علت سردرد ناگهانی و بررسی تمام احتمالات

شروع سردرد ناگهانی شدید، برخلاف هرگونه تجربه قبلی می‌تواند یک تجربه وحشتناک باشد و اغلب نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگرچه در بسیاری از مواقع به هیچ‌وجه علت سردرد ناگهانی روشن نمی‌شود، اما اولین سردرد ناگهانی با شدت زیاد می‌تواند هشداری برای یک مورد بسیار جدی باشد.

سردردهای ناگهانی یا رعدوبرق، دردهای شدیدی هستند که در کمتر از یک دقیقه با قدرت کامل ظاهر می‌شوند. اصولا حداقل پنج دقیقه ادامه دارند و اغلب بدون هیچ دلیل و عامل محرکی ظاهر می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بیماری پارکینسون؛ معرفی 4 عامل موثر در ابتلا به این عارضه

علائم سردرد ناگهانی

علت سردرد ناگهانی هر چه باشد، در بیشتر مواقع علائم مشابهی از خود به نمایش می‌گذارد. این علائم شامل موارد زیر می‌شود:

• درد شدید که از هیچ جا شروع نمی‌شود
• استفراغ و حالت تهوع
• غش کردن
• احساس می‌کنید این بدترین سردردی است که تا به حال داشته‌اید
• درد در هر نقطه از سر شما احساس می‌شود
• درد به نقاط دیگر مانند گردن یا کمر هم می‌رسد
• ممکن است توسط فعالیت‌های خاصی ایجاد شود یا اصلا هیچ محرکی نداشته باشد

این درد معمولا پس از 60 ثانیه به بدترین نقطه خود می‌رسد. بسیاری اوقات، حدود یک ساعت پس از حس اوج درد شروع به از بین رفتن می‌کند، اما گاهی اوقات ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد.

بیشتر بخوانید: درمان سردرد با روش های معالجه فوری دارویی و خانگی

انواع سردرد ناگهانی

 این دردها را می‌توان به طور کلی به دو گروه تقسیم کرد. آن‌هایی که ناشی از مشکلات عروقی، آسیب یا مشکلات ساختاری غیر معمول در مغز هستند و آن‌هایی که علت مشخصی ندارند و پس از ارزیابی پزشکی، خوش‌خیم یا خطرناک بودن‌شان مشخص می‌شود.

سردردهای شدید ناگهانی ناشی از فعالیت‌هایی مانند رفتار جنسی، فشار برای دفع مدفوع و آسیب هستند. اما در این میان سردردهای ناشی از آسیب احتمال دارد خطرناک باشند. هرگونه سردرد ناگهانی همراه با تب، ضعف، از دست دادن بینایی یا احساس آن، همراه با گیجی یا تغییر در گفتار و تفکر باشد، نیاز به ارزیابی فوری دارد.

مشکلات احتمالی که می‌تواند منجر به درد رعدوبرق شود، بسیار زیاد است و عواقب آن شاید آن‌قدر شدید باشد که نتوان همه آن را توصیف کرد.

بیشتر بخوانید: سندروم پای بی قرار و روش‌های درمانی خانگی و دارویی

علت سردرد ناگهانی

پارگی عروق خونی، شکستگی یا انسداد

کاهش جریان خون در مغز می‌تواند باعث سردرد شدید شود و اغلب با ضعف، بی‌حسی یا تغییر در بینایی یا احساس این موضوع همراه است. کاهش سریع جریان خون ممکن است ناشی از پارگی رگ‌های خونی، سکته مغزی، آسیب به سر یا ضعف ساختاری دیواره رگ‌های خونی باشد که احتمال دارد با آنوریسم رخ دهد.

آنوریسم به برآمدگی یا پیدایش یک بالن در دیواره عروق گفته می‌شود.

هنگام بروز سردرد ناگهانی مشخص نیست که این اتفاق خطرناک است یا خیر، به همین دلیل باید ارزیابی فوری صورت بگیرد. دیسکشن که پارگی دیواره رگ خونی است و آنوریسم که در دیواره رگ خونی ضعیف به وجود می‌آید، هر دو می‌توانند باعث دردهای ناگهانی شدید در ناحیه سر شوند.

دیسکشن امکان دارد در اثر آسیب از جمله زمین خوردن یا ضربه به گردن به وجود بیاید. دیسکشن یا خونریزی آنوریسم می‌توانند بعد از انجام تمرینات مانند بلند کردن وزنه‌ها ایجاد شوند. هر دو حالت همچنین امکان دارد در افرادی رخ دهند که دارای ضعف ارثی در رگ‌های خونی خود هستند، این موضوع احتمال پارگی یا آنوریسم را افزایش می‌دهد. با این حال، گاهی اوقات دیسکشن یا آنوریسم بدون هیچ علت مشخصی دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمان ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس با داروهای بهبودبخش

سکته مغزی ناشی از خونریزی

پارگی رگ خونی در مغز می‌تواند منجر به سکته مغزی شود. این سکته‌ها با فشار خون بالا و بیشتر به صورت کنترل نشده اتفاق می‌افتند. با این حال، یک وزنه بردار سالم در غیر این حالت هم می‌تواند سردرد ناگهانی را تجربه کند که پس از قطع فعالیت‌های جسمی او هم از بین نمی‌رود.

علت سردرد ناگهانی در چنین شرایطی خونریزی مغزی به نام خونریزی زیر آراکنوئید یا پارگی رگ‌های خونی گردن است که منجر به دیسکشن می‌شود. همچنین اگر فردی درد را به دلیل فعالیت جنسی یا ارگاسم تجربه کند، می‌تواند دچار خونریزی، آنوریسم یا دیسکشن شود. اگر سردردها به طور مکرر با فعالیت جنسی در یک دوره طولانی اتفاق بیفتند، این مشکل خطر بسیار کمتری دارد.

بیشتر بخوانید: انواع میگرن را با این راهنمای عالی بشناسید

سکته مغزی توسط انسداد

انسداد ناگهانی رگ‌های خونی ناشی از لخته شدن خون یا ترومبوز یا افزایش کلسترول می‌تواند منجر به نوع دیگری از سکته شود. فرایندی که ممکن است علت سردرد ناگهانی باشد. سکته‌های ایسکمیک در اثر کمبود جریان خون ایجاد می‌شوند، اما بدون خونریزی هستند. هر سکته مغزی می‌تواند باعث درد شدید و فوری سر شود.

این اتفاق اغلب با علائم دیگری مانند ضعف، مشکلات در گفتار یا احساس این موضوع، ضعف در هوشیاری یا بینایی همراه است. ترومبوز می‌تواند در رگ‌های اطراف مغز در اثر آسیب یا افتادن، مصرف داروهای خاصی مانند استروژن یا تستوسترون یا با تمایل ارثی برای ایجاد لخته شدن خون ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: از صرع نترسید | مهم‌ترین چیزهایی که باید در مورد صرع بدانید

آسیب‌دیدگی سر علت سردرد ناگهانی شدید

بسته به سن فرد، سردرد شدید می‌تواند ساعت‌ها تا چند روز پس از آسیب دیدگی خفیف تا متوسط ​​رخ دهد. این اتفاق منجر به چیزی خواهد شد که خونریزی اپیدورال نامیده می‌شود. چنین موضوعی بیشتر در بیماران جوان‌تر دیده شده یا در افراد مسن بیشتر به شکل هماتوم زیر جلدی اتفاق می‌افتد.

ترومبوز یا لخته در وریدهای اطراف مغز نیز می‌تواند در اثر آسیب پدیدار شود. به همین دلیل حتی کسانی که قبلا در اورژانس حضور داشته‌اند، آزمایش CT و معاینات عصبی عادی انجام داده‌اند، باید هوشیار باشند. این افراد در صورت بروز سردرد جدید یا درد شدید و هرگونه ضعف جدید، کاهش هوشیاری، مشکلات گفتاری یا علائم غیر معمول در روزهای پس از آسیب لازم است، بلافاصله مورد ارزیابی مجدد قرار گیرند.

بیشتر بخوانید: با شناخت علائم میگرن، آن را در مراحل اولیه کیش و مات کنید

سندرم برگشت پذیر عروق مغزی

در این اختلال غالبا تشخیص درست، پزشک را به تنگ شدن یا اسپاسم موقت رگ خونی مغز می‌رساند. اگرچه از دست دادن جریان خون در این حالت معمولا دائمی نیست، اما علت سردرد ناگهانی بوده و بسیار دردناک است. ولی اغلب اوقات و نه همیشه، همراه با علائم دیگری مانند تغییرات موقتی در بینایی، هوشیاری، ضعف قدرت یا احساس خواهد بود.

علت این پدیده ممکن است مربوط به رگ‌های خونی یک فرد باشد. همچنین اسپاسم امکان دراد از دارویی مانند قرص‌های ضدبارداری یا مواد مخدر مانند ماری جوانا، کوکائین یا محرک‌ها ناشی شود.

تشخیص سندرم انقباض عروق مغزی (RCVS) می‌تواند بدون آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی فوری (MRA)، MRI عروق خونی یا CT آنژیوگرافی (CTA) و اساسا CT عروق خونی و تصویربرداری از این عروق مشکل باشد. جالب است بدانید که هنگام برطرف شدن مشکل، شاید رگ‌های خونی کاملا طبیعی به نظر برسند.

امکان دارد از داروها برای کاهش تمایل به اسپاسم عروق خونی استفاده شود، اما اثربخشی این درمان‌ها به طور کامل مشخص نیست. این نظر وجود دارد که اجتناب از موادی که احتمال اسپاسم را افزایش می‌دهند، بهترین گزینه است.

بیشتر بخوانید: عوارض میگرن، تهدیدی برای سلامتی

التهاب یک رگ خونی (واسکولیت)

واسکولیت التهاب عروق خونی ناشی از حمله خود ایمنی است که در آن بدن به رگ‌های خونی خود حمله می‌کند. شروع این نوع سردرد معمولا کمی بیشتر از سردرد ناگهانی معمولی طول می‌کشد، اما ممکن است مشکل بینایی یا علائم عصبی دیگر رخ دهد.

اگر فردی بالای 50 سال سن دارد و درد یا سردرد جدیدی در یک طرف سر یا پشت چشم را تجربه می‌کند، ارزیابی فوری این علائم مهم است. تشخیص شایع‌ترین نوع واسکولیت، آرتریت غول پیکر یا آرتریت گیجگاهی است که با آزمایش خون و بیوپسی انجام می‌شود. این بیماری‌ها با داروهای استروئیدی قابل درمان هستند. عدم درمان آرتریت غول پیکر می‌تواند منجر به از دست دادن دائمی بینایی شود.

بیشتر بخوانید: سردرد خوشه‌ای (کلاستر)، سردردی با شیوع باورنکردنی

حاملگی و آپوپلکسی حسی، علت سردرد ناگهانی

می‌توانیم این مشکل را یکی از انواع سردرد در زنان هم بدانیم. در دوران بارداری به ویژه در اواخر بارداری، سردرد ناگهانی جدید ممکن است نشانه‌ای از اختلالات مختلف باشد. افزایش خطرناک و غیر منتظره فشار خون می‌تواند علامتی از بیماری‌ای به نام اکلامپسی باشد که نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارد.

در دوران بارداری یا بلافاصله پس از زایمان، غده هیپوفیز با کنترل بسیاری از هورمون‌های مهم می‌تواند باعث خونریزی شود. این اتفاق باعث تغییر در فشار خون، بینایی و درد شدید می‌شود. به این علت سردرد ناگهانی، آپوپلوی هیپوفیز می‌گویند.

بیشتر بخوانید: سردرد در زنان | هورمونی،قاعدگی،بارداری،یائسگی

ارزیابی علت سردرد ناگهانی جدید

متاسفانه گاهی اوقات در مراحل اولیه تغییر جریان خون یا آسیب مغزی، یک سردرد ناگهانی شدید به تنهایی ممکن است تنها علامت هشدار دهنده باشد. این درد شدید ناگهانی بدون علائم دیگر می‌تواند هشداری برای خونریزی یا سکته مغزی بزرگ‌تر به ما ارائه دهد.

سرنخ‌هایی که نشان می‌دهد این سردرد خطرناک است شامل هرگونه تغییرات عصبی مانند ضعف، تغییرات بینایی، مشکل در تفکر یا احساسات غیر معمول می‌شود. اگر بیمار به سرعت مورد ارزیابی قرار گیرد، اغلب می‌توان این مشکل را با اسکن CAT (CT) و بررسی مایع مغزی نخاعی (LP) تشخیص داد.

 در روش LP نمونه‌ مایع نخاعی از نظر وجود خون مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. از طرف دیگر در صورت تکرار سردرد و نرسیدن به نتیجه روشن، ممکن است از MRI ​​و MRA یا CTA استفاده شود. پزشک متخصص در این زمان به دنبال مشکلی در رگ‌های خونی است. مشکلاتی مانند بیرون زدن رگ خونی (آنوریسم)، پارگی در رگ (دیسکشن)، التهاب عروق خونی (واسکولیت)، کم بودن میزان خون (خونریزی نگهبان) یا بی‌نظمی‌های دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرند.

یک سردرد ناگهانی جدید همیشه نشانه اختلالی خطرناک نیست. در صورت ارزیابی و عدم یافتن علت، می‌توان درمان موثری را برای سردرد اولیه‌ای که رعدوبرق نامیده می‌شود شروع کرد. البته باید بدانید که چنین سردردی خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شود.

اگر این سردردها به طور قابل پیش‌بینی در زمان‌های خاصی مانند فعالیت جنسی رخ می‌دهند، ممکن است مصرف دارویی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID)، به ویژه ایندومتاسین، تنها مورد لازم باشد. اگر سردردها بیشتر باشد، داروهای پیشگیری کننده از درد که به صورت روزانه مصرف می‌شوند مفید خواهند بود. این داروها ممکن است از گروه داروهای ضد فشار خون هم باشند.

بیشتر بخوانید: سردرد تنشی را اینگونه به زباله‌دان تاریخ بفرستید

میگرن ضربان‌دار همراه با هاله

میگرن هم می‌تواند علت سردرد ناگهانی باشد. میگرنی که گاهی اوقات و به طور ناگهانی ایجاد می‌شود، میگرن تصادفی نام می‌گیرد. میگرن تصادفی برای حدود 20 درصد از افراد با هاله‌ای همراه است که در آن بی‌حسی موقت، تغییر در بینایی و در تعداد کمتری از افراد ضعف به وجود می‌آورد.

اولین بار که این اتفاق می‌افتد ممکن است یک سکته مغزی احتمالی تلقی شود. زیرا علائم اغلب از انسداد یا خونریزی عروق خونی تقلید می‌کنند. هنگامی که این میگرن شدید و ناگهانی رخ می‌دهد و به ویژه اگر با تغییرات عصبی همراه باشد، فرد نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.

بیشتر بخوانید: درمان میگرن با روش های دارویی و خانگی

همان‌طور که گفتیم سردرد ناگهانی را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد. آن‌هایی که نشان دهنده یک وضعیت پزشکی خطرناک هستند و اغلب از عروق خونی ناشی می‌شوند و آن‌هایی که بارها اتفاق می‌افتند و تا حدودی قابل پیش‌بینی خواهند بود. گروه دوم اگر بدون هیچ‌گونه نشانه‌ای از ضعف، از دست دادن هوشیاری، از دست دادن بینایی یا گفتار یا بی‌حسی باشند، خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شوند.

از آنجا که این درد برای اولین بار رخ می‌دهد، تعیین اینکه آیا این نوع خطرناک است یا خیر، دشوار خواهد بود. پس باید علائم و علت سردرد ناگهانی را به درستی شناسایی کرد و در سریع‌ترین زمان برای معاینه به نزد پزشک رفت. این بیماری در حالی که اتفاقی پرتکرار نیست، اما می‌تواند برای هر کسی رخ بدهد و خطرات بسیاری ایجاد کند.