درمان میگرن چشمی، عارضه‌ای که با مشکل در دید ما را غافلگیر می‌کند
میگرن چشمی یا میگرن شبکیه‌ای چشم یکی از انواع میگرن با اورا است که علائم بصری کاملا مشابهی با علائم چشمی قابل وقوع در هاله میگرن دارد؛ با این تفاوت که این علائم فقط در یکی از چشم‌ها بروز می‌کند. شناخت این علائم باعث می‌شود که به طور دقیق بتوان درمان میگرن چشمی را انجام داد.
این علائم که شامل اختلالات بصری هستند، می‌توانند با از دست دادن جزئی یا کلی بینایی در یک چشم همراه باشند و به مدت 10 تا 20 دقیقه ادامه یابند.
علائم میگرن چشمی، مانند باقی علائم در دیگر میگرن‌های همراه با اورا، بعد از حمله از بین می‌روند و غالبا باعث آسیب جدی به ساختار چشم نمی‌شوند.
با این حال، ممکن است فشار وارد شده در طول حمله میگرن چشمی، در موارد شدید باعث آسیب به شبکیه و عروق خونی چشم شود.
درست است که مانند انواع میگرن، سردرد و حملات مستمر این نوع از میگرن‌ها نیز در صورت عدم کنترل، می‌توانند باعث بروز عوارض خطرناکی شوند، اما عارضه‌ای مانند از دست دادن دائمی بینایی از موارد بسیار نادر در میگرن شبکیه‌ای است.
بیشتر بخوانید: بیماری پارکینسون؛ معرفی 4 عامل موثر در ابتلا به این عارضه
از آن جایی که اختلالات بینایی ناشی از حمله میگرنی می‌توانند باعث کم‌بینی یا از دست رفتن بینایی برای مدتی کوتاه شوند، برای انجام کارهایی مانند رانندگی، تا پایان حمله منتظر بمانید.
حمله‌های مکرر در این نوع از میگرن، می‌توانند تهدیدی برای سلامت چشم و قدرت بینایی بیمار باشند، با این حال راه‌های موثری برای پیشگیری و بهبود سردرد و علائم میگرن چشمی وجود دارد که می‌توانند از دفعات و شدت حملات بکاهند.
در ادامه با روش‌های موثر در درمان میگرن چشمی یا شبکیه‌ای آشنا می‌شویم.
بیشتر بخوانید: درمان میگرن با روش های دارویی و خانگی
میگرن چشمی یا شبکیه‌ای چشم چیست؟
میگرن چشمی بیماری نادری است که با کاهش موقتی دید یا حتی کوری گذرای یک چشم بروز می‌یابد و ناشی از کاهش خون‌رسانی یا اسپاسم عروق خونی شبکیه است.
این میگرن همچنین با نام‌هایی چون اپتیکال، اکولار، افتالمیک، تک‌چشمی و بصری هم معرفی می‌شود.
این نوع از میگرن همراه با اورا ممکن است با دیگر میگرن‌های کلاسیک، به علت علائم مشابه، اشتباه گرفته شود. برای جلوگیری از این اشتباه، دید چشم‌ها به طور مجزا بررسی می‌شود. باید توجه داشت که میگرن چشمی یا شبکیه‌ای، خودش یک بیماری است و نباید آن را با انواع میگرن همراه با هاله اشتباه گرفت و درمان میگرن چشمی باید در برنامه فرد قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید: سردرد تنشی را اینگونه به زباله‌دان تاریخ بفرستید
هاله در میگرن چشمی، غالبا شامل عوارضی در بینایی است که با عوارض بصری هاله در انواع میگرن مشابه‌اند؛ با این تفاوت که فقط در یکی از چشم‌ها رخ می‌دهند. وقوع اختلال در فقط یک چشم، مهم‌ترین ویژگی میگرن چشمی یا شبکیه‌ای است.
در هنگام بروز هاله میگرن شبکیه‌ای، عملکرد معمول بینایی دچار اختلال می‌شود و دید بیمار با جرقه‌های نوری، نقطه‌های کور در بینایی یا از دست رفتن دید برای زمانی کوتاه تا حدود 30 دقیقه مختل می‌شود.
در پایان و پس از حمله، عروق خونی منبسط می‌شوند، جریان خون به حالت نرمال برمی‌گردد و اختلالات بینایی از بین می‌روند.
توجه: از آن جایی که اختلالات بصری در یک چشم، می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های دیگری از جمله تومور مغزی باشند، اگر اولین بار است که با این عارضه مواجه شده‌اید، برای تشخیص علت دقیق و پیشگیری از خطرات احتمالی، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: میگرن با اورا، تجربه‌ای عجیب و سخت
شناخت علائم برای درمان میگرن چشمی
میگرن شبکیه که باعث سردرد و حملات کوتاه مدت نابینایی و مشکلات بصری مانند فلاش زدن در چشم می‌شود، می‌تواند هر چند ماه یک بار رخ دهد و همراه با علائم زیر است:
- اختلال در بینایی به مدت 10 تا 20 دقیقه که فقط یک چشم را درگیر می‌کند. این مشکلات شامل جرقه‌ها و نورهای رقصان، خطوط زیگزاگی، اسکوتوما و نقطه کور یا از دست دادن دید نسبی یک چشم است.
- سردرد ضربان‌دار که از یک طرف سر شروع می‌شود و گاهی تا طرف دیگر هم کشیده می‌شود و می‌تواند کیفیتی از متوسط تا شدید داشته باشد. این سردرد می‌تواند قبل، همزمان یا بعد از اختلالات بینایی اتفاق بیفتد و 4 تا 72 ساعت ادامه داشته باشد.
- از دست دادن کامل دید یک چشم در طول هاله میگرن چشمی که باید حداکثر زیر یک ساعت از بین برود.
بیشتر بخوانید: سردرد خوشه‌ای (کلاستر)، سردردی با شیوع باورنکردنی
علت بروز میگرن شبکیه یا چشمی چیست؟
تنگ شدن ناگهانی رگ‌های خونی منتهی به چشم و در نتیجه آن افت جریان خون در شبکیه، باعث بروز میگرن شبکیه‌ای می‌شود.
بیماری میگرن در انواع مختلف خود، همچنان ناشناخته محسوب می‌شود و وابسته به سوابق ژنتیکی افراد رخ می‌دهد.
با این حال مواردی که باعث تحریک و بروز میگرن چشمی می‌شوند، عبارت‌اند از:
- استرس و فشار ناشی از آن
- نوسانات هورمونی
- سیگار کشیدن
- مصرف قرص‌های ضدبارداری خوراکی
- ورزش و فعالیت بدنی
- خم شدن بیش از اندازه و به مدت طولانی
- قرارگیری در ارتفاع زیاد
- کم‌آبی بدن
- افت قند خون
- گرمای بیش از حد
بیشتر بخوانید: با تشخیص میگرن بازیلار، آن را زودتر کنترل کنید
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
- زنان
- افراد بالای 40 سال
- افرادی که خود یا خانواده آن‌ها سابقه بیماری میگرن دارند
- افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند: لوپوس، گرفتگی عروق، بیماری‌های خود ایمنی، بیماری سلول داسی شکل، صرع، سندرم آنتی فسفولیپید و آرتریت سلول غول‌آسا
در چه شرایطی برای درمان میگرن چشمی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر برای اولین بار و به طور ناگهانی دچار اختلال در بینایی شده‌اید، باید به پزشک مراجعه کنید تا سلامت عمومی و وضعیت چشم‌ها را برای رد وجود بیماری‌های جدی دیگر بررسی کند.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد با روش های معالجه فوری دارویی و خانگی
تشخیص میگرن چشمی به چه صورت است؟
اگر در زمان حمله میگرنی به پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید، ممکن است بتواند به کمک معاینه با دستگاه افتالموسکوپ، میگرن شبکیه شما را با اطمینان تشخیص دهد.
مشاهده کاهش جریان خون در چشم به کمک این ابزار، نشان‌دهنده وقوع میگرن چشمی است؛ با این حال از آن جا که حملات معمولا کوتاه هستند، تشخیص بیماری بر اساس شرح حال بیمار وعلائم اتفاق می‌افتد.
همچنین ممکن است در صورت نیاز، آزمایشات تشخیصی دیگری برای رد وجود بیماری‌های دیگر چشمی یا سایر بیماری‌ها نظیر سکته مغزی انجام بگیرد.
بیشتر بخوانید: شناخت سردرد گردنی (سرویکوژنیک)
راه‌های بهبود و درمان میگرن چشمی (شبکیه‌ای)
درمان میگرن چشمی هم مانند انواع دیگر میگرن، قطعی نیست. در مورد این بیماری، درمان معمولا به معنای تسکین، بهبود و ییشگیری از وقوع حملات است.
بیشتر بخوانید: درمان ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس با داروهای بهبودبخش
پیشگیری به کمک دوری از عوامل محرک
از آن جایی که عوامل محرک متعددی برای بروز حمله میگرنی وجود دارد، شناسایی محرک‌های خاص هر بیمار و دوری از آن‌ها می‌تواند اولین قدم در کنترل بیماری میگرن چشمی باشد. برای این کار، دفترچه‌ای از سوابق حمله‌ها تهیه کنید تا محرک‌های اصلی میگرن خود را بشناسید.
به محض این که تغییرات در بینایی شروع شد، حتی اگر سردرد ندارید به فضای آرام و تاریک بروید، چشم‌هایتان را ببندید و استراحت کنید.
از عوامل خاصی که باعث سردرد و تحریک میگرن‌ها می‌شوند، مانند صدا، بو یا نور شدید فاصله بگیرید. همچنین انجام کارهایی مانند مطالعه، رانندگی، نگاه کردن طولانی به صفحه کامپیوتر یا گوشی را متوقف کنید.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد صبحگاهی | با این روش‌ها موقع بیدار شدن دیگر سردرد نخواهید داشت
تسکین و کنترل درد در درمان میگرن چشمی
کمپرس یخ و ماساژ ملایم پوست سر و صورت هم می‌توانند باعث کاهش سردرد میگرن چشمی شوند.
همچنین انواع خفیف میگرن چشمی را نیز می‌توان با استراحت و مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن و یا ترکیبات NSAID (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن) تسکین داد.
بیشتر بخوانید: دوره درمان میگرن، چیزی که وجود ندارد!
درمان میگرن چشمی با تجویز دارو
در مواردی که حملات مکررا تکرار می‌شوند، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و پرهیز از عوامل محرک، می‌تواند در پیشگیری از بروز آن‌ها موثر باشد.
همچنین پزشک ممکن است گاهی داروهایی برای کنترل این بیماری تجویز کند، مانند:
- آسپیرین برای کاهش درد و التهاب
- مسدود کننده‌های بتا که می‌تواند به انبساط و شل شدن عروق خونی کمک کند
- مسدود کننده کانال کلسیم که ممکن است از تنگ شدن عروق خونی جلوگیری کند
- داروی ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- داروهای ضد صرع
لازم به ذکر است که تحقیقات پیرامون علل ایجاد میگرن و راه‌های درمان میگرن چشمی، مانند سایر میگرن‌ها همچنان ادامه دارد.
بیشتر بخوانید: انواع سردرد های شایع در یک لیست
شروع فاز اولیه حمله را تشخیص دهید
میگرن‌های چشمی غالبا با اختلال و بروز تغییرات در بینایی شروع می‌شوند. فاز اولیه حمله‌ها در این بیماری بین 10 تا 60 دقیقه قبل از شروع میگرن رخ می‌دهد.
به محض اینکه متوجه شروع فاز اولیه حمله و تغییرات در بینایی خود شدید، دارویی که پزشک برای پیشگیری از حملات میگرن برایتان تجویز کرده را مصرف کنید. این دارو احتمالا ترکیباتی از تریپتان‌ها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است که از ایجاد سردرد، تهوع و عوارض دیگر جلوگیری می‌کند.
توجه داشته باشید که تجویز داروها توسط پزشک، باید حتما با دانستن سوابق بیماری و داروهای مصرفی دیگر شما باشد.
برای مصرف داروهای تجویزی پیشگیرانه، به موارد زیر توجه کنید:
- اگر باردار هستید، فشار خون غیرقابل کنترل دارید و یا از مشکلات قلبی رنج می‌برید، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید و برای مصرف داروها با او مشورت کنید.
- برای درمان میگرن چشمی حتما همان دوزی را مصرف کنید که پزشک توصیه کرده است.
- این دسته از داروها در اشکال مختلفی تولید می‌شوند. با مشورت پزشک می‌توانید آن‌ها را به شکل قرص یا اسپری و… تهیه و مصرف کنید.
بیشتر بخوانید: درمان میگرن بدون دارو | 17 روش خاص و تجربه شده
به طور کلی می‌توان گفت درمان میگرن چشمی، مانند انواع دیگر میگرن، همچنان ناشناخته است. اما با کنترل و پیشگیری از بروز حملات، می‌توانیم از سردرد و عوارض میگرن در موارد شدید جلوگیری کنیم. تغییر سبک زندگی و روش‌های پیشگیری و درمان انواع میگرن، در کنترل میگرن شبکیه‌ای نیز موثرند.
استراحت در فضای تاریک و آرام و مصرف داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن در موارد خفیف می‌تواند باعث تسکین و کاهش علائم میگرن شود.
در موارد شدیدتر، داروهای دیگری برای کمک به کنترل میگرن یا علائم همراه با آن مانند تهوع تجویز می‌شوند که باید بعد از تشخیص دقیق بیماری و توسط پزشک در برنامه دارویی درمان میگرن چشمی قرار بگیرند.