بهترین روش محاسبه سن بارداری؛ 4 روش برای آنکه تاریخ زایمان خود را حدس بزنید!

بهترین روش محاسبه سن بارداری اغلب محاسبه زمان بین لقاح و زایمان و با استفاده از تاریخ آخرین قاعدگی است. سن حاملگی را می‌توان قبل یا بعد از زایمان محاسبه کرد و برحسب هفته، بین 38 تا 42 هفته اندازه‌گیری می‌گردد. به‌طورکلی سن حاملگی را با استفاده از چهار روش سابقه قاعدگی، معاینه بالینی، سونوگرافی و پارامترهای فیزیکی نوزاد ارزیابی می‌کنند که در ادامه این مطلب از مجله پزشکی سیوطب به معرفی این 4 روش محاسبه سن بارداری خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

 

چرا ارزیابی سن بارداری و تخمین هفته بارداری مهم است؟

ارزیابی سن حاملگی مهم است زیرا اطلاعاتی در مورد موارد زیر ارائه می‌دهد:

• تغییرات رشدی نوزاد
• سلامت نوزاد در بدو تولد
• انجام آزمایشات و مراقبت‌های پزشکی لازم برای مادر و کودک (مراقبت‌های مامایی)
• تاریخ تخمینی تولد نوزاد

بیشتر بخوانید: محاسبه سن بارداری؛ آموزش همه روش‌های تخمین زمان زایمان 

بهترین روش محاسبه سن بارداری

دقیق‌ترین و بهترین روش محاسبه سن بارداری محاسبه تاریخ زایمان سونوگرافی است، اما همیشه و به‌راحتی در دسترس نیست. در چنین مواردی سابقه قاعدگی و معاینات بالینی  در تعیین سن بارداری کمک‌کننده است. بااین‌حال، تاریخچه قاعدگی و معاینه بالینی احتمال دارد سن حاملگی دقیقی را ارائه نکند؛ زیرا در معرض خطا هستند.

 

1.    معاینه بالینی برای محاسبه سن حاملگی ومحاسبه زمان بارداری

برای تعیین اندازه رحم می‌توان از معاینه لگن یا لمس شکم استفاده کرد که احتمالا در موارد حاملگی چند قلو (دوقلو/سه‌قلو)، فیبروم رحم یا مثانه فریبنده باشد. اندازه‌گیری‌های نواری قد سمفیز-فوندوس تا هفته‌های 28 تا 30 بارداری مفید است که پس‌ازآن بسیار نادرست می‌شوند.

رحم تا حدود 12 هفته بارداری به‌عنوان اندام لگنی باقی می‌ماند تا زمانی که به‌اندازه‌ای بزرگ می‌شود که روی شکم درست بالای سمفیز پوبیس لمس شود. فوندوس رحم تقریبا در 16 هفتگی، در میانه راه بین سمفیز پوبیس و ناف قابل‌لمس است. در حدود 20 هفتگی، در ناف احساس می‌شود. ارتفاع سمفیز- فوندوس برحسب میلی‌متر باید با هفته بارداری بعد از 20 هفته منطبق باشد.

شرایطی مانند لیومیوم، چاقی، چندقلویی و سایر عواملی که بر اندازه رحم یا ظرفیت لمس رحم تاثیر می‌گذارند، عملکرد تشخیصی تخمین سن حاملگی مبتنی بر معاینه فیزیکی را مختل می‌کنند.

بیشتر بخوانید: علائم بارداری پسر در ماه اول با کمک ۸ نشانه غیرعلمی افراد مسن 

2.   محاسبه سن بارداری با سونوگرافی و نحوه محاسبه سن جنین در سونوگرافی؛ بهترین روش محاسبه سن بارداری

سونوگرافی محاسبه دقیق سن بارداری را با توجه به پارامترهای زیر انجام می‌دهد:

• اندازه کیسه حاملگی
• اندازه جنین مانند طول تاج (CRL)
• اندازه اجزای جنین مانند استخوان‌ها، شکم و جمجمه

سونوگرافی به‌طورمعمول در تمام زنان باردار قبل از هفته 22 بارداری انجام می‌شود. سونوگرافی اولیه دقیق و بهترین روش محاسبه سن بارداری در تاریخ قاعدگی یا معاینه بالینی در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، اطلاعاتی در مورد رشد جنین ارائه می‌دهد.

سونوگرافی به دو صورت انجام می‌شود:

1. اسکن ترانس شکم (TAS)
2. اسکن ترانس واژینال (TVS)

گاهی، TAS ممکن است نتواند حاملگی داخل رحمی را تشخیص دهد، درحالی‌که TVS تصاویر واضح و دقیقی ارائه می‌دهد. درنتیجه، TVS برای ارزیابی کیسه حاملگی و سایر ویژگی‌های اولیه جنینی مانند کیسه زرده و شناسایی اولیه فعالیت قلبی بهتر است. TVS برای اندازه‌گیری CRL در سه‌ماهه اول راحت‌تر از TAS است، اگرچه برای پیش‌بینی سن بارداری دقیق‌تر نیست.

TAS برای اندازه‌گیری بخش‌های آناتومیکی جنین (بیومتری) در سه‌ماهه دوم و سوم استفاده می‌شود؛ زیرا رحم تا قسمت میانی و بالای شکم منبسط می‌شود و جنین بزرگتر می‌شود.

اگرچه سونوگرافی نسبت به سایر روش‌های محاسبه سن بارداری برتر تلقی می‌شود، اما محدودیت‌های خاصی وجود دارد.

بیشتر بخوانید: شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم تا نشانه‌های اورژانسی مرگ 

تصاویر نادرست از جنین به دلیل موارد زیر:

• خطاهای فنی
• وجود فیبروم در رحم
• اندازه و شکل مادر
• حاملگی چند قلو (حمل بیش از یک نوزاد در یک‌زمان)

 

ناهنجاری‌های جنینی ناشی از موارد زیر:

• قرار گرفتن در معرض بیماری‌ها یا داروها
• اختلالات ژنتیکی
• تاخیر در رشد به دلیل سوءتغذیه

بیشتر بخوانید: ویار جنین پسر، ۳ علائم بارداری پسر را بدانید 

3.    پارامترهای فیزیکی نوزاد بهترین روش محاسبه سن بارداری ونحوه محاسبه هفته های بارداری

نمره بالارد یا پارامترهای فیزیکی نوزاد به پزشکان در ارزیابی سن حاملگی کمک می‌کند. این بر اساس بلوغ فیزیکی و عصبی عضلانی نوزاد است و تا 4 روز پس از تولد قابل‌استفاده است. بااین‌حال، در عمل، نمره بالارد معمولا در 24 ساعت اول استفاده می‌شود.

ازآنجایی‌که ویژگی‌های فیزیکی بلافاصله پس از تولد بالغ می‌شوند، ویژگی‌های عصبی عضلانی با گذشت زمان ثابت‌تر می‌شوند. بااین‌حال، قرار گرفتن در معرض هر بیماری و دارویی می‌تواند بر ویژگی‌های عصبی عضلانی تأثیر بگذارد.

بیشتر بخوانید: خونریزی در بارداری؛ دلایلی که هرگز فکرش را نمیکنید! 

4.    سابقه قاعدگی؛ نحوه محاسبه سن بارداری با lmp

به‌طور سنتی، سن حاملگی با استفاده از تاریخ آخرین قاعدگی (LMP) محاسبه می‌شود. این تخمین بر اساس لقاح است که در روز 14 چرخه اتفاق می‌افتد. اشتباه در این فرض این است که زمان تخمک‌گذاری با توجه به چرخه قاعدگی، هم از سیکلی به سیکل دیگر و هم از فردی به فرد دیگر، به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است.

معمولا زمانی که محاسبه بارداری بر اساس LMP باشد، سن حاملگی بیش‌ازحد تخمین زده می‌شود. بدتر از آن، 10 تا 45 درصد از زنان باردار قادر به ارائه اطلاعات قابل‌اعتماد در مورد LMP خود نیستند و 18 درصد از زنان با تاریخ قاعدگی خاص بین زمان قاعدگی و سونوگرافی تغییرات قابل‌توجهی دارند.

بیشتر بخوانید: تقویت تخمدان و بارداری سریع با ۱۲ روش خانگی باورنکردنی 

• نحوه محاسبه در هفته؛ فرمول محاسبه سن بارداری، محاسبه هفته بارداری و تاریخ زایمان

محاسبه سن بارداری و تاریخ زایمان، با یادداشت اولین روز آخرین قاعدگی خود در تقویم یا LMD (آخرین روز قاعدگی) شروع کنید. هر 7 روز از آن روز اول به‌عنوان یک هفته در بارداری شما محسوب می‌شود. اینگونه سن بارداری از زمان لقاح مشخص خواهد شد.

به‌عنوان‌مثال، اگر اولین روز آخرین قاعدگی 11 فروردین بوده و اخیراً تست بارداری مثبت شده است، اولین روز بارداری شما 11 فروردین است (و نه روز لقاح یا زمانی که رابطه جنسی داشته‌اید). اگر 11 فروردین روز اول بود، 18 فروردین (یک هفته بعد) هفته اول بارداری شما را نشان می‌دهد. برای مثال 16 اردیبهشت به‌عنوان 1 هفته و 1 روز بارداری شما محاسبه می‌شود و شما در ماه دوم خود بوده‌اید.

محاسبه به‌این‌ترتیب انجام می‌شود زیرا تعیین روز دقیق لقاح دشوار است. سلول‌های اسپرم می‌توانند تا 7 روز در بدن زن زنده بمانند و در هر یک از این روزها می‌توانند تخمک را بارور کرده و حاملگی را آغاز کنند.

بیشتر بخوانید: علائم بارداری پسر در هفته ۷؛ شایعه یا واقعیت؟ 

• نحوه محاسبه ماه بارداری؛ چگونگی محاسبه سن بارداری

برای این کار از محاسبه سن بارداری انلاین در سایت‌های معتبر نیز می‌توانید کمک بگیرید.

 

سه‌ماهه اول

• ماه 1: 4 و نیم هفته بارداری
• ماه 2: 4 هفته و نیم تا 9 هفته بارداری
• ماه 3: هفته 10 تا 13 و نیم بارداری

 

سه‌ماهه دوم

• ماه 4: هفته 13 و نیم تا هفته 18 بارداری
• ماه 5: هفته 19 تا 22 و نیم بارداری
• ماه 6: هفته 23 تا 27 بارداری

 

سه‌ماهه سوم

• ماه 7: هفته 28 تا 31 و نیم بارداری
• ماه 8: هفته 32 تا 36 بارداری
• ماه 9: هفته 37 تا 42 بارداری

معمولا بارداری 40 هفته طول می‌کشد، اما نوزاد می‌تواند بین 39 تا 41 هفته بدون هیچ مشکلی متولد شود. اگر زایمان خودبه‌خود تا پایان 41 هفته شروع نشود، پزشک ممکن است با اکسی توسین وریدی زایمان را القا کند.

 

• نحوه محاسبه تاریخ سررسید تخمینی

برای محاسبه تاریخ سررسید احتمالی که باید حدود 40 هفته بعد از LMD شما باشد، 7 روز به LMD خود اضافه کنید و سپس 3 ماه به عقب بشمارید و یک سال اضافه کنید.

برای مثال، اگر LMD 11 مارس 2021 بود، 7 روز اضافه کنید، (18 مارس 2021)، سپس 3 ماه (18 دسامبر 2020) کم کنید و 1 سال (18 دسامبر 2021) اضافه کنید. در این مورد، تاریخ سررسید تخمینی 18 دسامبر 2018 است.

این محاسبه به این دلیل نیست که نوزاد می‌تواند بین هفته‌های 37 تا 42 بارداری متولد شود، اما به والدین و تیم پزشکی اجازه می‌دهد تا برای زایمان آماده شوند.

 

یادداشت پایانی درباره بهترین روش محاسبه سن بارداری

تعيين زمان زايمان مخصوصا در بارداری‌های پرخطر بسیار مهم و ضروری است و کمک گرفتن از بهترین روش محاسبه بارداری در این امر کمک‌کننده خواهد بود. ازآنجاکه تخمک انسان تنها ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از تخمک‌گذاری قادر به بارور شدن است، ممکن است تاریخ تخمک‌گذاری به‌عنوان تاریخ لقاح در نظر گرفته شود.

درنتیجه، تعیین تاریخ تخمک‌گذاری با سونوگرافی نیز تخمینی است و معمولا نمی‌توان سن بارداری از زمان لقاح را تعیین کرد. در این مطلب به معرفی بهترین روش محاسبه سن بارداری پرداختیم. سپاس از اینکه با ما همراه بودید.

 

سوالات متداول بهترین روش محاسبه سن بارداری