درمان لک روی پوست صورت را باید جزو شایعترین موارد مراجعه افراد به متخصصین پوست دانست. خوشبختانه علم نوین راههایی برای درمان لک روی پوست پیش روی افراد قرار داده که هر کدام در نوع خود انقلابی محسوب میشوند. با توجه به تنوع روشهای درمان مهم است که بدانید از کجا باید شروع کرد و به دنبال چه موادی برای درمان لک بود؟ مهمتر از همه، کدام یک از این روشها، لکهای تیره را برای همیشه از بین خواهد برد. برای پاسخ بهاین سؤالات، مجله سلامت سیوطب با چندین متخصص پوست صحبت کرده تا بهترین راههای درمان لک صورت را در اختیار کاربران قرار دهد.
چه چیزی باعث ایجاد لکههای تیره میشود؟
اولین چیزی که در انتخاب درمان قطعی لک صورت نقش موثری دارد دستیابی به علت ایجاد لک روی پوست است. ملیسا دافت از جراحان برجسته پلاستیک و زیبایی اعتقاد دارد لکههای تیره یا هایپرپیگمانتاسیون به دلیل تولید زیاد ملانین در پوست توسط ملانوسیتها است. او میگوید هورمونها هم استروژن و هم پروژسترون سطح ملانین را افزایش میدهند.
خورشید میتواند سطح ملانین را افزایش دهد به همین دلیل در تابستان لکههای تیره بیشتری روی پوست شکل میگیرد. سن نیز میتواند اندازه ملانوسیتها را افزایش دهد، چرا که ما لکههای تیره پیری را در بیماران مسنتر میبینیم. عوامل دیگری مانند تحریک پوست در نتیجه آکنه، اپیلاسیون و اسکرابهای خشن نیز میتوانند باعث ایجاد لکههای تیره شوند.
بیشتر بخوانید: درمان جای جوش صورت؛ بررسی ۹ روش کاربردی
درمان لک صورت؛ 11 شیوه که هر گونه لک پوست را از بین خواهد برد
اکنون که میدانید لکههای تیره چگونه روی پوست ایجاد میشوند، در ادامه به سریع ترین راه از بین بردن لک قهوه ای صورت میپردازیم. همچنین روشهای دیگری برای خلاصی از شر لکههای تیره را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
1. هیدروکینون؛ مادهای که لکهای تیره صورت را به بند میکشد
هنگامیکه صحبت از درمان لکههای تیره میشود به طور قطع هیدروکینون استاندارد طلایی یکی از گزینههای محبوب به شمار میرود. در سطح بیولوژیکی، هیدروکینون با مهار آنزیمی به نام تیروزیناز که به تولید ملانین کمک میکند، اثرگذاری دارد. هرچه تیروزیناز کمتری تولید شود، ملانین کمتری تیرگی لکههای پوست را درگیر میسازد.
در برخی موارد، اثرات هیدروکینون در کمتر از دو هفته قابل مشاهده است. بیشتر افراد باید بین هشت تا 12 هفته استفاده را پیش بینی کنند. البته عوامل تاثیرگذار در درمان لک ارتباط مستقیمی با میزان هایپرپیگمانتاسیون، میزان نفوذ آن، مدت زمان ماندگاری آن دارد.
مانند هر محصولی که روی پوست استفاده میشود، هیدروکینون امکان ایجاد خشکی، قرمزی و سوزش دارد که نشاندهنده واکنش آلرژیک به هیدروکینون باشد. یکی دیگر از عوارض جانبی بالقوه شبح است که روشن شدگی ناخواسته پوست در خارج از ناحیه مورد نظر است. برای جلوگیری از این امر، هیدروکینون را به مقدار کم در مرکز لکه و پرها را به سمت لبهها بمالید.
بیشتر بخوانید: درمان جوش صورت با ۷ راهکار مختلف؛ از خانگی تا پزشکی نوین
2. لیزر از تاثیرگذارترین روشهای درمان لک صورت
لیزر گرانترین و در عین حال تاثیرگذارترین درمان برای درمان لک صورت است. اینها از یک پرتو متمرکز نور استفاده میکنند تا ذرات رنگدانه را در پوست شکـسته و از بین ببرد. این پالس شدید میتواند رنگدانههای ناخواسته را درمان کند. لیزر نور متمرکز کمتری ارائه میکند و احتمالا تاثیر ناخواستهای روی پوست اطراف لک، بهویژه در پوستهای تیرهتر یا برنزهتر داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین پماد برای جوش صورت؛ ۱۴ نوع موثر معرفی شده در سال ۱۴۰۱
3. لایهبرداری شیمیایی هم مفید و هم خطرناک
این نوع درمان که در قالب کرم درمان لک صورت ارائه میشوند لایههای بالایی پوست مرده را از بین میبرند. به کاهش ظاهر کدر پوست کمک میکنند تا نور را بهتر منعکس و درخشان به نظر برسد. به مرور زمان، این درمانها تولید کلاژن را تحریک، گردش سلولی را افزایش و ظاهر لکههای تیره را کاهش میدهند.
اما فراموش نشود که باید مراقب لایهبردار شیمیایی بیش از حد قوی بود چون امکان دارد پوست را بسوزاند. ترکیبات فعال رایج در لایهبردارهای درجه اول شامل اسیدهای گلیکولیک، ماندلیک، سالیسیلیک و لاکتیک همراه با اسید تریکلرواستیک است.
البته برخی لایهبرداریهای خانگی نیز در دسترس هستند، که پوست مرده را از بین میبرند و در نهایت لکهای تیره را روشن میسازند. اگر دارای پوست حساس هستین قبل استفاده از لایهبردار با متخصص پوست مشورت کنید تا از آسیبهای احتمالی در امان بمانید. معمولا سه تا 6 درمان و شاید بیشتر با فاصله بین سه تا چهار هفته برای مشاهده نتایج مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید: درمان جوش زیر پوستی، علل ایجاد و روشهای جلوگیری از آن
4. میکرونیدلینگ تکنیکی برای بازسازی کلاژن پوست
این ابزار با استفاده از یک غلتک فولاد ضد زنگ با صدها سنبله کوچک پوشـانده شـده است. برای بازسازی تولید کلاژن پوست همراه با خاصیت ارتجاعی، مجموعهای از آسیبهای ریز را ایجاد میکند.
برای بهترین نتایج، میکرونیدلینگ اغلب با درمانهای موضعی ترکیب میشود. هنگامیکه سد پوستی باز شود، میتوان با موادی مانند ویتامین C پوست را روشن کرد. متخصصان پوست گاهی از سرم ترمیمکننده زخم یا ترکیب اسید هیالورونیک و ویتامین C برای رفع هایپرپیگمانتاسیون، بخصوص در رنگهای تیره پوست استفاده میکنند.
فراموش نکنید اگر خدمات میکرونیدلینگ خیلی تهاجمی انجام شود، خطر بالقوه ایجاد اسکار وجود دارد. بیماران با پوست تیرهتر متوجه میشوند که رنگدانههای بیشتری دارند. اما یک هفته پس از درمان، چهره روشنتری خواهند داشت.
5. اسید آزلائیک گنجی کمتر شناخته شـده برای درمان لک صورت
این ماده ناشناخته درمانی توصیه شـده توسط متخصصین پوست برای لکههای تیره روی صورت است. اسید آزلائیک یک عصاره طبیعی از جو، گندم یا چاودار است که در تولید رنگدانههای غیر طبیعی اختلال ایجاد میکند. این محلول دارای خواص ضد باکتریایی که میتواند در حذف آکنه و جای جوشها کمک زیادی بکند.
روزی یک یا دو بار آن را روی تمام صورت خود بمالید. میتوانید آن را به تنهایی یا با مرطوب کننده صورت مورد علاقه خود استفاده کنید. از دیگر مزایای آزلائیک اسید باید به رفع قرمزی، لکهها و جوشها کمک کند.
بیشتر بخوانید: درمان جوش صورت فوری؛ با ۱۲ روش درمان خانگی از شر جوش خلاص شوید
6. درمان لک صورت خانگی با ویتامین C
ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان موضعی برای جلوگیری از آسیب اکسیداتیو رادیکالهای آزاد به پوست کمک میکند. همچنین فرآیندهای آنزیمی تولید ملانین در پوست را مهار میکند، بنابراین میتواند به کاهش رنگ تیره پوست کمک کند.
یکی دیگر از مزایای ویتامین C این است که فقط نواحی دارای رنگدانه تیره را هدف قرار میدهد، نه بقیه پوست را. روزانه چند قطره را روی پوست تمیز ماساژ دهید، ترجیحا قبل از استفاده از ضد آفتاب در صبح آن را انجام دهید.
7. اسید کوجیک، مادهای روشنکننده که از تخمیر قارچ و برنج به دست میآید
اسید کوجیک معمولا در روشنسازی پوست کاربرد دارد و همراه با هیدروکینون تاثیر فوقالعاده بر درمان لک تیره پوست دارد. این اسید با سرکوب یک عامل کلیدی در فعالیت سلولهای رنگدانه کار میکند.
خطری که معمولا با اسید کوجیک موضعی ارتباط دارد، درماتیت آلرژیک است و به همین دلیل در غلظتهای نسبتا کم یافت میشود. افرادی که پوست حساسی دارند باید فقط در طول شب دوزهای کم را انتخاب کنند زیرا میتواند عوارضی چون التهاب و تحریک به وجود آورد. چندین ماه طول میکشد تا شاهد بهبود هایپرپیگمانتاسیون با استفاده از اسید کوجیک موضعی باشیم.
نحوه استفاده: در شب، فقط در نقاط تاریک یا مناطق نگرانکننده باید استفاده شود. بسیاری از آنها حاوی سایر مواد کاهنده پرپیگمانتاسیون مانند نیاسینامید، ترانکسامیک اسید و ویتامین C فوق الذکر هستند.
8. میکرودرم ابریژن بهترین روش برای درمان لکهای خفیف
از روشهای لایهبرداری پُرکاربرد برای هایپرپیگمانتاسیون به حساب میآید. میکرودرم ابریژن از ذرات ریز برای پاکسازی پوست مرده استفاده میکند. این روش غیرشیمیایی و غیر سایشی، بافت پوست را از بین نمیبرد و نیازی به زمان برای بهبود قابل توجه ندارد.
این نوع درمان لک برای شرایط هایپرپیگمانتاسیون خفیفتر بهترین است زیرا نتایج از نظر بهبود ظاهر تغییر رنگ پوست عالی است. معمولا متخصصان پوست سه تا 6 درمان، گاهی بیشتر را با فاصله دو تا چهار هفته توصیه میکنند.
9. سویا؛ مادهای گیاهی باورنکردنی برای درمان لک صورت خانگی
دکتر جاشوا زایشنر معتقد است که: عصاره سویا، که از گیاه آن به دست میآید، به روشن شدگی پوست کمک میکند. به همین دلیل آن را در هزاران محصول روشنکننده پوست پیدا خواهید کرد. طبق بیانات آکادمی پوست آمریکا، سویا با جلوگیری از ورود ملانین به لایه بالایی پوست، به عنوان یک اصلاح کننده لکههای تیره عمل میکند.
روش مصرف: صبح و شب، قبل از استفاده از مرطوب کننده معمول، روی نقاط تیره بمالید. این کرم شب مغذی نه تنها برای درمان لکههای تیره بلکه برای کاهش تیرگی و لکهها به طور کلی یک گزینه عالی محسوب میشود.
بیشتر بخوانید: ۷ ماسک برای از بین بردن جوش جوانی با مواد ساده موجود در خانه
10.درمانهای طبیعی که در درمان لک صورت ایفای نقش میکنند
محققان یک بررسی سیستماتیک از مطالعات بالینی منتشر کردند که از محصولات طبیعی برای درمان لکههای تیره روی پوست استفاده میکرند. آنها مواد مختلفی از جمله نیاسینامید (نوعی ویتامین B-3)، سویا، عصاره شیرین بیان و توت را بررسی کردند.
اگرچه مطالعات محدود بود، اما محققان گفتند که این درمانهای طبیعی در کاهش هیپرپیگمانتاسیون نویدبخش هستند. بر اساس نتایج مطالعهای در 2017 استفاده از ژل آلوئهورا روی پوست به کاهش ملاسما در دوران بارداری بعد از هفته پنجم کمک میکند.
11. سرما درمانی یا کرایوتراپی خط دوم درمان لک صورت
روش کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن مایع روی لکههای تیره، آنها را منجمد و به سلولهای پوست آسیب میزند. پوست بعد از انجماد و آسیب شروع به تولید کلاژن برای ترمیم خواهد کرد و اغلب بعد از آن روشنتر میشود.
آنچه از درمان لک که باید در یک نگاه بدانید
لکههای تیره روی پوست یا هیپرپیگمانتاسیون میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. آنها معمولا بی ضرر و نیازی به درمان ندارند. اگر فردی بخواهد از شر لکههای تیره خلاص شود، طیف وسیعی از درمان لک در دسترس است.
اثربخشی درمان لک امکان دارد به علت ایجاد لکههای تیره و میزان آنها بستگی داشته باشد. لکههای تیره روی پوست ممکن است به طور کامل محو نشوند یا مدتی طول بکشد تا تفاوت مشاهده شود. اما درمان لک اغلب نقاط تیره روی صورت را روشن خواهد کرد.
از عمدهترین روشهای درمان لک شگفتانگیز باید به ویتامین C، هیدروکینون، اسید کوجیک، سویا، اسید آزلائیک، لیزر، لایهبرداری شیمیایی، میکرودرم ابریژن و میکرونیدلینگ اشاره کرد.
سوالات رایج و پُرتکراری درمان لک صورت
1.آیا کرمهای ضد آفتاب در درمان لک صورت نقش دارند؟
لکههای تاریک صورت در معرض نور خورشید تیرهتر میشوند. کرمهای ضدآفتاب فیزیکی که دارای اکسید روی یا دیاکسید تیتانیوم هستند، مانع برخورد بیشتر اشعههایی تشدیدکننده لکهای پوست میشوند. و از این طریق تاثیر خود را در درمان لکهای صورت نشان میدهند.
2. چه درمانهای طبیعی برای رفع لکهای تیره روی پوست وجود دارد؟
محصولات طبیعی مانند نیاسینامید (نوعی ویتامین B3)، سویا، عصاره شیرین بیان و توت نقش درمان لک صورت دارند.
3. بهترین روشهای درمان لک صورت که بسیار کاربردی هستند؟
لایهبرداری شیمیایی
لیزر
هیدروکینون و کرمهای رفع لک
میکرودرم ابریژن
میکرونیدلینگ
اسید کوجیک
اسید آزلائیک
کرایوتراپی