شانه منجمد؛ محدودیت حرکتی با سفت شدن کیسه مفصلی

شانه منجمد یا شانه یخ زده که کپسولیت چسبنده نیز نامیده می‌شود، باعث سفتی و درد در مفصل شانه می‌شود. علائم و نشانه‌های این بیماری معمولاً به آرامی‌شروع و سپس بدتر می‌شوند. با این وجود معمولاً این بیماری طی یک تا سه سال بهبود می‌یابد.

بی حرکت نگه داشتن شانه برای مدت طولانی خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش می‌دهد. این ممکن است پس از جراحی یا شکستن بازو اتفاق بیفتد. در این مقاله از سیوطب به بررسی عوارض و علائم شانه منجمد خواهیم پرداخت و روش‌های درمانی این بیماری بویژه در خانه را معرفی خواهیم کرد.

شانه منجمد چیست؟ علائم آن را بشناسید

دردهای اسکلتی عضلانی از هر نوعی تحرک شما را محدود می‌کند و در صورت مزمن شدن، کیفیت زندگی شما را کاهش می‌دهد. یکی از این دردها شانه درد است. ریشه یابی دردها خود بخشی از روند درمانی به شمار می‌رود و شاید از خود بپرسیده چه چیزی باعث بروز چنین دردی است؟ آرتریت، بورسیت، تاندونیت، شانه یخ زده همگی از عوامل موثر در بروز درد در ناحیه شانه هستند. اما بیایید نگاهی به شانه یخ زده یا منجمد بیندازیم.

شانه یخ زده وضعیتی است که باعث محدودیت دامنه حرکتی و همچنین التهاب و درد در مفصل می‌شود. شانه یخ زده معمولاً به آرامی‌و در سه مرحله بروز می‌کند:

• مرحله انجماد: هر حرکت شانه باعث درد و محدوده حرکت شانه محدود می‌شود. این مرحله از 2 تا 9 ماه طول می‌کشد.
• مرحله یخ زدن: درد ممکن است در این مرحله کاهش یابد. با این حال شانه سفت‌تر و استفاده از آن دشوارتر می‌شود. این مرحله از 4 تا 12 ماه طول می‌کشد.
• مرحله ذوب: توانایی حرکت شانه شروع به بهبود می‌کند. این مرحله از 5 تا 24 ماه طول می‌کشد.

برای برخی افراد، درد در شب تشدید می‌شود و گاهی اوقات خواب را مختل می‌کند.

سندورم شانه یخ زده؛ درد مزمن و طولانی

یک مطالعه بر روی 49 بیمار مبتلا به سندرم شانه یخ زده جدای از تاندونیت، رسوبات کلسیفیک و شانه‌های یخ زده که پس از انفارکتوس کرونر یا مبتلا به سل ریوی رخ می‌دهد. افراد مبتلا به این سندورم بین پنج تا 10 سال درگیر این بیماری بوده‌اند. مدت زمان کلی درمان این افراد بیشتر از چیزی بود که به طور کلی تصور می‌شد. براین اساس، هر چه سفتی عضلات شانه بیشتر باشد، مرحله ریکاوری طولانی تر است.

سفت شدن کپسول مفصلی؛ علت مهم بروز بیماری شانه منجمد

مفصل شانه در یک کپسول (به نام کپسول مفصلی) از بافت همبند محصور شده است. شانه یخ زده زمانی اتفاق می‌افتد که این کپسول در اطراف مفصل شانه ضخیم و سفت می‌شود و حرکت شانه را محدود می‌کند. مشخص نیست چرا این اتفاق برای برخی افراد می‌افتد. اما به احتمال زیاد پس از ثابت نگه داشتن شانه برای مدت طولانی، مانند بعد از جراحی یا شکستگی بازو، اتفاق می‌افتد.

چه کسانی در معرض بروز شانه منجمد هستند؟

بروز هر بیماری یا عارضه‌ای در بدن به دلیل فراهم شدن برخی از زمینه‌ها بروز می‌کند. در مورد شانه منجمد هم برخی عوامل هستند که ممکن است خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند. برخی ازعوامل عبارتند از:

• سن و جنس: احتمال بروز شانه یخ زده در افراد 40 ساله و بالاتر بویژه زنان بیشتر است.
• نداشتن یا کاهش تحرک: افرادی که مجبورند به دلیل آسیب‌هایی نظیر آسیب روتاتور کاف، دست شکسته، سکته، بهبودی پس از جراحی یا بیماری‌های سیستمیک شانه خود را بی حرکت نگه دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به شانه یخ زده هستند.

براساس تحقیقات؛ به نظر می‌رسد افرادی که بیماری‌های خاصی دارند بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده هستند. بیماری‌هایی که ممکن است خطر را افزایش دهند عبارتند از:

• دیابت
• پرکاری تیروئید (پرکاری تیروئید)
• تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید)
• بیماری قلب و عروقی
• بیماری پارکینسون

درمان شانه یخ زده؛ از تمرین ورزشی تا جراحی

یکی از شایع‌ترین علل یخ زدگی شانه، حرکت نکردن شانه در دوران نقاهت پس از آسیب دیدگی شانه، شکستگی بازو یا سکته است. اگر آسیبی دیده‌اید که حرکت شانه را دشوار می‌کند، با پزشک خود در مورد تمریناتی صحبت کنید که می‌تواند به شما در حفظ توانایی حرکت مفصل شانه کمک کند.

غیرعادی است که شانه یخ زده در همان شانه عود کند. به همین دلیل ممکن است برخی از افراد طی پنج سال درد را در شانه دیگر خود احساس کنند. درمان شانه یخ زده شامل تمرینات دامنه حرکتی است. گاهی پزشک شما ممکن است داروهای ضد التهابی مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن را توصیه کند.

استفاده از کمپرس یخ به مدت 10 تا 15 دقیقه چندین بار در روز روی شانه نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند. تزریق کورتیکواستروئید به مفصل شانه یا بافت‌های نرم هم می‌تواند در افزایش دامنه حرکتی شانه موثر باشد.

اما سنگ بنای درمان، فیزیوتراپی است و ابتدا روی تمریناتی که کپسول مفصلی را کشش می‌دهند و بعد روی تمرینات تقویتی تمرکز می‌کنند. برای انجام حرکات کششی حتماباید با یک فیزیوتراپ مشورت کنید تا به شما نشان دهد تا چه حد می‌توانید به شانه فشار بیاورید. هنگامی‌که نحوه انجام حرکات را یاد گرفتید، می‌توانید بیشتر تمرینات خود را به تنهایی در خانه اجرا کنید.

تمرینات شانه یخ زده؛ 7 تمرین برای بهبود سریعتر شانه

تمرینات کششی برای شانه یخ زده بسیار ساده هستند. این تمینات می‌تواند به افزایش دامنه حرکتی شانه کمک کنند. این تمرینات نیاز به امکانات زیادی ندارد به همین دلیل انجام آنها در هر محلی امکان‌پذیر است. همیشه قبل از انجام تمرینات شانه خود را گرم کنید. بهترین راه برای انجام این است که به مدت 10 تا 15 دقیقه دوش آب گرم بگیرید. در انجام تمرینات زیر کشش را تا حد تنش انجام دهید اما درد نداشته باشید.

کشش آونگ؛ چرخش دایره‌ای

ابتدا شانه‌های خود را شل کنید. بایستید و کمی‌ خم شوید. اجازه دهید بازوی آسیب دیده شما آویزان بماند. بازو را در یک دایره کوچک بچرخانید. 10 دور در هر جهت و یک بار در روز انجام دهید. با بهبود علائم، قطر تاب خود را افزایش دهید. وقتی برای کارهای بیشتر آماده شدید، با نگه داشتن یک وزنه سبک (2 تا 5 کیلو) در بازوی در حال چرخش، کشش را افزایش دهید.

کشش حوله؛ دست‌ها را بالا بکشید

حوله یک متری را با دو دست پشت خود بگیرید و در حالت افقی نگه دارید. از بازوی خوب خود استفاده کنید تا بازوی آسیب دیده را به سمت بالا بکشید تا کشیده شود. این کار را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.

راه رفتن با انگشت؛ دو انگشت روی دیوار

رو به دیواری به اندازه سه چهارم بازو قرار بگیرید. با نوک انگشتان بازوی آسیب دیده دیوار را لمس کنید. در حالی که آرنج خود را کمی‌ خم کرده اید، انگشتان خود را به آرامی‌از دیوار بالا ببرید. تا زمانی که دست خود را تا سطح شانه یا تا جایی که راحت می‌توانید بالا بیاورید؛ این حرکت را ادامه دهید. انگشتان شما باید کار را انجام دهند، نه عضلات شانه. این تمرین را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.

رسیدن به عرض بدن؛ شانه آسیب دیده را بلند کنید

بنشینید یا بایستید. از بازوی خوب خود برای بلند کردن بازوی آسیب‌دیده در آرنج استفاده کنید و آن را بالا بیاورید و فشار ملایمی‌برای کشش شانه اعمال کنید. کشش را برای 15 تا 20 ثانیه نگه دارید. این کار را 10 تا 20 بار در روز انجام دهید.

کشش زیر بغل؛ تقویت شانه‌ها

با استفاده از بازوی خوب خود، بازوی آسیب دیده را روی یک قفسه در حد سینه بگذارید. به آرامی‌ زانوهای خود را خم و زیر بغل را باز کنید. خم شدن زانوی خود را کمی‌ عمیق کرده و زیر بغل را به آرامی‌ کشیده و سپس صاف کنید. با هر خم شدن زانو، کمی‌ بیشتر کشش دهید، اما به زور این کار را نکنید. هر روز 10 تا 20 بار این کار را انجام دهید.

تقویت کردن شانه‌ها؛ تثبیت توان شانه

پس از بهبود دامنه حرکتی شانه، می‌توانید تمرینات تقویت کننده روتاتور کاف را اضافه کنید. قبل از انجام تمرینات تقویتی حتماً شانه خود را گرم کرده و حرکات کششی خود را انجام دهید. برای چرخش به بیرون یک کش لاستیکی را بین دستان خود نگه دارید و آرنج‌های خود را با زاویه 90 درجه نزدیک در کنار پهلوهای خود نگه دارید. قسمت پایینی بازوی آسیب‌دیده را دو یا سه سانتی متر به سمت بیرون بچرخانید و پنج ثانیه نگه دارید. 10 تا 15 بار، یک بار در روز تکرار کنید.

تمرین چرخش به داخل با کش و در

کنار یک در بسته بایستید و سر یک کش ورزشی را به دور دستگیره در قلاب کنید. سر دیگر را با دست بازوی آسیب‌دیده بگیرید و آرنج را با زاویه 90 درجه نگه دارید. کش را دو یا سه سانتیمتر به سمت بدنتان بکشید و پنج ثانیه نگه دارید. 10 تا 15 بار، یک بار در روز تکرار کنید.

پماد برای شانه یخ زده؛ تسکین با پروکسیکام یا میتل سالیسلات

برای درمان شانه منجمد علاوه بر تمرینات و داروهایی که پیشتر گفته شد از پمادهای تسکین دهنده پروکسیکام یا میتل سالیسلات همراه با کمپرس گرم می‌توان استفاده کرد. البته انتخاب درمان بسته به میزان آسب وارده به شانه باید انتخاب شود تا بتواند اثرگذاری موثری داشته باشد. تشخیص راه و روش درمانی مناسب برای بیماران به عهده پزشک است و افراد بویژه زمانیکه درد زیادی در شانه احساس می‌کنند نباید دست به خوددرمانی بزنند.

درمان خانگی شانه یخ زده؛ 6 راه کاهش درد

اولین راه درمانی که برخی از بیماران به دنبال آن می‌گردند درمان خانگی است. درمان‌هایی در دسترس و سریع که بتواند ناشنه‌های اولیه بیماری را برطرف کند. در مورد شانه منجمد هم روش‌های خانگی وجود دارد که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:

• ماساژ
• کمپرس و ماساژ یخ به مدت 10 دقیقه
• حمام نمک شانه آسیب‌دیده به مدت 10 تا 15 دقیقه
• گرم نگه داشتن شانه با دوش آب گرم یا پد گرمایش برقی
• کشش عضلات شانه؛ کمک انعطاف پذیری بیشتر به جلوگیری از آسیب‌های بیشتر
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAIDهای بدون نسخه نظیر ایبوپروفن و ناپروکسن

درمان سریع شانه یخ زده؛ فیزیوتراپی رایج‌ترین درمان

فیزیوتراپی رایج‌ترین درمان برای شانه‌های یخ زده محسوب می‌شود. هدف کشش مفصل شانه و بازیابی حرکت از دست رفته است. پیشرفت ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. اگر بعد از شش ماه ورزش هیچ بهبودی مشاهده نکردید، در مورد گزینه‌های دیگر درمانی با پزشک صحبت کنید.

یادداشت پایانی برای شانه منجمد

شانه منجمد؛ عارضه یا بیماری‌ای است که بر اثر تخریب کپسول مفصلی بروز و دردهای اسکلتی عضلانی از هر نوعی تحرک شما را محدود می‌کند و در صورت مزمن شدن، کیفیت زندگی شما را کاهش می‌دهد. درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود دارد که بنا به میزان بیماری برای بیماری تجویز می‌شود.

براساس تحقیقات صورت گرفته این بیماری از خفیف تا مزمن می‌تواند بروز داشته باشد و یکی از مهمترین درمان‌های آن هم فیزیوتراپی است. البته روش‌های درمان خانگی و ورزشی در کنار درمان‌های پزشکی برای بیماری شانه یخ زده یا شانه منجمد وجود دارد.

سوالات متداول