ناباروری مردان قابل درمان است؟

یک پزشک متخصص اورولوژی گفت: سیگار، آلودگی هوا و مواد غذایی به خصوص فرآوری شده در ناباروری نقش دارد. در دهه‌های اخیر و با مدرن‌تر شدن زندگی، شاهد افزایش ناباروری در جوامع مختلف هستیم.

دکتر سید مقداد طباطبایی متخصص اورولوژی و فلوشیپ فوق تخصصی جراحی درون بین کلیه‌، مجاری ادراری و تناسلی‌، اندویورولوژیست در گفت‌وگو با خبرنگار سیوطب با اشاره به علل و راه‌های درمان ناباروری مردان اظهار کرد: به طور کلی در جامعه عمومی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ناباروری اولیه وجود دارد که از این رقم حدود ۵۰ درصد علل زنانه، ۴۰ درصد علل مردانه و حدود ۱۰ درصد هم ناشناخته هستند.

وی افزود: شایع‌ترین علت ناباروری مردانه، بیماری واریکوسل یا متصل شدن وریدهای بیضه است. علت این بیماری بیشتر ژنتیک است و در مردهایی که لاغر یا قد بلند هستند رخ می‌دهد. بیماری واریکوسل تعداد اسپرم مردانه و حرکت رو به جلوی آن­ها را کاهش می­دهد و باعث تغییر شکل و اندازه نرمال بیضه می­‌شود. افراد مبتلا به این بیماری را می­توان با یک جراحی ساده درمان کرد. بعد از عمل این افراد در سال اول تا ۴۰ درصد و در سال دوم تا ۶۰ درصد کیفیت اسپرمشان بهتر می‌شود و احتمال افزایش باروری وجود دارد.

این پزشک متخصص اورولوژی با بیان اینکه ناباروری علل زنانه و مردانه دارد  گفت: در خانم­ها علل ناباروری بیشتر تنبلی تخمدان و بیماری تخمدان پلی کیستیک است که باید توسط پزشک زنان درمان شود، اما در کل برای درمان ناباروری زوج، هر دو باید پیگیر علت باشند تا به نتیجه بهتری برسیم.

دکتر طباطبایی ادامه داد: وجود تکنولوژی و روش‌های جدید کمک باروری مانند لقاح مصنوعی (IVF) و لقاح خارج رحمی (IUI) باعث شده که به دنبال علل ناشایع­تر ناباروری نباشیم. ناباروری حدود 80 تا 90 علل مختلف دارد، اما زمانی که با انجام اقدامات اولیه باروری به دست نمی‌آید، معمولاً به جای پیدا کردن علت دقیق ناباروری که زمان‌بر و پرهزینه هستند از روش‌های کمکی باروری IUI و IVF استفاده می‌کنیم؛ روش IUI شامل قرار دادن اسپرم مرد درون رحم زن برای تسهیل باروری است. در این روش با گرفتن نطفه مرد و آماده سازی آن، در یک زمان مناسب اسپرم را در داخل رحم زن تزریق می‌کنیم.

وی اضافه کرد: روش دیگر در درمان ناباروری استفاده از IVF است که در این روش تخمک را از بدن خانم خارج و اسپرم را از آقا دریافت و لقاح آن­ها را در آزمایشگاه انجام می­دهیم، در این روش تا یک هفته لقاح را در دستگاه نگه می­داریم و در زمان مناسب در داخل رحم زن می­کاریم. با این روش­ها و تجویز داروهای مختلف، میزان ناباوری به ۴ درصد کاهش پیدا می­کند. اگر هیچ کدام از این روش­ها جواب ندهند، از روش­های دیگری مانند اهدای تخمک، اهدای جنین، رحم اجاره­ای و اسپرم اهدایی استفاده می­کنیم.

این پزشک متخصص اورولوژی در ادامه در مورد این سوال که آیا عفونت و التهاب، مشکل در انزال، مشکلات هورمونی و تومور می تواند در ناباروری مردان نقشی داشته باشند، توضیح داد: برخی سندروم ها و بیماری ها مانند سندروم کلاین فلتر (نقص ژنتیک )جزو علل ناباروری هستند، اما در کل این علل با توجه به تعداد جمعیت عمومی زیاد نیست و درصد بالایی از ناباروری را تشکیل نمی دهند، اما عفونت، سابقه ابتلای پسرها به اوریون در کودکی می توانند ناباروری ایجاد کنند.

 دکتر طباطبایی افزود: بحث سبک زندگی مدرن هم می تواند از دیگر علل ناباروری باشد البته هنوز در این زمینه مطالعات تکمیل نشده، اما بر اساس دو مطالعه موجود، امواج مغناطیسی که از وای فای یا وسایل مختلف دیگری منتقل می شود می تواند حرکت نطفه را تحت تاثیر قرار دهند و در ناباروری تاثیر داشته باشند. همچنین سیگار، آلودگی هوا و مواد غذایی به خصوص فرآوری شده می توانند در ناباروری نقش داشته باشند. در دهه های اخیر و با مدرن تر شدن زندگی شاهد افزایش ناباروری در جوامع مختلف هستیم.

وی با اشاره به این موضوع که بالا رفتن سن باروری می تواند علت دیگر ناباروری باشد، گفت: اوج قدرت باروری و بیشترین میزان نرخ باروری در زنان و مردان حدود سن 18 تا 25 سال است و بعد از اینکه افراد در دهه سی و چهل نسبت به فرزندآوری اقدام می کنند، میزان باروری کم می شود.

این پزشک اورولوژیست در پاسخ به این سوال که رابطه جنسی هم می تواند در ناباروری نقش داشته باشد، بیان کرد: نوع فیزیک رابطه جنسی خیلی تاثیری در میزان ناباروری ندارد و خیلی مشاهده نشده که مشکلات عاطفی در رابطه جنسی در اختلال فرزند‌ آوری نقش داشته باشد.

دکتر طباطبایی با بیان اینکه بیمارانی داریم که به طور قطعی بچه دار نمی شوند، اظهار داشت: این افراد می توانند با استفاده از اسپرم اهدایی نسبت به داشتن فرزند اقدام کنند. ایران جزو محدود کشورهای اسلامی است که اجازه اهدای اسپرم را به مردهای فاقد اسپرم صادر کرده است.