تغذیه کودک سه ماهه با 5 غذای کمکی ساده و مقوی برای وزن‌گیری  

تغذیه کودک سه ماهه در اغلب موارد با شیر مادر یا شیر خشک صورت می‌گیرد؛ اما موقعیت‌هایی وجود دارد که وزن کودک مطابق با نمودار رشد افزایش پیدا نمی‌کند. در چنین مواری برای جلوگیری از کمبود وزن و مشکلات دیگر در آینده، پزشک استفاده از مواد غذایی خاصی را پیشنهاد می‌دهد.

این مواد غذایی بسیار محدود هستند و شامل پوره سیب، پوره کدو، فرنی آرد برنج و سوپ شیر می‌شوند و باید به مقدار بسیار کم و همچنین به صورت مرحله‌ای (یکی یکی) به رژیم غذایی کودک اضافه شوند. در این مطلب از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی تغذیه کودک سه ماهه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

 

نگاهی کلی به موضوع تغذیه کودک سه ماهه

• میزان مصرف مواد غذایی کودکان در طول روز به خواب آن‌ها در شب بستگی دارد
• سه ماهگی شروع زمان بازی با کودک است
• غذاهای کمکی باید به صورت مرحله‌ای و با مقدار ناچیز به کودک داده شوند، تا معده کودک به آن‌ها عادت کند
• در تهیه غذاهای کمکی کودک زیر شش ماه نباید از شیر گاو استفاده کرد

بیشتر بخوانید : افزایش وزن کودک با کمک ۳ معجون بسیار مقوی و خوشمزه

تغذیه کودک سه ماهه تا شش ماهه

هنگامی که کودک به سن 3 ماهگی می‌رسد، به نقطه عطف مهمی رسیده است و دیگر به عنوان یک نوزاد تازه متولد شده در نظر گرفته نمی‌شود. در این مرحله از 3 تا 6 ماهگی، می‌توان انتظار داشت که والدین تغییرات هیجان‌انگیز زیادی را در کودک مشاهده کنند. علاوه بر تغییرات ظاهری، کودک بیشتر لبخند می‌زند، بیشتر از دستان خود استفاده می‌کند و از دنیای اطراف خود بیشتر آگاه می‌شود.

ممکن است که هنگام شیر خوردن سر خود را برگرداند تا دنیای اطرافش را ببیند. به همین دلیل در مواردی لازم است برای تغذیه درست و کامل هنگام شیر خوردن به اتاقی ساکت برده شود.

بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان کم وزن؛ رژیم غذایی ۷ روزه برای افزایش وزن کودک

نوزاد در سن 3 تا 6 ماهگی به چه چیزی نیاز دارد؟

معمولا نوزادان در این سن شروع به خواب طولانی‌تری در شب می‌کنند، به این معنی که مدت خواب آن‌ها طولانی‌تر شده و بر همین اساس به تغذیه بیشتری نیاز دارند برای جبران زمانی که در خواب هستند. میزان خواب در سن 3 تا 4 ماهگی بیشتر خواهد شد.

همچنین وزن کودک در حال رشد رو به افزایش است؛ در پایان این مرحله – حدود 5 تا 6 ماهگی – وزن نوزاد به احتمال زیاد دو برابر زمان تولدش خواهد شد. به دلیل این رشد سریع، بسیاری از متخصصان اطفال پیشنهاد می‌کنند که والدین از غذاهای کمکی برای کودک استفاده کنند، به این معنی که به جای پایبندی به یک برنامه سخت، به کودک خود در زمان گرسنگی غذا کمکی بدهند. استفاده از تغذیه کمکی به کودک اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا امکان رشد و جهش بیشتر کودک را فراهم می‌کند.

در تغذیه کودک سه ماهه برای جهش بیشتر رشد و وزن کودک، امکان دارد که پزشک تصمیم بگیرد تغذیه خوشه‌ای یا چندین غذا کمکی نزدیک به هم (تهیه شده از مواد غذایی مشترک مانند فرنی و حریره بادام) را برای کودک پیشنهاد دهد.

تغذیه خوشه‌ای برای کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند مناسب بوده و باعث افزایش میزان شیر مادر می‌شود. در صورتی که برای کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند می‌توان از چندین نمونه غذای کمکی استفاده کرد. البته باید اشاره کرد که این نوع مواد غذایی برای کودکانی که شیر مادر می‌خورند نیز استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید : 8 تغذیه کودکان دیابتی با مواد غذایی دارای GI بالا و GI پایین

وزن کودک 3 ماهه چقدر باید باشد؟

به صورت میانگین وزن نوزاد 3 ماه برای دختران 5.4 کیلوگرم و برای پسران 6 کیلوگرم است.

بیشتر بخوانید : حجم غذای کودکان یک ساله؛ باید و نباید‌های رژیم غذایی کودکان یک ساله

چگونه با کودک 3 ماهه بازی کنیم؟

در این زمان کودک 3 ماهه متوجه اطرافش می‌شود و می‌فهمد که زندگی چیزی فراتر از شیر خوردن و خوابیدن است. به همین دلیل شروع به جستجو و نگاه کردن به اطراف می‌کند؛ گاهی هنگام شیر خوردن سر می‌چرخاند یا موقع خواب برای نگاه کردن به اطراف بازیگوشی می‌کند.

به همین دلیل در این زمان باید شروع به سرگرم کردن او کرد. توجه داشته باشید که در این زمان بازی‌های خاصی نیاز نیست؛ زیرا کودک توانایی درک یا بروز عکس‌العمل خاصی را ندارد. بازی‌های مناسب این سن عبارتند از:

• خواندن کتاب داستان‌های ساده برای کودک
• خواندن شعرهای کودکانه
• بازی با اسباب‌بازی‌های مناسب

در این دوران سعی کنید از اسباب‌بازی‌های روشن، رنگانگ، زنگ‌دار و سروصدادار استفاده کنید.

بیشتر بخوانید : تغذیه کودکان در زمان اسهال؛ رژیم غذایی و مراقب‌های ضروری

مشکل تغذیه کودک سه ماهه که شیر مادر می‌خورد چیست؟

این کودکان برای تغذیه به پستان مادر وابسته شده‌اند و در مواردی پیش می‌آید که شیشه شیر یا دیگر غذاها را قبول نکنند و از خوردن سرباز زنند. همچنین مشکل دیگری که احتمال دارد در این کودکان پیش بیاید این است که بعد از خوردن شیر با شیشه، دیگر سینه مادر را قبول نکنند؛ زیرا مکیدن شیر از شیشه راحت‌تر از سینه مادر است.

بیشتر بخوانید : تغذیه کودکان رفلاکسی| غذا خوردن مناسب کلید کنترل رفلاکس معده است

نوزاد سه ماهه چقدر باید شیر بخورد؟

تا زمانی که کودک به 4 ماهگی می‌رسد، احتمالا هر 3 تا 4 ساعت یکبار حدود 113 تا 170 گرم شیر خشک یا شیر دوشیده شده مادر نیاز دارد. در 6 ماهگی این میزان به 170 تا 225 گرم می‌رسد که هر 4 تا 5 ساعت باید به او داده شود.

پزشکان معتقدند که میزان مصرف کودکان متفاوت است؛ اما به طور کلی کودکان حدود 90 کیلوکالری در روز یا 40 کیلو کالری به ازای هر 2.5 کیلوگرم وزن نیاز دارند. باید گفت که میزان تغذیه کودکان به مدت زمان خواب آن‌ها در شب نیز بستگی دارد. در صورتی که کودک در طول شب به صورت درست تغذیه نشود (هر 3 تا 4 ساعت یکبار) احتمال دارد که در روز به حجم بیشتری غذا نیاز داشته باشد.

بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان در مدرسه و چگونگی ایجاد تنوع غذایی برای فرزندتان

یک کودک 3 ماهه چه چیزی می‌تواند بخورد؟

وقتی صحبت از تغذیه کودک سه ماهه می‌شود، گزینه‌ها بسیار محدود هستند؛ زیرا به کودک با این سن نمی‌توان هر غذایی را داد. به طور معمول تا شش ماهگی تنها ماده غذایی کودکان شیر خشک یا شیر مادر است؛ اما اگر کودک تا سن 3 یا 4 ماهگی وزن مناسبی نداشته باشد، پزشک توصیه می‌کند که در کنار شیر از غذاهای کمکی خاصی استفاده شود.

بیشتر بخوانید: تغذیه در ورزش؛ کربوهیدرات یا پروتئین، کدام برای مسابقه مهم‌تر است؟

از جمله مواد غذایی مجاز برای کودک سه ماهه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نخود فرنگی پوره شده
• کدو حلوایی پوره شده
• موز پوره شده
• هلو پوره شده
• سیب پوره شده

توجه داشته باشید که هر کدام از این مواد غذایی باید به صورت بسیار کم و مرحله به مرحله به تغذیه کودک اضافه شوند. به عنوان مثال مادر می‌تواند در ابتدا با پوره سیب شروع کند و روز اول به اندازه یک قاشق چای‌خوری به کودک از این پوره بدهد. در صورت عدم بروز مشکل یا حساسیت مادر می‌تواند هر روز مقدار کمی از پوره سیب به کودک خود بدهد و بعد از چند روز مواد غذایی بعدی را امتحان کند.

بیشتر بخوانید : تغذیه کودکان بد غذا و رفع مشکلات اصلی کم غذایی بچه ها

بهترین مواد غذایی برای وزن‌گیری نوزاد سه ماهه تا 6 ماهه

 

در این دوران تعداد محدودی مواد غذایی برای تغذیه کودک سه ماه تا شش ماهه در دسترس هستند. که به معرفی چند نمونه از آن‌ها خواهیم پرداخت:

تغذیه کودک با شیرخشک برای کودکی که با شیر مادر تغذیه می‌شود

پزشکان در ابتدا برای مقوی‌تر کردن شیر مادر به او رژیم غذایی خاصی می‌دهند و همچنین یک برنامه منظم تغذیه‌ای که در آن ساعت و مدت شیردهی مادر به کودک مشخص شده است. در صورت عدم موفقیت این روش، پزشکان شیرخشک را برای کودک پیشنهاد می‌کنند. در این شرایط کودک یک بار در طول روز و یکبار در قبل از آخرین شیردهی هنگام خواب باید شیرخشک مصرف کند.

بیشتر بخوانید : غذای مناسب برای رشد کودک

1. تهیه سوپ شیر

به طور کلی غذاهای کمکی که برای کودک تهیه می‌شوند باید در میزان کم پخته شوند. همچنین باید میزان کمی از این مواد به کودک داد، به عنوان مثال در حد 2 تا 3 قاشق چای‌خوری تا معده کودک عادت کند.

برای تهیه این سوپ باید مقداری از شیر مادر یا آب را با کمی برنج مخلوط کرد تا سوپی غلیط تهیه شود. بعد از عادت کردن کودک به طعم و مزه این سوپ، می‌توان از مقدار شیر کاسته و به جای آن از کره استفاده کرد تا کودک دچار یبوست نشود.

بیشتر بخوانید: ۱۰ درمان خانگی دل درد کودکان که باید آن‌ها را بدانید
 

2. استفاده از کمپوت رقیق میوه یا پوره میوه‌ها

برای تهیه این کمپوت‌ها (میوه‌هایی مانند موز، سیب و هلو) نیازی به شکر نیست، کافی است که میوه مدنظر را با کمی آب پخته تا نرم و به صورت پوره شود.

با بزرگ‌تر شدن کودک می‌توان از مواد غذایی زیر نیز استفاده کرد:

3. فرنی آرد برنج

فرنی آرد برنج غذای کمکی بسیار خوبی برای کودکان در این سنین است که با آب یا شیر مادر تهیه می‌شود. توجه داشته باشید که به هیچ وجه نباید از شیر گاو در تهیه این غذا استفاده کرد؛ زیرا دستگاه گوارش کودک هنوز آماده پذیرش پروتئین گاوی نیست.

برای تهیه این فرنی کافی است که مقداری برنج را خیس کرده و بعد آبکشی کنید و در پارچه‌ای پهن کنید تا خشک شوند. سپس از آن‌ها آرد برنج تهیه کرده و بعد با مقداری آب یا شیر خود شروع به تهیه فرنی کنید. توجه کنید که برای تغذیه کودک سه ماهه تا شش ماهه چاشنی‌هایی مانند شکر نیاز نیست.

بیشتر بخوانید: آنچه باید در مورد غذای کودک شش ماهه بدانید

4. حریره بادام

حریره بادام غذای کمکی بسیار خوبی برای وزن‌گیری کودک است. برای تهیه این ماده غذایی کافی است که تعدادی بادام شیرین را چند ساعتی در آب گرم خیس کرده و سپس پوست آن‌ها را بکنید. بعد آن‌ها را آسیاب کرده و با مقداری با آرد برنج، شکر و آب مخلوط کرده و روی شعله قرار دهید تا کم کم غلیظ شود. بعد از خنک شدن به کودک دهید.

5. تهیه سوپ

سوپ‌ها نیز یکی از بهترین مواد غذایی برای تغذیه کودک سه ماهه هستند که علاوه بر افزایش وزن، باعث آشنایی کودک با طعم و مزه‌های جدید می‌شوند. برای تهیه سوپ مناسب کودک در این سن به صورت زیر عمل کنید:

برای تهیه سوپ باید به این نکته توجه کرد که از چند ماده ساده در ابتدا شروع کنید و کم کم مواد دیگر را به آن اضافه کنید. پیشنهاد می‌شود که در ابتدا از گوشت مرغ یا گوساله، کمی برنج و هویج استفاده کنید. بعد از مدتی به سوپ سبزیجاتی مانند جعفری، گشنیز، لوبیا یا کدوسبز را اضافه کنید.

بیشتر بخوانید: غذای کودک یک ساله |لیست غذای بچه یک ساله

مواد غذایی ممنوعه در تغذیه کودک سه ماهه تا شش ماهه

برای تهیه غذاهای کمکی برای کودک بین 3 تا 6 ماه استفاده از مواد غذایی زیر مجاز نیستند:

• انواع چاشنی‌های خوراکی مانند شکر، نمک یا ادویه‌جات
• استفاده از گوشت دریایی
• استفاده از اسفناج تا یک سالگی
• استفاده از شیر گاو

بیشتر بخوانید: ۲۰ بازی تعادلی کودکان؛ از راه رفتن با مانع تا حرکت کردن شبیه خرچنگ

مراقبت‌های لازم برای کمک به خواب و تغذیه کودک سه ماهه

علاوه بر تغذیه خوب، کودک باید خواب مناسبی نیز داشته باشد. برای بهتر شدن وضعیت خواب کودک موارد زیر را انجام دهید:

بیشتر بخوانید: درمان کوچکی اندام تناسلی در کودکان و ضرورت جراحی فالوپلاستی

یک روال خواب مناسب ایجاد کنید

برای این کار در ساعت مشخصی از روز و شب به اتاق کودک بروید و بعد از شیر دادن سعی کند او را بخوابانید. برای کمک به خواب می‌توانید کمی کودک را با روغن بچه ماساژ دهید یا برای او لالایی بخوانید.

بیشتر بخوانید: ۱۳ بازی در خانه برای کودکان ۶ ساله و معرفی بازی‌های فکری و موبایل

اجازه دهید کودک کمی بدن خود را کش و قوی دهد

این کار برای آرام گرفتن و راحت‌تر شدن کودک نیاز است. در این زمان نیز شما می‌توانید او را کمی ماساژ دهید.

محیط را برای خواب شبانه آماده کنید

چراغ‌ها را خاموش کرده و سکوت را رعایت کنید. همچنین تحریکات را به حداقل برسانید و سعی کنید حواس‌پرتی‌ها را کم کرده و با کودک بازی نکنید.

بیشتر بخوانید : مکیدن انگشت؛ رایج و کم‌خطر برای کودکان زیر ۴ سال

 قبل از آماده شدن برای خواب، لباس و پوشک او را عوض کنید

عوض کردن لباس و پوشک کودک باید قبل از آماده کردن دیگر مقدمات خواب باشد؛ زیرا حرکت دادن کودک برای تعویض پوشک باعث از خواب پریدن او یا شروع بازیگوشی می‌شود.

یادداشت پایانی

کودکان موجوداتی بسیار حساس هستند که به مراقبت و توجه زیادی نیاز دارند. در اغلب موارد گفته می‌شود که تنها منبع غذایی کودک تا 6 ماهگی فقط و فقط شیر مادر یا شیر خشک است؛ اما در مواردی که وزن کودک به صورت مناسب افزایش پیدا نکند، نیاز است که از غذاهای کمکی استفاده شود.

برای تغذیه کودک سه ماهه تا شش ماه مواد غذایی محدودی مجاز هستند که از آن‌ها می‌توان به پوره سیب، سوپ شیر و حریره بادام اشاره کرد.

 

سوالات متداول تغذیه کودک سه ماهه