.

بیشتر بخوانید: درمان خانگی کمردرد زنان و رمز و رازهای آن را یاد بگیرید

بیماری‌های مادرزادی

تنگی کانال نخاع ممکن است در امتداد بیماری‌های دیگری بروز پیدا کند. یکی از انواع بیماری‌های مادرزادی که می‌تواند موجب بروز این عارضه شود آکندروپلازی یا بیماری مادرزادی کوتاهی دست و پا است. این افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند، سر بزرگی دارند و با توجه به قطر کم کانال نخاعی که از عوارض این بیماری است، بعد از 30 سالگی دچار علائم این بیماری خواهند شد.

بیماری‌های روماتیسمی

بیماری‌های روماتیسمی مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان می‌توانند زمینه ابتلا به این بیماری را فراهم کنند. زیرا در این بیماری‌ها مفاصل، ستون مهره‌ها یا فاست دچار التهاب شده و همین التهاب باعث افزایش رشد آن‌ها و در نتیجه بیماری و نیاز به درمان تنگی کانال نخاعی می‌شود.

توجه داشته باشید که در شرایطی که بیماری با التهاب همراه است، انجام ورزش برای تنگی کانال نخاعی توصیه نمی‌شود.

آرتروز و آرتریت روماتوئید؛ شایع‌ترین عوامل ایجاد تنگی کانال نخاعی

آرتروز و آرتریت (بیماری التهاب مفصل) رایج‌‌ترین علت تنگی کانال نخاعی کمر است. منظور از آرتریت، فرسایش و تخریب مفصل‌های بدن است.

فرسایش و تخریب دیسک‌ها

دیسک‌های کودکان و جوانان حاوی مقدار زیادی آب است، اما هر چه فرد مسن‌تر می‌شود، آب دیسک نیز کمتر و در نتیجه دیسک ضعیف‌تر می‌شود. این مشکل باعث می‌شود تا فضای دیسک نشست کند و ارتفاع دیسک کاهش یابد.

پی‌آمد این تغییرات وارد شدن فشار نامتعارف به مفاصل فاست و ابتلا به آرتریت است. آرتریت ستون فقرات در فرسایش و تخریب دیسک‌ها و از بین رفتن مواد موجود و ضروری آن ریشه دارد.

بیشتر بخوانید: دلایل کمردرد در مردان بعد از ارضا شدن

تخریب فاست‌ها

فرسایش دیسک به نوبه خود باعث بروز دو مشکل می شود؛ نخست آن که وزن بدن به مفصل‌های فاست منتقل می‌شود و دوم این که فضای کانال‌های دربرگیرنده اعصاب کوچک‌تر می‌شوند. مفاصل فاست نیز در نتیجه تحمل فشار مضاعف به تدریج تخریب شده و مشابه موارد مفاصل زانو یا ران، بیمار مبتلا به آرتریت می‌شود.

خار یا زائده استخوانی ناشی از آرتریت

غضروف پوشش دهنده و محافظ مفصل‌ها نیز می‌تواند فرسوده شود. فرسایش کامل غضروف موجب سایش دو استخوان روی یکدیگر می‌شود. بدن در واکنش به از بین رفتن غضروف و برای جبران این نقص و حمایت از مهره‌ها شروع به تشکیل استخوان‌ جدید در مفصل‌های فاست می‌کند. این استخوان اضافی ناشی از آرتریت، موسوم به خار یا زائده استخوانی، به مرور زمان فضای اختصاص یافته برای عبور عصب‌ها و همچنین کانال نخاعی را تنگ می‌کند.

بیشتر بخوانید: عوارض فیزیوتراپی کمر | مواردی که بهتر است قبل از فیزیوتراپی کمر آن‌ها را بپذیرید

بزرگ شدن رباط‌ها

یکی دیگر از واکنش‌های بدن به آرتروز این است که رباط‌های اطراف مفصل‌های ناحیه کمر برای محافظت از نخاع، بزرگ شده و با بزرگ‌تر شدن رباط‌ها، فضای مربوط به عصب‌ها کاهش می‌یابد. زمانی که فضا آن‌ قدر تنگ شود که عصب‌های نخاعی تحریک شوند، علائم دردناک شروع می‌شود که یکی از رایج‌ترین آن‌ها کمردرد ناگهانی است.

راه‌های تشخیص تنگی کانال نخاعی از انواع کمردرد چیست؟

تشخیص و درمان تنگی کانال نخاعی|سیوطب

درد پایین کمر ممکن است مربوط به استخوان‌ها (مهره‌های کمر)، دیسک‌های بین مهره‌ها، رباط اطراف ستون فقرات و دیسک‌ها، عصب‌ها و طناب نخاعی، عضلات کمر، اندام‌های داخلی لگن و یا پوست نواحی پایین کمر باشد. به همین علت شناخت انواع کمردرد و نشانه‌های آن برای تشخیص و انتخاب بهترین روش درمان کمردرد بسیار موثر است. باید گفت که اولین راه تشخیص دقیق این بیماری پس از مراجعه بیمار، گرفتن شرح حال کامل علائم و نشانه‌ها است.

در مواردی که کمردرد، هنگامی که کمر صاف است مانند زمانی که راه می‌روید، شدیدتر می‌شود، احتمال وجود این بیماری بالا است.

بیشتر بخوانید: شناخت رایج‌ترین انواع کمردرد در مردان

در بعضی از بیماران علائم لنگش متناوب دیده می‌شود به شکلی که بیمار پس از مدتی راه رفتن دچار خستگی، گزگز، خواب رفتگی و درد در اندام‌های تحتانی از جمله کمردرد می‌شود. این درد پس از چند دقیقه نشستن و استراحت کردن بهبود پیدا کرده و فرد می‌تواند به مسیر خود ادامه دهد. اما باید در نظر داشت که در چنین مواردی ممکن است انجام بعضی فعالیت‌ها مانند ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی مضر بوده و سبب آسیب بیشتر به بدن شود.

مراجعه سریع و به موقع در روند درمان این بیماری بسیار مهم است. در معاینه فیزیکی این بیماران معمولا ضعف عضلانی دیده نمی‌شود؛ به این علت که این بیماری یک بیماری مزمن است و طی سال‌ها به وجود می‌آید. به همین جهت بیشتر بیماران از گزگز، سوزش، خواب رفتگی و سر شدن اندام‌های تحتانی شکایت می‌کنند و درد در درجه دوم اهمیت برای آن‌ها قرار دارد. با توجه به مزمن بودن این بیماری یکی از مهمترین راه‌های تشخیص برای آن انجام ام آر آی و سپس نوار عصبی-عضلانی یا EMG است که درگیری مزمن ریشه‌های عصبی را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: علت کمردرد در زنان یائسه چیست؟

روش‌های درمان تنگی کانال نخاعی

به طور کلی می‌توان گفت که درمان قطعی و سریعی برای این بیماری وجود ندارد ولی روش‌های درمانی مناسبی از دارو درمانی گرفته تا انجام عمل جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی، می‌تواند به بهبود این بیماران کمک کند.

خوشبختانه در اغلب موارد ابتلا، درمان به روش‌های غیر جراحی و با روش‌هایی همچون دارو درمانی، انجام ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی، تزریق دارو، تمرین درمانی و فیزیوتراپی کمر قابل دسترسی است. تنها در صورتی که روش‌های غیر جراحی نتوانند کمکی به بهبود شرایط بیمار بکنند و مشکلات پیش‌رونده عصبی برای بیمار ایجاد شده باشد، عمل جراحی کانال نخاعی انجام می‌گیرد.

به طور کلی چهار روش برای درمان تنگی کانال نخاعی وجود دارد که شامل موارد زیر است:

  • دارودرمانی و استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن
  • انجام فعالیت و حرکت‌های تسکینی مانند ورزش‌های تقویتی، فیزیوتراپی، مانیپولاسیون و طب سوزنی
  • انجام تزریق‌های داخل ستون مهره‌ها
  • عمل جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی

درمان‌های غیر جراحی تنگی کانال نخاعی

جز در مواردی خاص که بیماری آسیب‌های جدی و پیش‌رونده‌ای به سیستم عصبی وارد می‌کند؛ پیشنهاد می‌شود قبل از فکر کردن به عمل جراحی تنگی کانال نخاعی، انواع درمان‌های ساده‌تر برای بهبود تدریجی بیماری انجام شود.

بیشتر بیماران با درمان‌های غیر جراحی که در بالا شرح داده شد، خصوصا با تزریق‌های داخل ستون مهره‌ها یا انجام ورزش مخصوص درمان تنگی کانال نخاعی بهبود پیدا می‌کنند. انجام درمان‌های غیر جراحی در بیمارانی توصیه می‌شود که علائم عصبی ندارند.

بیشتر بخوانید: وقتی کمر درد و عفونت رحم هم‌زمان می‌شوند، دانستن این نکات ضروری است

کایروپراکتیک برای درمان تنگی کانال نخاعی

در این روش که باید توسط متخصص این حوزه انجام شود، با اعمال فشار به مفاصل نخاعی سعی بر این است که تحرک و عملکرد بیمار بهبود پیدا کند. در این روش درد و گرفتگی موجود در کمر بیمار هم رفع خواهد شد.

البته توجه داشته باشید که درمان کایروپراکتیک برای افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، به هیچ‌وجه مجاز نیست.

درمان تنگی کانال نخاعی با طب سوزنی

یکی از روش‌های دیگر برای درمان تنگی کانال نخاعی استفاده از طب سوزنی است. این روش تاثیر مثبتی در رفع علائم این بیماری خواهد داشت. برای مثال مواردی مانند بی‌حسی، گزگز کردن و ضعف را برطرف می‌کند.

در این روش از سوزن‌های مخصوص در ناحیه پایین کمر استفاده می‌شود تا روی باسن، پاها و کف پا تاثیر بگذارد. این مناطق بیشترین علائم تنگی کانال را به نمایش می‌گذارند.

عمل جراحی تنگی کانال نخاعی

در صورت عدم پاسخ به درمان‌های ساده‌تر، انجام عمل جراحی تنگی کانال نخاعی به بیمار توصیه می‌شود که در حدود 5% از افراد مبتلا مجبور به انجامش می‌شوند.

قاعدتا در مورد بیمارانی که مشکلاتی در کنترل ادرار و مدفوع دارند، عمل جراحی تنگی کانال نخاعی یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های درمان است. زیرا با توجه به وخامت عوارض ممکن است بیمار زمان را از دست بدهد و علائم عصبی غیر قابل جبرانی پیدا کند. همچنین باید دقت داشت عمل جراحی به طور کلی و عمل جراحی تنگی کانال نخاعی به طور خاص برای بیمار مضر نباشند و آمادگی‌ بیمار برای تحمل جراحی بررسی شود.

عوارض جراحی تنگی کانال نخاعی

همه جراحی‌ها دارای خطر عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و واکنش به بیهوشی هستند. خطرات اضافی ناشی از جراحی تنگی نخاعی عبارتند از:

  • آسیب عصبی
  • پارگی غشایی که عصب یا نخاع را می‌پوشاند
  • عدم ترمیم استخوان پس از عمل
  • خرابی صفحات فلزی، پیچ و سایر اتصالات
  • نیاز به جراحی اضافی
  • عدم تسکین علائم/بازگشت علائم

بیشتر بخوانید: درد سمت چپ کمر مردان، مشکلی که شاید شما را هم درگیر کند

درمان تنگی کانال نخاعی با لیزر

اگر این بیماری به درمان‌های قبلی پاسخ نداده باشد، ممکن است جراحی لازم باشد. بسته به شرایط، استفاده از جراحی لیزر با تنگی نخاع اغلب انتخاب خوبی است. در حین عمل جراحی لیزر ستون فقرات از دوربین برای مشاهده ستون فقرات و از پروب لیزری برای حل شدن بافت ایجاد کننده تنگی و تسکین علائم استفاده می‌شود. این یک روش کم تهاجمی با خطر کم عوارض جانبی و زمان بهبودی کوتاه است. با استفاده از این نوع جراحی می توان اکثر بیماری‌های ستون فقرات را درمان کرد.

جراحی ستون فقرات باز یک جراحی بزرگ با ریسک نسبتا بالایی از عوارض جانبی و مدت زمان بهبودی طولانی است، اما برخی از بیماری‌ها تنها با استفاده از جراحی باز ستون فقرات قابل درمان هستند. به عنوان مثال مسائلی مانند تومورهای ستون فقرات، کیفوز و اسکولیوز همه به جراحی باز ستون فقرات نیاز دارند. با این حال در صورت وجود جراحی کم تهاجمی ترجیح داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: کمربند طبی برای سیاتیک، بله یا خیر؟ | یک بررسی کامل

معالجه تنگی کانال نخاعی با کاهش وزن و ورزش

گروهی از افراد در حال ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی

کاهش وزن و انجام ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی از اصلی‌ترین راهکارهای پیشگیرانه و درمانی کاهش درد در این بیماری است.

تقویت عضلات و به طور کلی فعالیت‌های فیزیکی مناسب، موجب می‌شود فشار کمتری به کانال نخاعی وارد شود و از تنگی کانال نخاعی پیشگیری گردد.

درمان تنگی کانال نخاعی با ماساژ

سالیان دراز است که از ماساژ برای درمان تنگی کانال نخاعی استفاده میشود. 80 شیوه مختلف ماساز برای معالجه تنگی کانال نخاعی وجود دارد که عبارتند از فشار، مالش و دستکاری ماهیچه ها و دیگر بافت های نرم بدن به وسیله دست و انگشتان، آرنج، ساعد یا پاها.

ماساژ درمانی نه تنها به بهبود کمردرد و تنگی کانال نخاعی کمک میکند بلکه در بهبود فعالیت های فرد تاثیر مفید و قابل ملاحظه ای دارد.

بیشتر بخوانید: کمربند اولتراسوند و 5 فایده عالی آن برای شما

درمان گیاهی تنگی کانال نخاعی

بسیاری از بیماران تمایل دارند بیماری خود را با روش های گیاهی و طب سنتی درمان کنند. این درمان ها مفید هستند و تا حدودی میتوانند به درمان های فیزیکی و توانبخشی کمک کنند ولی به تنهایی قادر به درمان تنگی کانال نخاعی نیستند. این درمان های گیاهی شامل موارد زیر هستند:

1: استفاده از روغن های گیاهی مانند سیاه دانه، روغن 40 گیاه، روغن بادام تلخ یا روغن گل سرخ برای ماساژ ستون فقرات و اندام ها

2: بادکش مخصوص باد گرم

3: مصرف عرقیجات مانند خارخسک به همراه عسل

4: دمنوش آویشن، شاه تره یا بومادران

5: سویق جو

6: اجتناب از مصرف گوشت قرمز، سوسیس و کالباس، مرغ، شکر سفید، آرد، شکلات، پیتزا و غذاهای صنعتی

7: چکاندن روغن بنفشه پایه کنجد یا قطره مرزنجوش با داروی جامع در بینی

8: حجامت

روش‌های پیشگیری از تنگی کانال نخاعی

واقعیت آن است که بیشتر بیماری‌هایی که به آن مبتلا می‌شویم جنبه‌های ژنتیکی دارد، یعنی ما به طور کلی استعداد آن‌ها را داریم. این بیماری و در کل بیماری‌های مرتبط با ساختار اسکلتی-عضلانی هم از این قاعده مستثنی نیستند. با این حال می‌توان زمان بروز این بیماری‌ها و شدت بروز آن‌ها را با اصلاح سبک زندگی، رعایت نکات بهداشتی و حفظ ایمنی ستون مهره‌ها تغییر داد.

اگر تنگی کانال نخاعی را درمان نکنیم چه می‌شود؟

تنگی نخاع نه تنها تعدادی از علائم ناخوشایند را دارد، بلکه به احتمال زیاد در طول زمان بدون درمان بدتر می‌شود و می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند آسیب عصبی و فلج شود. یک مورد تنگی زودرس و خفیف را می‌توان با درمان‌های غیرتهاجمی کنترل و بهبود بخشید. در حالی که موارد پیشرفته‌تر احتمالا برای بهبودی نیاز به جراحی تنگی کانال نخاعی دارند. در زیر تنها برخی از خطرات اجتناب از درمان ذکر شده است.

برای درمان این بیماری چه باید کرد؟

برای دانستن جواب این سوال باید حتما با پزشک مشورت کنید. جواب دقیق این سوال حتما و فقط پس از ارائه شرح حال بیماری به پزشک و انجام کامل معاینه‌ها، مشاهدات دقیق و آزمایشات تشخیصی توسط متخصصین به دست می‌آید.

بهترین روش درمان این بیماری با توجه به نوع تنگی کانال، میزان پیشرفت بیماری، شرایط فیزیکی و سابقه پزشکی، سبک زندگی، شرایط سنی بیمار و بسیاری پارامترهای دیگر مشخص می‌شود.

تنها 5% افراد به عمل جراحی احتیاج پیدا می‌کنند

به طور کلی می‌توان گفت که با توجه به اینکه عمل جراحی درمان تنگی کانال نخاعی یک درمان صد در صدی نیست و بر اساس سابقه ژنتیکی افراد ممکن است اثربخشی و بازگشت‌پذیری متفاوتی داشته باشد، پروسه انتخاب شیوه درمان بیماری، فقط برای حدود 5% از افراد مبتلا، به انجام عمل جراحی تنگی کانال نخاعی منتهی می‌شود.

با توجه به وجود راه‌های غیر جراحی متنوع برای بهبود و تسکین دردهای ناشی از این بیماری، انتخاب بهترین روش غیر جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی هم نیازمند نظر دقیق پزشکان و متخصصان است.

گاهی حتی برنامه‌ای ترکیبی از انواع درمان‌ها، بهترین و موثرترین نتیجه را در پی خواهد داشت و گاهی باید از بعضی برنامه‌های درمانی برای جلوگیری از آسیب بیشتر پرهیز کرد.

اگر درد شما شدید است، دست نگه دارید

مانند بسیاری از انواع کمردرد، یکی از راه‌های موثر در بهبود این بیماری، انجام ورزش برای تنگی کانال نخاعی است. ورزش یکی از روش‌های موثر برای تقویت سیستم عضلانی-اسکلتی بدن است که با قوی کردن ماهیچه‌ها باعث حمایت بیشتر از مفاصل می‌شود اما این به معنی مفید بودن همیشگی ورزش برای سلامتی کمر نیست.

در مورد ورزش برای درمان تنگی کانال نخاعی باید به این موضوع دقت کنید که در بعضی موارد، فرد دچار آسیب‌هایی شده که در صورت اعمال فشار بیشتر، ممکن است خطرناک و حتی برگشت‌ناپذیر شوند.

حداکثر 3 روز استراحت؛ نه بیشتر

استراحت هم یکی از روش‌هایی است که به بیماران مبتلا به انواع کمردرد پیشنهاد می‌شود اما باید این را بدانید که بعضی کمردردها با استراحت بدتر می‌شوند. برای بهبود در این موارد باید از انواع روش‌های دیگر مانند جراحی کانال نخاعی، فیزیوتراپی، دارودرمانی، تزریق دارو، ورزش و… استفاده کرد.

با تجویز پزشک و متخصص فیزیوتراپی می‌توان از کمربندهای طبی برای محافظت و بهبود ضعف عضلات کمر و شکم استفاده کرد. این کمربندها می‌توانند به تسکین درد در انواع مختلفی از کمردرد کمک کنند.

تسکین سریع

در صورت وجود کمردردهای غیر قابل تحمل و انواع درد شدید و حاد به صورتی که امکان مدارا با آن وجود نداشته باشد، تزریق داروهای کورتونی به خارجی‌ترین لایه پوشاننده نخاع و ریشه‌‌های نخاعی می‌تواند به کاهش مشکلات بیمار کمک کند.

در این مقاله به بررسی درمان تنگی کانال نخاعی پرداختیم. با شناخت علائم آن در تشخیص چنین مشکلی می‌توانیم به درستی عمل کنیم. همچنین دانستن عوامل ایجاد این بیماری، کمک می‌کند تا بهترین عملکرد را برای پیشگیری از آن داشته باشیم. اما در صورت پیدایش آن باید به فکر درمان تنگی کانال نخاعی به یکی از روش‌های ذکر شده باشیم.

به طور کلی می‌توان گفت برای درمان تنگی کانال نخاعی، هر فرد نیازمند برنامه درمانی مختص به خود است که با بررسی همه جوانب توسط پزشک و متخصص به او پیشنهاد می‌شود. با به‌کارگیری روش‌های گفته شده در این مقاله زیر نظر پزشک معالج می‌توانید بیماری تنگی کانال نخاعی را معالجه کنید.

منبع
mayoclinic

24 دیدگاه

    1. دو مقوله جدا از هم هستن اما می توانند روی یکدیگر هم اثر داشته باشن

  1. خیلی مطلب جالب و کاملی بود شما تو شبکه های اجتماعی نیستین اونجا دنبالتون کنیم؟

    1. می توان با دارو جلوی پیشروی را گرفت و کنترلش کرد اما بستگی به نوع اسیب و حتما تجویز پزشک نیاز دارد چون گاها نیاز به عمل جراحی تنگی کانال نخاعی دارد
      بهتون پیشنهاد میکنیم مقاله سیر تا پیاز عمل جراحی برای تنگی کانال نخاعی و چگونگی آن را مطالعه فرمایید

    1. جراحی دیسک کمر گاهی اخرین گزینه است ولی باعث بهبودی صلابت زندگی شما می شود و ترس ندارد
      براتون ارزوی بهبودی میکنیم

  2. درسته که حتی اگه عمل جراحی تنگی کانال نخاعی خوب انجام شده باشه بازم احتمال برگشتش هست؟

    1. همیشه احتمال برگشت هر اسیب کمری با رعایت نکردن و فشار بیش از حد اوردن هست

  3. واقعا تنگی کانال نخاعی با ورزش معالجه میشه یا فقط دردم کمتر میشه؟
    این رو میشه بگید باید چکار کرد؟

    1. در مرحله اول باید پزشک تشخیص دهد و بستگی به نوع اسیب تنگی کانال نخاعی دارد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا