علائم دیسک کمر؛ چه زمانی نیاز به جراحی برای درمان دیسک کمر وجود دارد؟
علائم دیسک کمر زمانی نمود پیدا میکند که ستون فقرات تحت فشارهای سنگین و غیر متعارف دچار آسیب شود. ستون فقرات شامل مجموعهای از استخوانها (مهرهها) است که روی یکدیگر قرار گرفتهاند. از بالا به پایین، شامل هفت استخوان در ستون فقرات گردنی، 12 استخوان در ستون فقرات قفسه سینه و پنج استخوان در ستون فقرات کمری است و استخوان خاجی و دنبالچه در پایه قرار دارند.
بیشتر بخوانید: زاپیامکس معجزهای غیر قابل انکار برای دردهای زانو
دیسکها با جذب ضربههای ناشی از فعالیتهای روزانه مانند راه رفتن، بلند کردن و چرخیدن از این استخوانها محافظت میکنند.
هر دیسک دارای دو بخش است:
- بخش داخلی نرم و ژلاتینی
- حلقه بیرونی سخت
بیشتر بخوانید: اسپیلاوایزر زانوبند فراصوت، بهترین راه برای درمان زانو درد
آسیب یا ضعف، باعث بیرونزدگی قسمت ژلاتینی دیسک از حلقه بیرونی خواهد شد که به عنوان لغزش، فتق یا افتادگی دیسک شناخته میشود و درد و ناراحتی شدیدی به همراه دارد. اگر دیسک لیز خورده، به یکی از اعصاب نخاعی فرد فشار وارد آورد، علائم دیسک کمر در پاها در امتداد عصب آسیبدیده به شکل بیحسی و درد شدید نمایان خواهد شد.
معمولا هنگام بروز علائم دیسک کمر خفیف، روشهای درمان دارویی و خانگی موثر عمل میکنند، ولی در موارد شدید، برای برداشتن یا ترمیم دیسک لغزنده جراحی توصیه میشود. در این مقاله همراه مجله پزشکی سیوطب باشید تا علائم دیسک کمر خفیف، شدید، خطرناک، سیاتیک، عصبی، درپاها و جوانی را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم.
بیشتر بخوانید: کمر درد؛ ۵ درمان قطعی با شناسایی ۹ علت مهم درد کمر در زنان و مردان
علائم دیسک کمر چیست؟
برآمدگی دیسک در هر قسمتی از ستون فقرات، از گردن تا کمر امکانپذیر است. قسمت پایین کمر رایجترین قسمت برای لغزش دیسک است. ستون فقرات، شبکه پیچیدهای از اعصاب و عروق خونی را شامل میشود. لغزش دیسک فشار بیشتری بر اعصاب و ماهیچههای اطراف آن وارد میآورد و این فشار علائم دسیک کمر حاد را آشکار میسازد. از علائم دیسک کمر باید به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و بیحسی که بیشتر در یک طرف بدن رخ میدهد
- دردی که به بازوها یا پاها کشیده میشود از علائم التهاب دیسک کمر به حساب میآید
- دردی که در شب یا با حرکات خاصی بدتر میشود
- دردی که پس از ایستادن یا نشستن بدتر میشود
- درد هنگام راه رفتن در مسافتهای کوتاه
- ضعف عضلانی غیر قابل توضیح که از علائم دیسک کمر پاره شده محسوب میشود
- احساس سوزن سوزن شدن، درد یا سوزش در ناحیه آسیبدیده نیز از علائم دیسک کمر شدید خواهد بود
انواع درد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اگر درد با بیحسی یا سوزن سوزن شدن همراه باشد، بهگونهای که فرد نتواند ماهیچههای خود را کنترل کند، باید به پزشک مراجعه کرد؛ چون این نشانهها از علائم دیسک کمر عصبی است و باید سریع به دنبال راه درمان رفت.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک کمر با ۵ درمان گیاهی،۸ درمان غیرجراحی،۳روش تکمیلی
علت لغزش دیسک کمر چیست؟
لغزش دیسک زمانی اتفاق میافتد که حلقه بیرونی ضعیف یا پاره میشود و به قسمت داخلی اجازه میدهد بیرون بلغزد.
- افزایش سن
- برخی حرکات غیر متعارف چرخشی برای بلند کردن وسیلهای
- بلند کردن یک جسم بسیار بزرگ و سنگین که معمولا باعث بروز علائم پارگی دیسک کمر خواهد شد
- بلند کردن مکرر وسیله به دلیل شرایط شغلی
- افراد دارای اضافه وزن نیز در معرض خطر لغزش دیسک
- عضلات ضعیف و سبک زندگی کم تحرک
با افزایش سن، احتمال فتق دیسک بیشتر میشود؛ چون دیسک شروع به از دست دادن مقداری از محتوای آب محافظ خود خواهد کرد و در نتیجه، به راحتی از جای خود خارج خواهد شد. با بررسی علائم دیسک کمر و سیاتیک به وضوح میتوان گفت که لغزش دیسک در مردان شایعتر از زنان است.
بیشتر بخوانید: درمان کمردرد چیست؟ روش های معالجه درد کمر
لغزش دیسک کمر چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک ابتدا با معاینه فیزیکی می کوشد منبع درد را کشف کند. این معاینات شامل بررسی عملکرد عصبی، قدرت عضلانی و وضعیت درد در ناحیه آسیب دیده است.
آزمایشهای تصویربرداری به پزشک کمک میکند تا استخوانها و ماهیچههای ستون فقرات رویت و نقاط آسیبدیده شناسایی گردند. نمونههایی از اسکن تصویربرداری برای تشخیص علائم چسبندگی دیسک کمر عبارتند از:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- اسکنهای ام آر آی
- دیسکوگرامها
بیشتر بخوانید: کمربند طبی، پیشنهادی برای کاهش کمردرد
لغزش دیسک چه عوارضی دارد؟
لغزش شدید و درمان نشده دیسک به آسیب دائمی عصبی منجر خواهد شد.
- در موارد بسیار نادر، لغزش دیسک تکانههای عصبی را به اعصاب دم اسبی در قسمت پایین کمر و پاها مسدود میسازد. اگر این اتفاق بیفتد، میتوان گفت علائم پارگی دیسک کمر چیست؟ از دست رفتن کنترل روده یا مثانه نشانه این مرحله از بیماریهای مفصلی در ارتباط با ستون فقرات است.
- یکی دیگر از عوارض طولانی مدت، بیهوشی زینی است. دیسک لیز خورده به اعصاب فشار وارد میکند و باعث از بین رفتن احساس در قسمت داخلی ران، پشت پاها و اطراف راست روده خواهد شد.
بیشتر بخوانید: قرص باکلوفن برای کمر درد مناسب است؟ ۱۶ نکته طلایی که باید حتما درباره آن بدانید
لغزش دیسک چگونه درمان میشود؟
درمانهای فتق دیسک از روشهای محافظه کارانه تا جراحی را در برمیگیرد. درمان معمولا به سطح ناراحتی بیمار و میزان لغزش دیسک از جای خود بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: بهترین پماد برای کمر درد و محصولات موضعی موثر در درمان دردهای مفصلی و التهابی
درمانهای خانگی و غیر تهاجمی برای رفع علائم دیسک کمر
بیشتر افراد با استفاده از یک برنامه ورزشی که عضلات پشت و اطراف آن را کشش و تقویت میکند، درد دیسک را تسکین میدهند. یک فیزیوتراپ تمریناتی را توصیه خواهد کرد که کمر را تقویت و درد را کاهش خواهد داد.
مصرف مسکنهای بدون نسخه، پرهیز از بلند کردن وزنهها و موقعیتهای دردناک نیز در کنترل علائم دیسک کمر حاد کمککننده هستند.
زمانی که بیمار درد یا ناراحتی ناشی از لیز خوردن دیسک را تجربه میکند، خواه ناخواه از فعالیت بدنی خود می کاهد. این موضوع به ضعف عضلانی و سفتی مفاصل میانجامد. باید تا حد امکان از طریق حرکات کششی یا کم تاثیر مانند پیادهروی عضلات کمر را فعال نگه داشت.
بیشتر بخوانید: وقتی کمر درد و عفونت رحم همزمان میشوند، دانستن این نکات ضروری است
درمانهای پزشکی و تهاجمی برای رفع علائم دیسک کمر
اگر درد دیسک کمر به درمانهای بدون نسخه پاسخ ندهد، پزشک داروهای قویتری را تجویز میکند که عبارتند از:
- شل کنندههای عضلانی برای از بین بردن اسپاسم عضلانی
- داروهای بر پایه مواد مخدر برای تسکین درد شدید
- داروهای ضد درد عصبی مانند گاباپنتین یا دولوکستین
- اگر علائم در عرض شش هفته از بین نرود یا روی عملکرد عضلانی فرد تاثیر بگذارد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراح قسمت آسیب دیده یا بیرونزده دیسک را بدون برداشتن کل دیسک بیرون میآورد. به این عمل میکرودیسککتومی میگویند.
- در موارد شدیدتر، پزشک احتمال دارد دیسک را با دیسک مصنوعی جایگزین کند یا دیسک را بردارد و مهرهها را به هم جوش دهد. این روش، همراه با لامینکتومی و فیوژن ستون فقرات، به مهرهها ثبات میبخشد.
بیشتر بخوانید: شیاف برای کمردرد؛ درمانی بدون وابستگی و مطمئن و معرفی ۶ شیاف
یادداشت پایانی درباره علائم دیسک کمر
با افزایش سن، دیسک بین مهرهای مایع خود را از دست میدهد و خشک میشود. با این اتفاق، دیسک اسفنجی فشرده و ممکن است به شکستگی حلقه بیرونی سخت دیسک منجرشود. در این میان در محل هسته یا داخل حلقه بیرون زدگی رخ می دهد که به آن دیسک برآمده میگویند.
اولین قدم برای درمان و کاهش درد و خطر آسیب بیشتر به ستون فقرات، استفاده از داروهای مسکن، فیزیوتراپی، استفاده از کمربند پلاتینر و انجام ورزشهای کششی است.
اگر درمان محافظه کارانهتر نتیجه بخش نباشد امکان دارد برای رفع علائم دیسک کمر، جراحی در نظر گرفته شود.
سوالات متداول برای موضوع علائم دیسک کمر
1.فتق دیسک در کدام مهرهها بیشتر رخ میدهد؟
بیشتر فتقهای دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات کمری، بهویژه بین مهرههای چهارم و پنجم کمری و بین مهره پنجم کمری و مهره اول خاجی اتفاق میافتد.
2. عوارض دیسک کمر چیست؟
بیماری دیسک کمر باعث ایجاد درد در کمر و پا خواهد شد که در فعالیتهای روزانه اختلال به وجود میآورد و به ضعف یا بیحسی پا و مشکل در کنترل روده و مثانه میانجامد.
3. آیا میتوان از بیماری دیسک کمر پیشگیری کرد؟
حفظ وزن مناسب، شرکت در ورزش منظم و استفاده از وضعیت بدنی خوب تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماری دیسک کمر را کاهش میدهد.