راه های تشخیص پوکی استخوان؛ آشنایی با روش‌های نوین تشخیص | 2023

راه‌ های تشخیص پوکی استخوان گوناگونند و البته برای گروهی که به این عارضه دچارند، تشخیص دقیق و زودهنگام آن ضروری خواهد بود. پوکی استخوان بیماری است که در پی کاهش کلسیم، ویتامین دی و گاهی استعمال دخانیات در درازمدت رخ خواهد داد. البته کهولت سن نیز از دلایل بروز پوکی استخوان است.در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب درباره راه های تشخیص پوکی استخوان یخن خواهیم گفت تا با شیوه های تازه در این زمینه آشنا شوید.

نخستین اقدامات برای تشخیص علت پوکی استخوان؟

همانگونه که گفتیم در صورت تشخیص به هنگام پوکی استخوان می‌توان به معالجه آن امیدوار بود و از پیشرفت بیماری پیشگیری کرد. یکی از نخستین راه‌ های تشخیص پوکی استخوان، ارزیابی میزان پوکی استخوان است که در اقدامات بعدی درمانی بسیار موثر خواهد بود. در این ارزیابی متوجه خواهید شد که آیا پوکی استخوان مربوط به بالا رفتن سن است یا پی آمد بیماری دیگری است.

بیشتر بخوانید: درمان پوکی استخوان؛ با این روش‌ها هوای استخوان‌هایتان را داشته باشید

نشانه هایی برای پوکی استخوان؛ ارزیابی، نخستین قدم موثر

در این ارزیابی ها پزشک پرسش های گوناگونی را مطرح خواهد کرد تا جریان غربالگری به صورت موثر دنبال شود. پزشک در مسیر تکمیل اطلاعات پزشکی بیمار، سابقه پوکی استخوان در خانواده را بررسی خواهد کرد و از داشتن یا نداشتن بیماری‌های زمینه‌ای مطمئن خواهد شد. در مرحله بعدی انحنای قوزدار در بخش بالایی ستون فقرات بررسی می‌شود. همچنین معاینه گودی کمر در ناحیه پشتی از دیگر بخش‌های تشخیص اولیه است.

پزشک در ادامه قد کلی بدن را نیز بررسی خواهد کرد تا مشخص شود فرد درمعرض پوکی استخوان قرار دارد یا خیر. درصورتی که علائم اولیه نشان دهد که فرد در خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارد مراحل بعدی تجویز خواهد شد. در اینجا لازم است به برخی علائم پوکی استخوان اشاره کنیم.

بیشتر بخوانید: درمان پوکی استخوان سالمندان؛ شایع اما قابل پیشگیری

علائم پوکی استخوان؛ نشانه هایی که باید به آن حساس باشید

یکی از مهمترین نشانه‌های پوکی استخوان، درد بدن است. بهتر است به درد به ویژه درقسمت لگن و گردن و ناحیه کمر حساس باشید تا از نشانه‌های نخستین پوکی استخوان غافل نمانید. حتی در برخی موارد بیماری لثه و شل شدن دندان ها نیز علامتی برای پوکی استخوان است. البته دوران یائسگی زنان احتمال ابتلای آنان را به پوکی استخوان افزایش خواهد داد. اگر احساس کردید در قسمت پشت خود قوز دارید یا قد شما در حال کاهش است حتما علائم را دنبال کنید.

بیشتر بخوانید: کمر درد؛ ۹ علتی که انواع دردهای کمر ریشه در آن دارند

راه های تشخیص پوکی استخوان در مراحل پیشرفته

پزشک‌ها در مرحله بعدی از تست تراکم استخوان استفاده خواهند کرد. برای انجام این آزمایش دستگاه DXA -ray  استفاده می شود.این دستگاه استخوان های قسمت لگن و ستون فقرات را اسکن خواهد کرد و با توجه به سن  و جنسیت میزان تراکم استخوان را تعیین می‌کند. همچنین پزشکان از سیستم‌های عکسبرداری نیز در این مسیر استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: ایا دیسک کمر در بارداری خطرناک است؟ ۵ شرط برای زایمان سزارین

تشخیص پوکی استخوان با عکس رایدولوژی

گاهی پزشک لازم می‌بیند که برای تشخیص اولیه، از عکسبرداری رادیولوژی استفاده کند. پزشک در این عکس‌ها با دیدن کاهش خط‌های درون استخوان اسفنجی یا مشاهده باریک شدن استخوان کورتیکال، به احتمال وجود پوکی استخوان شک می‌کند. البته عکس برداری روش دقیقی نخواهد بود.

 تشخیص پوکی استخوان با ام ار ای

این روش تشخیصی نیز روش کاملی برای تشخیص پوکی استخوان نیست. برای مثال ام ار ای بیشتر در زمینه ضایعات زانو وشانه کاربرد دارد. وجود ضایعات در  مفصل  و تشخیص ضایعات استخوانی از کاربردهای ام ار ای است.

تشخیص پوکی استخوان با آزمایش خون

در تست های آزمایشگاهی برای تشخیص پوکی استخوان از آزمایش هایی مانند آزمایش CTX استفاده می‌کنند. مقدار بالای CTX نشان می‌دهد که باز جذب استخوان افزایش یافته و استخوان در حال تحلیل رفتن است.  PHP هورمونی است که در سوخت و ساز کلسیم بسیار موثر است و تغییرات آن نشان‌گر پوکی استخوان خواهد بود. آزمایش ویتامین دی و مشخص شدن فقر این ماده سبب می‌شود تا وجود پوکی استخوان محرز شود. پرکاری تیروئید هم سبب اختلال در استحکام استخوان خواهد شد که با آزمایش‌ها می‌توان به این اطلاعات دست یافت.

 بهترین راه تشخیص پوکی استخوان با اشعه ایکس (اسکن DEXA)

اسکن DEXA بهترین روش تشخیص پوکی استخوان است. پس از دراز کشیدن بیمار روی تخت‌، بازوی اسکن کننده اشعه ایکس را به کمر و ستون فقرات و همچنین ران یا مچ دست بیمار می تابانند. تصاویر به دست آمده همزمان در کامپیوتر پردازش می‌شود و تراکم استخوان را در لحظه اندازه می‌گیرد. میزان تراکم استخوان با توجه به سن و جنسیت و تراکم جمعیتی گروه سنی، در رده‌های استخوان سالم، تراکم استخوان تا حدودی پایین و بسیار پایین  با احتمال شکستگی بالا تقسیم بندی خواهد شد. این آزمایش نشان می دهد آیا  کاهش تراکم استخوان  به حدی رسیده که خطر شکستگی استخوان وجود داشته باشد یا خیر.

راه های تشخیص پوکی استخوان، تشخیص هایی برای درمان

وقتی استخوان نرمال متخلخل می‌شود تحمل نیروهای وارد شده را ندارد. این حالت با درد‌هایی همراه است که روند زندگی را مختل خواهد کرد. در این مقاله راه‌های تشخیص بیماری پوکی استخوان را بررسی کردیم تا با تشخیص به موقع بتوانید از بروز حوادث و پیشرفت بیماری جلوگیری نمایید.

سوالات متداول در زمینه راه های تشخیص پوکی استخوان