روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر؛ مرحله به مرحله یاد بگیرید

روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر به عوامل مختلفی بستگی دارد. خواندن MRI ستون فقرات کمری بسیار آسان است اگر بیمار بدانید به کجا نگاه کند. درست مانند فیلم‌های اشعه ایکس سه بعدی که توموگرافی کامپیوتری (CT) نامیده می‌شود، MRI ها یک مکمل عالی در زمینه رادیولوژی هستند.

چالشی که با خواندن نتایج اسکن MRI با آن روبرو هستید، مشابه آزمایشات دیگر، این است که اختلالی که در اسکن MRI دیده می‌شود، امکان دارد منشاء کمردرد نباشد.

برای اینکه بیمار بتواند روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر را دقیق‌تر یاد بگیرد، درک اولیه از ساختار آناتومیکی ستون‌فقرات ضروری است. 5 جزء مهره در قسمت پایین کمر وجود دارد و آن‌ها توسط دو نوع مفاصل شامل فاست و دیسک از هم جدا می‌شوند.

دیسک‌ها اغلب در معرض حرکت مداوم قرار می‌گیرند و این باعث ساییدگی و پارگی آن‌ها خواهد شد. هنگامی‌که لایه بیرونی دیسک پاره می‌شود (پارگی حلقوی)، ژله هسته داخلی آن به داخل کانال نخاعی فشرده می‌شود و فتق ایجاد می‌کند. این فتق اغلب به عنوان یک نقطه متضاد در اسکن MRI نشان داده می‌شود. مجله سلامت سیوطب این مقاله را با هدف یادگیری روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر ارائه می‌کند تا کمکی برای افراد نیازمند به MRI باشد.

عکس ام ار آی دیسک کمر پاره شده در دو تصویر از مهره‌های کمر

دو نوع اصلی از تصاویر MRI وجود دارد که با زمان‌بندی پالس‌های فرکانس رادیویی متفاوت هستند، به نام‌های T1-weighted و T2-weighted. تصاویر T1 بافت چربی را برجسته می‌کند. تصاویر T2 آب درون بافت‌ها را برجسته می‌کند. تفاوت بین این بافت‌ها کنتراست شگفت‌انگیز MRI را ایجاد می‌کند. دقت در این تصاویر قدم اول روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر است.

تصویر MRI ستون فقرات کمری ساژیتال T1. از آنجایی که توالی چربی را برجسته می‌کند، مایع مغزی نخاعی در کانال مرکزی نخاع تیره است و چربی درون بدنه مهره‌ها خاکستری روشن است.

بیشتر بخوانید: ام آر آی چیست و چگونه انجام میشود؟ مراحل و عوارض آن را بدانید

تصویر MRI ستون فقرات کمری ساژیتال T2. از آنجایی که توالی آب را برجسته می‌کند، مایع مغزی نخاعی در کانال مرکزی نخاع، سفید و چربی درون بدنه مهره‌ها خاکستری تیره است.

آناتومی ‌اولیه کمر برای یادگیری روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر

نماهای ساژیتال طولی، ساده‌ترین تصویر از مهره‌های کمر هستند که با ام ار آی می‌توان مشکلات آن‌ها را تشخیص داد. نماهای محوری یا مقطعی برای برجسته کردن دیسک‌های بین مهره‌ای بهترین هستند. مهم‌ترین قسمت‌های آناتومیکی تفسیر ام ار ای کمر، تصاویر ساژیتال و محوری ستون فقرات کمری MRI طبیعی در زیر نشان داده شده‌اند.

بیشتر بدانید: لیست بیمارستان‌های ارتوپدی تهران؛ چه مراکزی در تهران خدمات ارتوپدی ارائه می‌کنند؟

فرآیند پیری و تاثیر آن در ایجاد دیسک کمر

با افزایش سن، ستون فقرات سفت می‌شود و دیسک‌های بین مهره‌ای کم آب می‌شوند و به آرامی‌تحلیل می‌روند. MRI‌ها این را با دیسک‌هایی که به تدریج تیره می‌شوند و ارتفاع عمودی خود را از دست می‌دهند، نشان می‌دهد. با کوچک شدن، دیسک‌ها شروع به برآمدگی در کانال مرکزی نخاع می‌کنند. با افزایش سن یادگیری روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر ضرورت بیشتری می‌یابد. با ما همراه باشید تا تفسیر ام ار ای کمر از روی عکس را به سادگی یاد بگیرید.

چرا فتق دیسک کمر گاهی ناپدید می‌شود؟

فتق دیسک می‌تواند بزرگ باشد و دائمی ‌به نظر برسد. با این حال، سیستم ایمنی به مرور زمان مواد دیسک را به آرامی ‌تجزیه می‌کند. اگر ماده فتق دیسک چسبناک باقی بماند، ممکن است همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌شود ناپدید شود.

این یک تصویر MRI ستون فقرات کمری ساژیتال T2 است که اکستروژن دیسک L3-4 را نشان می دهد که کانال مرکزی را فشرده می کند.

این یک تصویر MRI ستون فقرات کمری ساژیتالT2 است که سه سال بعد گرفته شده است که وضوح اکستروژن دیسک 3-4L را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: انواع زانو درد؛ ۱۰ نوع زانودردی که در ایران شایع‌تر است!

روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر در 8 مرحله

روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر ساده و بدور از چالش‌های غیرقابل فهم است. در خواندن MRI مهره‌های کمر فقط باید بدانید کجای مهره‌ها را نگاه کنید تا تغییرات را متوجه شوید. در زیر یک راهنمای بسیار ساده برای کمک به درک نامگذاری MRI ارائه شده است.

1. بررسی کانال مرکزی مهره‌های کمر در تصویربرداری MRI

تصاویر ستون فقرات طولی که به عنوان تصاویر ساژیتال نیز شناخته می‌شوند، بهترین گزینه برای یادگیری روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر است. وسط کانال مرکزی جایی که طناب نخاعی و اعصاب در مایع محافظ نخاع مغزی (CSF) شناور هستند را شناسایی کنید. این ناحیه محل اتصال بین دیسک‌های بین مهره‌ای، استخوان‌ها، رباط‌ها و اعصاب ستون فقرات را برجسته می‌کند.

هر چیزی که مرز خطی صاف کانال مرکزی را قطع کند ممکن است یک مشکل بالقوه باشد. یک تصویر طبیعی در پایین در سمت چپ در مقایسه با شکل سمت راست که تنگی شدید ستون فقرات را نشان می‌دهد، یافتن تنگی کانال به راحتی روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر محسوب می‌شود. با دنبال کردن تصاویر ارائه شده می‌توانید به جواب این سوال؛ چگونه جواب ام ار ای را بخوانیم، پی ببرید.

بیشتر بدانید: کمر درد؛ ۹ علتی که انواع دردهای کمر ریشه در آن دارند

2. شناخت پنج مهره‌ای کمر یعنی نزدیکی به روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر

در نماهای طولی ستون فقرات، پنج جسم مهره‌ای را که ستون فقرات کمری را تشکیل می‌دهند، شناسایی کنید. سطوح دیسک از یک تا پنج از بالا به پایین شماره‌گذاری می‌شوند. عملکرد آن‌ها حمایت و محافظت از اعصاب ظریفی است که از لگن و ساق پا عبور می‌کنند. آن‌ها باید مستطیل شکل باشند و مغز استخوان درون باید یک رنگ خاکستری یکنواخت باشد. اگر بدنه‌های مهره مثلثی به نظر ‌باشند، نشان‌دهنده شکستگی (داخلی) است.

3. هم ‌ترازی مهره‌های کمر کمک کننده به یادگیری نحوه خوانش ام ار آی

در مرحله سوم، به هم‌ترازی مرزهای خلفی پنج جسم مهره نگاه کنید (خط قرمز نشان داده شده در تصویر). تصویر سمت چپ ستون فقرات طبیعی را با یک خط صاف که مرزهای خلفی را به هم وصل می‌کند نشان می‌دهد. به هم خوردن خط صاف مهره‌ها در نتیجه ساییدگی استخوان، رباط یا دیسک است. تصویر سمت راست ناپایداری ستون فقرات را نشان می‌دهد.

ناهماهنگی بیشتر ستون فقرات باعث ایجاد وضعیتی به نام اسپوندیلولیستزیس می‌شود. اگر ناپایداری افزایش یابد، منتهی به شکستگی لایه و اسپوندیلولیز خواهد شد. اسپوندیلولیز، ستون فقرات ناپایدار را توصیف می‌کند که در نهایت احتمال جراحی را افزایش می‌دهد به همین دلیل ضروری است که روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر را یاد بگیریم. بی‌ثباتی، فشار بیشتری بر دیسک‌ها وارد می‌کند و نتیجه آن خطر بیشتر فتق دیسک، تحریک عصبی، آرتریت و درد مداوم است.

4. شناسایی دیسک‌های بین مهره‌ای کمک به روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر

فضای بین مهره‌ها درواقع دیسک‌هایی هستند که غالب دردهای کمر به این عضو مرتبط است. سطوح دیسک از 1-2L تا 5-S1L و بر اساس موقعیت آن‌ها شماره‌گذاری می‌شوند. دیسک‌ها مقدار زیادی مایع درون خود دارند که به آن‌ها اجازه می‌دهد به عنوان ضربه‌گیر عمل کنند. متاسفانه با گذشت زمان دیسک‌ها خشک شده و تحلیل می‌روند. با شکستگی صفحه انتهایی، بیماری دژنراتیو دیسک زمانی رخ می‌دهد که مایع درون دیسک به بیرون نشت کند.

بیشتر بخوانید: دیسک کمر خفیف و شدید؛ علل و جدیدترین درمان‌های ۲۰۲۳ را بدانید

5. چگونگی روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر هنگام ابتلا به فتق و دژنراسیون دیسک

یک دیسک بین مهره‌ای نرمال دارای سیگنال سفید قابل توجهی در داخل است (شکل A) که نشان دهنده مایع طبیعی است. با انحطاط دیسک بین مهره‌ای، سیگنال سفید طبیعی تیره (شکل B) و باریک می‌شود (شکل C). با از دست دادن مایع پشتیبان داخلی، دیواره‌های کلاژن ضخیم دیسک شروع به برآمدگی می‌کنند و به سمت خارج یا داخل کانال مرکزی فشار زیادی می‌آورند (شکل D).

اکستروژن‌ها یک پارگی در دیواره دیسک را توصیف می‌کنند که در آن مایع به داخل کانال مرکزی فشرده می‌شود (شکل E). اگر مقدار کمی ‌از مواد خارج شود، احتمالا منجر به فتق خفیف دیسک خواهد شد.

اگر مقدار زیادی مایع فشرده شود، به آن اکستروژن دیسکی می‌گویند که می‌تواند کامل به داخل کانال نخاعی نفوذ کند (شکل F). احتمال درد شدید، ضعف، بی‌حسی و گزگز وجود دارد زیرا مواد دیسک بیشتری به کانال مرکزی ورود خواهد کرد. با مقایسه تصاویر ارائه شده، میتوان به سادگی به عکس ام ار ای دیسک کمر خفیف پی برد.

بیشتر بدانید: کایروپراکتیک دیسک کمر؛ روشی نوین برای درمان دردهای کمر

6. کمک به روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر با شناسایی اعصاب مهره‌ها

بر خلاف ساختارهای جامد ستون فقرات، فورامن کانال‌های باریکی به شکل سوراخ کلید هستند که در دو طرف ستون فقرات قرار دارند. این سوراخ‌ها به ریشه‌های عصبی منفرد اجازه می‌دهند تا از ستون فقرات خارج شوند. مرزهای سوراخ، ساقه‌های استخوانی سخت و دیسک‌های بین مهره‌ای هستند که در یک غشای نازک به نام کیسه‌ی تکال پوشانده شده‌اند که از نشت CSF به بیرون جلوگیری می‌کند.

بیماران در مقایسه با کانال مرکزی بزرگ‌تر در معرض خطر عصب تحت فشار یا تحریک‌شده با فتق دیسک در سوراخ باریک هستند. فشرده‌سازی ریشه عصبی در ناحیه‌ای به نام فرورفتگی جانبی رخ می‌دهد. مفاصل فاست یا کیست‌های سینوویال مرتبط در پشت کانال فورامنال، ریشه‌های عصبی را فشرده می‌کنند. دم اسب دسته‌ای از رشته‌های عصبی است که در پایین ستون فقرات یافت می‌شود.

7. نماهای محوری و ضرورت شناخت آن‌ها برای کمک به خواندن عکس ام ار ای دیسک کمر

تصاویر محوری یا تصاویر سطح مقطع مهره‌های کمر، تصویر واضح‌تری از یک دیسک بین مهره‌ای خاص و اعصاب مجاور ارائه می‌دهند. یک دیسک معمولی (شکل A) فضای کافی برای عبور اعصاب فراهم می‌کند. هر نوع فتق دیسک (شکل B) کانال‌های معمولی جادار را باریک می‌کند و باعث تحریک یا فشرده‌شدن اعصاب عبوری می‌شود علائمی را نشان خواهد داد. بروز علائم دیسک کمر فرد را مجبور به ام ار آی می‌کند و در نهایت نیاز به یادگیری و روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر مبرم می‌گردد. فتق کوچک دیسک (شکل C) گاهی علائمی از خود نشان نمی‌دهد.

فتق دیسک بزرگ (شکل D) امکان دارد منجر به درد شدید، ضعف، بی‌حسی یا گزگز شود. با گذشت زمان، دیسک کمر ابتدا با ایجاد برآمدگی یا پارگی حلقوی تحلیل می‌رود. مراحل دژنراسیون دیسک عبارتند از فتق دیسک، بیرون زدگی مواد دیسک (نوکلئوس پالپوس)، اکستروژن و جداسازی قطعات دیسک.

بیشتر بخوانید: بهترین آمپول برای کمر درد؛ موثرترین درمان برای کمردرد چیست؟

چکیده‌ای درباره روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر

اسکن MRI بهترین آزمایش غیرتهاجمی ‌موجود برای یافتن فتق و برآمدگی و پارگی حلقوی دیسک کمر است. وضوح فضایی آناتومی ‌ستون فقرات را می‌توان با اسکن MRI تعریف کرد. به همین دلیل پزشکان به کمک آن فتق دیسک‌های ستون فقرات را با دقت بیش از 95 درصد، شناسایی می‌کنند.

سی تی اسکن از اشعه ‌ایکس مضر برای تصویر برداری استفاده می‌کند. به دلیل عواملی که باعث کاهش دید برای تشخیص تغییرات ساختاری بافت نرم با فتق دیسک می‌شود، دقت بسیار کمتری دارد. سی تی اسکن برای بررسی وضعیت ستون فقرات و مشکلات استخوانی که با شکستگی روبور هستند ‌ بهترین گزینه محسوب می‌شود.

اسکن‌های ام آر آی نمایش بسیار دقیقی از دیسک‌های ستون فقرات و مشکلات موجود در داخل و اطراف دیسک‌ها مانند التهاب و دژنراسیون ارائه می‌دهند. MRI استاندارد طلایی در پزشکی برای ارزیابی آسیب دیسک در نظر گرفته می‌شود و این ضرورت یادگیری روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر را دو چندان می‌کند. برای اینکه به راحتی بتوانید روش خواندن عکس ام ار ای از دیسک کمر را یاد بگیرید به متن مقاله رجوع کنید.

سوالات متداول