سردرد کودکان همراه تب، می‌تواند دلایلی جدی داشته باشد
یکی از مشکلات شایع در کودکان سردرد است و این موضوع معمولا جدی نیست. مانند بزرگسالان، کودکان هم ممکن است انواع مختلفی از دردها از جمله میگرن یا سردردهای ناشی از استرس (تنشی) را تجربه کنند. کودکان همچنین می‌توانند دردهای مزمن روزانه در ناحیه سر داشته باشند. اما یکی از موارد مهم سردرد کودکان همراه تب است.
در برخی موارد، سردرد همراه تب در کودکان به دلیل عفونت، سطوح بالای استرس یا اضطراب یا ضربه جزئی به سر ایجاد می‌شود. مهم است که به علائم این درد توجه داشته و در صورت تشدید یا تکرار با پزشک مشورت کنید. اگر سردرد کودکان همراه تب باشد، می‌تواند خبری از یک مشکل جدی دهد.
علل سردرد کودکان
درد در ناحیه سر به همراه تب علائم شایع چندین نوع بیماری هستند. ویروس آنفولانزای فصلی و آلرژی می‌توانند این علائم را به صورت خفیف ایجاد کنند. گاهی اوقات خود تب ممکن است باعث درد در ناحیه سر و گردن کودکان شود.
به طور کلی باید گفت که پیدایش سردرد و تب در بزرگسالان و کودکان، اتفاق نادری نیست و بسیار اتفاق می‌افتد. در برخی موارد، این رخ داد ترکیبی ممکن است نشان دهد که بدن با عفونت یا بیماری جدی‌تری مبارزه می‌کند. علل مختلف سردرد کودکان همراه تب را در ادامه بخوانید.
تب و درد در ناحیه سر
تب یعنی افزایش دمای بدن و بالاتر رفتن آن از حد نرمال. تب ممکن است زمانی که بدن در حال مبارزه با عفونت است، رخ دهد. ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها می‌توانند باعث عفونت شوند.
سایر بیماری‌ها و التهاب‌ها هم امکان دارد باعث تب شوند. اگر دمای بدن کودک شما بالاتر از 37 درجه سانتی‌گراد (98.6 درجه فارنهایت) باشد، شاید تب داشته باشد. تب می‌تواند منجر به تغییراتی در بدن شود که نتیجه آن پیدایش سردرد است.
بیشتر بخوانید: درمان سردرد کودکان با روش‌هایی فوق‌العاده
10 علت سردرد کودکان همراه تب
آلرژی
اگر به گرده، گرد و غبار، شوره حیوانات یا عوامل دیگر حساسیت دارید، ممکن است دچار درد در ناحیه سر شوید. دو نوع سردرد با حساسیت ارتباط دارند که سردرد میگرنی و سینوسی نام دارند.
آلرژی ممکن است به دلیل احتقان بینی یا سینوس باعث درد شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که یک واکنش آلرژیک موجب ایجاد تورم در مجاری داخل و اطراف بینی و دهان می‌شود.
علائم سردرد آلرژی امکان دارد شامل موارد زیر باشد:
- درد و فشار در اطراف سینوس‌ها و چشم‌ها
- درد ضربان‌دار در یک طرف سر کودک
آلرژی معمولا باعث تب نمی‌شود. با این حال، می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت ویروسی یا باکتریایی را در کودکان افزایش دهد. این می‌تواند منجر به سردرد کودکان همراه تب شود.
سرماخوردگی و آنفلوانزا
سرماخوردگی و آنفلوانزا توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند. عفونت ویروسی ممکن است در بدن کودک باعث ایجاد تب شده و سردرد را هم به همراه داشته باشد. ابتلا به آنفلوانزا یا سرماخوردگی نیز می‌تواند حملات میگرنی و سردردهای خوشه‌ای را بدتر کند.
ویروس‌های سرماخوردگی و آنفلوانزا باعث ایجاد التهاب، تورم و مایع در بینی و سینوس‌های کودک می‌شوند. این اتفاق‌ها عامل پیدایش درد خواهند بود. همچنین ممکن است علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا در کودکان مشاهده شوند، مانند:
- آبریزش بینی
- گلودرد
- لرز
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
- چشم درد
- فشار در اطراف چشم
- حساسیت به صدا یا نور
عفونت‌های باکتریایی
برخی از انواع باکتری‌ها، در ریه‌ها، مجاری تنفسی، سینوس‌های اطراف بینی، کلیه‌ها، مجاری ادراری و مناطق دیگر عفونت ایجاد می‌کنند. عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند از طریق زخم یا حفره‌ای در دندان رخ دهند. برخی از عفونت‌های باکتریایی در سراسر بدن گسترش می‌یابند. این ممکن است تهدید کننده زندگی کودک باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
علائم عفونت باکتریایی بستگی به ناحیه‌ای از بدن دارد که در آن پدیدار می‌شود. علائم رایج شامل تب و سردرد است. علائم عفونت باکتریایی در ریه‌ها نیز عبارت‌اند از:
- سرفه کردن
- تولید بلغم
- تنگی نفس
- لرز و لرزش
- درد قفسه سینه
- تعریق
- خستگی
- درد عضلانی
بیشتر بخوانید: سردرد شبانه کودکان، مشکلی که نباید به سادگی از آن گذشت
عفونت گوش
عفونت گوش ممکن است در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. عفونت گوش در کودکان بیشتر از نوجوانان و بزرگسالان شایع است. این مشکل می‌توانند باعث تجمع مایع در داخل گوش میانی شود. چنین موضوعی موجب ایجاد فشار و درد در گوش و اطراف آن خواهد شد.
عفونت گوش باعث سردرد کودکان همراه تب می‌شود. اگر شما یا فرزندتان دچار عفونت گوش هستید به پزشک مراجعه کنید. برخی موارد می‌توانند باعث آسیب دائمی به گوش شوند. این علائم عبارت‌اند از:
- گوش درد
- تب 37.8 درجه سانتی‌گراد (100 درجه فارنهایت) یا بالاتر
- از دست دادن اشتها
- تحریک‌پذیری
- از دست دادن تعادل
- مشکل در خوابیدن
مننژیت
تب و سردرد از جمله اولین علائم مننژیت هستند. این بیماری خطرناک زمانی اتفاق می‌افتد که عفونت به پوشش داخلی مغز و نخاع می‌رسد. عفونت مننژیت معمولا توسط یک ویروس ایجاد می‌شود، اگرچه عفونت‌های باکتریایی و قارچی نیز می‌توانند علت آن باشند.
مننژیت امکان دارد برای کودکان و بزرگسالان اتفاق بیفتد. این رخداد شاید تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
علائم مننژیت:
- تب شدید
- سردرد شدید
- گرفتگی گردن
- حالت تهوع
- استفراغ
- خواب آلودگی
- حساسیت به نور
- بی‌حالی
- مشکل در بیدار شدن
- بی‌اشتهایی و تشنگی
- بثورات پوستی
گرمازدگی
به گرمازدگی، سانتروک هم می‌گویند. گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن بیش از حد گرم می‌شود. اگر برای مدت طولانی در یک مکان بسیار گرم قرار بگیرید، این اتفاق رخ می‌دهد. ورزش بیش از حد در هوای گرم هم منجر به گرمازدگی خواهد شد.
گرمازدگی یک وضعیت اضطراری است. در صورت عدم درمان، می‌تواند به موارد زیر آسیب برساند:
- مغز
- قلب
- کلیه
- ماهیچه
تب 40 درجه سانتی‌گراد (104 درجه فارنهایت) یا بالاتر علامت اصلی گرمازدگی است. همچنین کودک ممکن است دچار سردرد ضربان‌دار شود. علائم دیگر گرمازدگی عبارت‌اند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- پوست سرخ شده
- پوست گرم، خشک یا مرطوب
- تنفس سریع و سطحی
- ضربان قلب تند
- گیجی
- لکنت زبان
- هذیان
- تشنج
- غش کردن
بیشتر بخوانید: درمان میگرن با روش های دارویی و خانگی
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید (RA) و سایر بیماری‌های التهابی ممکن است باعث سردرد کودکان همراه تب شوند. این نوع آرتروز زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به اشتباه به مفاصل و سایر بافت‌های حمله می‌کند.
حدود 40 درصد از مبتلایان به آرتریت روماتیسمی نیز درد و سایر علائم را در نواحی زیر مشاهده می‌کنند:
- چشم‌ها
- ریه‌ها
- قلب
- کلیه‌ها
- اعصاب
- رگ‌های خونی
اگر کودک شما مبتلا به RA است، احتمال ابتلا به عفونت بیشتر می‌شود. برخی از داروها برای درمان RA و سایر بیماری‌های خود ایمنی نیز می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این موضع به این دلیل است که چنین داروهایی با کند کردن فعالیت سیستم ایمنی عمل می‌کنند.
عفونت‌ها، داروها و استرس ناشی از RA ممکن است به طور غیرمستقیم باعث تب و سردرد شوند. علائم دیگر RA عبارت‌اند از:
- سفتی و سختی مفاصل
- درد
- تورم مفصل
- گرما و حساسیت مفاصل
- خستگی
- از دست دادن اشتها
داروها
مصرف برخی از داروها ممکن است سردرد کودکان همراه تب را به وجود بیاورند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آنتی بیوتیک‌ها
- داروهای کاهش فشار خون
- داروهای تشنج
مصرف بیش از حد داروهای مسکن یا مصرف مکرر آن هم می‌تواند باعث درد و علائم دیگر شود. این داروها شامل داروهای میگرن، داروهای مخدر و داروهای مسکن بدون نسخه است.
اگر سردرد به دلیل مصرف بیش از حد دارو به وجود آمده باشد، امکان دارد موارد زیر را نیز مشاهده کنید:
- حالت تهوع
- بی‌قراری
- تحریک‌پذیری
- مشکل در تمرکز
- مشکلات حافظه
واکسیناسیون
در بیشتر مواقع تب و سردرد پس از دریافت واکسن رخ می‌دهد. اکثر واکسن‌ها امکان دارد در عرض 24 ساعت باعث ایجاد تب خفیف شوند و یک تا دو روز طول بکشند. برخی از واکسیناسیون‌ها می‌توانند واکنش دیررس ایجاد کنند.
واکسن MMR (واکسن سه ویروس سرخک، اوریون و سرخجه) و آبله مرغان ممکن است یک تا چهار هفته پس از دریافت، تب ایجاد کنند. همچنین شاید تب و سردرد را به صورت هم‌زمان پدید بیاورند، زیرا بدن به واکسن واکنش نشان می‌دهد. این اتفاق در بدن نتیجه ایجاد ایمنی در برابر بیماری‌ها است. علائم دیگری که کودک شاید آن را تجربه کند، عبارت‌اند از:
- راش
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- از دست دادن اشتها
سرطان
سرطان و سایر بیماری‌های جدی هم شرایط سردرد کودکان همراه تب را به وجود می‌آورند. انجمن سرطان آمریکا بیان کرده است که معمولا برای افراد مبتلا به هر نوع سرطانی، تب وجود دارد. این اتفاق گاهی نشانه این است که در بدن عفونت وجود دارد.
در موارد دیگر، تغییرات در بدن به دلیل بیماری یا تومور می‌تواند باعث ایجاد تب شود. درمان‌های سرطان مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی هم می‌توانند باعث سردرد کودکان همراه تب شوند. سایر عوارض جانبی شیمی درمانی و پرتو درمانی شامل تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها است.
چگونگی عملکرد در زمان سردرد کودکان همراه تب
درمان سردرد و تب بستگی به علت آن دارد. عفونت‌های باکتریایی ممکن است به آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشند. سرماخوردگی و ویروس‌های آنفلوانزا معمولا نیازی به درمان ندارند و خود به خود از بین می‌روند.
پزشک فرزند شما شاید استراحت و داروهای بدون نسخه را برای علائم سرماخوردگی، آنفلوانزا، سایر عفونت‌ها و آلرژی توصیه کند. این داروها شامل موارد زیر می‌شوند:
- مسکن‌ها
- داروهای ضد سرفه
- ضد احتقان‌ها
- آنتی هیستامین‌ها
- اسپری بینی شور یا کورتیکواستروئید
در برخی شرایط، پزشک ممکن است موارد زیر را تجویز کند:
- عکس‌های آلرژی
- داروهای ضد قارچ
- داروهای ضد ویروسی
- داروهای میگرن
- درمان‌های خانگی
درمان‌های خانگی امکان دارد به تسکین علائم سرماخوردگی، آنفلوانزا و آلرژی کمک کنند.
این موارد می‌توانند به تسکین سردرد و کاهش تب یاری برسانند:
- استراحت فراوان داشته باشید
- نوشیدنی‌های گرم و مایعات فراوان بنوشید
- یک پارچه مرطوب و خنک را روی چشم‌ها، صورت و گردن بمالید
- بخور بگیرید
- در حمام گرم بنشینید
- آب گوشت گرم یا سوپ مرغ بنوشید
- ماست یخ‌زده یا بستنی بخورید
- از روغن‌های ضروری مانند اکالیپتوس و روغن درخت چای استفاده کنید
- روغن نعنا را به شقیقه‌های کودک بمالید
بیشتر بخوانید: انواع سردرد های شایع در یک لیست
جلوگیری از ایجاد سردرد کودکان همراه تب
کمک به جلوگیری از عفونت‌ها و آلرژی‌ها برای کاهش درد و تب مفید است. برخی نکات برای خود و فرزندتان عبارت‌اند از:
- اجتناب از مواد و محیط‌هایی که باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند
- پوشاندن سوراخ‌های بینی با یک لایه بسیار نازک از ژل برای جلوگیری از آلرژن‌ها
- چندین بار در روز صورت خود را بشویید
- شستن دهان و سوراخ‌های بینی
- یک دستمال گرم یا خنک و مرطوب را چندین بار در روز روی صورت خود بمالید
- به فرزند خود بیاموزید که از بطری و نوشیدنی سایر کودکان استفاده نکند
- آموزش نحوه صحیح شستن دست‌ها به کودکان
- شستن اسباب‌بازی‌ها و سایر اقلام با آب گرم و صابون، به ویژه اگر کودک شما بیمار بوده است
- دریافت واکسن آنفلوانزا
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در برخی موارد ممکن است برای سردرد کودکان همراه تب به درمان نیاز داشته باشید. در صورت تجربه موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- دمای 39.4 درجه سانتی‌گراد (103 درجه فارنهایت) یا بالاتر
- سردرد شدید
- بثورات پوستی
- سفت شدن گردن یا گردن درد
- مشکل در تنفس
- درد شکم
- درد هنگام ادرار کردن
- مه گرفتگی یا گیجی ذهنی
- استفراغ مکرر
- تشنج یا غش کردن
اگر فرزند شما بعد از واکسیناسیون دچار تب و سردرد شده است، توصیه می‌شود که در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- کمتر از 12 هفته سن دارد
- گردن سفت داشته باشد
- به شکل معمول گردن خود را حرکت نمی‌دهد
- بیش از سه ساعت گریه می‌کند
- بیش از یک ساعت گریه شدید داشته باشد
- گریه نمی‌کند یا به شما پاسخ نمی‌دهد
در موارد زیر کودک خود را نزد پزشک اطفال ببرید:
- تب بیش از سه روز طول بکشد
- قرمزی اطراف محل تزریق واکسیناسیون بیشتر از هفت سانتی‌متر است
- قرمزی یا خطوط قرمز روی پوست بیش از دو روز پس از واکسیناسیون ایجاد شود
- کودک گوش خود را لمس می‌کند یا می‌کشد
- در هرجایی تاول یا توده ایجاد شود
در پایان دوباره بیان می‌کنیم که سردرد و تب می‌توانند ناشی از طیف وسیعی از بیماری‌ها باشند. اصولا این مشکل به خاطر عفونت‌های شایع و خفیف رخ می‌دهد که بیشتر این بیماری‌ها خود به خود بهتر می‌شوند.
در برخی موارد، سردرد و تب ممکن است نشانه بیماری جدی‌تری باشد. اگر سردردها شدیدتر یا متفاوت از حالت عادی است، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر تب بالاتر از 39.4 درجه سانتی‌گراد (103 درجه فارنهایت) است یا با درمان دارویی بهبود نیافته از پزشک کمک بگیرید.
به دنبال علائم عفونت‌های جدی مانند مننژیت در کودکان باشید. عفونت‌های باکتریایی ممکن است نیاز به درمان آنتی بیوتیکی داشته باشند. عدم درمان آن‌ها می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی شود. به صورت کلی در زمان پیدایش سردرد کودکان همراه تب باید توجه ویژه‌ای به این بیماری داشته باشید.