درمان خشکی پوست لزوما نیاز به یک متخصص زیبایی ندارد. از آنجایی که به ندرت خشکی پوست عامل زمینه‌ای دارد، این مشکل را می‌توان به راحتی در منزل با راهکار‌هایی ساده درمان کرد. پوست سالم چربی‌ای به نام سبوم تولید می‌کند. این چربی در واقع محافظ رطوبت پوست بوده و همچنین در دفع بیماری‌های محیط‌زیستی نقش دفاعی دارد. نباید فراموش کرد که پوست اولین خط دفاعی بدن در مقابل بیماری‌ها است و رسیدگی به آن در سلامتی فرد بسیار مهم و تاثیرگذار خواهد بود.
خشکی پوست چیست؟
خشکی پوست یک وضعیت ناراحت کننده است که با پوسته پوسته شدن، خارش و ترک خوردن خود را نشان می‌دهد. به ندرت علل زمینه‌ای جدی دارد، ولی گاهی اوقات احتمال دارد نشانه‌ای از یک بیماری باشد که در این صورت درمان خشکی پوست لازم به نظر می‌رسد. افرادی که پوست خشک دارند لکه‌هایی با حس خشن و حالت پوسته پوسته شده روی پوست خود مشاهده می‌کنند. عدم درمان خشکی پوست خارش شدید، ترک خوردن و خونریزی را به دنبال دارد.
پوست اولین خط دفاعی بدن است و برای سالم ماندن و انجام وظیفه به آب و روغن‌های طبیعی نیاز دارد تا نرم، لطیف و کشدار بماند. از ورود میکروارگانیسم‌های مضر مانند ویروس‌ها و باکتری‌ها به بدن جلوگیری کرده و از افراد در برابر عوامل محیط‌زیستی محافظت می‌کند.
بدون درمان خشکی پوست و نبود میزان کافی رطوبت و روغن، پوست آسیب‌پذیر خواهد شد. پوست خشک می‌تواند هر قسمت از بدن مثل دست‌ها، بازوها و پاها را تحت تاثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد برای درمان خشکی پوست تغییرات سبک زندگی و مرطوب‌کننده‌های بدون نسخه تمام چیزی است که به آن نیاز داریم.
بیشتر بخوانید: درمان سلولیت پوستی؛ تجمع چربی‌ها را پراکنده کنید
چه علائم و نشانه‌هایی ما را به سمت درمان خشکی پوست می‌برد؟
خشکی پوست اغلب موقتی است (برای مثال فقط در زمستان به آن مبتلا می‌شوید) اما امکان دارد یک عارضه مادام‌العمر باشد. علائم و نشانه‌های خشکی پوست به سن، سلامتی، محل زندگی، زمان سپری شده در خارج از منزل و علت مشکل بستگی دارد. درمان خشکی پوست با بروز یک یا چند مورد از علائم محرز می‌شود:
- احساس سفتی پوست به خصوص بعد از دوش گرفتن، حمام کردن یا شنا
- پوستی که خشن به نظر می‌رسد
- خارش
- پوسته پوسته شدن، خفیف تا شدید
- خطوط ریز یا ترک
- پوست خاکستری
- سرخی
- ترک‌های عمیقی که منجر به خونریزی شوند
بیشتر بخوانید: علت سلولیت به همراه ۶ عامل اصلی در ایجاد ترک‌های پوستی
انواع پوست خشک
قرار گرفتن در معرض آب و هوای خشک، آب داغ و برخی مواد شیمیایی می‌تواند باعث خشک شدن پوست شود. همچنین خشکی پوست نیز می‌تواند ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای باشد.
درماتیت اصطلاح پزشکی برای پوست بسیار خشک است. انواع مختلفی از درماتیت وجود دارد که عبارتند از:
- درماتیت تماسی
درماتیت تماسی زمانی ایجاد می‌شود که پوست هنگام تماس با چیزی واکنش نشان داده و باعث التهاب موضعی شود.
درماتیت تماسی تحریک کننده زمانی که پوست در معرض یک عامل شیمیایی تحریک کننده مانند سفید کننده قرار گیرد.
درماتیت تماسی آلرژیک زمانی که پوست در معرض ماده‌ای مانند نیکل قرار گیرد که به آن حساسیت دارید.
بیشتر بخوانید: عفونت پوست؛ شایع‌ترین نوع بیماری‌های پوستی با ۵ روش درمانی
- درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک زمانی است که پوست بیش از حد چربی تولید کرده و منجر به راش‌های قرمز و پوسته پوسته می‌شود که معمولا روی پوست سر شکل می‌گیرد. این نوع درماتیت در نوزادان شایع است.
- درماتیت آتوپیک
درماتیت آتوپیک به نام اگزما نیز شناخته می‌شود. این یک بیماری مزمن پوستی است که منجر به لکه‌های پوسته پوسته و خشک می‌شود. در بین کودکان خردسال رایج است.
- سایر بیماری‌ها مانند پسوریازیس و دیابت نوع دو نیز می‌توانند باعث خشک شدن پوست شوند.
بیشتر بخوانید: لیزر پوست، کدام تکنولوژی برای پوست شما مناسب است+۸ نکته طلایی
علل خشکی پوست
عوامل مختلف بسیاری باعث خشکی پوست می‌شوند که شناسایی آن‌ها برای درمان خشکی پوست کمک کننده خواهد بود.
علل محیطی خشکی پوست عبارتند از:
- استفاده از دئودورانت‌های خشن یا محصولات پاک کننده (دئودورانت: اسپری‌های ضد عرق)
- گرفتن دوش یا حمام طولانی و آب گرم
- زندگی در شرایط سرد و خشک
- استفاده از منابع حرارتی مانند حرارت مرکزی یا اجاق‌های هیزمی که هوا را خشک می‌کنند
گاهی اوقات، خشکی پوست در نتیجه شرایط بهداشتی و زمینه‌ای خواهد بود. در زیر برخی از موارد رایج آورده شده است.
- کم آبی بدن
بدن برای درمان خشکی پوست و بعضی فرآیندها و عملکردهای ضروری خود از آب استفاده می‌کند. اگر شخص بیشتر از آب مصرفی خود تعرق کند احتمالا دچار کم آبی خواهد شد. این اتفاق روی کل بدن تاثیر گذاشته و می‌تواند باعث خشکی پوست و از بین رفتن زیبایی آن شود. یک فرد با نوشیدن آب کافی در طول روز باعث درمان خشکی پوست شده و همچنین از کم آبی بدن جلوگیری می‌کند.
- اگزما
اگزما گروهی از بیماری‌های پوستی را توصیف می‌کند که باعث خارش، التهاب و خشکی پوست می‌شوند. این بیماری‌ها شامل درماتیت آتوپیک، درماتیت تماسی، اگزمای دیسیدروتیک، اگزمای نومولار، درماتیت سبورئیک و درماتیت استاز می‌شوند. درمان خشکی پوست ناشی از این بیماری‌ها مستلزم انجام آزمایش‌هایی برای تشخیص علت آن بیماری است. بیش از 31 میلیون نفر در ایالات متحده به نوعی اگزما مبتلا هستند.
- دیابت
وقتی فردی دیابت دارد، بدن او نمی‌تواند میزان قند خون را به درستی تنظیم کند. سطح قند خون آن‌ها یا خیلی بالا یا خیلی پایین است. سطح بالای قند خون می‌تواند باعث خشکی و خارش پوست شود.
- بیماری کلیوی
کلیه‌ها وظایف زیادی را انجام می‌دهند. یکی از آن‌ها حذف مواد زائد و مایعات اضافی از بدن است. هنگامی که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند، بدن نمی‌تواند تعادل مناسب مواد معدنی، مواد مغذی و آب را در خون حفظ کند. افراد مبتلا به بیماری کلیوی بیشتر از حد معمول ادرار می‌کنند. همه این موارد میزان مایعات داخل بدن را کاهش می‌دهد و منجر به خشکی پوست می‌شود. در واقع یکی از اصلی‌ترین راه‌های درمان خشکی پوست زمینه‌ای، برطرف کردن مشکلات کلیوی است.
- بی اشتهایی
افرادی مبتلا به اختلال بی اشتهایی مصرف غذای خود را محدود می‌کنند. این محدودیت منجر به سوء تغذیه شده و به نوبه خود باعث خشکی پوست می‌شود.
- اچ آی وی یا ویروس ایدز
افراد مبتلا به اچ آی وی نسبت به افرادی که این ویروس را ندارند بیشتر در معرض خشکی پوست هستند. دانشمندان بعد از بررسی راه‌های مختلف برای درمان خشکی پوست ناشی از اچ آی وی بر این گمانند که این مرحله از بیماری خشکی پوست به دلایل زیر می‌تواند باشد:
- روشی که ویروس بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد
- فردی که به اندازه کافی غذا نمی‌خورد
- خشکی پوست به دلیل عارضه جانبی دارویی
بیشتر بخوانید: عفونت پوست؛ شایع‌ترین نوع بیماری‌های پوستی با ۵ روش درمانی
- داروها
برخی از داروها با بر هم زدن تعادل مایعات در بدن مانع درمان خشکی پوست شده و منجر به خشکی پوست می‌شوند. این داروها عبارتند از:
- دیورتیک‌ها
- ملین‌ها
- آنتی اسیدها
- آنتی هیستامین‌ها
- داروی فشار خون
بیشتر بخوانید: مزوتراپی روشی برای افزایش حجم مو، زیبایی پوست و لاغری
چه زمانی برای درمان خشکی پوست باید به پزشک مراجعه کرد؟
مراحل درمان خشکی پوست در اکثر موارد به شیوه طبیعی و راهکارهای خانگی پاسخ خوبی می‌دهند. در غیر این صورت باید برای درمان خشکی پوست به پزشک مراجعه کرد. در ادامه به بعضی از این موارد اشاره خواهیم کرد:
- درمان خشکی پوست علیرغم بهترین تلاش در خانه امکان‌پذیر نباشد
- خشکی پوست با قرمزی همراه باشد
- اختلال در خواب به دلیل خشکی و خارش پوست
- زخم‌های باز یا عفونت‌های ناشی از خاراندن
- نواحی وسیع پوسته پوسته شدن یا لایه‌برداری پوست
بیشتر بخوانید: چه غذاهایی برای جوش صورت مضر است
عوارض احتمالی عدم درمان خشکی پوست
پوست خشک معمولا نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای نیست. اکثر موارد با خود مراقبتی یا کمک پزشکی قابل درمان هستند. در صورت عدم درمان خشکی پوست عوارض زیر نمایان می‌شود:
- درماتیت آتوپیک (اگزما)
اگر شخص مستعد ابتلا به این بیماری باشد، خشکی بیش از حد منجر به فعال شدن بیماری شده و باعث قرمزی، ترک خوردن و التهاب خواهد شد.
- عفونت‌ها
هنگامی که پوست خشک ترک می‌خورد، میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند وارد بدن شوند. این ممکن است منجر به عفونت شود.
- تغییرات دائمی در پوست
در دراز مدت، خراش‌های زیاد منجر به تغییرات دائمی در پوست می‌شوند، مانند:
- تکه‌های ضخیم شده
- خارش دائمی
- تغییر رنگ
بیشتر بخوانید: روش هاي طبيعي درمان چین و چروك دور لب
درمان خشکی پوست و 10 راهکار اثرگذار خانگی
خشکی پوست یک بیماری شایع با دلایل متعدد است. این عارضه گاهی علامتی است که تشخیص درست و به موقع آن درمان خشکی پوست جدی‌تری را می‌طلبد. اما در بیشتر موارد خشکی پوست ناشی از عوامل محیطی است که رطوبت پوست را از بین می‌برند.
گرما، دوش آب گرم، آب و هوای خشک و صابون‌های خشن همگی می‌توانند باعث خشکی پوست شوند. خوشبختانه، داروهای خانگی برای رفع علائم خشکی پوست و بازگرداندن رطوبت اثرگذاری مطلوبی دارند. داروهای خانگی برای درمان خشکی پوست عبارتند از:
بیشتر بخوانید: ۷ ماده غذایی موثر در ایجاد آکنه
1. درمان خشکی پوست با روغن نارگیل
روغن نارگیل خاصیت نرم کنندگی دارد. نرم کننده‌ها فضاهای بین سلول‌های پوست را پر کرده و سطح صافی ایجاد می‌کنند. اسیدهای چرب اشباع شده در روغن نارگیل منجر به درمان خشکی پوست شده و پوست را مرطوب و صاف خواهند کرد.
می‌توان روزانه از روغن نارگیل حتی در حساس‌ترین نقاط بدن استفاده کرد. یکی دیگر از مزایای روغن نارگیل این است که نیازی به مخلوط کردن آن با چیزی نیست.
2. درمان خشکی پوست با آلوئه‌ورا
بیشترین کاربرد ژل آلوئه‌ورا در نزد مردم برای تسکین آفتاب سوختگی است. اما باید در نظر داشت که این ژل از موثر‌ترین راهای درمان خشکی پوست در طول ماه‌های سرد سال است. آلوئه‌ورا خشکی التهاب و قرمزی ناشی از خشکی زیاد پوست را کاهش می‌دهد. ژل آلوئه‌ورا حتی باعث کاهش علائم پیری و جوش‌های صورت هم می‌شود. برای استفاده در ابتدا قسمت کوچکی از پوست را آغشته کرده تا اطمینان حاصل کنید به آن حساسیت ندارید.
3. حمام بلغور جو دوسر و نقش آن در درمان خشکی پوست
بلغور جو دوسر یک راهکار عامیانه رایج برای درمان خشکی پوست تحریک شده است. مطالعه‌ای در سال 2015 نشان داد که مادربزرگ‌ها به دلیل اثرگذاری مطلوب حمام بلغور آن را برای قرن‌ها توصیه می‌کردند.
بلغور جو دوسر، کلوئیدی، دارای آنتی اکسیدان و خواص ضد التهابی است که تحریک را تسکین می‌دهد. این درمان به ویژه در تسکین خارش بسیار موثر است.
4. درمان خشکی پوست با روغن زیتون
روغن زیتون نقش یک پاک کننده و مرطوب کننده دارد و یکی از شگفت‌انگیزترین روغن‌های طبیعی برای درمان خشکی پوست است. پوست را آغشته به روغن کرده و با یک پارچه گرم و مرطوب بپوشانید. بعد از سرد شدن پارچه آن را برداشته و روغن‌های اضافی را تمیز کنید. روغن زیتون در حالی که پوست را پاک می‌کند، چربی طبیعی آن را از بین نمی‌برد.
5. آنتی اکسیدان‌ها و امگا 3
هنگامی که پوست خشک است، یعنی در معرض عناصری قرار دارد که سریع‌تر از بدن می‌توانند به سلول‌های پوست آسیب برساند. با توجه به تحقیقات به عمل آمده در مجله سلامت سیوطب برخی از مواد غذایی می‌توانند به درمان خشکی پوست کمک کنند.
غذاهای غنی از آنتی اکسیدان آسیب ناشی از سموم را به حداقل رسانده و به بدن در ساخت سلول‌های سالم کمک خواهند کرد. برخی از غذاهایی که به سلامت و درمان خشکی پوست کمک می‌کنند عبارتند از:
- بلوبری
- گوجه فرنگی‌ها
- هویج
- لوبیا
- نخود فرنگی
- عدس
- غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی سالمون نیز به داشتن پوستی درخشان کمک می‌کنند
بیشتر بخوانید: پارافین تراپی چیست ؟ مزایای موم پارافین و کاربرد پارافین تراپی چیست ؟
6. دستکش
دست‌ها مستقیم‌ترین تماس را با محرک‌های محیطی تجربه می‌کنند. این محرک‌ها شامل مایع ظرفشویی و مواد شوینده لباس است. در حین شستن چیزی عادت به پوشیدن دستکش کرده و در هوای سرد بیرون از منزل نیز از دستکش استفاده کنید. پوشیدن دستکش‌های عایق در حین انجام کارهای خانه یا زمانی که در خارج از منزل هستید می‌تواند پوست خشک و تحریک شده را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: سفیده تخم مرغ برای ماسک صورت و مو
7. تنظیم دمای دوش
درمان خشکی پوست گاهی اوقات به سادگی با تغییر روال دوش گرفتن ممکن می‌شود. در حالی که بیشتر مردم تمایل به دوش آب گرم دارند، این دوش‌ها روی پوست تاثیر گذاشته و باعث آسیب پوست می‌شوند. برخی از صابون‌هایی که به عنوان مرطوب و ترمیم کننده تولید می‌شوند بعضی اوقات می‌توانند اثر معکوس داشته باشند. آن‌ها واکنش‌های آلرژیک ایجاد کرده و با مواد شیمیایی خشن پوست را نازک‌تر خواهندکرد. با آب نسبتا گرم دوش کوتاه گرفته و به دنبال صابون‌هایی بدون عطر و ملایم‌تر از صابون‌های سنتی باشید.
8. درمان خشکی پوست با وازلین
بر اساس تحقیقات انجام شده وازلین پوست افراد مسن را بهبود می‌بخشند. ژل پترولیوم که به روغن معدنی نیز معروف است، پوست را در یک لایه محافظ پوشانده و رطوبت را زیر خود قرار می‌دهد. این به بهبود لکه‌های پوستی خشک و تحریک شده کمک می‌کند.
9. مرطوب کننده‌ها
نگه داشتن یک مرطوب کننده در خانه به درمان خشکی پوست ناشی از سیستم‌های گرمایشی کمک می‌رساند. به گفته دانشکده پزشکی هاروارد، اگرچه گاز و الکتریسیته رطوبت هوا را از بین می‌برند، یک رطوبت‌ساز تنظیم شده روی 60درصد برای جبران این اثر کافی است.
10. دوری از مواد حساسیت‌زا و محرک
خشکی ناگهانی پوست امکان دارد به لباسی که پوشیده یا چیزی که پوست در معرض آن قرار دارد مرتبط باشد. نشستن در کنار شومینه، گذراندن وقت در آب کلردار یا تصفیه شده شیمیایی یا حتی پوشیدن لباس پشمی می‌تواند پوست را تحریک کند و احساس خشکی به آن بدهد.
بیشتر بخوانید: ارتباط ویتامین b12 ب جوش و آکنه صورت
سخن پایانی
برای درمان خشکی پوست راه‌ها و توصیه‌های مختلفی از مواد طبیعی و ارگانیک وجود دارد. اما باید با دقت و هشیاری از یکی از این موادهای ارگانیک استفاده کرد. با توجه به این که خشکی پوست به ندرت علل زمینه‌ای دارد، ولی همیشه گوشه چشمی هم باید به بیماری‌های دیگه داشت.
بیماری‌های قندی، کلیوی و بعضی بیماری‌های پوستی همچون اگزما می‌توانند دلیل خشکی شوند که در این موارد درمان خشکی پوست نیازمند راهکارهای پزشکی و زمینه‌ای خواهد بود. همچنین عادت‌های رفتاری روزمره مثل حمام آب داغ، عدم استفاده از دستکش در شستشوها و در معرض هوای سرد قرار دادن پوست نیز پدید آورنده خشکی پوست خواهند بود. در بیشتر موارد راه رسیدن به درمان خشکی پوست نه در داروخانه و بیمارستان بلکه در منزل است.