درمان تب کودکان؛ پایین آوردن تب کودک با گلاب!
درمان تب کودکان یکی از مهمترین گزینهها برای هر پدر و مادری به شمار میرود و بارها در بخش نظرات از ما پرسیدهاند که «برای تب بچه چی خوبه؟» کاری که با روشها گوناگون برای انجامش قدم برمیدارند. اما پیش از هر چیزی باید بدانیم که تعریف درست تب چیست و در چه زمانی به درمان نیاز دارد.
در تحقیقات موسسه ملی بهداشت «درمان تب کودکان» تعریف مشخصی دارد. هنگامی که درجه حرارت بدن یک کودک از 5/37درجه سانتیگراد بالاتر برود، او دچار تب شده است. تب افزایش موقت دمای بدن بوده که اغلب به دلیل یک بیماری به وجود میآید. تب نشانه آن است که چیزی غیرعادی در بدن میگذرد. هنگامی که بدن با عفونتی مانند آنفلونزا مبارزه میکند، میتواند باعث ایجاد تب شود.
تعریف تب
تب یک علامت شایع در بیماریها است. اما همیشه چیز بدی نیست، در واقع تب یک پاسخ معمول سیستم ایمنی کودک به ویروس یا عفونت باکتریایی است.
تب زمانی اتفاق میافتد که ناحیه کنترل کننده آن دمای بدن را بالاتر از حد طبیعی خود افزایش دهد. این ناحیه در قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس (hi-poe-THAL-uh-muhs) یافت میشود.
هیپوتالاموس میداند که دمای بدن شما باید به چه میزانی باشد (معمولا در حدود 37 درجه سانتیگراد) و پیامهایی را به بدن شما ارسال میکند تا آن را در همان حالت حفظ کند.
اکثر کودکان سالم میتوانند تب را به خوبی تحمل کنند و در شرایط عادی حدود سه تا پنج روز طول میکشد.
بیشتر بخوانید: مکیدن انگشت؛ رایج و کمخطر برای کودکان زیر 4 سال
دمای بدن اکثر افراد در طول روز کمی تغییر میکند: معمولا صبح کمی پایینتر و عصر کمی بالاتر است و میتواند با دویدن، بازی و ورزش بچهها متفاوت باشد.
گاهی اوقات هیپوتالاموس بدن را به دمای بالاتری در پاسخ به عفونت، بیماری یا علت دیگری مجهز میکند.
محققان بر این باورند که افزایش گرما راهی برای مبارزه بدن با میکروبهایی است که باعث عفونت میشوند و بدن را به مکان نامساعدی برای آنها تبدیل میکند.
پس تب همیشه اتفاق ناخوشایندی نیست و شاید برای خردسالان همیشه درمان تب کودکان نیاز نباشد.
بیشتر بخوانید: واکسن آبله مرغان و ضرورت تزریق آن
علل پیدایش تب
تب زمانی اتفاق میافتد که ناحیهای در مغز به نام هیپوتالاموس که به عنوان ترموستات بدن شما نیز شناخته میشود، تنظیم دمای بدن شما را به سمت بالا تغییر میدهد.
در این وضعیت بدن احساس سردی میکند. برای تولید گرمای بیشتر بدن شروع به لرزیدن میکند و در نهایت دمای بدن را تا حدودی افزایش میدهد.
دمای طبیعی بدن در طول روز متفاوت است در صبح کمتر و در اواخر بعد از ظهر و عصر بالاتر است. اگرچه اکثر مردم 37 درجه سانتیگراد را طبیعی میدانند.
دمای بدن میتواند یک درجه یا بیشتر تغییر کند و از حدود 36.1 درجه سانتیگراد تا 37.2 درجه سانتیگراد در نظر گرفته شود. این دمایی است که به درمان تب کودکان نیاز نداریم.
بیشتر بخوانید: درمان آبله مرغان و پیشگیری از آن به کمک واکسیناسیون
تب یا افزایش دمای بدن ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- یک ویروس
- یک عفونت باکتریایی
- گرمازدگی
- برخی شرایط التهابی مانند آرتریت روماتوئید – التهاب پوشش مفاصل (سینوویوم)
- یک تومور بدخیم
- برخی از داروها، مانند آنتیبیوتیکها و داروهایی که برای درمان فشار خون بالا یا تشنج استفاده میشوند
- برخی از ایمنسازیها مانند دیفتری، کزاز و سیاه سرفه یا واکسن پنوموکوک
- گاهی اوقات علت تب قابل شناسایی نیست. اگر بیش از سه هفته تب داشته باشید و پزشک نتواند علت آن را پس از ارزیابی گسترده پیدا کند، تشخیص ممکن است تب با منشا ناشناخته باشد
بیشتر بخوانید: درمان عفونت گوش کودکان؛ از تجویز آموکسیسیلین تا قطره گوش
علائم و نشانههای بروز تب
بسته به اینکه چه چیزی باعث تب شده است، علائم و نشانهها شامل موارد زیر میشود:
- تعریق
- لرز
- سردرد
- دردهای عضلانی
- از دست دادن اشتها
- تحریکپذیری
- کم آبی بدن
- ضعف عمومی
بیشتر بخوانید: علت عفونت گوش کودکان؛ پشت پرده چه خبر است؟
برای درمان تب کودکان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
تب به خودی خود ممکن است دلیلی برای هشدار یا دلیلی برای تماس با پزشک نباشد. با این حال شرایطی وجود دارد که باید برای نوزاد، کودک یا خودتان به دنبال مشاوره پزشکی باشید. به ویژه درمان تب کودکان در بسیاری از موارد اهمیت بالایی پیدا میکند.
تب بیدلیل نوزادان و کودکان بیشتر از بزرگسالان باعث نگرانی میشود. در صورتی که کودک شما موارد زیر را دارد با پزشک کودک خود تماس بگیرید و سریعا به فکر درمان تب کودکان باشید:
بیشتر بخوانید: اوریون، ویروسی با عوارضی ساده تا احتمال خطر ناشنوایی و مرگ
- سن کمتر از 3 ماه و دمای 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- بین سنین 3 تا 6 ماهگی و دمای 38.9 درجه سانتیگراد دارد و به طور غیرعادی تحریکپذیر، بیحال یا ناراحت به نظر میرسد
- بین سنین 6 تا 24 ماهگی و دمای 38.9 درجه سانتیگراد دارد که بیش از یک روز طول میکشد، اما علائم دیگری را نشان نمیدهد. اگر کودک شما علائم و نشانههای دیگری مانند سرماخوردگی، سرفه یا اسهال نیز دارد، ممکن است بر اساس شدت، زودتر با پزشک کودک خود تماس بگیرید
- اگر کودک بیحال یا تحریکپذیر است، به طور مکرر استفراغ میکند، سردرد یا معده درد شدید دارد یا علائم دیگری که باعث ناراحتی قابل توجهی میشود
- تبی دارد که بیش از سه روز طول بکشد
- بیحال به نظر میرسد و ارتباط چشمی ضعیفی با شما دارد
بیشتر بخوانید: شب ادراری کودکان و 6 دلیل اصلی این ماجرا
شناختن انواع تبها
تب حاد
بیشتر تبهای حاد در نوزادان و کودکان خردسال به دلیل عفونت ایجاد میشود. این موارد رایجترین آنها هستند که گاهی به درمان تب کودکان نیاز دارند.
- عفونت های ویروسی تنفسی یا گوارشی (شایعترین علل به طور کلی)
- برخی از عفونتهای باکتریایی (اوتیت میانی، ذاتالریه، عفونتهای دستگاه ادراری)
بیشتر بخوانید: درمان شب ادراری کودکان به روشهای پزشکی، رواندرمانی و طب سنتی
علل عفونی تب حاد با سن کودک دچار تغییرات میشود
- نوزادان (شیرخواران کمتر از 28 روز) از نظر عملکردی نقص ایمنی در نظر گرفته میشوند، زیرا اغلب نمیتوانند عفونت را به صورت موضعی مهار کنند. در نتیجه در معرض خطر بالاتر عفونتهای باکتریایی مهاجم هستند
- علل غیر عفونی تبهای حاد عبارتند از بیماری کاوازاکی، گرمازدگی و مصرف مواد سمی (مثلا داروهایی با اثرات آنتی کولینرژیک)
- برخی از واکسنها میتوانند باعث تب شوند (در 24 تا 48 ساعت اول پس از تزریق واکسن سیاه سرفه) یا 1 تا 2 هفته پس از تزریق واکسن سرخک
این تب ها معمولا از چند ساعت تا یک روز طول میکشد. اگر حال کودک خوب باشد، ارزیابی لازم نیست. دندان درآوردن باعث تب شدید یا طولانی مدت نمیشود.
بیشتر بخوانید: آبله مرغان کودکان و بیش از 10 علامت تشخیص بیماری
تب حاد عود کننده یا دورهای
تب حاد عود کننده یا دورهای متناوب با دورههای دمای طبیعی همسو است.
تب مزمن
تبی که روزانه به مدت بیش از 2 هفته رخ میدهد و کشتهای اولیه و سایر تحقیقات در تشخیص آن شکست میخورند، تب با منشا ناشناخته (FUO) در نظر گرفته میشود.
علل خاص متفرقه عبارتند از:
- بیماری التهابی روده
- دیابت بیمزه همراه با کم آبی بدن و اختلال در تنظیم حرارت
بیشتر بخوانید: علت بوی بد دهان کودک؛ از التهاب لوزهها تا بیماری لثه
FUO کاذب به احتمال زیاد بسیار شایعتر از FUO واقعی است، زیرا بیماریهای ویروسی مکرر و جزئی ممکن است بیش از حد تفسیر شوند.
در کودکان، علیرغم علل متعدد احتمالی، FUO واقعی بیشتر به احتمال زیاد یک تظاهرات غیرمعمول از یک بیماری شایع است تا یک بیماری غیرمعمول. عفونتهای تنفسی تقریبا نیمی از موارد FUO مرتبط با عفونت را تشکیل میدهند.
بیشتر بخوانید: عفونت گوش کودکان و علت عفونت گوش میانی، خارجی و داخلی کودکان
بررسی ویژه راههای درمان تب کودکان در خانه
مایعات راهی برای درمان تب کودکان
تب ویروسی بدن را بسیار گرمتر از حد معمول میکند و این باعث ایجاد عرق برای خنک کردن بدن میشود. اما تب ویروسی منجر به از دست دادن مایعات و باعث کم آبی بدن هم خواهد شد.
در زمان ابتلا به تب ویروسی مایعات زیاد مصرف کنید تا آب از دست رفته بدن جبران شود. هر یک از موارد زیر میتواند آب بدن را تامین کند:
- آب میوه
- نوشیدنیهای ورزشی
- آبگوشتها
- سوپها
- چای بدون کافئین
- استراحت کافی داشته باشید
بیشتر بخوانید: پماد هیدروکورتیزون نوزادان از فواید تا جایگزین آن
تب ویروسی نشانه تلاش سرسختانه بدن است تا با عفونت مبارزه کند. به فرزندتان بگویید تا حد امکان استراحت کند و در حالت آرامش قرار بگیرد.
حتی اگر نمیتواند روز را در رختخواب بگذراند، سعی کند تا جایی که ممکن است از فعالیت بدنی خودداری کند.
8 تا 9 ساعت یا بیشتر در شب بخوابد. همچنین بهتر است برنامه تمرینی ورزش خود را موقتا متوقف کند. ورزش کردن میتواند دمای بدن را بیشتر افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: سرخک در کودکان، زمان واکسیناسیون و تفاوتش با سرخجه
مصرف داروی بدون نسخه برای درمان تب کودکان
داروهای کاهش دهنده تب بدون نسخه (OTC) سادهترین راه برای مدیریت تب هستند. علاوه بر اینکه تب را به طور موقت کاهش میدهند و کمک میکند کمتر احساس ناراحتی به وجود بیاید.
فقط مطمئن شوید که کودکتان استراحت کافی دارد، حتی اگر تا چند ساعت پس از مصرف دارو احساس بهتری داشته باشد.
قبل از اینکه به داروهای کاهش دهنده تب OTC روی بیاورید، این اطلاعات ایمنی را در نظر داشته باشید:
- هرگز به کودکان آسپرین ندهید. این میتواند خطر ابتلا به سندرم ری را که یک بیماری نادر اما بسیار جدی است تا حد زیادی افزایش دهد
- زمان مصرف داروی OTC را بنویسید تا با اطمینان خاطر در یک دوره 24 ساعته بیش از حد مصرف نشود
بیشتر بخوانید: سردرد کودکان همراه تب، میتواند دلایلی جدی داشته باشد
کارهایی که می توانید برای خنک کردن ایمن انجام دهید شامل موارد زیر است:
- کودک را در یک حمام آب ولرم بنشانید، وقتی تب دارید احساس خنکی میکنید. (آب سرد در واقع باعث میشود بدن به جای خنک شدن، گرم شود)
- حمام اسفنجی با آب ولرم را انجام دهید
- لباس خواب یا لباس سبک بپوشد
- سعی کنید هنگام سرماخوردگی از پتوهای اضافی زیاد استفاده کنید
- مقدار زیادی آب خنک یا با دمای اتاق بنوشد
- بستنی بخورد
- برای حفظ گردش هوا از یک فن استفاده کند
بیشتر بخوانید: علت بی خوابی نوزاد را برطرف و زندگی خود را زیباتر کنید!
چگونه تب کودک ۷ ساله را پایین بیاوریم؟ راههای درمان تب کودکان در خانه
درمان خانگی تب کودکان؛ برای درمان تب کودکان، هیدراته بمانند
هیدراته نگهداشتن بدن یا همان آبرسانی به بدن یکی از مسائل مهم به شمار میرود. از دست رفتن آب بدن میتواند به راحتی به خصوص در نوزادان و کودکان خردسال اتفاق بیفتد.
باید بدانید زمانی که بدن تب دارد، اشتهایی به غذا وجود نخواهد داشت؛ چرا که بدن در حال صرف انرژی خود برای مقابله با بیماری است و نمیخواهد این انرژی را صرف گوارش غذا کند.
در صورتی که اشتها ندارند، لازم نیست تا بدن کودکان را مجبور به خوردن کنید؛ اما میتوانید به بدن آنها مایعات برسانید.
سعی کنید در صورت امکان، سبزیجات بخارپز، انواع سوپ یا حتی اگر میشود آبگوشت مصرف کنید. آب نارگیل انتخاب خوبی برای افزودن الکترولیت به سیستم بدنی شما است.
بیشتر بخوانید: کم خوابی نوزاد؟ آیا چنین چیزی ممکن است؟
برای پایین آوردن تب کودک بدن را در استراحت کامل قرار دهید
خوابیدن از قویترین روشهای طبیعی برای بهبود در مقابل بیماری محسوب میشود. در حقیقت، عدم خواب میتواند حتی سبب بیماری شود. از داشتن مقدار مناسب خواب برای مبارزه با بیماری مطمئن شوید.
برای درمان تب کودکان دمنوشهای گیاهی بنوشند
دمنوشهای گیاهی از بهترین گزینهها در کمک به درمان تب محسوب میشوند. آنها نه تنها به کودکان کمک میکنند تا آب به بدن برسد، بلکه سبب ایجاد عرق در بدن میشوند و در عین حال نیز سیستم ایمنی را برای بهتر شدن تقویت میکنند.
همچنین میتوانید آب لیمو و عسل را برای افزایش ویتامین C به دمنوش اضافه کنید (اما مراقب باشید هرگز به کودک زیر یک سال عسل ندهید).
بیشتر بخوانید: سردرد شبانه کودکان، مشکلی که نباید به سادگی از آن گذشت
درمان خانگی تب کودکان؛ ایمنی بدن کودک را بالا ببرید
یکی دیگر از مواردی که باید به آن اشاره شود، تقویت ایمنی بدن است. گیاه اکیناسه، سنجد، مصرف مواد دارای ویتامین C همه از گزینههای خوبی برای تقویت ایمنی بدن محسوب میشوند.
بیشتر بخوانید: درمان زردی نوزاد در خانه با لامپ مخصوص
درمان خانگی تب و لرز با مصرف مایعات!
یکی از راههای درمان خانگی تب و لرز حفظ آب بدن است. هیدراته بودن بدن باعث کاهش درجه حرارت میشود. کمآبی به خصوص در نوزادان و کودکان کم سن و سال تب و لرز را تشدید میکند.
وقتی بدن دچار تب شدید میشود، بدن اشتهای خود را از دست میدهد. زیرا بدن مشغول استفاده از انرژی درونی خود برای مقابله با بیماری است و بنابراین میلی برای هضم غذای اضافه را ندارد.
برای اینکه خود را مجبور به غذا خوردن کنید، مایعات زیاد مصرف کنید. سبزیجات، انواع سوپ و غذاهای بخارپز شده میتواند به پایین آوردن درجه حرارت بدن کمک کند. آب نارگیل و دمنوشهای گیاهی هم برای این درمان تب شدید موثر هستند.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد کودکان با روشهایی فوقالعاده
پایین آوردن تب کودک با گلاب؛ راهکاری سریع برای رفع تب
برای پایین آوردن تب کودکان میتوان از گلاب بهعنوان یک راهکار درمان خانگی تب کودکان استفاده کرد. یکی دیگر از روشهای درمان تب کودکان در طب سنتی مصرف گلاب است. از آنجایی که گلاب یک ماده ضد باکتریایی و ضد التهابی است و میتواند به عنوان یک تب بر قوی خانگی برای کودکان عمل کند.
برای کودکان خوراندن یک یا دو قاشق گلاب برای پایین آوردن تب و لرز کافی است. اما برای بزرگسالان بهتر است نصف فنجان گلاب میل کنند.
همچنین برای کاهش و رفع تب، گلاب در ظرفی به همراه آب ریخته، پارچهای را به آن آغشته کنند و دست، پاها و صورت را با آن شستشو دهند.
مخصوصا توصیه میشود ناحیه کبد (بالا و راست شکم) که نیاز بیشتری به خنک شدن دارد را با پارچه آغشته به گلاب خنک کنند.
بیشتر بخوانید: درمان کوچکی اندام تناسلی در کودکان و ضرورت جراحی فالوپلاستی
پایین آوردن تب کودک با پیاز؛ تب بر قوی برای کودکان
برای پایین آوردن تب کودکان میتوان از پیاز استفاده کرد. پیاز خواص ضدعفونی و ضدمیکروبی دارد و از آن به عنوان یک تب بر قوی برای کودکان استفاده میکنند. به همین دلیل از آن برای پاکسازی بدن از عوامل عفونی استفاده میشود. پیاز دارای اسید فسفریک است که بعد از وارد شدن به جریان خون سریعا عوامل عفونی و بیماریزا را از بین میبرد. به این صورت موجب پایین آوردن دمای بدن و درمان تب کودکان میشود.
در کف پا تعداد زیادی پایانههای عصبی قرار دارند که به اندامهای حیاتی بدن وصل هستند، به این نقاط، نقاط نصف النهاری گفته میشود.
این نقاط با نقاط طب سوزنی ارتباط دارند و از توان الکتریکی بسیار بالایی برخوردار هستند. اگر ما این نقاط را تحریک کنیم، به سایر اندامهای بدن دسترسی مییابیم در نتیجه با گذاشتن یک تکه پیاز در کف پا میتوان از فواید آن برای درمان تب کودکان بهره برد.
بیشتر بخوانید: درمان پا درد کودکان؛ معرفی همه راههای رفع درد پای خردسالان در خانه
سرکه سیب؛ کاهنده سریع تب در ناحیه شکم و سر کودک
سرکه سیب از دیگر داروهای قدیمی که برای درمان تب در ناحیه شکم و سر کودک استفاده میشود. برای این کار، مخلوط آب و سرکه را درست کرده (یکسوم سرکه و دو سوم آب)، سپس چند حوله را درون این محلول قرار دهید.
پس از جذب محلول آب و سرکه آن حوله را روی پیشانی و شکم خود قرار دهید؛ همچنانکه میتوانید آن را دور کف پا هم بپیچید.
بیشتر بخوانید: گلودرد کودکان را جدی بگیرید |سرماخوردگی یا کووید 19
استفاده از روغنها برای درمان تب کودکان
روغن نعنا یا زنجبیل میتواند به گرم کردن بدن و ایجاد تعرق در بدن کمک و به عنوان یک تب بر قوی برای کودکان عمل کند. روغنهای اسطوخودوس، آویشن، رزماری، اکالیپتوس و مریمگلی نیز به ایجاد آرامش هنگام تب در ناحیه شکم و سر کودک کمک میکنند.
سعی کنید چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب سرد ریخته و یک حوله را در آن محلول قرار داده و پس از جذب محلول در حوله، آن را روی پیشانی کودک برای پایین آمدن تب یا آرام کردن بدن قرار دهید.
همچنین میتوانید چند قطره روغن نعنا فلفلی را با روغن نارگیل مخلوط کرده و آن را روی کف پاها و پشت گردن بمالید.
پایین آوردن تب کودک؛ از آب استخوان استفاده کنید
آب استخوان یا همان آب قلم بنوشید؛ سوپ مرغ گزینه مناسبی است و آب قلم نیز با سرعت بیشتری به بهبود بدن کمک میکند. آب قلم دارای ژلاتین و غضروف است که به عملکرد سالم ایمنی بدن کمک میکند.
بیشتر بخوانید: سرماخوردگی کودکان؛ چرا بچه ها بیشتر مریض میشوند؟
سخن پایانی
در زمان ابتلا به تب معمولا جای نگرانی نیست. هم در کودکان و هم در بزرگسالان، اکثر ویروسها خود به خود برطرف میشوند و بخشی از روند بهبودی هستند.
پس در بیشتر موارد نیازی به درمان تب کودکان پیدا نمیکنید. اما اگر متوجه علائم غیرعادی شدید یا تب بعد از یک روز از بین نرفت، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره پایین آوردن تب کودک با گلاب:
آیا پایین آوردن تب کودک با گلاب ممکن است؟
بله درمان خانگی تب کودکان با گلاب امکان پذیر است. گلاب یک ماده ضد باکتریایی و ضد التهابی است و میتواند به عنوان یک تب بر قوی خانگی برای کودکان عمل کند.
چگونه تب کودک ۷ ساله را پایین بیاوریم؟
اگر دسترسی به پزشک ندارید با استفاده از راهکارهای خانگی که در این مقاله شرح دادیم میتوانید تب کودک با سریعاً رفع کنید.
برای تب بچه چی خوبه؟
پاسخ این سوال بستگی به شدت تب دارد. اگر تب ادامه دار باشد باید حتماً به درمانگاه مراجعه کنید. اما اگر به پزشک دسترسی ندارید با استفاده از راهکارهای خانگی مانند استفاده از گلاب، مایعات، سرکه سیب، پیاز و سایر راهکارهایی که در این مقاله شرح دادیم تب در ناحیه شکم و سر کودک را رفع کنید.
سریعترین روش پایین آوردن چیست؟
خوشبختانه امروزه باتوجه به پیشرفتهای پزشکی و دارویی پایین آوردن سریع تب کودک ممکن و در دسترس است. مراجعه به پزشک و استفاده از دارو برای رفع تب کودک از سریعترین راهکارهای درمانی درمان تب کودکان است. اما بهطورکلی برای کاهش و رفع تب، گلاب در ظرفی به همراه آب ریخته، پارچهای را به آن آغشته کنید و دست، پاها و صورت را با آن شستشو دهید.
علت قطع نشدن تب در کودکان و بزرگسالان چیست؟
دلایل مختلفی برای «علت قطع نشدن تب در کودکان و بزرگسالان» وجود دارد که مستلزم بررسی و معاینه پزشک است. اما باتوجه به شیوع کرونا در سراسر جهان و متفاوت بودن سویه های آن ممکن است تب نشانه مبتلا شدن فرد به کرونا باشد که بهتر است برای اطمینان از این امر به درمانگاه مراجعه کنید و در صورت لزوم تست کرونا بدهید.