اگر این علائم آرتروز زانو را دارید، به دنبال بهبودی باشید
علائم آرتروز زانو می‌توانند شامل خشکی و تورم در مفصل و احساس درد هنگام خم و راست کردن زانو باشد. عارضه‌های زانو نظیر آرتروز، امروزه بین میانسالان و حتی جوانان شایع هستند. درد آرتروز زانو معمولا بعد از نشستن طولانی‌مدت یا فعالیت زیاد افزایش می‌یابد. در ادامه در مورد علائم آرتروز زانو بیشتر خواهیم گفت.
آرتروز چیست؟
آرتروز عارضه‌ای است که در آن بافت غضروفی بین مفاصل فرسایش پیدا می‌کند. به بیان ساده، آرتروز یعنی التهاب مفاصل. آرتروز زانو رایج‌ترین شکل این بیماری و یک اختلال دژنراتیو مفصلی است که غضروف انتهای استخوان زانو را درگیر می‌کند. معضل زانو، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش کیفیت زندگی شخص بگذارد.
همان طور که در بخش ابتدایی مقاله اشاره کردیم، درد، تورم و سفتی از نشانه‌های ساییدگی زانو و علائم اولیه ابتلا به آرتروز هستند. هرچند سن، فاکتور اساسی برای ابتلا به آرتروز زانو است ولی امکان دارد گاهی اوقات جوانان هم به این عارضه مبتلا شوند.
علل ایجاد آرتروز زانو
در حالی که سن عامل اصلی خطر ابتلا به آرتروز زانو است، جوانان نیز می‌توانند به آن مبتلا شوند. برای برخی افراد، ممکن است دلیل ابتلا، ارثی باشد. برای عده‌ای دیگر، آرتروز زانو می‌تواند ناشی از آسیب یا عفونت یا حتی اضافه وزن باشد. به طور کلی رایج‌ترین علل ایجاد آرتروز زانو به شرح زیر است:
- وراثت
- ضربه و آسیب‌دیدگی
- عفونت
- افزایش وزن
- سن
بیشتر بخوانید: کشکک زانو چیست و چرا دانستن در مورد آن اهمیت زیادی دارد؟
علائم آرتروز زانو
همانطور که پیش از این هم در همین مقاله اشاره کردیم، آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف محافظتی که انتهای استخوان‌ها را محکم می‌کند به مرور زمان از بین می‌رود. اگرچه آرتروز می‌تواند به هر مفصلی آسیب برساند اما این اختلال بیشتر مفاصل دست، زانو، باسن و ستون فقرات را درگیر می‌کند.
علائم آرتروز معمولاً قابل کنترل است اگرچه آسیب مفاصل قابل برگشت نیست. فعال ماندن، حفظ وزن سالم و دریافت درمان‌های خاص ممکن است پیشرفت بیماری را کند کرده و به بهبود درد و عملکرد مفاصل کمک کند.
آرتروز زانو چگونه بر من تأثیر خواهد گذاشت؟
اگر به آرتروز زانو مبتلا هستید، احتمالاً احساس می‌کنید که زانوی شما درد دارد و گاهی سفت یا قفل می‌شود. این عارضه ممکن است فقط یک زانو را تحت تاثیر قرار دهد، به خصوص اگر در گذشته آسیب دیده باشد . همچنین ممکن است در هر دو زانو درد داشته باشید. درد ممکن است در پایان روز یا هنگام حرکت زانو بدتر شود و هنگام استراحت شاید بهبود یابد. ممکن است صبح‌ها حالت سفتی یا قفل شدن زانو داشته باشید که معمولاً بیش از نیم ساعت طول نمی‌کشد.
چه کسانی به آرتروز زانو مبتلا می شود؟
همان‌گونه تا اینجای مقاله اشاره کردیم، آرتروز شایع‌ترین نوع آرتریت است. این عارضه حتی در جوانان نیز ممکن است رخ دهد؛ اما معمولا ریسک ابتلا به آرتروز بعد از 45 سالگی افزایش می‌یابد. بر اساس گفته بنیاد آرتریت، بیش از 27 میلیون نفر در ایالات متحده مبتلا به آرتروز هستند که زانو یکی از شایع‌ترین مناطق آسیب دیده در اثر آرتروز است. زنان بیشتر از مردان به آرتروز مبتلا می‌شوند. مخصوصاً اگر 55 سال یا بیشتر داشته باشند. درد می‌تواند در سراسر زانو یا فقط در مکان خاصی مانند جلو و پهلوی زانو احساس شود. ممکن است بعد از حرکت دادن زانو به طریقی خاص مانند بالا یا پایین رفتن از پله، احساس بدتری داشته باشید.
بیشتر بخوانید: درد جلوی زانو، علامتی که به شما در مورد کشکک زانو هشدار می‌دهد
7 نشانه از علائم آرتروز زانو
دو نوع شایع آرتریت، استئوآرتریت زانو (OA) و آرتریت روماتوئید (RA) است.
OA رایج‌ترین نوع است. این یک بیماری پیشرونده است که در آن غضروف مفصل زانو به تدریج از بین می‌رود و معمولاً بعد از میانسالی ظاهر می‌شود.
RA یک بیماری التهابی است که می‌تواند در هر سنی ایجاد شود. این عارضه کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند مفاصل دیگر را درگیر کند و علائم عارضه‌های خود ایمنی را ظاهر کند.
آرتروز همچنین می‌تواند بعد از آسیب زانو ایجاد شود. آرتریت پس از سانحه می‌تواند ناشی از پارگی منیسک، شکستگی زانو یا آسیب رباط زانو باشد. علائم می‌توانند چندین سال بعد ظاهر شوند.
OA و RA می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند اما برخی تفاوت‌های کلیدی نیز وجود دارد. در اینجا درباره علائم آرتروز زانو بیشتر خواهید خواند.
1. افزایش تدریجی درد
درد آرتروز معمولاً به آرامی شروع می‌شود اگرچه در برخی موارد می‌تواند ناگهان ظاهر شود. در ابتدا، ممکن است صبح یا پس از مدتی بی‌تحرکی، احساس درد کنید. هنگام بالا آمدن از پله‌ها، ایستادن در حالت نشسته یا زانو زدن و هنگام پیاده‌روی ممکن است زانوها دچار درد شوند.
همچنین ممکن است هنگام نشستن احساس درد کنید. درد زانو که شما را از خواب بیدار می‌کند می‌تواند یکی از علائم OA باشد. برای افراد مبتلا بهRA ، علائم اغلب از مفاصل کوچکتر شروع می‌شوند. همچنین در این حالت، علائم آرتروز به احتمال زیاد متقارن هستند و هر دو طرف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. در این شرایط، ممکن است مفصل گرم و قرمز باشد.
در استئوآرتریت زانو، علائم آرتروز زانو ممکن است به سرعت پیشرفت کنند یا بسته به فرد ممکن است طی چندین سال ایجاد شوند. علائم آرتروز زانو می‌توانند بدتر شوند و سپس برای مدت طولانی پایدار بمانند. علائم آرتروز زانو همچنین می‌توانند بر حسب سن متفاوت باشند. عواملی که ممکن است باعث بدتر شدن آنها شوند شامل هوای سرد، فشار و فعالیت بیش از حد است.
در آرتریت روماتوئید، علائم معمولاً طی چند هفته ظاهر می‌شوند اما ممکن است طی چند روز بدتر شوند. هنگامی که جرقه بیماری شعله‌ور می‌شود، ممکن است سرعت گسترش آن قابل پیش‌بینی نباشد. محرک‌ها متفاوت هستند که تغییرات در داروها را هم شامل می‌شوند.
2. تورم یا حساسیت
آرتروز زانو گاهی اوقات می‌تواند باعث التهاب شود. در استئوآرتریت زانو، علائم زیر می‌توانند نمایان شوند:
- تورم که ممکن است پس از مدت طولانی بی‌تحرکی، مانند زمانی که صبح بیدار می‌شوید، بیشتر به چشم بیاید
- تورم سخت به دلیل تشکیل خار استخوانی (استئوفیت)
- تورم نرم زیرا التهاب باعث جمع شدن مایع اضافی در اطراف مفصل می‌شود
تورم مفصل در آرتریت روماتوئید رایج است زیرا یک بیماری التهابی است. افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است علائم دیگری مانند تب، خستگی و احساس ناخوشی و بی حالی کلی داشته باشند.
این حالت به این دلیل است که آرتریت روماتوئید یک بیماری سیستمیک است؛ به این معنی که کل بدن را درگیر می‌کند. در عین حال، استئوآرتریت زانو فقط بر مفصل آسیب دیده تأثیر مستقیم دارد.
به طور کلی تورم زانو می‌تواند به دو دلیل ایجاد شود:
تورم سخت: هنگامی که استخوان در لبه مفصل به بیرون حرکت می‌کند، خارهای استخوانی ایجاد می‌کند که به آنها استئوفیت (os-tee-o-fites) گفته می‌شود.
تورم نرم: گاهی مفصل شما ملتهب می‌شود و مایعی اضافی تولید می‌کند که گاهی اوقات افیوژن یا آب روی زانو نامیده می‌شود.
در برخی مواقع آرتروز زانو می‌تواند باعث ضعف ماهیچه‌های ران شود، بنابراین ممکن است پای شما نازک‌تر به نظر برسد. این ضعف می‌تواند باعث ایجاد ناپایداری در مفصل شود و هنگام ایجاد فشار و وزن روی زانو باعث از بین رفتن آن شود.
بیشتر بخوانید :زانوبند طبی مناسب زانودرد شما کدام است؟
3. قفل شدن
با گذشت زمان، آسیب به مفصل می‌تواند باعث ناپایدار شدن ساختار زانو شود. این اتفاق می‌تواند باعث انقباض شود. آرتریت روماتوئید می‌تواند باعث آسیب به تاندون‌هایی شود که عضله را به استخوان متصل می‌کند. این آسیب می‌تواند بر ثبات زانو تأثیر بگذارد.
خارهای استخوانی نیز می‌توانند با فرسایش غضروف و مالش استخوان‌ها به یکدیگر ایجاد شوند. این عارضه‌ها سطحی ناهموار ایجاد می‌کنند که می‌تواند باعث چسبندگی یا قفل شدن مفصل شود و خم شدن یا راست شدن را سخت کند.
4. صدای جیر جیر یا ترک خوردن
هنگامی که زانو را حرکت می‌دهید، ممکن است احساس ساییدگی کنید یا صدای ترک خوردن یا جیرجیر بشنوید. نام این پدیده کریپتوس است.
این علائم زمانی رخ می‌دهد که قسمتی از غضروف را از دست داده‌اید که به حرکت صاف کمک می‌کند. OA و RA هر دو می‌توانند منجر به آسیب غضروف شوند.
هنگامی که غضروف آسیب می‌بیند، سطوح ناهموار و خار استخوان ایجاد می‌شوند. وقتی مفاصل خود را حرکت می‌دهید، این مفاصل به یکدیگر ساییده می‌شوند.
5. محدودیت دامنه حرکتی
تغییرات استخوان و غضروف که با استئوآرتریت زانو یا بعد از آسیب زانو اتفاق می افتند، باعث می‌شوند که حرکت مفاصل برای شما سخت شود. در این حالت، حرکت زانو برای راه رفتن، ایستادن و انجام سایر حرکات روزمره دشوار می‌شود.
همانطور که گفتیم، افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است خم شدن زانو یا راه رفتن به دلیل درد و تورم برایشان مشکل باشد. آسیب مفصل نیز می‌تواند بر تحرک تأثیر بگذارد.
با گذشت زمان، ممکن است به عصا یا واکر نیاز داشته باشید تا به شما در حفظ تعادل و تحرک کمک کند.
6. از دست دادن فضای مفصل
برخی از علائم آرتروز زانو مشخص نیستند. ابزارهای تشخیصی مانند اشعه ایکس، می‌توانند به تشخیص آسیب داخلی کمک کنند. غضروف به طور معمول فضایی را در اطراف استخوان‌ها اشغال می‌کند، جایی که مفصل را محکم می‌کند. وقتی غضروف آسیب می‌بیند و از بین می‌رود، فضایی در اطراف استخوان‌ها باقی می‌ماند. تصویر اشعه ایکس می‌تواند به شناسایی بهتر علائم آرتروز زانو کمک شایانی کند.
7. تغییر شکل زانو
ظاهر زانو می‌تواند در طول پیشرفت علائم آرتروز زانو تغییر کند. در آرتریت روماتوئید، تورم و قرمزی در طول پیشرفت علائم عارضه، شایع است. در دراز مدت، التهاب مداوم می‌تواند منجر به آسیب دائمی به غضروف و تاندون‌ها شود. این موضوع می‌تواند بر شکل و ظاهر زانو تأثیر بگذارد.
در استئوآرتریت زانو، ماهیچه‌های اطراف زانو می‌توانند ضعیف شده و در نتیجه ظاهری فرورفته داشته باشند. زانوها می‌توانند به سمت یکدیگر نزدیک شوند یا به سمت بیرون خم شوند.
تغییر شکل زانو می‌تواند مشکلات قابل توجهی را به وجود بیاورد یا حتی شخص را ناتوان کند.
بیشتر بخوانید: جراحی آرتروز زانو، یک تصمیم بسیار مهم
چه زمانی برای درمان زانودرد به پزشک مراجعه کنیم؟
امروزه درمان انواع مختلف آرتروز در دسترس است. هرچه زودتر به دنبال درمان زانودرد باشید، نتایج بهتری دریافت خواهید کرد. در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد یا التهاب به هیچ نوع درمانی پاسخ نمی‌دهد
- علائم بدتر می‌شوند یا علائم دیگری مانند تب دارید
- علائم بر زندگی روزمره شما از جمله خوابیدن و راه رفتن تأثیر می‌گذارد
بیشتر بخوانید: 12 ورزش برای درمان آرتروز زانو که بهترین متخصصان آن ها را توصیه می‌کنند
تشخیص علائم آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی توسط پزشک شروع می‌شود. پزشک همچنین سابقه پزشکی شما را گرفته و علائم آن را یادداشت می‌کند. اطمینان حاصل کنید که چه چیزی درد را بدتر یا بهتر می‌کند تا به پزشک کمک کنید که تشخیص دهد آیا آرتروز یا عارضه دیگری ممکن است باعث درد شما شده باشد. همچنین ببینید که آیا شخص دیگری در خانواده شما مبتلا به آرتریت است یا خیر. پزشک ممکن است آزمایش یا آزمایش‌هایی اضافی را تجویز کند، از جمله:
- اشعه ایکس که می‌تواند آسیب استخوان و غضروف و همچنین وجود خارهای استخوانی را نشان دهد
- اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
هنگامی که اشعه ایکس دلیل مشخصی برای درد مفاصل نشان نمی‌دهد یا زمانی که اشعه ایکس نشان می‌دهد که سایر انواع بافت مفصلی ممکن است آسیب ببینند، ممکن است اسکن MRI انجام شود. پزشکان ممکن است از آزمایش خون برای رد سایر شرایطی که می‌توانند باعث درد شوند، استفاده کنند مانند آرتریت روماتوئید که نوع دیگری از آرتریت ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن است.
درمان علائم آرتروز زانو
اهداف اولیه درمان آرتروز زانو تسکین درد و بازگشت تحرک است. برنامه درمان زانودرد معمولاً شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- کاهش وزن
- ورزش
- مسکن ها و داروهای ضدالتهاب
- تزریق کورتیکواستروئیدها یا اسید هیالورونیک به زانو
- درمان‌های جایگزین
- استفاده از وسایلی مانند بریس و زانوبندهای فراصوت
- فیزیوتراپی و کاردرمانی
- عمل جراحي
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز زانو ، موثر ترین روش های معالجه آرتروز زانو
عوارض آرتروز
عوارض آرتروز می‌تواند باعث افسردگی یا اضطراب در افراد شود و بر روابط و خواب شخص تأثیر بگذارد. اگر مشکلی از این قبیل دارید، آنها را به پزشک خود بگویید؛ زیرا مواردی وجود دارند که می‌توانند به شما در حل این معضلات کمک کنند.
استئوآرتریت می‌تواند تنها در یک یا دو سال ایجاد شود اما بیشتر اوقات این یک روند آهسته در طول سالیان متمادی است که فقط تغییرات نسبتاً کوچکی را در قسمتی از زانو ایجاد می‌کند.
در برخی موارد، غضروف می‌تواند آنقدر نازک شود که دیگر انتهای استخوان‌ها را نپوشاند. این پدیده باعث می‌شود که استخوان‌ها به یکدیگر ساییده شده و در نهایت فرسوده شوند.
از بین رفتن غضروف، ساییدگی استخوان‌ها و خار استخوانی می‌تواند شکل مفصل را تغییر دهد. این امر باعث می‌شود استخوان‌ها از وضعیت طبیعی خود خارج شوند و زانو احساس ناپایداری و درد کند.
برخی از افراد مبتلا به آرتروز متوجه می‌شوند که توده‌ای در پشت زانوی آنها ظاهر می‌شود. این پدیده، کیست بیکر یا کیست پوپلیتئال نامیده می‌شود. کیست بیکر، تورم پر از مایع در پشت زانو است و زمانی رخ می‌دهد که قسمتی از دیواره مفصل از طریق پارگی کوچکی در کپسول مفصل برآمده می‌شود. این اتفاق می‌تواند باعث حضور مایع مفصلی در برآمدگی شود.
این موضوع می‌تواند به خودی خود اتفاق بیفتد اما به احتمال زیاد در زانویی که قبلاً تحت تأثیر آرتریت قرار گرفته شایع‌تر است. کیست بیکر همیشه باعث درد نمی‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند بترکد. پس از این اتفاق، مایع به ساق پا نشت کرده و باعث درد شدید، تورم و قرمزی در ساق پا می‌شود.
آرتروز زانو ممکن است نحوه راه رفتن یا تحمل وزن را تغییر دهد و این موضوع می‌تواند باعث ایجاد این بیماری در مفاصل دیگر مانند باسن شود.
خلاصه
استئوآرتریت (os-tee-o-arth-ri-tus) شایع ترین شکل آرتریت بوده و معضلات زانو یکی از شایع‌ترین آسیب‌های مفاصل هستند. علائم آرتروز زانو تا حدودی به نوع آرتروز بستگی دارند. درد، تورم و از دست دادن تحرک در انواع مختلف شایع است. هیچ درمانی که قطعی باشد برای آرتروز وجود ندارد؛ اما برخی روش‌ها می‌توانند علائم را تسکین داده، پیشرفت بیماری را کند کرده و خطر عوارض را کاهش دهند.
در مورد آرتریت روماتوئید، دارو ممکن است به کاهش دفعات و شدت بیماری‌ها کمک کند. راهبردهایی مانند کاهش وزن و ورزش ممکن است در به تعویق انداختن یا رفع نیاز به جراحی در آینده کمک کند. پزشک به شما کمک می‌کند تا با توجه به علائم آرتروز زانو، بهترین تصمیم را برای تعیین نوع آن داشته باشید.