محاسبه سن بارداری؛ آموزش همه روش‌های تخمین زمان زایمان
محاسبه سن بارداری بر اساس هفته و روز انجام میشود تا پزشکان وضعیت سلامت مادر و جنین را به طور دقیق تحت نظارت داشته باشند. محاسبه سن بارداری برای داشتن تقویم حاملگی بسیار مهم است زیرا از سردرگمی مادر جلوگیری می‌کند. در ادامه بیشتر در مورد بازه زمانی 9 ماهه بارداری خواهیم گفت.
محاسبه سن بارداری چیست؟
تعيين زمان زايمان به ویژه در بارداری‌های پرخطر ضروری است و محاسبه سن بارداری از ابتدا به این روند کمک می‌کند. از آنجا که تخمک انسان تنها 12 تا 24 ساعت پس از تخمک‌گذاری قادر به بارور شدن است، تاریخ تخمک‌گذاری ممکن است به عنوان تاریخ لقاح در نظر گرفته شود. با این حال، تعیین تاریخ تخمک‌گذاری با سونوگرافی نیز تخمینی است و معمولاً نمی‌توان تاریخ دقیق بارداری را مانند لقاح آزمایشگاهی تعیین کرد.
در واقع ممکن است زنی در بازه زمانی چند روزه بیش از یک بار رابطه جنسی داشته باشد و نتوان به طور دقیق تعیین کرد که لقاح با کدام اسپرم زنده در دستگاه تناسلی زن و در چه روزی انجام شده است.
سررسید تخمینی (EDD) تاریخی است که انتظار می‌رود شروع خود به خودی زایمان رخ دهد. سررسید ممکن است با افزودن 280 روز (9 ماه و 7 روز) به اولین روز آخرین قاعدگی (LMP) برآورد شود. این روشی است که توسط اپلیکیشن‌ها و سایت‌های آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرد. دقت سررسید تخمینی حاصل از این روش به حافظه دقیق مادر بستگی دارد.
این روش، چرخه‌های منظم 28 روزه را فرض می‌کند و تخمک‌گذاری و لقاح در روز 14 چرخه اتفاق می‌افتد. استفاده از تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی برای تعیین سررسید ممکن است طول مدت بارداری را بیش از حد تخمین زده و بیش از 2 هفته با خطا همراه باشد.
در مواردی که تاریخ لقاح دقیقاً مشخص است مانند لقاح آزمایشگاهی، سررسید تخمینی با افزودن 266 روز به تاریخ لقاح محاسبه میشود.
در سونوگرافی از اندازه جنین برای تعیین سن بارداری (زمان سپری شده از اولین روز آخرین قاعدگی) استفاده میشود. دقت روش‌های محاسبه سن بارداری متفاوت است. اندازه‌گیری سونوگرافی جنین در سه ماهه اول (حداکثر 13 هفته) دقیق‌ترین روش برای محاسبه سن بارداری است.
کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا توصیه می‌کند در صورتی که بین سونوگرافی و روش تخمین بر اساس اولین روز آخرین قاعدگی تفاوت وجود داشته باشد؛ تاریخ‌های تعیین شده با سونوگرافی باید بر تاریخ‌های قاعدگی ترجیح داده شود.
با توجه به اینکه در هفته‌های اول بارداری ممکن است رشد جنین کامل نباشد، بنابراین تصمیم گرفتن تنها بر اساس سونوگرافی به ویژه در سه ماهه سوم مشکل‌ساز است؛ پزشکان باید با در نظر گرفتن دقیق کل تصویر بالینی هدایت شوند و ممکن است نیاز به نظارت دقیق‌تر، از جمله تکرار سونوگرافی‌ها داشته باشد. سونوگرافی برای اطمینان از رشد مناسب، ضروری است.
گزارش شده است که معاینه لگن با بررسی سوابق قاعدگی در سه ماهه اول یک روش مناسب برای تعیین زمان بارداری است.
بیشتر بخوانید: درمان بی خوابی بارداری با روش‌هایی که امتحان خود را پس داده اند
روش‌های محاسبه سن بارداری
برای اینکه بدانید دقیقاً چند هفته است که باردار هستید، باید سن حاملگی خود را محاسبه کنید که در ادامه روش‌های آن را خواهیم گفت:
بیشتر بخوانید : عوارض کم تحرکی زنان باردار چیست؟
اولین روز از آخرین قاعدگی
اگر اولین روز از آخرین قاعدگی خود را یادداشت کنید، پس از مثبت بودن جواب آزمایش حاملگی، میتوانید هفته‌ها را بر اساس آن تاریخ محاسبه کنید. دقت کنید که هنگامی که یک زن از تاریخ آخرین قاعدگی خود مطمئن نیست، بهترین راه برای اطلاع از تعداد هفته‌های بارداری و تاریخ احتمالی زایمان، سونوگرافی یا بررسی وضعیت رحم است که پزشک معمولاً از آن برای محاسبه هفته‌ها و ماه‌ها استفاده می‌کند. روش دیگری که پزشکان برای محاسبه سن بارداری می‌توانند از آن استفاده کنند این است که مقدار ماده HCG در خون مادر را بعد از 12 هفته اندازه‌گیری کنند. این روش می‌تواند مکمل سونوگرافی انجام شده باشد.
نحوه محاسبه سن بارداری
برای محاسبه سن بارداری به صورت هفته، تاریخ آخرین قاعدگی خود را در تقویم یادداشت کنید. از این تاریخ به بعد، هر 7 روز یک هفته دیگر برای زندگی جنین محسوب میشود.
به عنوان مثال، اگر اولین روز آخرین قاعدگی 11 مارس بود و نتیجه آزمایش بارداری مثبت بود، برای اطلاع از سن حاملگی، باید شمارش بارداری را از اول روز آخرین قاعدگی شروع کرد و نه روزی که رابطه جنسی رخ داد. یعنی مثلا اگر 11 مارس که اولین روز آخرین قاعدگی بوده، سه‌شنبه باشد، دوشنبه بعد نوزاد 7 روز را تکمیل می‌کند و سن حاملگی هر 7 روز افزایش می‌یابد. البته این روش دقیق نیست زیرا ممکن است هنوز باردار نباشید. در سوی دیگر تعیین زمان لقاح بسیار دشوار است، زیرا سلول‌های اسپرم قبل از لقاح تخمک و در واقع شروع بارداری می‌توانند تا 7 روز در بدن زن زنده بمانند.
زمان‌بندی حاملگی
معمولا بارداری 40 هفته طول می‌کشد اما نوزاد می‌تواند بین 39 تا 41 هفته بدون مشکل به دنیا بیاید. با این حال، اگر زایمان خود به خود تا زمان 41 هفته شروع نشود، پزشک ممکن است انتخاب کند که زایمان با تزریق اکسی توسین به ورید القا شود.
| تقسیم‌بندی سه ماهه | تقسیم‌بندی یک ماهه | تقسیم‌بندی هفتگی |
| سه ماهه اول | 1 ماه | 4 هفته و نیم |
| سه ماهه اول | 2 ماه | 4 هفته و نیم تا 9 هفته |
| سه ماهه اول | 3 ماه | هفته‌های 10 تا 13 و نیم |
| سه ماهه دوم | 4 ماه | 13 هفته و نیم تا 18 هفته |
| سه ماهه دوم | 5 ماه | هفته‌های 19 تا 22 و نیم |
| سه ماهه دوم | 6 ماه | هفته 23 تا 27 |
| سه ماهه سوم | 7 ماه | هفته‌های 28 تا 31 و نیم |
| سه ماهه سوم | 8 ماه | هفته 32 تا 36 |
| سه ماهه سوم | 9 ماه | هفته 37 تا 42 |
سایت‌های آنلاین و اپلیکیشن‌های فراوانی وجود دارند که اغلب چهار یا پنج راه مختلف را بر اساس زمان و تاریخی که بهتر به یاد دارید به شما پیشنهاد می‌کنند تا بتوانید سن بارداری خود و زمان تقریبی زایمان را بدست آورید. یکی از پرکاربردترین این سایت‌ها در جهان، وب‌سایت معروف پریناتولوژی است که از طریق لینک زیر میتوانید وارد آن شوید و به طور مثال با انتخاب گزینه پنجم از طریق وارد کردن تاریخ کامل اولین روز از آخرین قاعدگی خود، سن بارداری و زمان تقریبی زایمان خود دست یابید:
سایت آنلاین: perinatology.com
بیشتر بخوانید: کنجد و سقط جنین ؛ آیا کنجد باعث سقط میشود؟
سونوگرافی داپلر
صدای قلب جنین با استفاده از سونوگرافی داپلر در 10 تا 12 هفته در اکثر بیماران شنیده میشود. بنابراین اگر صدای قلب جنین شنیده شود، سن حاملگی باید حداقل 10 تا 12 هفته باشد.
تست بارداری گنادوتروپین جفتی انسان
هورمون گنادوتروپین کوریونی انسان ابتدا بین 6 تا 14 روز پس از لقاح (3 تا 4 هفته حاملگی) در خون و ادرار مادر قابل تشخیص میشود. بنابراین سن حاملگی حداقل 3 تا 4 هفته در زمان انجام تست بارداری hCG، قابل اطمینان خواهد بود.
تاریخ انتقال جنین
هنگامی که مادر به دلیل لقاح آزمایشگاهی دوقلو باردار است، سن حاملگی باید از تاریخ انتقال جنین تعیین شود. در غیر این صورت، پزشکان ممکن است محاسبه سن بارداری را بر اساس جنینی که کمی اندازه بزرگتری دارد، تخمین بزنند. در حالت معمول این تصور وجود ندارد که چندقلوها باید زودتر زایمان شوند.
هشدار در مورد محاسبه سن بارداری
همه محاسبات باید قبل از استفاده تأیید شوند. نتایج برآورد شده جایگزین قضاوت بالینی نیست. بنابراین به هیچ عنوان اپلیکیشن‌ها و سایت‌های آنلاین محاسبه سن بارداری جایگزین مراجعه به پزشک متخصص محسوب نمی‌شود.
بیشتر بخوانید : ويار صبحگاهی بارداری ، راه هاي كنترل ويار صبحگاهي در بارداری
عوارض احتمالی
حاملگی‌های متعدد در سنین پایین، ریسک زایمان زودرس، بیماری پره اکلامپسی، محدودیت رشد جنین و افزایش خطر تولد نوزاد مرده را افزایش می‌دهند. در چنین وضعیت‌هایی، محاسبه سن بارداری می‌تواند ریسک وقوع این عارضه‌ها را بکاهد.
خلاصه محاسبه سن بارداری
محاسبه سن بارداری معیاری برای سن حاملگی است که از ابتدای آخرین قاعدگی زن (LMP) برآورد میشود البته روش‌های دقیق‌تری هم برای برآورد وجود دارد. چنین روش‌هایی شامل افزودن 14 روز به مدت مشخص شده از زمان لقاح (که در لقاح آزمایشگاهی امکان پذیر است) یا سونوگرافی زنان و زایمان است.
محبوبیت استفاده از چنین تعریفی از سن حاملگی این است که قاعدگی‌ها اساساً همیشه مورد توجه قرار می‌گیرند در حالی که معمولاً روش مناسبی برای تشخیص زمان لقاح وجود ندارد. شروع حاملگی برای محاسبه سن حاملگی می‌تواند متفاوت از تعاریف شروع حاملگی در زمینه بحث سقط جنین یا دمیده شدن روح در جنین باشد.
برای اینکه بدانید دقیقاً چند هفته باردار هستید، باید سن حاملگی خود را محاسبه کنید. برای این مدت فقط باید آخرین تاریخ قاعدگی (LMD) را بدانید و روی یک تقویم حساب کنید. پزشک اما بهتر می‌تواند سن صحیح حاملگی شما را تعیین کند و تاریخ پیشنهادی برای سونوگرافی قبل از زایمان و تاریخ تخمین زایمان را مشخص نماید.
همانطور که گفتیم، می‌توان با وارد کردن اولین روز آخرین قاعدگی در اپلیکیشن‌ها و سایت‌های آنلاین، سن حاملگی را محاسبه کرد تا بدانید چند هفته باردار هستید و در چه روزی احتمال تولد نوزاد وجود دارد. دقت کنید این روش‌های محاسبه سن بارداری، به هیچ عنوان جایگزین مراجعه به متخصص زنان و زایمان نیستند.