افزایش وزن کودک با کمک 3 معجون بسیار مقوی و خوشمزه
آیا افزایش وزن کودک دوست داشتنی شما برایتان به یک چالش سخت تبدیل شده است؟ تعدادی از والدین همیشه به دنبال مقایسه وزن کودک خود با کودکان دیگر هستند و نسبت به این موضوع نگرانی بسیار زیادی دارند. در بعضی موارد این نگرانی بی مورد است؛ زیرا پزشک، طبیعی بودن روند رشد کودک را با نمودار رشد و قد و وزن کودک بررسی می‌کند.
در مواردی که رشد قدی و وزنی کودک از حد متوسط نمودار رشد کمتر باشد یا کودک وزن از دست بدهد، پزشک اقدام به بررسی رژیم غذایی کودک و مادر می‌کنند و در صورت نیاز یک رژیم غذایی سالم برای کودک تنظیم خواهد کرد.
به طور معمول افزایش وزن کودک با مصرف مواد غذایی مقوی، سالم، مکمل‌های رشد و غذاهای کمکی صورت می‌گیرد. در این مقاله از مجله علمی سیوطب به بررسی راهکارهای مناسب برای افزایش وزن کودک خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
نگاهی کلی به موضوع این مقاله
- وزن با توجه به سن و قد کودک در نمودار رشد ترسیم و مقایسه می‌شود
- بهترین روش برای افزایش وزن کودک، تغذیه درست است
- معده کوچک کودکان خیلی زود پر و خالی می‌شود، پس کودکان به تعداد زیادی وعده و میان وعده نیاز دارند
- کودکان در حین بازی و در فضای بیرون از خانه، اشتهای بیشتری دارند
بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان کم وزن؛ رژیم غذایی ۷ روزه برای افزایش وزن کودک
چه موقع کودک به افزایش وزن نیاز دارد؟
اگر برای مدت طولانی کودک وزن اضافه نکند، در اولین قدم باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی قد، وزن، نوع تغذیه کودک و مادر شرایط را بررسی و نمودارهای رشد کودک را ترسیم می‌کند.
در صورتی که برای مدت طولانی، کودک وزن اضافه نکند یا حتی وزن کم کند پزشک، شیر مادر یا شیر خشک را بررسی کرده و آزمایشاتی برای سلامت رشد استخوان‌ها انجام می‌دهد.
بیشتر بخوانید: 8 تغذیه کودکان دیابتی با مواد غذایی دارای GI بالا و GI پایین
افزایش وزن کودک و انتظارات تغذیه در سال اول
به طور معمول نمودار رشد وزنی کودک به صورت زیر است:
-
کودک 0 تا 3 ماه
از بدو تولد تا 3 ماهگی انتظار می‌رود که کودک حدود 1.5 تا 2.5 سانتی‌متر رشد قدی و حدود 140 تا 200 گرم در هفته رشد وزنی داشته باشد.
-
کودک 3 تا 7 ماه
با نزدیک شدن به نقطه عطف 3 ماهگی کودک، افزایش وزن او کمی کند می‌شود. احتمالا در این دوران شاهد افزایش وزن حدود 110 گرم در هفته خواهید بود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ درمان خانگی دل درد کودکان که باید آن‌ها را بدانید
-
کودک 7 تا 12 ماه
کودک در این دوران بین 85 تا 140 گرم در هفته وزن اضافه می‌کند. در این حالت در اولین سال تولد، وزن کودک حدود 3 برابر وزن تولد او می‌شود. در ادامه با چند راهکار موثر برای افزایش وزن کودکان آشنا خواهیم شد.
بیشتر بخوانید : تغذیه کودکان در زمان اسهال؛ رژیم غذایی و مراقب‌های ضروری
چگونگی افزایش وزن کودک در سنین مختلف
برخی از نوزادان به سختی غذا می‌خورند و به نظر می‌رسد که نمی‌توانند به خوبی وزن اضافه کنند. در مواجهه با موارد زیر باید به پزشک مراجعه شود:
- در بلع مشکل داشته باشد
- بعد از خوردن شیر استفراغ کند
- به غذاهایی آلرژی نشان دهد
- رفلاکس یا اسهال مداوم داشته باشد
این مسائل مانع از جذب کالری مورد نیاز کودک می‌شوند. در صورت رد شدن این مشکلات، پزشک استراتژی‌های مناسب دیگری را به عنوان رژیم افزایش وزن کودک پیدا می‌کند.
به یاد داشته باشید اگر پزشک اطفال، افزایش وزن فعلی کودک را مناسب بداند، نیازی به نگرانی نیست. تلاش برای افزایش وزن کودک در مواقعی که به آن نیازی نیست، خطر مشکلات تغذیه، رفتارهای ناسالم غذا خوردن و افزایش وزن ناسالم را در آینده افزایش خواهد داد.
بیشتر بخوانید: حجم غذای کودکان یک ساله؛ باید و نباید‌های رژیم غذایی کودکان یک ساله
روش‌های افزایش وزن کودک زیر شش ماه
به دلیل اینکه تنها منبع غذایی مفید و کامل برای کودکان زیر 6 ماه، شیر مادر یا شیر خشک است، پس روش‌های زیر برای افزایش وزن کودک زیر 6 ماه انجام می‌شود:
- بررسی زمان درست شیردهی و دفعات آن
- تغذیه کافی در هر بار شیر خوردن (در صورتی که کودک در هر بار شیر خوردن مقدار کافی میل نکند، می‌توانید تعداد شیردهی را افزایش دهید)
- تنظیم رژیم غذایی مادر برای مقوی کردن شیر
- تغییر نوع شیر خشک در صورت ایجاد مشکلاتی مانند اسهال، استفراغ و دل درد کودک
بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان رفلاکسی| غذا خوردن مناسب کلید کنترل رفلاکس معده است
روش‌های افزایش وزن کودکان بین 6 تا 2 سال
بعد از شش ماهگی والدین می‌توانند از غذاهای کمکی مناسب برای تغذیه کودک خود استفاده کنند. بهتر است این نوع غذاها کم‌کم به کودک داده شوند تا علاوه بر عادت کردن معده، کودک نیز با طعم‌های جدید آشنا شود.
از بهترین نمونه غذای کمکی برای کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حریره بادام
- فرنی
- انواع آبمیوه‌های تازه
- پوره میوه‌ها
- تخم مرغ
بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان در مدرسه و چگونگی ایجاد تنوع غذایی برای فرزندتان
افزایش وزن کودکان دو ساله به بالا
والدین با بزرگ شدن کودک به راحتی می‌توانند علاقه و تمایلات غذایی آن‌ها را متوجه شوند. با توجه به این موضوع والدین می‌توانند از غذاهایی که کودک به آن‌ها علاقه دارد (در صورت مفید بودن) بیشتر در رژیم غذایی استفاده کنند. همچنین پیشنهاد می‌شود که میزان مواد غذایی زیر به دلیل مفید بودن برای افزایش وزن کودک در برنامه غذایی او گنجانده شود:
- مواد غذایی پروتئینی
- آبمیوه‌های تازه
- میوه خشک و آجیل‌ها
- غذاهای کربوهیدراتی مانند برنج و ماکارونی
بیشتر بخوانید: تغذیه کودکان بد غذا و رفع مشکلات اصلی کم غذایی بچه ها
راهکارهای درمان سریع لاغری کودکان
در این قسمت چند پیشنهاد برای افزایش وزن کودک ارائه شده است:
- چربی‌های سالم را به رژیم غذایی اضافه کنید
روغن زیتون و آووکادو سرشار از کالری و فواید سلامتی هستند. اسید اولئیک موجود در هر دو التهاب را کاهش می‌دهد و همچنین با مصرف آن‌ها بدن مقداری چربی مفید امگا 3 نیز دریافت می‌کند که برای مغز مفید است.
- گوشت‌هایی با کالری بالا مصرف کنید
پای مرغ و بوقلمون چرخ شده گزینه‌های پرکالری هستند.
- محصولات لبنی پرچرب را بیشتر مصرف کنید
در وعده‌های غذایی کودک از پنیرهای رنده شده استفاده کنید. همچنین ماست پرچرب را انتخاب و از ماست‌های دارای شکر پرهیز کنید.
- میوه‌های پرکالری را انتخاب کنید
به جای سیب و پرتقال به کودک خود موز، گلابی و آووکادو بدهید. این میوه‌ها کالری بیشتری دارند.
- غذای کودکتان را تزئین کنید
تزیین غذاها با روش‌های مختلف، راهی برای جذب میل و افزایش اشتهای آن‌ها است.
بیشتر بخوانید: غذای مناسب برای رشد کودک
مکمل وزن گیری کودک و نکاتی که باید رعایت شوند
در مواردی که وزن کودک افزایش پیدا نمی‌کند، علاوه بر تنظیم زمان و رژیم غذایی، پزشکان روش‌های دیگری را پیشنهاد می‌دهند. این راهکارهای افزایش وزن کودک عبارتند از:
ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی
اکثر نوزادان با ذخایر آهن کافی در بدن خود به دنیا می‌آیند و این ذخایر تا 4 ماهگی کفاف نیاز بدن آن‌ها را می‌دهد؛ زیرا شیر مادر حاوی آهن بسیار کمی است. به همین دلیل اغلب پزشکان مکمل آهن را برای کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند تجویز خواهند کرد.
این در حالی است که آهن کافی در شیر خشک وجود دارد و کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند به این مکمل نیاز ندارند.
بیشتر بخوانید : آنچه باید در مورد غذای کودک شش ماهه بدانید
شربت افزایش وزن کودک
شرکت‌های دارویی اقدام به تولید شربت‌های اشتهاآور کودکان کرده‌اند که از عصاره مواد طبیعی تهیه شده‌اند. این شربت‌ها فاقد مواد شیمیایی هستند که از آن‌ها می‌توان شربت اشتهاآور باریج با ترکیب انار، نعناع و عسل را نام برد.
این شربت‌ها باعث افزایش اشتهای کودک می‌شوند، اما مهم‌ترین علت افزایش وزن کودک، تغذیه درست است. پس بعد از رفع بی‌اشتهایی، ادامه روند تغذیه درست با مواد غذایی مفید و پرکالری باید ادامه داشته باشد.
دیگر شربت‌های افزایش وزن کودک عبارتند از:
- شربت اشتهاآور پدیابست
- راسیپ رها فارم
- مولتی سانستول پلاس زینک
بیشتر بخوانید: غذای کودک یک ساله |لیست غذای بچه یک ساله
تغذیه با غذای کمکی و مقوی
به طور معمول پزشکان قبل از تجویز مکمل‌های افزایش وزن از والدین می‌خواهند که در رژیم غذایی کودک خود مواد غذایی مقوی را بگنجانند، مانند:
- عدس
- انواع گوشت و ماهیچه گوسفندی
- آب قلم (مقداری کمی از آب قلم در سوپ یا خوراک کودک)
- برنج و ماکارونی
بیشتر بخوانید: آموزش ساعت به کودکان با ۹ بازی سرگرم‌کننده و راحت
برنامه غذایی برای افزایش وزن کودک
در ماه‌های اول زندگی، کودک با نیازهای خود هماهنگ است، به این صورت که در زمان گرسنگی و خواب، بی‌قراری می‌کند. همین‌طور که کودک بزرگ‌تر می‌شود والدین می‌توانند به آرامی برای تنظیم برنامه غذایی و خواب کودک اقداماتی را انجام دهند.
معمولا از شش ماهگی والدین می‌توانند کودک را به داشتن یک برنامه تشویق کنند. برنامه غذایی برای افزایش وزن کودک به صورت زیر بسیار موثر است:
بیشتر بخوانید: مکیدن انگشت؛ رایج و کم‌خطر برای کودکان زیر ۴ سال
میان وعده‌های زیاد و نزدیک به هم
کودک مانند جثه ظریف خود معده کوچکی دارد که خیلی زود پر و خالی می‌شود؛ پس وعده‌های غذایی و میان وعده‌های او باید زیاد باشند. در این حالت اگر:
- کودک زیر شش ماه باشد: تعداد شیردهی باید زیاد شود
- کودک بالای شش ماه باشد: تعداد میان وعده‌ها باید افزایش یابند
در ادامه با چند نمونه از میان وعده‌های خوشمزه و مقوی برای کودکان آشنا خواهیم شد.
معجون افزایش وزن کودک
تعداد زیادی معجون خوشمزه و مقوی برای کودکان وجود دارد که مادران می‌توانند از آن‌ها برای افزایش وزن کودک خود استفاده کنند. این معجون‌ها از مواد طبیعی تهیه می‌شوند و راه‌حلی عالی برای عدم استفاده از داروهای شیمیایی و حتی گیاهی برای افزایش وزن کودک هستند.
در ادامه طرز تهیه و مواد لازم برای درست کردن 3 نمونه معجون افزایش وزن کودک را معرفی خواهیم کرد:
معجون بادام و عسل
برای تهیه این معجون به مواد زیر نیاز است:
- یک پیمانه بادام خیس خورده
- آب
- مقداری عسل
روش تهیه:
بادام‌ها را حدود 5 الی 6 ساعت در آب خیس کنید. سپس آب بادام‌ها را خالی کرده و در مخلوط کن بریزید. سپس حدود چهار پیمانه آب به مخلوط کن اضافه کرده و سه دقیقه مخلوط کنید.
در مرحله آخر مواد را از صافی رد کنید تا شیر بادام حاصل شود. برای شیرین کردن این شیر بادام از کمی عسل استفاده کنید.
شیک موز و خرما
مواد لازم این شیک عبارتند از:
- یک عدد موز
- پودر مغز بادام، پسته یا گردو
- دو عدد خرما
- مقداری بستنی وانیلی یا شکلاتی (طعم مورد علاقه کودک)
- نصف یک پیمانه شیر
روش تهیه:
تمامی مواد را در مخلوط کن ریخته و ترکیب کنید. این معجون خوشمزه حدود 1300 کیلوکالری دارد و میان وعده‌ای خوشمزه برای کودکان است.
اوتمیل
این معجون، صبحانه یا میان وعده‌ای بسیار مقوی و خوشمزه برای کودکان است که به آن بمب انرژی می‌گویند.
مواد لازم:
- سیب یک عدد
- جوی پخته شده و له شده نصف پیمانه
- دارچین ¼ قاشق چای‌خوری
- کره بادام زمینی یک قاشق غذاخوری
- شیر نارگیل حدود نصف پیمانه
- آب سرد نصف یک پیمانه
روش تهیه:
جو پخته شده، شیر نارگیل و آب را مخلوط کرده و روی شعله گاز قرار دهید. کمی صبر کنید تا مواد با هم ترکیب شده و بجوشند. سپس سیب رنده شده، کره بادام زمینی و دیگر مواد را مخلوط کرده و خوب با هم ترکیب کنید. در صورت تمایل، اوتمیل را در یخچال قرار دهید تا خنک شود یا به صورت ولرم به کودک بدهید. این معجون علاوه بر استفاده برای افزایش وزن کودکان، مورد توجه ورزشکاران نیز هست.
بیشتر بخوانید: درمان کوچکی اندام تناسلی در کودکان و ضرورت جراحی فالوپلاستی
سرگرمی در زمان صرف غذا
به طور معمول کودکان وقتی زیاد فعالیت دارند یا هیجان‌زده هستند، اشتهای بیشتری دارند. سعی کنید برای افزایش وزن کودک و ترغیب او به غذا خوردن، در بین بازی و سرگرمی به او غذا دهید. همچنین صرف غذا در فضای بیرون از خانه مانند پارک برای کودکان دل‌پذیرتر است.
برای تشویق کودک به امتحان طعم‌های جدید از راهکارهای خاص و مهیج برای او استفاده کنید. همچنین غذاهای جدید را یکی‌یکی به کودک معرفی کرده و این کار را بدون فشار به کودک برای خوردن انجام دهید.
غذاهای جدید را با مقدار کم امتحان کنید و در صورت عدم مصرف کودک ناامید نشوید و چندین مرتبه دیگر امتحان کنید.
بیشتر بخوانید: درمان شب ادراری کودکان به روش‌های پزشکی، روان‌درمانی و طب سنتی
بهترین مواد غذایی برای افزایش وزن کودک
در ادامه با بهترین مواد غذایی و برنامه‌های غذایی برای افزایش وزن کودکان بالای 6 ماه آشنا خواهیم شد. این مواد غذایی برای کودکان زیر 6 ماه مجاز نیستند.
بهترین مواد غذایی برای صبحانه کودک
صبحانه اولین وعده غذایی کودکان و به طور کلی انسان‌ها است، به همین دلیل باید به اندازه کافی مقوی و اشتها برانگیز باشد. برای افزایش اشتهای کودک در هنگام مصرف صبحانه از خوراکی‌ها مورد علاقه در کنار مواد پرکالری و مقوی استفاده کنید. بهترین مواد غذایی برای صبحانه کودک عبارتند از:
- پنیر به همراه گردو
- پنیر خامه‌ای
- کره بادام زمینی
- کره و انواع مربا
- خامه و عسل
- آبمیوه‌های تازه
- شیره خرما یا انجیر
بیشتر بخوانید: ۵ مراقبت‌های بعد ختنه؛ ساده ولی بسیار مهم برای تسریع روند درمان
انواع میان وعده‌های مقوی و چاق‌کننده
میان وعده‌ها معمولا مورد علاقه‌ترین مواد خوراکی هستند. والدین می‌توانند از این فرصت برای افزایش وزن کودک خود استفاده کنند. از بهترین مواد غذایی و خوراکی برای میان وعده کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انواع میوه‌های فصلی، به ویژه موز، گلابی و آووکادو
- مغزها و آجیل‌ها
- لبنیات مانند شیر در کنار کیک یا بیسکویت (ترجیحا خانگی)
- نون و پنیر به همراه خیار، گوجه یا گردو
- ساندویچ‌های سرد خانگی مانند مرغ
- سیب زمینی آبپز
- انواع کیک، کلوچه، بیسکویت
- میوه خشک
بهترین غذاها برای نهار و شام کودک
وعده‌های غذایی اصلی، موثرترین عامل در سلامتی و افزایش وزن کودکان و بزرگسالان هستند. به همین دلیل هیچکدام از آن‌ها نباید حذف شوند. به طور کلی کودکان از سن 6 ماهگی می‌توانند انواع مواد غذایی را مصرف کنند، اما ترجیحا تا سن یک سالگی غذاهای دریایی به آن‌ها داده نمی‌شود.
مواد غذایی مقوی و مناسب برای نهار و شام کودک عبارتند از:
- انواع غلات کامل و نان تست
- انواع غذاهای پخته شده با برنج
- انواع گوشت
- انواع سبزیجات
- انواع غذای بخارپز، گریل شده و سرخ شده (با روغن کم)
این غذاها باید کم روغن و با ادویه کم پخته شوند. پیشنهاد می‌شود که به کودکان بین 6 ماه تا 2 سال غذاهای فراوری شده، آماده و فست فود کمتر داده شود. افزایش وزن کودک با مواد غذایی ناسالم به جز مشکلات سلامتی در بزرگسالی و حتی کودکی هیچ ثمره دیگری ندارد.