آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟

آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟ قطعا اگر شما هم دچار مشکلات دیسک و کمردرد هستید، بارها این سوال را از پزشک خود پرسیدهاید. در این مقاله از سیوطب، شما را به جواب تمامی سوالات ذهنتان در زمینه جراحی دیسک کمر میرسانیم. کافیست مدت زمان کمی را صرف مطالعه این مطلب کنید تا از عوارض جراحی و مراقبتهای بعد از عمل دیسک کمر مطلع شوید. البته اطلاعات کافی در مورد مدت زمان بیهوشی عمل دیسک کمر و میزان درد و ناراحتی بعد از آن نیز کسب خواهید نمود.
آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟!
جراحی دیسک کمر نیز همانند سایر عمل جراحیها خطرات و عوارض خاص خود را دارد. با این تفاوت که میزان درد و عوارض بعد از عمل دیسک کمر بالاتر از زمان قبل جراحی بوده و نیاز به مراقبت های کافی دارد.
در حالت کلی کمردرد ناشی از مشکلات دیسک به قدری سخت و آزاردهنده است که اغلب افراد را وادار به عمل جراحی میکند. اکثر افراد با تشدید علائم بیماری خود تن به جراحی داده و یقین دارند که عمل جراحی روزنه امیدی برای بهبودی آنها است. با این حال برخی از افراد نیز واهمه شدیدی از عوارض بعد از عمل دارند. به طوریکه از ترس خطرات و عوارض عمل جراحی، مشکلات ناشی از دیسک کمر را به ناچار تحمل میکنند.
عموما جزء هر دسته از افراد که باشید، ما به شما حق میدهیم که نگران مشکلات جسمی خود باشید. بهطور کلی همه جراحیها دارای خطراتی هستند که بستـه به نوع مشکل و میزان شدت آن، احتمال عوارض بعد از عمل نیز نسبی است. در مورد دیسک کمر نیز همینطور است و بستگی به این دارد که شما چه نوع از عمل جراحی را نیاز داشتـه باشید. البته میزان بهبودی هریک از افراد بستگی به قدرت جسمی بدن آنها و رعایت نکات مراقبتی بعد از عمل دارد.
درصورتیکه شما مراقبت های بعد از عمل دیسک کمر را به طور دقیق رعایت نکنید، قطعا دچار عوارض سخت و ناخوشایندی خواهید بود. بالعکس اگر توان جسمی خود را بالا برده و نکات مراقبتی توصیه شده توسط پزشک را بهدرستی اجرا کنید، شاهد بهبودی مشکل خود خواهید بود.
در ادامه مقاله به انواع جراحی دیسک کمر و خطرات و عوارض ناشی از هر مورد میپردازیم.
انواع عمل جراحی دیسک کمر
کمردرد یکی از شایعترین دردهای عضلانی است که در شرایط مختلف گریبانگیر افراد میشود. این معضل اساسی بستـه به نوع علائم خود به علل زیادی رخ میدهد. تشخیص نوع و علت بیماری بر عهده پزشک است. در اغلب موارد، کمر درد به علت مشکلات دیسک (برآمدگی یا فتق دیسک)، رشد بیش از حد استخوان و فشردهشدن اعصاب ستون فقرات ایجاد میشود.
معمولا کمردردهای خفیف تا متوسط با درمانهای خانگی مانند گرمادرمانی، سرمادرمانی، فیزیوتراپی و داروهای بدون نسخه بهبود مییابند. با این حال شدت علائم این عارضه گاها بهقدری زیاد است که تحمل آن خارج از حد توان بوده و بدون عمل جراحی بهبود نمییابد.
بهطورکلی تشخیص علت کمر درد و اینکه نیاز به جراحی دارید یا خیر، بر عهده پزشک است. پزشک معالج پس از انجام بررسیهای لازم، در صورت نیاز دستور به انجام یکی از جراحیهای زیر خواهد داد:
- جراحی تعویض مفصل دیسک: به منظور جایگزینی بالشتک آسیبدیده بین دو استخوان ستون فقرات انجام میگیرد.
- فیوژن ستون فقرات: جهت جوش دادن مهرههایی از کمر به منظور اصلاح مشکلات استخوانی پشت و کمر انجام میشود.
- جراحی دیسککتومی: شایعترین نوع جراحی دیسک کمر که طی آن قسمتی از فتق دیسک از دیسکهای بینمهرهای خارج میشود.
- عمل لامینکتومی: در این روش به منظور ایجاد فضای بیشتر برای نخاع و اعصاب، یک بخش یا تمام استخوان پشت ستون فقرات جدا میشود.
توصیه میشود به منظور اطمینان از روش جراحی مناسب خود، قبل از اینکه با جراحی کمر موافقت کنید، نظر یک متخصص دیگر را هم بپرسید. کمر درد مشکلی پیچیده و خطرناک است که کوچکترین اشتباه درمانی در مورد آن، عوارض جانی جبرانناپذیری را در پی دارد. به همین جهت لازم است که بهترین تشخیص ممکن را از پزشک متخصص دریافت نمایید. سپس اقدامات لازم جهت ایمنی عمل جراحی خود به تیم پزشکی حرفهای و متخصص بسپارید.
عوارض ناشی از عمل دیسک کمر چیست؟
مانند همه روشهای جراحی، عمل دیسک کمر نیز خطرات و عوارض چشمگیری را در پی دارد. اگرچه احتمال بروز این خطرات در هر فردی متفاوت است، اما میزان بروز آنها بستگی به عوامل متعددی دارد. مهمترین عواملی که در میزان بروز عوارض بعد از جراحی نقش دارند، شامل مواردی از قبیل زیر هستند:
- نحوه پیشگیری از مشکلات
- وضعیت سلامت عمومی بیمار
- تبحر پزشک جراح در طول جراحی
- انجام دادن یا ندادن مراقبتهای بعد از عمل
- مصرف داروهای تجویزی پزشک بعد از جراحی
همانطور که در بالا گفتیم، بنا به دلایل بسیار زیادی احتمال دارد که بعد از عمل جراحی دیسک کمر شاهد برخی عوارض باشید. در مواردی هم امکان دارد که علائم کمردرد شما بعد از جراحی اصلا بهبود نیابد و بالعکس بیشتر هم شود. همچنین این احتمال هم وجود دارد که در عرض چند سال پس از جراحی مجددا شاهد بروز علائم دردناکی در ناحیه کمر خود شوید. علائم عود کننده اغلب به علت یکی از موارد زیر رخ میدهد:
- فشار به نخاع
- رباط ضخیمشده
- لغزش دیسک دیگر
- تشکیل استخوان جدید
- ضعیف شدن ستون فقرات
- ایجاد اسکار در اطراف اعصاب پس از جراحی
متاسفانه میزان احتمال بروز عوارض بعد از عمل دیسک کمر تقریبا بالا است. در هر حالت، شما بعد از عمل دیسک کمر دچار یک یا حتی چند مورد از عوارض زیر خواهید بود:
عفونت؛ شایع ترین عوارض بعد از دیسک کمر
عفونت محل بریدگی تیغ جراحی، یکی از شایعترین عوارض بعد از عمل دیسک کمر است. احتمال بروز این دسته از عفونتها در بیماران مبتلا به دیابت دارند یا مصرفکنندگان استروئیدها بیشتر است. خوشبختانه این نوع از عفونتها با مصرف آنتیبیوتیکها بهراحتی برطرف میشوند و جای نگرانی ندارند.
لخته شدن خون؛
خطر ایجاد لختگی خون بهویژه در ساق پا، از دیگر خطرات جدی بعد از عمل دیسک کمر است. این عارضه تحت عنوان ترومبوز ورید عمقی (DVT) شناخته شده و درد و تورم زیادی را در پاهای شما به وجود میآورد. در موارد نادر نیز ممکن است این عارضه منجر به یک مشکل جدی به نام آمبولی ریه شود.
خطر ایجاد لخته خون با فعال ماندن در دوران نقاهت بعد از عمل بهبود مییابد. پوشیدن جورابهای فشرده نیز کمک بسزایی در زمینه بهبود جریان خون میکند.
پارگی دورال
خطر پارگی دورال در طول انواع جراحی ستون فقرات از جمله دیسک کمر وجود دارد. دورال یک کیسه بافتی ضد آب است که طناب نخاعی و اعصاب نخاعی را میپوشاند. در صورتیکه پارگی دورال در حین جراحی شناسایی و ترمیم نشود، احتمالا منجر به نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) بعد از عمل میشود.
نشت مایع مغزی نخاعی
در برخی از موارد، حین جراحی دیسک کمر، آسیب تصادفی به پوشش عصب وارد میشود. آسیبهای وارده بر پوشش اعصاب منجر به نشت مایع مغزی نخاعی (CSF) میشود. اگر این عارضه در طول عمل بروز کند، پزشک آن را با بخیه وصله میزند، اما ظهور آن بعد از جراحی عوارضی دربرخواهد داشت. در صورتیکه نشت مایع مغزی نخاعی پس از عمل آشکار شود، موجب سردرد و نشت زخم میشود. بنابراین ممکن است نیاز به جراحی دیگری برای ترمیم آن باشد.
زخمهای صورت
عموما بیمار در حین عمل دیسک کمر به صورت رو به پایین قرار میگیرد. به همین جهت، امکان بروز برخی زخمها در اثر فشار به پیشانی و چانه وجود دارد. اگرچه متخصص بیهوشی مرتب بررسی میکند تا مشکلی برای بیمار ایجاد نشود، اما بسیاری از افراد بعد از عمل با صورت پفدار مواجه میشوند. در برخی از موارد، پیشانی و چانه بیمار دچار زخمهای قرمزی میشود که چند روز طول میکشد تا به طور کامل رفع شوند.
آسیب عصبی و فلج
بعضی از افراد بعد از عمل جراحی دچار بیحسی یا ضعف جدیدی در یک یا هر دو پای خود میشوند. اگرچه میزان بروز عوارضی مانند فلج بعد از عمل دیسک کمر زیاد شایع نیست، اما امکان بروز آن در موارد نادر وجود دارد.
آسیبهای عصبی و فلج ناشی از عمل دیسک کمر عمدتا به علت یکی از موارد زیر رخ میدهد:
- آسیب تصادفی به رگهای خونی
- نشت مایع نخاعی (دوروتومی اتفاقی)
- خونریزی داخل ستون فقرات (هماتوم اکسترادورال نخاعی)
- آسیب تصادفی به اعصاب هنگام جابجایی آنها در طول جراحی
مرگ
متاسفانه تمامی جراحیها در برخی از موارد، با خطر مرگ روبرو میشوند. عمل دیسک کمر نیز همانند سایر جراحیها، خطر مرگ دارد. لختـه شدن خون، واکنش به داروی بیهوشی و خونریزی همگی نشانهای تهدیدکننده برای زندگی افراد است.
بعد از عمل دیسک کمر نیاز به چه مراقبتهایی است؟
عمل دیسک کمر یکی از سختترین جراحی هایی است که نیاز به توجه و مراقبت زیادی بعد از عمل دارد. با رعایت دستورالعملهای ویژهای که توسط پزشک شما توصیه میشود، تا حدود زیادی میتوانید به بهبودی سریع خود بعد از عمل کمک کنید. به طوریکه فعالیتهای روزمره از جمله ورزش، پیاده روی و غیره را از سر بگیرید. البته در برخی از موارد امکان دارد که برای شروع مجدد فعالیتهای خود نیاز به فیزیوتراپی داشتـه باشید. در هر صورت پیروی از توصیههای پزشک بسیار مهم است.
به طور قطع جراح شما آزمایشات تصویربرداری زیر را تجویز میکند تا تسلط بیشتری بر میزان بهبودی شما بعد از عمل داشتـه باشد:
اشعه ایکس: تصاویر واضحی از مهرهها و مفاصل بیمار ارائه میدهد.
توموگرافی کامپیوتری (CT scan): تصاویر دقیقتری از کانال نخاعی و ساختارهای اطراف آن ارائه میدهند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): تصاویر سه بعدی از نخاع، ریشههای عصبی و خود دیسکها عرضه میکند.
الکترومیوگرافی یا مطالعات هدایت عصبی (EMG/NCS): تکانههای الکتریکی را در امتداد اعصاب و عضلات اندازهگیری میکنند.
با رعایت برخی نکات پیشگیرانه که در ذیل ذکر میکنیم، از بروز مشکلات جدی کمر خود جلوگیری نمایید:
- سعی کنید وزن خود را در حد مناسب نگه دارید.
- همواره از تکنیکهای بلند کردن مناسب اجسام استفاده کنید.
- با ورزش منظم و روزانه، عضلات شکم و پشت خود را تقویت کنید
- تمرینات فیزیوتراپی توصیه شده توسط پزشک یا فیزیوتراپ را به طور مرتب انجام دهید.
پاسخ نهایی به اینکه “آیا عمل دیسک کمر خطرناک است؟”
دیسک کمر از جمله مشکلات جدی و خطرناکی است که در صورت تشدید علائم نیاز به جراحی دارد. جراحی دیسک کمر عموما کاری پیچیده و مستلزم نیاز به رعایت نکات مراقبتی بسیار است. در پاسخ به اینکه آیا عمل دیسک کمر خطرناک است یا خیر، باید بگوییم که جواب تقریبا مثبت است.
متاسفانه عمل دیسک کمر در برخی از موارد با خطرات و عوارض قابل ملاحظهای همراه است که اکثرا بعد از عمل نمایان میشوند. با این حال رعایت برخی نکات محافظهکارانه و توصیه به دستورالعملهای پزشک کمک قابل توجهی به پیشگیری و کنترل عوارض میکند. بنابراین اگر پزشک شما عمل جراحی را راهحلی ضروری برای درمان دیسک کمر شما تشخیص داده است، نگرانی به دل راه ندهید. فقط کافیست که مراقبتهای توصیه شده توسط پزشک خود را جدی بگیرید و مابقی مسائل را به او بسپارید.