بیرون زدگی مهره گردن را بشناسید و آن را با 7 روش درمان کنید

بیرون زدگی مهره گردن یکی از دردناک‌ترین عارضه‌های مربوط به ستون فقرات است. زیرا این عارضه حرکت سر و گردن و حتی گاهی بازو و شانه را محدود می‌کند. به همین دلیل افراد خیلی سریع به دنبال درمان و راه‌های رفع درد ناشی از بیرون زدگی مهره گردن خود هستند.

درمان‌های مناسب برای برآمدگی مهره گردن مانند درمان بیرون زدگی مهره در ستون فقرات کمری است. از این روش‌های درمانی می‌توان به داروهای مسکن، فیزیوتراپی، طب سنتی و در آخر جراحی اشاره کرد. انتخاب نوع روش درمانی به میزان آسیب و علائم بیمار بستگی دارد. در این مطلب از مجله پزشکی سیوطب به بررسی بیرون زدگی مهره گردن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

بیرون زدگی مهره گردن چگونه عارضه‌ای است؟

بیرون زدگی دیسک گردن یا برآمدگی دیسک زمانی رخ می‌دهد که دیسک گردنی ضعیف شده‌باشد و به طناب نخاعی نفوذ کند. در این حالت به اعصاب ستون فقرات فشار می‌آورد و منجر به بروز علائم دردناکی خواهد شد. بیرون زدگی مهره گردن در اثر علل مختلفی ایجاد می‌شود که در اغلب موارد ناشی از وضعیت بدنی نامناسب است. در ادامه با علل رایج، علائم و روش‌های درمان این عارضه بیشتر آشنا خواهیم شد.

بیشتر بخوانید: کمر درد؛ ۹ علتی که انواع دردهای کمر ریشه در آن دارند

علت بیرون زدگی مهره پشت گردن چیست؟

ستون فقرات از چندین استخوان به‌هم پیوسته تشکیل شده‌است. این مهره‌ها منابع مطمئنی هستند که از بافت‌های نرم، نخاع و اعصابی که از ستون فقرات عبور می‌کنند محافظت می‌کنند. برای حفظ انعطاف‌پذیری این بافت‌ها، یک دیسک همبند هر مهره را جدا می‌کند. دیسک‌های ستون فقرات از بافت‌های لاستیکی قوی تشکیل شده‌اند.

هنگامی که ستون فقرات خم می‌شود یا می‌چرخد، دیسک‌های ستون فقرات برای حمایت از حرکت و جلوگیری از اصطکاک بین استخوان‌ها، تغییر اندازه می‌دهند. در حین تغییر اندازه یا جایگاه، امکان دارد که دیسک از جای خود خارج شود. معمولا بیرون زدگی دیسک در اثر تغییر وضعیت در ستون فقرات انتهایی بدن اتفاق می‌افتد، اما گاهی در ستون فقرات گردنی نیز دیده‌می‌شود. توجه کنید که در صورتی که تغییر وضعیت دیسک شدید باشد، امکان فتق دیسک نیز وجود خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: کایروپراکتیک دیسک کمر؛ روشی نوین برای درمان دردهای کمر

فتق و برآمدگی دیسک دو عارضه متفاوت هستند. برخی افراد دیسک برآمده را با لاستیکی که در حال پنچر شدن است مقایسه می‌کنند. در حالی که فتق دیسک شبیه به بیرون زدگی لاستیک است.

به طورکلی می‌توان اینگونه عنوان کرد که ضربه ناگهانی یا وضعیت نامناسب بدن برای طولانی مدت عامل برآمدگی یا فتق دیسک است. از دیگر علل رایج برای برآمدگی دیسک گردن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اضافه وزن
• افزایش سن
• بی تحرکی
• شغل و فعالیت‌های سنگین که به گردن فشار می‌آورد
• ابتلا به بیماری‌های دیسک بین مهره‌ای

باید اشاره کنیم که دیسک‌های ستون فقرات با گذشت زمان ضعیف و آسیب‌پذیرتر می‌شوند. این بدان معنی است که با افزایش سن خطر برآمدگی یا فتق دیسک افزایش می‌یابد.

بیشتر بدانید: ایا دیسک کمر در بارداری خطرناک است؟ ۵ شرط برای زایمان سزارین

علائم بیرون زدگی مهره گردن؛ زنگ خطرهایی که باید بدانید

ممکن است برآمدگی دیسک بدون هیچ علامتی رخ دهد. اما در موارد دیگر دیسک به عصب گردن فشار می‌آورد و علائمی را ایجاد می‌کند. برخی از این علائم عبارتند از:

• درد در گردن، شانه‌ها و کمر
• درد هنگام حرکت
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن در شانه‌ها، بازوها یا انگشتان
• کاهش دامنه حرکتی

توجه داشته باشید که شدت علائم به میزان فشار روی عصب بستگی دارد. علائم اغلب در طول فعالیت بدتر می‌شوند و در هنگام استراحت بهبود می‌یابند.

بیشتر بدانید: درمان دیسک کمر مهره ۴ و ۵ چطور درمان می‌شود؟ شما می‌دانید؟

تشخیص میزان آسیب در دیسک و مهره بیرون‌زده

لازم است قبل از بدتر شدن علائم به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. معمولا پزشک برای تشخیص علت و میزان آسیب، تصویربرداری با روش CT اسکن یا MRI را تجویز می‌کند. در این نمونه از روش‌های تشخیصی محل و میزان آسیب در دیسک و اعصاب به خوبی مشخص خواهد شد.

بیشتر بخوانید: قرص تیزانیدین برای دیسک کمر چه اثراتی دارد؟

انتخاب راه درمان بیرون زدگی مهره گردن با توجه به شدت آسیب

با توجه به میزان آسیب ایجادشده در دیسک، میزان فشار به اعصاب و علائم بیمار، پزشک روش‌های درمانی مختلفی را به بیمار پیشنهاد می‌دهد. برخی از این روش‌های درمانی از جمله رایج‌ترین درمان‌ها برای مشکلات مفصلی و استخوانی هستند. در ادامه با چند نمونه از بهترین روش‌های درمان بیرون زدگی مهره گردن آشنا خواهیم شد.

1. ورزش برای بیرون زدگی مهره گردن؛ یک روش درمانی موثر

انجام کشش‌های ملایم به کاهش درد و رفع علائم محدودکننده کمک می‌کند. این تمرینات را پزشک یا فیزیوتراپ به بیمار پیشنهاد می‌دهد. همچنین شرکت در کلاس‌های ورزشی خاص مانند پیلاتس، یوگا یا تای چی به بهبود علائم و انعطاف‌پذیری ستون فقرات کمک خواهد کرد.

به‌طورکلی تمرینات ورزشی برای برآمدگی دیسک گردن ترکیبی از کشش‌های ملایم و تمرینات تقویت‌کننده عضلات هستند. ورزش‌های کششی گردن معمولا شامل حرکت آهسته سر به عقب، جلو یا از یک طرف به سمت دیگر است. این درحالی‌است که تمرینات تقویتی شامل حرکاتی است که فشار را از روی گردن کاهش می‌دهند. البته تقویت و انعطاف‌پذیری کل بدن به بهبود وضعیت بیمار کمک خواهد کرد.

بیشتر بدانید: قرص ناپروکسن برای دیسک کمر و ۱۶ نمونه عوارض داروهای ضد التهابی

2. رفع التهاب مهره گردن با مصرف داروهای مسکن و ضد التهابی

معمولا اولین راهکار درمانی برای بیرون زدگی مهره گردن تجویز قرص و داروهای مسکن و ضد التهابی است. این داروها مشکل را حل نمی‌کنند اما درد را تسکین و التهابات ایجادشده را کاهش می‌دهند. از این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استامینوفن برای تسکین درد
• ایبوپروفن و ناپروکسن برای تسکین التهابات
• باکلوفن برای شل کردن عضلات

این داروها تنها چند نمونه از قرص‌های رایج برای تسکین درد و التهابات به شمار می‌روند. پیشنهاد می‌شود که این داروها را با تجویز و مشورت پزشک مصرف کنید.

3. درمان برآمدگی مهره پشت گردن با فیزیوتراپی

برخی افراد تصور می‌کنند که فیزیوتراپی تنها انجام تمرینات خاص ورزشی است، اما اینگونه نیست. این روش درمانی تنوع بسیار بالایی دارد. از انواع روش‌های فیزیوتراپی می‌توان به الکتروتراپی، اولتراسوند درمانی، ماساژ یا آب درمانی، تحریک الکتریکی عصب و مکانوتراپی اشاره کرد. هر کدام از این روش‌های برای طیف خاصی از مشکلات عضلانی، مفصلی، عصبی یا استخوانی استفاده می‌شوند.

در اغلب موارد برای درمان بیرون زدگی مهره گردن یا کمر از ادقام تمرینات ورزشی، اولتراسوند تراپی و ماساژ درمانی استفاده می‌شود.

4. استفاده از روش‌های درمانی جایگزین و خاص برای بیرون زدگی مهره گردن

در کنار روش‌های درمانی معمول، یکسری روش‌های دیگر وجود دارد که استفاده از آن‌ها به بهبود وضعیت بیمار کمک خواهد کرد. از این روش‌های درمانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اوزون تراپی
• PRP (تزریق پلاسمای خون به محل آسیب)
• شاک ویو تراپی
• تزریق استروئید به صورت اپیدورال به محل آسیب

استفاده از این روش‌های درمانی در کنار سایر درمان‌ها به بهبود علائم و درد بیمار کمک شایانی خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: دیسک کمر خفیف و شدید؛ علل و جدیدترین درمان‌های ۲۰۲۳ را بدانید

5. درمان بیرون زدگی مهره گردن طب سنتی

برای درمان مشکلات مفصلی، عضلانی و عصبی در طب سنتی راهکارهای درمانی مختلفی وجود دارد. در اغلب موارد ماساژ با روغن‌های خاص یا مصرف دمنوش‌های گیاهی به تسکین درد و علائم کمک خواهند کرد. از این روغن‌های مناسب برای ماساژ و دمنوش‌های گیاهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• روغن نارگیل
• روغن زیتون
• روغن اسطوخودوس
• دمنوش زنجبیل
• دمنوش بابونه
• دمنوش زردچوبه

قبل از استفاده از این مواد با پزشک معالج خود مشورت کنید.

6. جراحی بیرون زدگی مهره گردن

درصورتی‌که سایر روش‌های درمانی باعث بهبود درد و کاهش علائم فرد نشد، پزشک جراحی را توصیه خواهد کرد. البته در مواردی که عصب نخاعی در خطر باشد یا بیمار به دلیل شغل و فعالیت خود به بازیابی سریع مهره گردن نیاز داشته باشد، جراحی انجام می‌شود.

جراحی‌های مختلفی برای درمان بیرون زدگی مهره گردن انجام می‌شود. برخی از آن‌ها عبارتند از:

• دیسککتومی قدامی گردن و فیوژن ستون فقرات

این جراحی رایج‌ترین روش برای درمان فتق دیسک گردن است. در این جراحی دیسک از طریق یک برش کوچک 2.5 سانتیمتری در جلوی گردن برداشته می‌شود. پس از برداشتن دیسک، فضای خالی ناشی از تخلیه دیسک خالی می‌ماند و کم‌کم با مهره‌های مجاور جوش می‌خورد. اما در اغلب موارد جراح برای ثبات بیشتر و افزایش احتمال نرخ جوش خوردن درست مهره‌ها، از صفحات پلاتینی استفاده می‌کنند. با این کار مهره آسیب‌دیده را به دو مهره کناری خود پیچ می‌کند. به این کار فیوژن ستون فقرات می‌گویند.

• جراحی تعویض دیسک مصنوعی

در این روش دیسک آسیب‌دیده را برمی‌دارند و به جای آن از یک دیسک مصنوعی استفاده می‌کنند. با استفاده از دیسک مصنوعی دیگر نیازی به ادغام و همجوشی مهره‌های مجاور به‌هم (فیوژن ستون فقرات) نیست. معمولا پزشکان زمانی از دیسک مصنوعی استفاده می‌کنند که نیاز به تقلید فرم و عملکرد دیسک اصلی باشد.

• جراحی دیسککتومی خلفی مهره گردن

در این روش جراحی از سمت ستون فقرات وارد فضای مهره‌ها می‌شوند و مشکل را حل می‌کنند. اما باید گفت که دیسککتومی خلفی دشوارتر از رویکرد قدامی (از جلوی بدن) است. زیرا در قسمت پشت بدن وریدهای زیادی وجود دارد که احتمال خونریزی را در طول جراحی را افزایش می‌دهد. همچنین در جراحی خلفی نیاز است که پزشک نخاع را بیشتر دستکاری کند. در این حالت احتمال خطر، مشکل یا عوارض حین و بعد از جراحی وجود دارد.

7. نحوه استراحت دیسک گردن بیرون‌زده؛ درست خوابیدن هم نوعی درمان است

استفاده از تشک، بالش و نحوه درست خوابیدن تاثیر بسیار بالایی در بهبود علائم و درد ناشی از بیرون زدگی مهره گردن دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود که افراد مبتلا به این عارضه حتما از بالش و تشک‌های طبی استفاده کنند.

بهترین روش استراحت افراد مبتلا به بیرون زدگی دیسک گردن به این صورت است که:

• به پشت و روی کمر بخوابید.
• زانوهای خود را کمی بلند کنند و زیر آن‌ها یک بالش قرار دهند.

درصورتی‌که می‌خواهید روی پهلو بخوابید، باید از بالشی مناسب برای گردن خود استفاده کنید. بالش باید فاصله گردن تا شانه شما را کاملا پر کند. همچنین برای خوابیدن روی پهلو از بالشی بین زانوهای خود استفاده کنید. توجه کنید که خوابیدن روی شکم برای افرادی که دیسک گردنی یا بیرون زدگی مهره گردن دارند ممنوع است.

پرتکرارترین سوالات در مورد بیرون زدگی مهره گردن