9 درمان اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین؛ مقابله با تغییرات سریع در خلقوخو
درمان اختلال شخصیت مرزی یعنی رفع ناپایداری حالات عاطفی و رفتاری که ریشه در دوران کودکی و نوجوانی دارد. اشخاصی که دچار اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین هستند، دچار تغییرات سریع در خلقوخو میشوند. در این مطلب از مجله پزشکی سیوطب میخواهیم انواع و چگونگی درمان اختلال شخصیت مرزی را مورد بررسی قرار دهیم.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
در اختلال شخصیت مرزی، شخص همیشه روی لبه یک پرتگاه در حال حرکت است و هر زمان احتمال دارد از یک طرف سقوط کند. اختلال شخصیت مرزی ناشی از تجربیات آسیبزای دوران کودکی و اتفاقات ناخوشانید دوران نوجوانی است.
مبتلایان به اختلال شخصیت مرزی مجبورند روزانه تغییرات خلقی خود را مهار کنند. این افراد دچار ناپایداری هیجانی و احساسی هستند که بر روحیات آنها تاثیر میگذارد.
این اشخاص در مرز روانرنجوری و روانپریشی قرار دارند و برخی اشخاص از این اختلال با عنوان اسکیزوفرنی موقت نیز نام میبرند.
بیشتر بخوانید: عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی را بشناسید
تشخیص اختلال شخصیت مرزی
تشخیص اختلال شخصیت مرزی معمولا در بزرگسالان انجام میشود و در کودکان یا نوجوانان کمتر صورت میپذیرد. دلیل این امر آن است که علائم و نشانههای اختلال شخصیت مرزی احتمال دارد با بزرگتر شدن و بالغتر شدن کودکان از بین برود.
بیشتر بخوانید: درمان اختلال دو قطبی به روشهای دارویی، بیمارستانی
درمان اختلال شخصیت مرزی
درمان اختلال شخصیت مرزی عمدتا با استفاده از رواندرمانی انجام میشود، اما احتمال دارد که دارو نیز اضافه شود. در صورتی که سلامت شخص در خطر باشد، پزشک احتمال دارد که بستری شدن در بیمارستان را توصیه کند.
درمان میتواند به شخص کمک کند که مهارتهایی را برای مدیریت و کنار آمدن با شرایط خود بیاموزید. همچنین لازم است افراد برای سایر اختلالات سلامت روان مانند افسردگی یا سوء مصرف مواد که اغلب همراه با اختلال شخصیت مرزی رخ میدهند، تحت درمان قرار بگیرند.
شخص با درمان اختلال شخصیت مرزی میتواند احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد و زندگی پایدارتر و پربارتری را ادامه دهد.
بیشتر بخوانید: انواع اختلال شخصیت و روش تشخیص هرکدام
روان درمانی
روان درمانی یک رویکرد درمانی اساسی برای اختلال شخصیت مرزی است. درمانگر فرد احتمال دارد نوع درمان را برای تامین بهترین نیازهای شخص تطبیق دهد.
اهداف روان درمانی کمک به بیمار است که در ادامه میخوانید:
- بر توانایی فعلی فرد برای عملکرد و درمان تمرکز شود
- شخص یاد بگیرد که احساساتی را که ناراحتکننده هستند، مدیریت کند
- با کمک به کنترل احساسات به جای عمل کردن بر اساس آنها، بیمار واکنشهای مشکلزای خود را کاهش دهد
- فرد با آگاهی از احساسات خود و دیگران، روی بهبود روابط کار کند
انواع رواندرمانی که موثر بودهاند عبارتند از:
بیشتر بخوانید: اختلال دو قطبی یا افسردگی شیدایی در زنان و مردان
رفتار درمانی دیالکتیکی
رفتار درمانی دیالکتیکی شامل درمان گروهی و فردی خواهد بود که به طور خاص برای درمان اختلال شخصیت مرزی طراحی شده است. رفتار درمانی دیالکتیکی از یک رویکرد مبتنی بر مهارت استفاده میکند تا به شما یاد دهد چگونه احساسات خود را مدیریت و پریشانی را تحمل کنید و روابط را بهبود ببخشید.
طرحواره درمانی
طرحواره درمانی میتواند به صورت فردی یا گروهی انجام شود. این نوع درمان اختلال شخصیت مرزی میتواند به شخص کمک کند تا نیازهای برآورده نشدهای را که منجر به الگوهای منفی زندگی شده، شناسایی کند.
نیازهای برآورده نشده در برخی مواقع احتمال دارد برای بقا مفید باشد اما به عنوان یک بزرگسال در بسیاری از زمینههای زندگی فرد مضر است. این درمان اختلال شخصیت مرزی بر کمک به بیمار برای برآوردن نیازهای خود به شیوهای سالم برای ترویج الگوهای مثبت زندگی متمرکز است.
درمان مبتنی بر ذهنیت
درمان مبتنی بر ذهنیت نوعی گفتگو درمانی است که به بیمار کمک میکند افکار و احساسات خود را در هر لحظه شناسایی کند و دیدگاهی جایگزین در مورد موقعیتهای مختلف ایجاد کند. درمان مبتنی بر ذهنیت بر تفکر قبل از واکنش تاکید دارد.
آموزش سیستمی برای پیشبینیپذیری هیجانی و حل مسئله (STEPPS)
آموزش سیستمی برای پیشبینیپذیری هیجانی و حل مسئله، یک درمان 20 هفتهای است که شامل کار در گروههایی میشود که اعضای خانواده، مراقبان، دوستان یا افراد مهم اطراف شخص را در درمان قرار میدهند.
آموزش سیستمی برای پیشبینیپذیری هیجانی و حل مسئله در کنار انواع دیگر روان درمانی به عنوان درمان اختلال شخصیت مرزی استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت مرزی و مشکلات بسیاری که به وجود میآورد
روان درمانی پویشی
هدف روان درمانی پویشی، کمک به درک احساسات و مشکلات فرد از طریق ایجاد رابطه بین او و درمانگران است. سپس درمانگران این بینشها را در موقعیتهای جاری به کار میگیرند.
این روش درمان اختلال شخصیت مرزی بر درک لحظات دشوار احساسی تمرکز دارد. احتمال دارد در این شیوه درمان اختلال شخصیت مرزی؛ داروها، کار در گروه، آموزش خانواده و درمان فردی را ادغام کنند.
داروها برای درمان اختلال شخصیت مرزی
اگرچه هیچ دارویی توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا به طور خاص برای درمان اختلال شخصیت مرزی تایید نشده؛ اما برخی از داروها احتمال دارد به علائم یا مشکلات همزمان مانند افسردگی، تکانشگری، پرخاشگری یا اضطراب کمک کنند.
احتمال دارد داروها شامل داروهای ضدافسردگی، ضدروانپریشی یا داروهای تثبیتکننده خلق و خو باشند. در مورد فواید و عوارض جانبی داروها باید با پزشک صحبت کنید.
بستری شدن در بیمارستان برای درمان اختلال شخصیت مرزی
گاهی احتمال دارد که به درمان شدیدتری در بیمارستان یا کلینیک روانپزشکی نیاز شود. بستری شدن در بیمارستان میتواند بیمار را از آسیب به خود در امان نگه دارد. همچنین افکار یا رفتارهای خودکشی را از او دور کند.
بیشتر بخوانید: شخصیت خودشیفته و آسیبهای خودشیفتگی
درمان اختلال شخصیت مرزی زمان میبرد
یادگیری مدیریت احساسات، افکار و رفتارها زمان میبرد. اکثر مردم به طور قابل توجهی بهبود مییابند، اما احتمال دارد همیشه با برخی از علائم اختلال شخصیت مرزی دست و پنجه نرم کنند.
احتمال دارد شخص زمانی را تجربه کند که علائم بهتر یا بدتر میشود. اما درمان میتواند توانایی او را برای عملکردش بهبود بخشد و به وی کمک کند تا احساس بهتری نسبت به خود داشته باشد.
وقتی بیمار با یک ارائه دهنده سلامت روان که تجربه درمان اختلال شخصیت مرزی را دارد، مشورت کند، بهترین شانس برای موفقیت را دارد.
بیشتر بخوانید: اختلالات و علائم سوماتیک
نیاز به حمایت در درمان اختلال شخصیت مرزی
علائم مرتبط با اختلال شخصیت مرزی میتواند برای بیمار و اطرافیانش، استرسزا و چالش برانگیز باشد. احتمال دارد که شخص بداند احساسات، افکار و رفتارهایش مخرب یا آسیبرسان هستند، اما قادر به مدیریت آنها نیست.
بیمار علاوه بر دریافت درمان، میتواند به مدیریت و مقابله با وضعیت خود کمک کند اگر موارد زیر را رعایت نماید:
- با این اختلال آشنا شود تا علل و درمان آن را درک کند
- یاد بگیرید که تشخیص دهد چه چیزی احتمال دارد باعث طغیان خشم یا رفتارهای مشکلزا شود
- به دنبال درمان اختلال شخصیت مرزی باشد و به برنامه درمانی خود پایبند بماند
- در تمام جلسات درمانی شرکت کرده و طبق دستور داروها را مصرف کند
- با ارائه دهنده سلامت روان خود کار کند تا ببیند در آینده در مقاطع مختلف و موقعیتهای گوناگون چگونه رفتار میکند
- برای مشکلات مرتبط، مانند سوء مصرف مواد، درمان شود
- افراد نزدیک خود را در درمان مشارکت دهد
- با تمرین مهارتهای مقابلهای مانند استفاده از تکنیکهای تنفس و مراقبه ذهن و آگاهی، احساسات شدید را مدیریت کند
- با یادگیری نحوه بیان مناسب احساسات به گونهای که دیگران را از خود دور نکند یا باعث رها شدن یا بیثباتی نشود، برای خود و دیگران حد و مرز تعیین کند
- در مورد اینکه مردم در مورد او چه احساسی دارند یا چه فکری میکنند، فرضیاتی را در نظر نگیرد
- برای به اشتراک گذاشتن بینشها و تجربیات خود، با افراد مبتلا به این اختلال در ارتباط باشد
- یک سیستم پشتیبانی از افرادی بسازد که میتوانند او را درک کنند و به وی احترام بگذارند
- به یک سبک زندگی سالم مانند خوردن یک رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی و شرکت در فعالیتهای اجتماعی ادامه دهد
- خود را به خاطر این اختلال سرزنش نکند، بلکه مسئولیت خود را برای درمان آن بشناسد
بیشتر بخوانید: درباره اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) چه می دانید؟ راه های درمان سوء ظن
آماده شدن برای ملاقات با مشاور و متخصص
بیمار میتواند با مراجعه به پزشک، مراقبتهای اولیه را شروع کند. پس از قرار ملاقات اولیه، پزشک احتمال دارد فرد را به یک ارائه دهنده سلامت روان مانند روانشناس یا روانپزشک ارجاع دهد.
در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شخص کمک میکند تا برای قرار ملاقات خود آماده شود:
- علائمی که فرد یا افراد نزدیکش متوجه شدهاند و برای چه مدتی دچار آنها است را به پزشک بگوید
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله رویدادهای آسیبزا در گذشته و هر عامل استرسزای اصلی فعلی را بازگو کند
- اطلاعات پزشکی خود، از جمله سایر شرایط سلامت جسمی یا روانی را بگوید
- تمام داروهایی که مصرف میکند، از جمله داروهای نسخهای و بدون نسخه، ویتامینها و سایر مکملها و دوزها را عنوان کند
- سوالاتی که میخواهد از پزشک خود بپرسد را بنویسد تا بتواند بهترین استفاده را از قرار ملاقات خود داشته باشد
- در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را همراه داشته باشد، شخصی که او را برای مدت طولانی میشناسد. احتمال دارد بتواند با اجازه وی اطلاعات مهمی را با پزشک یا ارائه دهنده سلامت روان در میان بگذارد
بیشتر بخوانید: گاموفوبیا یا ترس از تعهد چیست؟ چقدر درمورد گاموفوبیا ازدواج میدانید؟
یادداشت پایانی در ارتباط با درمان اختلال شخصیت مرزی
درمان اختلال شخصیت مرزی یعنی برطرف کردن ناپایداری حالات عاطفی و رفتاری که ریشه در دوران کودکی و نوجوانی دارد. افرادی که دچار اختلال شخصیت مرزی یا بوردرلاین هستند، دچار تغییرات سریع در خلقوخو میشوند. در ان مقاله تلاش کردیم اطلاعات کاملی درباره تمامی روشهای درمانی این اختلال ارائه دهیم. اما توجه داشته باشید برای اجرای هر روشی، وجود یک متخصص و همراهی خانواده و دوستان بسیار اهمیت دارد.