علائم کم کاری تیروئید در نوزادان؛ تغییرات هورمونی و عوارض نگران کننده

علائم کم کاری تیروئید در نوزادان امروزه به مشکل شایعی تبدیل شـده است که در آن غده تیروئید کودک قادر به تولید به اندازه هورمون‌های تیروئیدی نیست. کودکی که از این شرایط رنج می‌برد ممکن است علائمی مختلفی را تجربه کند. بنابراین والدین باید تست کم کاری تیروئید در نوزادان را به موقع انجام داده و رژیم غذایی آنها را بر این اساس تنظیم کنند.

اگر شما هم به عنوان والدین یکی از این کودکان هستید، بهتر است ادامه این پست که در مورد علائم کم کاری تیروئید در نوزادان از مجله پزشکی سیوطب را از دست ندهید.

چرا نوزادان دچار کم کاری تیروئید می‌شوند؟

تیروئید یک غده پروانه‌ای کوچک در جلوی گردن درست زیر غضروف تیروئید یا همان سیب آدم است. هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید بر تمام جنبه‌های سلامت کودک تاثیر گذار هستند که ضربان قلب، تولید انرژی، رشد و تکامل از جمله آنها است. بنابراین کودکی که تیروئید کم کار دارد ممکن است خستگی، افزایش وزن، یبوست، کاهش رشد و بسیاری از مسائل دیگر را تجربه کند.

بهترین زمان برای انجام تست کم کاری نوزادان

کودکان در چند سال اول زندگی بیشتر تحت نظارت قرار می‌گیرند:

• در طول شش ماهه اول زندگی هر 1 تا 2 ماه
• مابین شش ماهگی تا دو سالگی هر 3 تا 4 ماه
• از سنین سه سالگی تا پایان دوره رشد، هر 6 تا 12 ماه

چنان‌چه در مورد نوجوانی کودک نگرانی بیشتری وجود داشته باشد، کودکان بزرگ‌تر نیز به صورت مکرر مورد بررسی قرار می‌گیرند. پس از تنظیم دوز مصرفی دارو در کودکان بزرگ‌تر، سطح TSH و T4 آزاد، در 6 تا 8 هفتگی اندازه گیری می‌شود.

بیشتر بخوانید: داغی گوش نوعی بیماری است؟ ۱۰ علت ایجادکننده داغ شدن گوش
 

انواع علائم کم کاری تیروئید در نوزادان

چندین نوع مختلف از کم کاری تیروئید در نوزادان و کودکان گزارش شده که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کم کاری تیروئید ارثی

کم کاری ارثی تیروئید زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید قبل از تولد به اندازه کافی رشد نکرده یا به طور طبیعی عمل نکند. این نوع از کم کاری تیروئید کودکان بسیار رایج بوده و از هر 2500 تا 3000 نوزاد یک کودک را مبتلا می‌سازد.

بسیاری از عوامل مانند سابقه خانوادگی، معاینه بالینی کودک، مقدار کم کاری در هنگام تشخیص و طول دوره درمانی در 2 الی 3 سال اول زندگی به پزشک در تعیین علت آن کمک خواهند کرد.

بیشتر بخوانید: غذا برای سرماخوردگی و گلودرد؛ ۵ غذایی که درمان سرماخوردگی را تضمین می‌کنند
 

کم کاری تیروئید خود ایمنی (تیروئیدیت لنفاتیک مزمن)

این نوع از کم کاری تیروئید اغلب توسط یک اختلال خود ایمنی به نام تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن (CLT) ایجاد می‌شود. در این اختلال، سیستم ایمنی کودک به غده تیروئید حمله کرده و منجر به آسیب و کاهش عملکرد می‌شود. تیروئیدیت هاشیموتو عنوان دیگری است که اغلب به این اختلال اطلاق شده است.

علائم کم کاری تیروئید در نوزادان دختر بیشتر از پسران و در سنین قبل از نوجوانی بوده است. البته بیماران مبتلا به سایر بیماری‌های خود ایمن معمولا دیابت وابسته به انسولین در معرض افزایش خطر ابتلا به این بیماری هستند.

بیشتر بخوانید: درمان گوش درد؛ بررسی ۷ روش درمان خانگی
 

کم کاری تیروئید یاتروژنیک

این نوع از کم کاری تیروئید به صورت اکتسابی بوده و در کودکانی رخ می‌دهد که غده تیروئید آنها از بین رفته است. مواردی مانند خارج کردن غده تیروئید از طریق جراحی یکی از این دست موارد به حساب می‌رود.

کم کاری تیروئید مرکزی

هورمون محرک تیروئید TSH نام داشته و در مغز تولید می‌شود. بنابراین مقدار TSH در کم کاری تیروئید کودکان کاهش می‌یابد. این هورمون به عنوان سیگنالی است که نحوه عملکرد را به غده تیروئید گزارش می‌دهد. این بیماری نسبت به سایر اختلالات مرتبط با غده تیروئید از شیوع کمتری برخوردار است. در واقع بیماران مبتلا به این نوع از کم کاری، غده تیروئید طبیعی دارند.

بیشتر بخوانید: چرک خشک کن گلو؛ علائم و راه‌های درمان را بشناسید!
 

علاوه بر TSH پایین، کم کاری تیروئید مرکزی ممکن است با کمبود سایر هورمون‌ها در ارتباط باشد از جمله:

• هورمون رشد
• هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک که تحریک‌کننده غده فوق کلیوی در هنگام استرس است.
• هورمون لوتئینه‌کننده و محرک فولیکولی که کنترل‌کننده عملکرد تخمدان و بیضه است.
• هورمون پرولاکتین، که به زنان در تولید شیر کمک می‌کند.
• هورمون اکسی توسین که برای زایمان و شیردهی مهم است.
• هورمون آنتی دیورتیک که کنترل‌کننده تولید ادرار است.

 این نوع از کم کاری ممکن است در اثر رشد غیر طبیعی هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز، آسیب و ضربه، تومور، روش‌های درمانی تومور مانند جراحی و پرتو درمانی رخ دهد. کم کاری تیروئید مرکزی ممکن است ارثی باشد. اما پسران و دختران به یک نسبت ممکن است تحت تاثیر این شرایط قرار بگیرند.

بیشتر بخوانید: چرک خشک کن گلو؛ علائم و راه‌های درمان را بشناسید!
 

درمان کم کاری تیروئید در نوزادان

در بیشتر موارد، کم کاری تیروئید را می‌توان با داروهای جایگزین هورمون تیروئید مانند لوتیروکسین درمان کرد. لووتیروکسین از نظر شیمیایی مشابه با هورمون T4 است که در بدن ما به صورت طبیعی تولید می‌شود. باید به این نکته توجه کنید که به منظور درمان علائم کم کاری تیروئید در نوزادان باید داروهای تجویز شده به طور دقیق توسط کودک مصرف شوند.  

بیشتر بخوانید: قویترین آنتی بیوتیک برای عفونت گلو و ۶ راهکار گیاهی درمانی
 

کلام آخر و بهترین زمان درمان کم کاری تیروئید نوزادان

قرص‌های هورمونی مانند لووتیروکسین را می‌توان در هر سنی از نوزادی تا بزرگسالی مصرف کرد. اما نوع گزینه دارویی بسته به پاسخ بدنی و همچنین مقادیر موجود در آزمایش‌های بعدی ارزیابی و تغییر خواهند کرد.

در صورت ابتلای کودک به کم کاری تیروئید و تجویز دارو از نوع خوراکی، می‌توانید قرص را خرد کنید و همراه با شیر مادر، شیر خشک یا آب به کودک بدهید. در حال حاضر هیچ داروی هورمونی با اثر گذاری کامل به شکل مایع وجود ندارد.

معمولا کودکان بزرگتر قادر به بلعیدن یا جویدن دارو هستند. غذا سرعت جذب دارویی را کاهش می‌دهد اما بهتر است مصرف این دارو را به یک ساعت معین در طی روز موکول کنید. بدین ترتیب دیگر نگران فراموشی مصرف دارو یا مصرف آن با معده خالی نخواهید بود. از دادن قرص‌های هورمونی تیروئید به کودک خود همزمان با مصرف آهن یا کلسیم خودداری کنید.

 

سوالات متداول در مورد کم کاری تیروئید کودکان