مفصل زانو در بسیاری از فعالیتهای روزانه و ورزشی ما نقش اساسی دارد. این مفصل پر از ساختارهای مختلفی است که ممکن است به علت عوامل مختلفی مانند تغییرات سنی، صدمات و بیماریهای مختلف تحت تأثیر قرار بگیرد. در ادامه طلب به شرح کوتاهی از شایع‌ترین بیماریهای زانو می‌پردازیم.
روماتیسم زانو
روماتیسم زانو یک بیماری پیچیده و التهابی در ناحیه زانو است که ممکن است به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد شود. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به طور اشتباه به بافتهای سالم زانوها حمله میکند و باعث التهاب و آسیب به غضروف، استخوان، و سایر ساختارهای زانو می‌شود. علائم اصلی این بیماری شامل زانو درد شدید، تورم و سفتی حرکت در منطقه زانو هستند. این درد معمولاً به صورت مزمن و مزاجی ظاهر می‌شود و ممکن است شدت آن با تغییرات جوی یا فعالیتهای روزمره تشدید شود.
روماتیسم زانو عملکرد زانو را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در صورتی که برای درمان آن اقدام نکنید منجر به تخریب غضروف و استخوان‌های زانو می‌شود. برای تشخیص و مراقبت از این بیماری، معمولاً به ترکیبی از تست‌های تشخیصی، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات حاشیهای زانو، و در موارد شدیدتر، داروهای تنظیمی سیستم ایمنی نیاز است. همچنین، تغییرات در شیوه‌زندگی و فعالیتهای روزمره نیز به کاهش علائم و پیشرفت بهتر بیماران کمک میکند.
آرتروز زانو
آرتروز زانو به عنوان یکی از شایع‌ترین و مهمترین مشکلات زانو محصوب می‌شود که بسیاری از مردم جهان به این بیماری دچار هستند. این بیماری غضروف‌های زانویی را به‌تدریج نابود میکند. غضروف‌ها نقش مهمی در کاهش فشار و تسهیل حرکت در مفصل زانو ایفا می‌کنند. هنگامی که غضروف‌ها تخریب میشوند، استخوان‌ها با یکدیگر برخورد می‌کنند که باعث درد، ساییدگی، سفتی حرکت و تورم در زانو می‌شود.
عواملی مانند افزایش سن، فعالیتهای ورزشی شدید، آسیب‌های فیزیکی، ژنتیک و اضافه وزن مهمترین عواملی هستند که باعث بروز آرتروز زانو میشوند. علائم آرتروز زانو در آغاز به صورت خفیف نمایان می‌شود اما با گذر زمان شدت آن افزایش می‌یابد. افراد ممکن است با درد مزمن در زانو، سفتی در حرکت، تورم و حتی احساس عدم ثبات در زانوها مواجه شوند. برای مراقبت از بیماری آرتروز زانو استفاده از داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی جهت تقویت عضلات حاشیهای زانو، تغییر در رژیم غذایی، و در موارد شدیدتر عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام می‌شود. تشخیص روش درمان زانو درد که توسط آرتروز مفصلی ایجاد شده باشد توسط پزشک متخصص انجام می‌شود.
التهاب زانو
التهاب زانو معمولاً به علت وارد شدن آسیب مکرر به زانو و یا عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی در ناحیه زانو ایجاد می‌شود. این مشکل با درد شدید، تورم، و قرمزی در منطقه زانو همراه است. روش‌های درمان التهاب زانو شامل استراحت دادن زانو، مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب و مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک یا آنتی‌ویروسی و در صورت عفونت باکتریایی یا ویروسی است. همچنین، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات حاشیهای زانو و انجام تمرینات اصلاحی به بهبود سریع‌تر علائم التهاب زانو و بازگشت به عملکرد طبیعی زانو کمک میکند.
کیست بیکر
کیست بیکر یک توده مخاطی یا مایع درونی است که معمولاً در ناحیه پشت زانو ایجاد می‌شود. این کیست به علت انبساط بیش از حد کیسه مخاطی (بورسا) در ناحیه پشت زانو ایجاد می‌شود و ممکن است به علت فشار یا تراکم عصبها و بافتهای اطراف، درد و تورم در این ناحیه ایجاد کند. عواملی مانند التهاب زانو، آرتروز، آسیب به مناطق حاشیهای زانو و یا افزایش تولید مایع مخاطی میتوانند به ایجاد کیست بیکر منجر شوند.
درمان کیست بیکر ممکن است شامل کنترل درد با داروها، استفاده از یخ برای تسکین تورم و در صورت لزوم جراحی و تخلیه کیست باشد. اهمیت تشخیص صحیح و مداوا موثر کیست بیکر از مهمترین نکات برای کاهش درد و تحت درمان قرار دادن این مشکل است که نیاز به معاینات دقیق پزشکی دارد.
منیسک زانو
منیسک زانو به‌خاطرپارگی در منیسکوس‌های موجود در داخل مفصل زانو ایجاد می‌شود. منیسکوس‌ها به عنوان کارتیلاژهای نرم و صاف در داخل مفصل زانو واقع شده و نقش مهمی در تقویت و پشتیبانی از مفصل دارند. هنگامی که یکی یا هر دوی منیسکوس‌های زانو پاره میشوند و آسیب می‌بینند باعث ایجاد درد و محدودیت حرکت در زانو میشوند.
این مشکل معمولاً به علت آسیب‌های ورزشی مانند پیچ خوردگی زانو یا خم شدن زیاد زانو در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال و یا بدنسازی رخ می‌دهد. علاوه بر آن، با افزایش سن و سایر عوامل مانند تغییرات طبیعی در غضروف‌ها، افزایش احتمال پارگی منیسک‌ها افزایش می‌یابد. درمان منیسک زانو شامل استراحت، فیزیوتراپی برای تقویت عضلات حاشیهای زانو، داروهای ضد التهاب برای کاهش التهاب و درد، و در موارد شدیدتر، عمل جراحی تعویض یا ترمیم منیسک‌ها است.
کندرومالاسی زانو
کندرومالاسی زانو به وضعیتی اشاره دارد که در آن غضروف موجود در مفصل زانو تخریب و نرم می‌شود. این مشکل معمولاً به علت فشار یا فرسایش طولانی مدت بر غضروف‌های زانو ایجاد می‌شود. نرمی مفصل زانو یکی از مهمترین بروز ایجاد و علت زانو درد است. افراد مبتلا به کندرومالاسی ممکن است از درد در زانوها به ویژه هنگامی که فشاری به زانو وارد می‌شود (مثل بالا رفتن از پله یا پیاده‌روی) رنج ببرند.
برای درمان کندرومالاسی معمولاً از روش‌هایی مانند فیزیوتراپی برای تقویت عضلات حاشیهای زانو، مصرف داروهای ضد التهاب جهت کاهش درد در موارد خطرناک از جراحی برای ترمیم غضروف زانو استفاده می‌شود.