صدا دادن گردن وحس ناخوشایند ساییدگی استخوان‌ها
صدا دادن گردن در حین حرکات مفاصل گردن شنیده می‌شود و معمولا بدون درد است. اصولا این صدا و اتفاق نشان دهنده عارضه‌ای حاد نیست. در صورتی که صدا دادن گردن با درد یا به دنبال تروما رخ دهد، امکان وجود یک بیماری زمینه‌ای جدی خواهد بود. این مقاله به شما توضیح می‌دهد که کرپیتوس چیست، چه چیزی باعث کرپیتوس گردن می‌شود، چه زمانی باید به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید و چگونه آن را تشخیص داده و درمان می‌کنید.
بیشتر بخوانید: 13درمان خانگی گردن درد،از کمپرس گرم تا مسکن‌های بدون نسخه
صدا دادن گردن یا کریپتوس چیست؟
کرپیتوس گردن، صدای ترک خوردن، ترکیدن و ساییدن در گردن است که منشا آن می‌تواند سفتی، وضعیت بدنی نامناسب یا آرتریت باشد. صدا دادن گردن هنگام حرکت احساس و شنیده خواهد شد. صداها و احساس ساییدن اغلب مرتبط به مفاصل سفت بوده و با آسیب غضروف گره خورده است. نقش غضروف در مفاصل کمک به استخوان‌ها است تا به راحتی روی یکدیگر حرکت کنند. اما غضروف‌ها آسیب دیده یا فرسوده می‌شوند و این فرسودگی موجب آسیاب استخوان‌ها روی یکدیگر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد با روش‌های طب سنتی تا جراحی‌‌های مدرن و لیزر
آناتومی گردن و نقش آن در صدا دادن گردن
مفاصل فاست در گردن، محل اتصال پشت مهره‌های مجاور به هم هستند. در انتهای هر استخوان یک سطح صاف به نام غضروف وجود دارد. داخل مفصل فاست مایع سینوویال مفاصل را روان می‌کند. در قسمت جلوی مهره‌های مجاور اتصال دیگری به نام فضای دیسک بین مهره‌ای وجود دارد. تصور می‌شود کرپیتوس گردن زمانی رخ می‌دهد که ساختارهای ستون فقرات به هم ساییده شده و صدا ایجاد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: مراقبت بعد از جراحی دیسک گردن همتراز با جراحی دیسک گردن
عوامل تاثیرگذار در صدا دادن گردن
در حالی که صداهای ترک خوردن و ساییدن در حین حرکات گردن در جمعیت عمومی نسبتا رایج است، دلایل دقیق این صداها همیشه به خوبی شناخته نمی‌شود. برخی از شایع‌ترین علل صدا دادن گردن که در مجله سلامت سیوطب به آن پرداخته شده است عبارتند از:
تغییرات فشار در مفاصل فاست گردنی
مفاصل سینوویال، مانند مفاصل فاست در گردن، دارای یک کپسول مفصلی پر از مایع سینوویال هستند که غضروف صاف استخوان‌های مجاور را روان و از آن‌ها محافظت می‌کند. با حرکت مفصل سینوویال استخوان‌های مجاور به یکدیگر ساییده می‌شوند، فشار داخل مفصل تغییر و باعث ایجاد حباب‌های کوچک گاز خواهد شد. این تغییرات فشار احتمالا در برخی صداهای ترک خوردن گردن نقش دارد.
بیشتر بخوانید: تغذیه دیسک گردن؛ از گلوکزامین و پروتئین تا ویتامین C و B
حرکات رباط یا تاندون‌ها در اطراف استخوان یا نزدیک مهره‌های استخوانی گردن
در ستون فقرات گردنی هفت مهره مجزا (که C1 تا C7 نامیده می‌شوند) وجود دارد. هر یک از این مهره‌ها حاوی برجستگی‌های استخوانی متعددی هستند که به عنوان نقاط لنگر برای تاندون‌ها و رباط‌های متعدد عمل می‌کنند. رباط‌ها و تاندون‌ها بافت‌های نرم چسبیده به استخوان‌ها بوده که خاصیت ارتجاعی قوی، مشابه به یک نوار لاستیکی را دارند. نقش تاندون‌ها اتصال ماهیچه‌های گردن به استخوان است، در حالی که رباط‌ها استخوان را به استخوان متصل کرده و برای حفظ ثبات گردن عمل می‌کنند.
بیشتر بخوانید: 10 درمان تنگی کانال نخاعی گردن؛ فیزیوتراپی تا جراحی فیوژن قدامی
در حین حرکت گردن تاندون‌ها و رباط‌ها روی برجستگی‌های استخوانی ساییده شده و در نتیجه صدای کوبیدن ایجاد می‌شود. این روند صدا دادن گردن طبیعی و نباید باعث ایجاد درد شود. صدای کوبیدن معمولا زمانی رخ می‌دهد که سر و گردن در یک جهت حرکت خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز گردن به صورت قطعی با روش‌های سنتی و مدرن
صدا دادن گردن ناشی از رباط‌ها و تاندون‌ها امکان دارد به دلیل سفتی ماهیچه‌ها و بافت‌های عضلانی گردن رخ دهد. همچنین با افزایش سن خاصیت ارتجاعی بافت‌های نرم رباطی به طرز قابل توجهی کاهش پیدا کرده و منتهی به صدا دادن گردن می‌شوند.
بیشتر بخوانید: جراحی دیسک گردن؛ تعویض دیسک راهکاری نوین برای آزادانه حرکت دادن سر
یک نظریه در مورد اینکه چرا صدا دادن گردن با افزایش سن فرد بیشتر می‌شود، این بوده که مفاصل و بافت‌های اطراف از جمله تاندون‌ها و رباط‌ها، با گذشت زمان ضعیف خواهند شد. عوامل دیگری که می‌توانند بر عملکرد تاندون‌ها و رباط‌ها تاثیر بگذارند و در برخی موارد در ایجاد کرپیتوس نیز نقش داشته باشند، عبارتند از:
- تورم یا سفتی
- آسیب‌دیدگی یا کشش بیش از حد
- دژنراسیون ستون فقرات
- حرکت غیرمعمول یا ناگهانی
- تغییرات بعد از جراحی
بیشتر بخوانید: درمان کج گردنی؛ از کشش عضلات،جراحی تا فیزیوتراپی و کایروپراکتیک
ساییده شدن استخوان‌های مجاور به هم یا سنگ زنی استخوان روی استخوان
مفاصل فاست گردنی به دلیل استئوآرتریت (آرتروز گردن) تحلیل رفته و غضروف محافظ فرسوده می‌شود. در این حالت استخوان‌های مهره مجاور شروع به مالیده شدن روی یکدیگر و در تماس مستقیم قرار می‌گیرند. در حین برخورد استخوان‌های گردن به یکدیگر شاهد ایجاد حس سایشی یا ترکیدن و در نهایت صدا دادن گردن خواهیم بود.
تخریب دیسک گردن که منجر به بالشتک کمتر بین مهره‌ها خواهد شد از دیگر عوامل تاثیرگذار در صدا دادن گردن است. ساییدگی استخوان‌ها به تدریج و با روند طبیعی پیری رخ خواهد داد. بعضی اوقات یک آسیب تروماتیک مانند ضربه شلاقی یا آسیب ورزشی موجب بالا رفتن سرعت ساییدگی استخوان و در نتیجه صدا دادن گردن می‌شود.
بیشتر بخوانید: درمان گرفتگی گردن به روش‌های خانگی و دارویی
کرپیتوس گردن ناشی از ساییدگی استخوان، معمولا با درد شدید و محدودیت حرکت گردن همراه است. صداهای ترک خوردگی و ساییدن استخوان به استخوان در هر حرکت گردن به وضوح قابل لمس خواهد بود. صدا دادن گردن می‌تواند ناشی از هر یک از این عوامل باشد یا در برخی موارد می‌تواند از ترکیب این عوامل با عامل‌های دیگر به وجود آید. همچنین باید توجه داشت که کرپیتوس در هر مفصل متحرک بدن (از جمله زانو و شانه) امکان پیدایش دارد.
بیشتر بخوانید: درمان گردن درد طب سنتی و خلاصی از آرتروز گردن
صدا دادن گردن از چه دوره‌ای شروع می‌شود؟
امکان رخ دادن کرپیتوس گردن در هر سنی دور از ذهن نیست، ولی احتمال بروز آن با افزایش سن بیشتر است. فرکانس صدای ترک خوردن و ساییدن گردن می‌تواند بسیار متفاوت باشد. برخی از افراد چند بار در ماه صدا دادن گردن را تجربه کرده در حالی که برخی دیگر هر روز یا حتی در طول روز با اکثر حرکات گردن، آن را تجربه می‌کنند.
بیمار بعضی دوره‌های کرپیتوس گردن را بیشتر از دوره‌های دیگر به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال، ترک خوردن و ساییدن گردن احتمال دارد به طور مکرر برای چند روز رخ دهد و سپس از بین برود. در مواردی که صدا دادن گردن به دلیل آرتروز (ساییده شدن استخوان به استخوان) مفصل فاست باشد، صدا بیشتر با حرکات گردن ایجاد شده و از بین نمی‌رود.
بیشتر بخوانید: ۸ ورزش گردن درد برای تسکین و بهبود درد گردن
مراحل درمانی صدا دادن گردن
کرپیتوس گردن اغلب ناشی از سفت شدن گردن است. بنابراین درمان به طور کلی با هدف بازگرداندن دامنه حرکت و تحرک ستون فقرات گردنی انجام می‌شود. اولین درمان‌ها برای کاهش صدا دادن گردن اغلب عبارتند از:
گرما
یک بسته داغ تنش و گرفتگی عضلات را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: قولنج گردن، دلایل پیدایش و باید و نبایدهای شکستن قولنج
کشش‌ها
حرکت‌های کششی تنش در عضلات ذوزنقه و بالابرنده کتف را کاهش می‌دهند.
تقویت
ورزش‌هایی که عضلات عمقی گردن را قوی‌تر کرده و از مفاصل گردن حمایت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: درمان دیسک گردن توسط دارو، فیزیوتراپی، جراحی و طب سنتی
بهبود وضعیت بدنی
مخصوصا اگر در حالت سر به جلو و قسمت بالایی پشت و شانه‌های به حالت قوز کرده و گرد باشد.
فیزیوتراپی
در صورت گرفتگی قابل توجه فیزیوتراپیست کمک کننده خواهد بود.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی گردن، بهبود درد گردن و ستون فقرات
جراحی
در موارد نادر ناپایداری ستون فقرات گردنی، جراحی فیوژن ستون فقرات، یک گزینه برای رفع صدا دادن گردن است.
بیشتر بخوانید: جراحی گردن و مراقبت های بعد از آن
سخن پایانی
کرپیتوس گردن از غضروف‌های فرسوده یا حباب‌های گاز در حفره‌های کوچک داخل مفاصل ناشی می‌شود. وضعیت نامناسب، آسیب یا آرتروز نیز از جمله عوامل ایجاد صدا دادن گردن هستند. کرپیتوس فاقد درد، ذهن را در مسیری قرار می‌دهد که گویی برای درمان آن نیاز به اقدامی نبوده و عموما نادیده گرفته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: فتق دیسک گردن و راه‌های درمان خانگی و جراحی
صدا دادن گردن در بعضی موارد بیانگر اتفاقی داخل مفصل است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. تشخیص سریع و درمان‌های مناسب از وقوع عوارض وخیم آن جلوگیری می‌کند. تشخیص بر اساس علائم، معاینه فیزیکی و گاهی اوقات تصویربرداری است. درمان‌ها شامل گرما، کشش، تقویت، فیزیوتراپی و بهبود وضعیت بدن خواهد بود. در موارد نادر برای درمان صدا دادن گردن نیاز به جراحی می‌شود.