درمان شپش سر را با کنترل استرس و مدیریت احساساتتان آغاز کنید. مواجه شدن با این حشره موذی احتمالا یکی از تجربههای سخت والدین در دوران کودکی فرزندانشان است؛ اما اگر بدانید که خطر این عارضه برای سلامتی چندان جدی نیست، ممکن است راحتتر به حل این مشکل بپردازید.
شپش سر به عنوان عامل انتقال بیماری شناخته نمیشود و خارش سر اصلیترین مشکل سلامتی ایجاد شده توسط این انگلهای ریز است. با این حال در صورتی که حضور این مهاجم کنترل نشود، میتواند به خارشهای شدید منجر شده و با خاراندن و آسیب به پوست به عفونت بیانجامد. متخصصین پوست معتقدند برای درمان شپش باید در مورد چگونگی خلاص شدن از شر این انگلها به روش صحیح آگاه باشید و درمانها را بر اساس چرخه عمر آنها مدیریت کنید.
درمان شپش سر چگونه است؟
درمان شپش سر برای کلیه افراد مبتلا به عفونت فعال توصیه میشود. همه اعضای خانواده و سایر نزدیکان باید برای احتمال آلودگی به شپش بررسی شوند. همه افرادی که شواهدی از آلودگی فعال دارند باید تحت درمان شپش سر قرار بگیرند. بسیاری از کارشناسان درمان پیشگیرانه برای افرادی که با اشخاص آلوده تخت مشترک دارند را یک راهکار محتاطانه و موثر میدانند. به طور کلی در حالت ایدهآل، همه افرادی که احتمال آلوده بودن آنها وجود دارد، از جمله اعضای خانواده و نزدیکان آنها و هر کسی که در ارتباط نزدیک با این افراد هستند، باید همزمان درمان شوند.
بیشتر بخوانید: شوره سر، عوامل و راههای درمان به روش پزشکی و خانگی
شپش سر چیست و نحوه انتشار آن چگونه است؟
قبل از شروع درمان شپش سر با چیستی و چگونگی انتقال این آلودگی آشنا شوید. اگر کودک شما به این عارضه مبتلا است، باید بدانید که ابتلا به شپش سر، ارتباطی به بهداشت شخصی ندارد. شپش سر یک انگل انسانی است که بال ندارد، نمیپرد و روی حیوانات خانگی زندگی نمیکند. شایعترین راه انتشار شپش سر از طریق تماس سر با سر یک فرد مبتلا است. این به معنای لمس یا ارتباط نزدیک با فرد آلوده در طول ورزش، مهمانیها، خواب کودکان یا در زمان بازی در مدرسه یا خارج از آن است.
یکی دیگر از راههای انتقال شپش سر، استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند کلاه، برس مو، حوله یا… بیان میشود. البته شپش سر باید هر 12 تا 24 ساعت یک بار، از خون سر انسان تغذیه کند، بنابراین نمیتواند بیش از یک روز دور از این منبع غذایی زنده بماند.
میزان شیوع شپش سر چقدر است؟
برخلاف تصور عموم، میزان ابتلا به این انگل در بین کودکان بسیار بالا است. این موضوع ارتباطی به رعایت بهداشت فردی ندارد و هرکسی ممکن است به آن دچار شود.
به طور کلی میتوان گفت:
- کودکان پیشدبستانی و دبستانی (3 تا 11 سال) بیشتر در معرض خطر هستند
- احتمال ابتلا برای همه اعضای خانوادههایی که کودک خردسال دارند، بالا است
- دختران بیشتر از پسران در خطر هستند
- زنان بیشتر از مردان احتمال ابتلا دارند
علائم شپش سر
اغلب افراد مبتلا به شپش سر، بدون علامت هستند. با این حال خارش احتمالا اصلیترین نشانه وجود این انگل و فعالیت او روی سر کودک شما است. در هر صورت برای اطمینان از وجود شپش باید یک شپش فعال یا آثار تخمها یا پورهها را روی سر ببینید.
به طور کلی علائم شپش سر عبارتاند از:
- احساس قلقلک و حرکت کردن چیزی در موها
- خارش (ناشی از واکنش آلرژیک به نیشها)
- زخم روی سر (ناشی از خاراندن جای نیشها)
- زخمهای روی سر ممکن است عفونی شوند (روشهای درمان بیماریهای عفونی مورد نیاز است)
- تحریکپذیری
همچنین برخی از افراد به نیش شپش سر واکنش آلرژیک نشان میدهند و ممکن است علائمی از جمله التهاب در گردن یا پوست سر آنها دیده شود.
بیشتر بخوانید: 10 بافت مو مناسب؛ آشنایی با سادهترین و زیباترین روشها
آیا پیشگیری از شپش سر ممکن است؟
متاسفانه جلوگیری از ابتلا به شپش سر در کودکان تقریبا غیرممکن است. آنها معمولا فرصتهای متعددی برای تماس سر با محلهای آلوده دارند.
بهتر است برای بررسی منظم پوست سر آنها برنامهریزی کنید. هرچقدر زودتر متوجه وجود شپش در موهای کودکتان شوید، درمان آسانتر خواهد بود.
در ادامه با نکاتی ضروری پیرامون درمان شپش سر آشنا میشوید.
نکات ضروری در درمان شپش سر
1.چرخه زندگی شپش سر را بشناسید
برای درمان شپش سر به صورت اصولی، باید دشمن را به خوبی بشناسید. میزان اثرگذاری روشهای درمان شپش سر، بر اساس چرخه زندگی این انگل انسانی تعیین میشود. شپش سر را میتوان در یک یا چند حالت از اشکال زیر یافت:
تخم شپش سر (نیتس)
محکم به پایه مو میچسبند و ممکن است با شوره سر اشتباه گرفته شوند. با این حال اگر با ذرهبین این تخمهای بیضی شکل را بررسی کنید میتوانید آنها را از شوره سر تمیز دهید.
شپش نابالغ
در این مرحله از چرخه، شپش سر نابالغ در حالت لاروی به رنگ سفید مایل به خاکستری است. تا قبل از بالغ شدن، شپش نابالغ سه مرحله رشد را پشت سر میگذارد.
شپش سر بالغ
در این مرحله، این انگل از مرحله نابالغ خارج شده و میتواند به سرعت در امتداد مو یا سراسر پوست سر حرکت کند. رنگ شپش سر بالغ، قهوهای مایل به زرد است و شناسایی آن میتواند با دشواریهایی همراه باشد.
بهترین دما برای تکمیل رشد انگل 32 درجه سانتیگراد است و معمولا تخمهای شپش سر در حرارت کمتر از این باز نمیشوند. در شرایط مناسب، تخمها بعد از 7 تا 10 روز باز میشوند و مرحله نابالغ برحسب درجه حرارت بین 7 تا 13 روز طول میکشد. از زمانی که تخم باز میشود، تا وقتی که حشره بالغ تخمگذاری میکند بهطور متوسط ۳ هفته طول میکشد.
برای درمان شپش سر به صورت کامل، باید هر سه نسل از آنها را از بین ببرید تا به طور کامل از شر این آلودگی خلاص شوید.
2.مشکل را کنترل کنید
در صورتی که با شپش سر روی موهای کودکتان مواجه شدهاید، باید اقداماتی را برای جلوگیری از انتشار آن به سایر اعضای خانواده انجام دهید. برخی از این راهکارهای پیشگیرانه عبارتاند از:
- از در آغوش گرفتن و برقراری تماس نزدیک با فرد مبتلا خودداری کنید
- سایر کودکان و بزرگسالان خانواده را برای احتمال وجود شپش سر، مورد بررسی قرار دهید
- زمانی که متوجه شپش سر کودک میشوید، معمولا مدتی از ابتلای او گذشته است، بنابراین ممکن است تمام خانواده و همچنین محیط خانه به درمان شپش سر احتیاج داشته باشند
- شستن لباسها، کلاه، روبالشی، حولهها و موارد مشابه با آب گرم 55 درجه و خشک کردن آنها با حرارت بالا ممکن است به جلوگیری از انتقال شپش سر کمک کند
- میتوانید لباسها و اقلامی را که نمیشود شستوشو داد را خشکشویی کرده یا در یک کیسه پلاستیکی مهر و موم شده به مدت دو هفته نگهداری کنید
- وسایل مرتبط با مو مانند شانهها و برسها را در آب داغ (بالای 55 درجه) به مدت 5 تا 10 دقیقه غوطهور کنید
- ضدعفونی کردن کل خانه ضروری نیست، زیرا انتقال این انگل از اجسام بیجان نادر است. کف و مبلمان را جاروبرقی بکشید. برای پاکسازی منزل نیازی به فعالیتهای پرهزینه نیست
- از اسپریها و مواد شیمیایی برای ضدعفونی کردن محیط استفاده نکنید. استنشاق یا جذب آنها از طریق پوست میتواند سمی باشد
بیشتر بخوانید: ریزش مو و پیشگیری با آسانترین، ماندگارترین و ارزانترین روشها
3.تخریب زیستگاه برای درمان شپش سر به روش طبیعی
شپش برای زنده ماندن، نیاز به میزبان انسانی دارد. اگر موها را از بین ببرید، احتمالا شپش سر نیز از بین خواهد رفت. در حالی که کوتاه کردن موهای کودکان ممکن است روشی افراطی به نظر برسد، اما در شرایطی میتواند یک راهحل سریع و قابل قبول محسوب شود.
اگر فرزند شما قبل از ابتلا به شپش سر موهای کوتاهی داشته و حساسیتی در مورد آنها ندارد، ممکن است از بین بردن محل زندگی شپش، یک راهحل منطقی باشد. با این حال اگر این راهکار با درمان دارویی همراه نباشد ممکن است اثربخشی لازم را نداشته باشد.
4.نحوه عملکرد انواع درمان شپش سر با داروهای بدون نسخه (OTC) چیست؟
اولین خط دفاعی در برابر این انگل مهاجم، درمان شپش سر به وسیله داروهای بدون نسخه (OTC) است که معمولا به شکل شامپو ارائه میشوند. تفاوت اصلی بین این محصولات مختلف، ماده موثره آنها است و این توجه به این نکته که چه مراحلی از شپش سر را از بین میبرد.
بیشتر درمانهای بدون نسخه، شپشهای نابالغ را از بین نمیبرند و ممکن است برای کشتن آنها پس از بیرون آمدن از تخم، به استفاده مجدد نیاز باشد. اگر پس از یک دوره کامل درمان شپش، همچنان نشانههای فعال بودن این انگل را مشاهده کردید، با پزشک کودکتان مشورت کنید.
انواع داروهای بدون نسخه برای درمان شپش
پیپرونیل بوتاکسید با پیرترینها
پیرترینها عصارههای پیرتروئیدی طبیعی از گل داوودی هستند. این داروها تا زمانی که طبق دستور مصرف شوند ایمن و موثر محسوب میشوند. پیرترینها فقط میتوانند شپشهای زنده را بکشند و روی تخمهای شپش (نیتس) اثر نمیگذارند. معمولا یک درمان دوم در حدود 9 تا 10 روز پس از اولین درمان توصیه میشود.
به این ترتیب شپشهایی که تازه از تخم خارج شدهاند، قبل از اینکه بتوانند تخمهای جدید تولید کنند، از بین میروند. انواع پیرترینها که شامل A-200، Pronto، R&C، Rid و Triple X هستند، به طور کلی نباید توسط افرادی که به گلهای داوودی یا ابروسیا حساسیت دارند استفاده شوند. این داروها برای استفاده در کودکان 2 سال و بالاتر تایید شده است.
کارایی پیرترینها ممکن است به دلیل ایجاد مقاومت کاهش یابد، اما میزان این مقاومت به خوبی مطالعه نشده و همچنان ناشناخته است. اگر پس از یک دوره کامل درمان همچنان شپش خزنده مشاهده شد، با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید.
لوسیون پرمترین 1%
پرمترین یک پیرتروئید مصنوعی شبیه پیرترینهای طبیعی است. Nix یک لوسیون پرمترین یک درصد است که برای درمان شپش سر مورد استفاده قرار میگیرد. پرمترین نیز تا زمانی که طبق دستور مصرف شود ایمن و موثر است. البته این دارو هم مانند پیرترینها، شپشهای زنده را میکشد اما روی تخمها اثر ندارد. پرمترین ممکن است تا چند روز پس از مصرف، به کشتن شپشهای تازه بیرون آمده ادامه دهد.
همچنین درمان دوم نیز اغلب در روز نهم ضروری است تا شپشهایی که تازه از تخم خارج شدهاند را قبل از اینکه بتوانند تخمهای جدید تولید کنند، از بین ببرند. پرمترین برای استفاده در کودکان 2 ماهه و بالاتر تایید شده است. مقاومت به پرمترین یک درصد نیز مانند پیرترینها گزارش شده است، اما شیوع آن ناشناخته است. اگر شپش خزنده پس از یک دوره کامل درمان همچنان مشاهده شد، با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید.
دارمانهای OTC بدون آفتکشها
دایمتیکونها (Dimethicones)
این نوع درمان از نوع آفتکش نیست و بر پایه سیلیکون بنا شده است. دامتیکونها با پوشاندن شپشها و ایجاد اختلال در مدیریت آب، به مقابله با آنها میپردازند. برخی از مطالعات تاثیر این ماده را موثرتر از محصولات حاوی آفتکش نشان دادهاند.
بیشتر بخوانید: برای درمان موخوره، راهی جز کوتاه کردن مو وجود دارد؟
5.درمان شپش را طبق دستورالعمل دنبال کنید
یکی از دلایلی که انواع درمان شپش سر ممکن است موثر واقع نشوند، رعایت نکردن نکات ذکر شده در دستورالعمل طریقه مصرف آنها است. ممکن است یک مرحله را به چندین دفعه تقسیم کنید یا از دستورالعملهای نوشته شده در راهنمای دارو منحرف شوید. این موارد میتوانند رسیدن به نتیجه مطلوب را مختل کنند.
اگر درمان شپش به درستی انجام شود، نباید پس از اولین درمان با هیچ شپش زنده و خزندهای مواجه شوید. اگر بعد از انجام درمان شپش مو، همچنان انگل زنده روی سر مشاهده کردید، باید بدانید که احتمالا مرحلهای را از دست دادهاید. همچنین عدم موفقیت درمان امکان دارد به دلیل ناهماهنگی روش درمان انتخابی با نوع شپش کودک شما باشد. در این موارد حتما با پزشک مشورت کنید.
6.به دنبال کمک حرفهای باشید
برخی والدین روشهای درمان خانگی شپش سر مانند روغن درخت چای را به روشهای پزشکی ترجیح میدهند. با این حال باید توجه داشته باشید که این درمانها غیرقطعی و وقتگیر هستند. همچنین این احتمال وجود دارد که ماده فعال محصولی که برای درمان شپش سر انتخاب کردهاید، روی نوع شپش سر کودک شما بیاثر باشد. در صورتی که شپش سر کودکتان در برابر درمان مقاوم است، درمان را تکرار نکنید، بلکه برای انتخاب روشی دیگر از پزشک راهنمایی دریافت کنید.
اگر برای استفاده از درمانهای شیمیایی محدودیت دارید، در مورد گزینههای دیگر با پزشک خود صحبت کنید. برخی از درمانهای خانگی که ممکن است در مقابله با شپش موثر باشند، عبارتاند از:
شانه زدن موهای مرطوب
موها را خیس کنید و از یک شانه با دندانههای ریز برای از بین بردن و خارج کردن شپش فعال و تخمها استفاده کنید. این کار را باید حداقل به مدت سه هفته ادامه دهید.
روغنهای پایه
روغنهای گیاهی مانند روغن درخت چای یا رازیانه ممکن است شپش را خفه کرده و از بین ببرند؛ اما میزان اثرگذاری آنها مشخص نیست. همچنین احتمال واکنش آلرژیک به این روغنها و سایر روغنهای پایه وجود دارد.
خفه کردن شپشها
برخی افراد با آغشته کردن پوست سر و موها به مقدار زیادی از یک ماده چرب مانند روغن زیتون یا سس مایونز، پوشاندن کلاه دوش و گذاشتن آن هنگام خواب، سعی در خفه کردن و از بین بردن شپشها دارند. بههرحال علاوه بر کثیف بودن، میزان اثربخشی این راهکارها مشخص نیست.
در نهایت نیز اگر درمان خانگی یا درمان شپش سر با داروهای OTC را طبق دستورالعمل آن انجام دادهاید اما نتیجه مطلوب را دریافت نکردهاید، ممکن است از داروهای تجویزی برای کودک شما استفاده شود. در ادامه با برخی از این داروها آشنا میشوید.
بیشتر بخوانید: علت آسیب های مو
داروهای تجویزی برای درمان شپش سر
داروهای زیر برای درمان شپش سر را فقط با نسخه میتوانید تهیه کنید. هنگام استفاده از این داروها، کاملا طبق دستورالعملهای دفترچه راهنما همراه با آنها و همچنین توصیههای پزشک عمل کنید.
لوسیون بنزیل الکل 5درصد
بنزیل الکل، یک الکل معطر است. استفاده از لوسیون بنزیل الکل 5درصد، برای درمان شپش سر تایید شده است و در صورت استفاده طبق دستور، ایمن و موثر است. این دارو شپش بالغ را میکشد اما تخمکش نیست. درمان دوم را هفت روز پس از اولین درمان و برای از بین بردن شپشهایی که تازه از تخم خارج شدهاند به کار میگیرند.
لوسیون بنزیل الکل برای استفاده در کودکان شش ماهه به بالا و همچنین زنان باردار بیخطر است. ایمنی این درمان در افراد بالای 60 سال ثابت نشده است. این دارو میتواند برای پوست تحریککننده باشد.
لوسیون ایورمکتین 0.5درصد
استفاده از لوسیون ایورمکتین 0.5درصد از سال 2012 برای درمان شپش سر در افراد 6 ماهه و بالاتر تایید شد. این دارو توانایی کشتن تخمها را ندارد، اما به نظر میرسد علاوه بر شپشهای بالغ، از زنده ماندن پورهها (شپشهای تازه از تخم بیرون آمده) جلوگیری میکند.
مصرف این دارو در اکثر بیماران، به صورت یکبار استفاده روی موهای خشک و بدون شانه کردن، موثر گزارش شده است. در صورت موثر نبودن، نباید بدون صحبت با یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی، برای درمان مجدد استفاده شود.
ایورمکتین خوراکی نیز که به عنوان قرص تجویز میشود، بیش از دو دهه است که به طور گسترده و ایمن در بسیاری از کشورها برای درمان عفونت کرم فیلاریال استفاده میشود. اگرچه نوع خوراکی این دارو توسط FDA برای درمان شپش سر تایید نشده است، اما گاهی از قرص آن نیز برای درمان این عارضه استفاده میشود. این دارو برای کودکان با وزن کمتر از 15 کیلوگرم و زنان باردار نباید استفاده شود.
لوسیون مالاتیون 5درصد
مالاتیون یک ارگانوفسفره است. فرمول لوسیون مالاتیون که در ایالات متحده برای درمان شپش سر تایید شده است، در صورت استفاده طبق دستور، ایمن و موثر است. مالاتیون هم پدیکولیکال است و شپشهای زنده را میکشد و هم تا حدی تخمکش است و تخمهای شپش را از بین میبرد.
اگر 7 تا 9 روز پس از درمان هنوز شپش زنده وجود داشته باشد، درمان دوم توصیه میشود. مالاتیون برای استفاده در افراد 6 ساله و بالاتر در نظر گرفته شده است. مالاتیون میتواند برای پوست تحریککننده باشد. لوسیون مالاتیون قابل اشتعال است، بنابراین هنگام استفاده از آن و زمانی که مو خیس است، سیگار نکشید و از منابع حرارتی الکتریکی از جمله سشوار، بیگودی و اتوهای فر یا صافکننده استفاده نکنید.
سوسپانسیون موضعی اسپینوساد 0.9درصد
اسپینوساد یا Spinosad از باکتریهای خاک گرفته میشود. سوسپانسیون موضعی اسپینوساد 0.9درصد در سال 2011 توسط FDA برای درمان شپش سر مورد تایید قرار گرفت. از آنجایی که این دارو میتواند شپش زنده و همچنین تخمهای آن را از بین ببرد، معمولا نیازی به درمان مجدد نیست.
شانه زدن نیز برای اثربخشی این درمان لازم نیست. سوسپانسیون موضعی اسپینوساد 0.9درصد برای درمان کودکان 6 ماهه به بالا تایید شده است و تا زمانی که طبق دستورالعمل استفاده شود، ایمن و موثر است. تنها در صورتی که شپش زنده پس از هفت روز از اولین درمان دیده شود، باید درمان را تکرار کنید.
بیشتر بخوانید: فواید ماسک شیر و عسل برای پوست و مو
داروهای خط دوم درمان شپش سر
شامپو لیندان 1درصد
لیندان یک آلی کلرید است که در درمان خط دوم شپش سر از آن استفاده میشود. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) مدتی است که دیگر این درمان را به عنوان یک پدیکولکش توصیه نمیکند. اگرچه شامپو لیندان 1درصد توسط FDA برای درمان شپش سر تایید شده است، اما به عنوان درمان خط اول توصیه نمیشود.
استفاده بیش از حد، استفاده نادرست یا بلع تصادفی لیندان میتواند برای مغز و سایر قسمتهای سیستم عصبی سمی باشد. استفاده از آن باید به بیمارانی محدود شود که درمانهای قبلی برای آنها شکست خورده است یا نمیتوانند سایر داروهایی که خطر کمتری دارند را تحمل کنند.
لیندان نباید برای درمان نوزادان، کودکان، افراد مسن، افراد مبتلا به HIV، اختلالات تشنجی، زنان باردار یا شیرده، افرادی که پوست حساسی دارند، افرادی که زیر 50 کیلوگرم وزن دارند یا اشخاصی که زخمهایی در محل مصرف لیندان دارند، مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین به علت عوارض احتمالی، باید از درمان مجدد توسط این دارو اجتناب شود.
این نکات را هنگام درمان شپش سر به خاطر داشته باشید
- همیشه دستورالعملهای محصول را به دقت دنبال کنید. از مقادیر اضافی هیچ دارویی برای درمان استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک و داروساز شما این کار را تجویز کرده باشد. داروهای مورد استفاده برای درمان شپش سر، موادی حشرهکش هستند و در صورت استفاده نادرست یا استفاده بیش از حد میتوانند خطرناک باشند
- تمام داروهای ذکر شده در بالا باید بدون تماس با چشم استفاده شوند. در صورت برخورد دارو با چشم، باید آن را فورا با آب زیاد شستوشو دهید
- اگر به نظر میرسد که دارو موثر نیست، درمان را بیش از 2 تا 3 بار تکرار نکنید. عدم موفقیت درمان ممکن است به دلیل استفاده نادرست از دارو یا مقاومت در برابر دارو رخ داده باشد. اگر این اتفاق افتاد، حتما از مشاوره پزشک خود استفاده کنید. او ممکن است یک داروی جایگزین را توصیه کند
- از داروهای مختلف شپش سر به طور همزمان استفاده نکنید، مگر اینکه توسط پزشک و داروساز شما و با برنامه دقیق تجویز شده باشد
- توصیه میشود برای محدود کردن تماس داروها با پوست، آنها را در زمان دوش گرفتن یا حمام کردن استفاده نکنید. بهتر است شستوشوی سر با داروهای شپشکش را در سینک انجام داده و همان جا آبکشی کنید. همچنین برای به حداقل رساندن جذب این داروها از طریق پوست، از آب گرم به جای آب داغ استفاده کنید
- درمان شپش سر را با شانه کردن توسط شانه دندانهریز همراه کنید تا با خارج کردن شپشهای ضعیفشده، اثرگذاری بهتری داشته باشد. برخی از محصولات تجویزی نیازی به شانه کردن ندارند
- اگر پس از سه هفته از شروع درمان شپش سر، هیچ حشره زندهای مشاهده نشود، میتوان اطمینان داشت که درمان موفقیتآمیز بوده است
بیشتر بخوانید: سفیدی مو ، روش های رفع سفید شدن مو با ویتامین ها
عوارض درمان شپش سر با داروهای تجویزی
بهتر است درمان را روی موهای تمیز انجام دهید، اما قبل از استفاده از درمان شپش سر، از به کار گرفتن محصولات ترکیبی شامپو و نرمکننده خودداری کنید. علاوه بر این، معمولا یک تا دو روز پس از مصرف داروی شپش، نباید موهای خود یا فرزندتان را با مواد شوینده بشویید. داروها را فقط روی مو و پوست سر نگه دارید و از تماس آن با پوست بدن جلوگیری کنید. دستورالعملهای روی بستهبندی را به دقت دنبال کنید.
برخی از عوارض جانبی احتمالی درمان شپش سر با داروهای تجویزی، عبارتند از:
- شوره سر
- احساس سوزش در محل مصرف دارو
- قرمزی چشم
- تحریک پوست، پوست سر و چشم
درمان انواع دیگر شپشهای انسانی
درمان شپش بدن
شپش بدن بالغ 2.3 تا 3.6 میلیمتر طول دارد. شپشهای بدن روی لباس زندگی میکنند و تخم میگذارند و فقط برای تغذیه به سمت پوست حرکت میکنند.
گفته میشود که شپش بدن باعث گسترش بیماری میشود. شپش بدن (پدیکولوزیس)، بیشتر از طریق تماس نزدیک فرد به فرد منتشر میشود، اما عموما محدود به افرادی است که در شرایط شلوغ و بهداشت ضعیف (مانند بیخانمانها، پناهندگان و…) زندگی میکنند.
هجوم شپش بدن با بهبود بهداشت شخصی فرد مبتلا، از جمله اطمینان از تعویض منظم (حداقل هفتگی) لباس، درمان میشود. شپش انسانی روی حیوانات خانگی زندگی نمیکند و خطر انتقال آلودگی به آنها وجود ندارد، با این حال پاک کردن خانه و وسایل آلوده ضروری است. لباسها، ملافهها و حولههای مورد استفاده توسط فرد مبتلا باید با آب داغ (حداقل 55 درجه سانتیگراد) شسته شوند و با چرخه گرم ماشین، خشک شوند.
گاهی اوقات از یک پدیکولکش نیز در درمان شپش بدن استفاده میشود. با این حال اگر بهداشت فردی رعایت شود و اقلام مورد استفاده، حداقل یک بار در هفته به طور موثر شسته شوند، به طور کلی نیازی به داروهای ضد شپش نیست. یک پدیکولکش را باید دقیقا طبق دستور روی بطری استفاده کنید.
اگر تصمیم به درمان شپش بدن دارید، میتوان گفت دستورالعملهای انتخاب داروی پدیکولیک مانند موارد مورد توجه در درمان شپش سر است.
بیشتر بخوانید: خواص پوست سیب زمینی برای رشد مو و رفع سفیدی مو
درمان شپش ناحیه شرمگاهی
طول شپش شرمگاهی بالغ که به آن شپش خرچنگی نیز گفته میشود، 1.1 تا 1.8 میلیمتر است. شپشهای ناحیه تناسلی معمولا به موهای همان بخش متصل میشوند، اما گاهی اوقات روی موهای زبر در نقاط دیگر بدن مانند ابروها، مژهها، ریش، سبیل، سینه، زیر بغل و… نیز دیده میشوند.
آلودگی به شپش ناحیه تناسلی (پتریازیس) معمولا از طریق تماس جنسی منتقل میشود. سگ، گربه و سایر حیوانات خانگی نقشی در انتقال این شپش انسانی ندارند. اصول کلی درمان شپش شرمگاهی، مانند دیگر شپشهای انسانی است. هم داروهای بدون نسخه و هم داروهای تجویزی برای درمان آلودگی به شپش شرمگاهی در دسترس هستند که میتوانید به کمک پزشک یا داروساز، موثرترین آنها را انتخاب کنید. دستورالعملهای روی بسته را به دقت مطالعه کنید.
خلاصه
درمان شپش سر یکی از مشکلات رایج برای والدین کودکان دبستانی و پیشدبستانی است. با این حال در صورت مبتلا شدن یک فرد، همه اعضای خانواده در خطر ابتلا هستند و همگی باید تحت درمان قرار بگیرند. به خاطر داشته باشید که استفاده از داروهای ضدشپش با ملاحظات زیادی همراه است. به ویژه در مورد کودکان خردسال و زنان باردار که باید قبل از شروع مصرف داروها، توسط یک متخصص مورد ارزیابی قرار بگیرند.