خواص گل گاوزبان + نکاتی مهم در مورد مصرف این گیاه بینظیر

خواص گل گاوزبان که جزء محبوبترین گیاهان دارویی است شامل خاصیتهای آرامبخشی و تقویتکننده و سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامینهای B و C، منیزیم، کلسیم، آهن و پتاسیم است. از گلبرگهای خشک شده و برگهای گل گاوزبان در تهیه دمنوشها و شربتهایی که خواص درمانی دارند، استفاده میشود. در ادامه این مقاله بیشتر در مورد خواص گل گاوزبان و ویژگیهایش خواهیم گفت.
گل گاوزبان چیست؟
گلهای گیاه گل گاوزبان صورتی رنگ و شبیه گل انار بوده و تخم آن دایرهای شکل است. این گلها پس از خشک شدن، به رنگ لاجوردی درمیآیند. گل گاوزبان ممکن است تا 60 سانتیمتر رشد کند و در طب سنتی آن را تقویتکننده غدد فوق کلیوی و ترشح هورمون آدرنالین میدانند. این گیاه زیبا، خوش رنگ و دوستداشتنی که برای ما غنیمت محسوب میشود، از اردیبهشتماه تا شهریور میروید و سبب میشود ما از مزایای خوراکی و خواص درمانی گل گاوزبان بهرهمند شویم.
هرچند که گل گاوزبان از دیرباز به خاصیت آرامبخشیاش مشهور بوده اما این روزها که جهان درگیر ویروس کرونا است، به دلیل دارابودن ویتامین C، میتواند در تقویت سیستم ایمنی بدن ما نیز تاثیر مثبتی داشته باشد. خواص گل گاوزبان و فواید پرشمارش که نام علمی آن Echium Amoenum است سبب شده که این گیاه در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی بهداشتی پرکاربرد باشد.
از گل و برگهای خشک این گیاه در تهیه دمنوش و از دانههای آن در تهیه روغن برای کاربردهای دارویی استفاده میشود. گیاه گل گاوزبان غنی از آنتیاکسیدان است، التهاب را میکاهد و غنی از ویتامینهای B و C و همچنین کلسیم، آهن، پتاسیم، فلانوئید، کولین و آنتوسیانین است. به همین دلیل است که این گیاه از گذشته در تغذیه ایرانیها جای باز کرده است.
بیشتر بخوانید: خواص آب انار| 12 خاصیت این آبمیوه بهشتی و خوشمزه
فواید گل گاو زبان
- کمک به درمان سرماخوردگی
- آرامکننده سیستم عصبی و درمان ناراحتیهای اعصاب
- مؤثر برای درمان بیماران مبتلاء به اختلال وسواسی جبری
- تنظیم ضربان قلب
- ضدتشنج
- رفع حساسیت و التهابات پوستی
- رفع التهاب و مقابله با روماتیسم
- کاهش التهاب و نارسایی کلیه
- تنظیم قند خون
- ضد سرطان
- درمان جوشهای چرکی دهان و برفک
مخلوط کردن گل گاوزبان با سنبل الطیب، قبل از دم کردن آن میتواند خاصیت افزایشدهنده فشار خون را تعدیل نماید.
کمک به درمان سرماخورگی
دمنوش گل گاوزبان اگر با مقدار کمی لیمو عمانی -به شرطی که زیاد ترش نشود- ترکیب شود میتواند به درمان سرفه کمک کند. خواص گل گاوزبان به گونهای است که هم با تقویت سیستم ایمنی از ابتلا به سرماخوردگی پیشگیری میکند و هم در مراحل ابتدایی این بیماری به درمان آن کمک میکند. همان طور که گفتیم اگر فشار خونتان بالا است بهتر است که کمتر از این گیاه استفاده کنید و در صورت تمایل بهتر است آن را با سنبلالطیب ترکیب کنید.
خواص گل گاوزبان اما تنها برای درمان سرفههای ناشی از سرماخوردگی مناسب نیست و به درمان سرفههای مزمن و سرفههای ناشی از آسم نیز کمک میکند. خواص گل گاوزبان در درمان وقفههای تنفسی نیز تاثیرگذار است و اگر به آپنه خواب دچار هستید میتوانید قبل از خواب دمنوش آن را بخورید. این کار کمک میکند تا خواب راحتی داشته باشید و از وقفه تنسی در خواب بیدار نشوید.
بیشتر بخوانید: آيا تا به حال كاربرد پزشكي فلفل قرمز را مي دانستيد؟
عوارض
- گل گاوزبان فشارخون را افزایش میدهد و مبتلایان به فشارخون نباید از آن استفاده کنند
- اگر مبتلایان به فشارخون تمایل به مصرف گل گاوزبان دارند باید از مصلح آن یعنی لیمو هم استفاده نمایند
- درصورتی که گیاه گل گاو زبان بیش از یک ماه به طور مداوم مصرف شود منجر به مسمومیت کبدی میشود
- مصرف این گیاه همراه با داروهای سیستم عصبی مرکزی مانند ضدافسردگی، ضداضطراب، آرامبخشها، خوابآورها و آنتیهیستامینها ممکن است خطرناک باشد
- گل گاوزبان را نباید هر روز مصرف کرد
- بهتر است دمنوش این گیاه را یک هفته در میان یا یک روز در میان مصرف کنید
دقت کنید که گل گاوزبان یک نوع اروپایی هم دارد که به آن Borago officinalis میگویند. در قسمتهای بالایی مقاله ما در مورد خواص گل گاوزبان ایرانی صحبت کردهایم. در ادامه در مورد فواید نوع اروپایی آن که بر خلاف نوع ایرانی خودرو نیست و در اصفهان و آذربایجان نیز کشت میشود، صحبت میکنیم.
بیشتر بخوانید: فواید نوشیدن آب ترشی برای سلامتی
خواص گل گاوزبان اروپایی (غیر خود رو)
- درمان آکنه و جوش صورت
- تنظیم قاعدگی
- تقویت فشار خون و قلب
- مفید برای دیابت و کاهش قند خون
- درمان سرماخوردگی و گلو درد
- پیشگیری از سرطان
- کاهش استرس، اضطراب و افسردگی
- سلامت کلیه
- کمک به درمان آرتریت روماتوئید
- درمان اگزما
- درمان شوره سر
- کاهش علائم مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس (MS)
- پیشگیری از آلزایمر
بیشتر بخوانید: فواید آب آلبالو برای سلامتی
عوارض و هشدارهای مصرف گل گاوزبان اروپایی
- منع مصرف برای نوزادان و کودکان
- منع مصرف در دوران بارداری و شیردهی
- ایجاد یا تشدید بیماریهای معده و دستگاه گوارش در صورت مصرف زیاد
- ایجاد یا تشدید عارضههای کبدی در حالت مصرف مداوم
نحوه دم کردن گل گاوزبان
برای تهیه دمنوش گل گاوزبان، ۵ گرم از آن را در حدود ۲۵۰ سی سی آب جوش دم کنید. میتوانید پس از دم کردن، آبلیمو تازه یا چند لیمو عمانی به آن اضافه کنید. این دمنوش برای فصول سرد سال مثل پاییز و زمستان بسیار مناسب است، اما دقت کنید اگر آبلیمو یا لیمو عمانی را زیاد در آن بریزید، طعم خوبی نخواهد داشت.
دقت کنید که بهتر است این دمنوش را بلافاصله یا حداکثر تا دو ساعت بعد از دم کردن بنوشید چون بعد از آن نیز طعم خوبی نخواهد داشت. بهتر است اگر لیمو ترش یا لیمو عمانی به آن اضافه میکنید برای اینکه طعم بهتری داشته باشد، ترشی آن معده شما را اذیت نکند و فشارتان نیفتد، کمی نبات در آن بریزید تا مقداری طعم شیرین به آن اضافه شود و خوشمزهتر شود.
دقت کنید خواص گل گاوزبان خود به گونهای است که باعث بالا رفتن فشار میشود؛ پس زیاد نبات اضافه نکنید. سعی کنید برای دم کردن این گیاه از قوری کوچک استفاده نکنید تا بتوانید 3 پیمانه آب به آن اضافه کنید. لیمو عمانی را حتما به خوبی بشویید و پوسته آن را سوراخ کنید تا بهتر با محتویات قوری ترکیب شود.
قوری را 30 دقیقه روی کتری یا سماور قرار دهید تا دم بکشد و بعد از اینکه گل گاو زبان دم شده را در لیوان ریختید، آن را به خوبی هم بزنید. میتوانید به جای نبات از عسل نیز برای خوش طعم کردن این دمنوش استفاده کنید.
خلاصه خواص گل گاوزبان
گیاه گل گاوزبان زبان با نام علمیEchium amoenum، گیاهی علفی یک ساله است. اندازه این گیاه بین 40 تا 60 سانتیمتر است و گاهی تا 70 سانتیمتر هم رشد میکند. خواص گل گاوزبان برای درمان بیماریهایی از جمله دیابت، قلبی، افسردگی، بیخوابی و لاغری مفید است. خواص گل گاوزبان در سلامتی پوست و مو، تصفیه خون، سرماخوردگی، رفع سرفه و تنگی نفس نیز نقشی مثبت دارد.
ادرارآوری نیز جزو خواص گل گاوزبان محسوب میشود. گل گاوزبان طبع گرم دارد و غنی از آنتیاکسیدان، ویتامینهای Bو C، منیزیم، کلسیم، آهن و پتاسیم است.