چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟

چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد ؟ این سوالی است که بیمارانی که تازه متوجه سنگ صفرای خود شده‌اند از پزشک می‌پرسند. باید گفت که اندازه این نوع سنگ‌ها از دانه‌های شن تا یک توپ گلف متغیر است.

به طور کلی زمانی سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد که خیلی بزرگ باشد، باعث انسداد مجرای صفراوی، درد زیاد و رنج بیمار شود. به همین دلیل برای جلوگیری از عوارض انسداد مجرای صفراوی، التهاب در صفرا و کبد، جراحی انجام می‌شود.

در این مطلب از مجله علمی و پزشکی سیوطب به بررسی این موضوع می پردازیم که چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد. با ما همراه باشید.

 

سنگ کیسه صفرا چیست؟

کیسه صفرا عضوی گلابی شکل است که صفرا را ذخیره می‌کند؛ مایعی که به هضم غذا در گوارش کمک خواهد کرد. اگر صفرا آن طور که باید کار نکند، قطعات سختی در آن شروع به تشکیل می‌کنند که احتمال دارد این قطعات به کوچکی یک دانه برنج یا به بزرگی یک توپ گلف باشند.

سنگ کیسه صفرا زمانی ایجاد می‌شود که یک ناهنجاری در اجزای تشکیل‌دهنده صفرا وجود داشته باشد. کلسترول بیش از حد، سنگ کلسترولی را تشکیل می‌دهد. اگر نمک صفراوی بیش از حد وجود داشته باشد، سنگ صفراوی تشکیل خواهد شد. با این حال در بیشتر موارد هیچ دلیل واضحی برای تشکیل سنگ وجود ندارد؛ اگرچه در مواردی عوامل وراثتی بودن این بیماری به چشم می‌خورد.

بیشتر بخوانید: درمان سنگ کیسه صفرا بدون عمل 

سنگ صفرا از کجا دفع میشود؟

سنگ کیسه صفرا به خودی خود از بین نمی‌رود؛ بلکه بیمار با کمک روش‌های خاصی یا جراحی باید از شر این سنگ‌ها خلاص شود. اگر این سنگ‌ها باعث شروع درد یا علائم دیگر شوند، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد سنگ کیسه صفرا را بردارد. این نوع جراحی کوله سیستکتومی (cholecystectomy) نامیده می‌شود که یکی از رایج‌ترین جراحی‌هایی است که پزشکان انجام می‌دهند. حدود 80 درصد از افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند به جراحی نیاز خواهند داشت.

همچنین برخی پزشکان با دادن رژیم‌های غذایی خاصی به دفع طبیعی سنگ کیسه صفرا از روده‌ها و مدفوع کمک می‌کنند.

بیشتر بخوانید: سنگ کیسه صفرا؛ ۱۵ عامل خطرساز را بشناسید 

علائم سنگ کبد چیست؟

در مواردی امکان دارد که این سنگ‌ها علائمی در بیمار ایجاد نکنند، اما اگر سنگ صفراوی در یکی از کانال‌ها انتقالی قرار بگیرد، باعث انسداد آن و بروز درد می‌شود. علائم دیگر عبارتند از:

• درد ناگهانی و در حال تشدید در قسمت فوقانی شکم
• درد ناگهانی و در حال تشدید در مرکز شکم، درست زیر سینه
• درد پشت بین تیغه‌ها شانه‌ها
• درد در شانه راست
• تهوع یا استفراغ

این علائم برای بیمار به شدت آزاردهنده و دردآور هستند.

بیشتر بخوانید: ۳ جراحی فتق بیضه؛ لاپاراسکوپی یا جراحی باز، کدام بهترین است؟ 

اندازه سنگ صفرا؛ از سنگ صفرا ۲۰ میلیمتری تا 40میلیمتری

اندازه کیسه صفرا یک انسان بالغ حدود 6 تا 7 سانتی‌متر است. در این کیسه سنگ‌های صفراوی از جنس‌های کلسترولی یا رنگدانه‌ای تشکیل می‌شوند که اندازه‌های مختلفی دارند. گاهی به اندازه دانه شن کوچک و در مواردی به اندازه یک توپ گلف بزرگ هستند.

همچنین امکان دارد که فردی یک سنگ صفرا داشته باشد در صورتی که در بیماری دیگر چندین سنگ صفرا تشکیل شده‌است. اندازه این سنگ‌ها متغیر است. برخی بیماران اندازه سنگ صفرا ۱۲ میلیمتری را گزارش کرده‌اند؛ در حالی که برخی دیگر سنگ صفرا ۱۷ میلیمتری را.

باید گفت که وجود سنگ صفرا 20 میلیمتری تا 40 میلیمتری احتمال ابتلا به سرطان کیسه صفرا را افزایش می‌دهد.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی پروستات و بایدها و نبایدهای خوراکی 

عوارض عدم درمان سنگ کیسه صفرا چیست؟

اگر سنگ کیسه صفرا درمان نشود، به مشکلات جدی‌تری منجر خواهد شد، مانند:

• کوله سیستیت یا کیسه صفرا ملتهب
• پانکراتیت یا پانکراس ملتهب
• کلانژیت یا مجاری صفراوی ملتهب

این موارد برای سلامتی بیمار خطرناک هستند.

بیشتر بخوانید: ۱۵ درمان خانگی واریکوسل؛ از کمپرس یخ تا عسل و سیاه دانه 

انواع جراحی کیسه صفرا و چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد؟

پزشکان می‌توانند کیسه صفرا را به یکی از دو روش زیر بردارند:

• جراحی باز برای برداشتن صفرا

در طول این روش جراح یک برش 12.5 تا 18 سانتی‌متری روی شکم ایجاد می‌کند تا کیسه صفرا را بیرون بیاورد. این جراحی حتی برای افرادی که اختلال خونریزی، اضافه وزن یا در سه ماهه آخر بارداری هستند انجام می‌شود.

• کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی

پزشکان به این عمل جراحی سوراخ کلید نیز می‌گویند؛ زیرا در این روش، جراح سوراخ بزرگی در شکم بیمار ایجاد نمی‌کند. در عوض چهار برش کوچک می‌زند تا بتواند یک لوله بسیار نازک و انعطاف‌پذیر که حاوی یک لامپ و یک دوربین فیلم‌برداری کوچک است را به شکم بیمار وارد کند. این ابزار به جراح کمک می‌کند تا کیسه صفرا را بهتر ببیند. در مرحله بعد، جراح ابزار خاصی را برای برداشتن اندام بیمار وارد شکم می‌کند.

بیشتر بخوانید: ۱۳ درمان خانگی زود انزالی با روش‌های موضعی، گیاهی و تکنیک‌های خاص 

آیا سنگ صفرا با دارو رفع میشود؟

در مواردی که پزشک تشخیص دهد که چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد یا خیر، داروی فنوتیول را برای بیماری تجویز می‌کند. این دارو باعث حل شدن سنگ‌های کلسترولی می‌شود و عارضه جانبی آن اسهال خفیف است. در مواردی بیمار باید سال‌ها از این دارو استفاده کند تا سنگ به طور کامل حل شود؛ زیرا امکان بازگشت سنگ با قطع دارو وجود دارد.

بیشتر بخوانید: ۱۵ درمان خانگی بواسیر + هموروئید داخلی و خارجی از آب گرم تا وازلین 

تسکین فوری درد سنگ صفرا با روش‌های ساده خانگی

برای تسکین فوری درد سنگ صفرا از راهکارهای زیر استفاده کنید:

• استفاده از کمپرس آب گرم در محل درد
• استفاده از پارچه‌ای آغشته به روغن کرچک در محل درد و بستن دور کمر با پلاستیک و قرار دادن کیسه آب گرم روی آن برای 30 دقیقه
• تسکین مشکلات گوارشی با هیدروکلراید برای بهبود هضم و از بین بردن علائم مرتبط به آن

و همچنین استفاده از روش‌ها و توصیه‌های مربوط به تغذیه و رژیم غذایی که در ادامه معرفی خواهند شد.

بیشتر بخوانید: پیشگیری از پروستات؛ از رژیم غذایی کم‌چرب تا کاهش وزن 

درمان خانگی سنگ صفرا با راهکارهای ساده

بعد از مشخص کردن اندازه سنگ و اینکه چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد یا جراحی نیاز نیست، پزشک روش درمان را تعیین خواهد کرد. اگر سنگ کوچک باشد و مشکلات و درد زیادی برای بیماری ایجاد نکند، دارو برای بیمار تجویز خواهد شد. همچنین پزشکان رعایت یکسری اقدامات در خانه را به عنوان درمان خانگی سنگ صفرا ارائه می‌دهند. این اقدامات عبارتند از:

• مصرف بیشتر غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه، سبزیجات، لوبیا و نخود فرنگی
• رعایت مصرف گوشت قرمز، کله پاچه و جگر
• رعایت در مصرف غذاهای چرب مانند تخم‌مرغ، کتلت، کباب کوبیده و املت
• کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند قند و شیرین‌کننده‌ها، آرد، غلات تصفیه شده و نشاسته
• مصرف روزانه یک لیوان آب سیب مخلوط شده با سه قاشق غذاخوری روغن زیتون
• پرهیز از مصرف چربی‌های ناسالم
• افزایش مصرف غلات سبوس‌دار
• محدود کردن مصرف کنسرو ماهی، سوسیس، سس‌ها خامه‌دار و مایونز
• دریافت پروتئین از شیرکم‌چرب، پروتئین‌های گیاهیی، سفیده تخم‌مرغ و گوشت کم‌چرب
• مصرف ویتامین‌های گروه B، به ویژه B6 و B12

و همچنین مصرف بادام زمینی، چربی‌های اشباع مانند امگا 3 و غذاهای سرشار از کلسیم برای دفع سنگ کیسه صفرا عالی است.

بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی باد شکم زیاد که حتما باید بدانید! 

بهترین دمنوش برای سنگ صفرا

استفاده از درمان سنتی و دمنوش‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سنگ کیسه صفرا را‌ه‌حل خوبی است. در ادامه با چندین دمنوش برای دفع سنگ کیسه صفرا آشنا خواهیم شد:

• نوشیدنی سیب: یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب سیب مخلوط کنید و هر روز صبح میل کنید.
• نمک اپسوم: این نمک به حل شدن سنگ صفرا و خروج آن از طریق مایع صفراوی کمک می‌کند. یک قاشق غذاخوری نمک اپسوم را در یک لیوان آب با دمای اتاق حل کنید و به مدت یک هفته، عصر بنوشید.
• آب لیموترش: برای یک هفته هر روز با معده خالی آب چهار لیموترش تازه را گرفته و بنوشید.

همچنین برای دفع و حل شدن سنگ کیسه صفرا استفاده از آب گلابی، دمنوش نعناع، چای سبز، کنگرفرنگی و زردچوبه عالی است.

بیشتر بخوانید: درمان آبریزش بینی بزرگسالان با ۸ ترفند عالی و موثر

علائم دفع سنگ صفرا چیست؟

در مواقعی که سنگ‌ها از طریق مجرای صفراوی کوچک به روده کوچک دفع می‌شوند، التهاب و درد شدیدی ایجاد می‌شود. این دردها از چند دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشند.

بیشتر بخوانید: برای درمان اسهال چی بخوریم؟ ۳ دسته از غذاهای مفید برای اسهال

یادداشت پایانی درباره سوال جراحی سنگ صفرا

داشتن سنگ کیسه صفرا یکی از بیماری‌های آزاردهنده و دردآور است که به درمان و در بیشتر موارد جراحی دارد. در این مقاله به بررسی اینکه چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد پرداخته‌ایم. اگر شما هم با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنید و تجربه‌ای دارید با ما به اشتراک بگذارید.

 

سوالات متداول در مورد چه اندازه سنگ صفرا نیاز به جراحی دارد