التهاب مفاصل| عوامل خطرساز آرتریت را بشناسید

التهاب مفاصل یا آرتریت، عارضه‌ای است که در آن مفاصل دچار ورم و درد و محدودیت حرکتی می‌شوند. التهاب، تاثیر مخربی بر مفاصل، بافت‌های پیرامون و سایر بافت‌های همبند می‌گذارد. در ادامه بیشتر در مورد التهاب مفاصل و علل و درمان آن خواهیم گفت.

 

التهاب مفاصل چیست؟

التهاب مفاصل عارضه‌ای است که در آن مفصل‌ها دچار درد، تورم و سفتی می‌شوند؛ اما مفاصل کدام قسمت بدن ما هستند؟ به محل اتصال دو استخوان به یکدیگر مفصل می‌گویند. این استخوان‌ها توسط رباط‌ها به یکدیگر وصل می‌شوند. اگر به درمان و کم کردن التهاب مفاصل بی‌توجهی شود ممکن است مشکلات ناشی از آن پایدار ‌شود و سبب دردهای مزمن گردد و اتفاقی مثل التهاب مفصل شانه رخ داد.

آرتریت گاهی ناشی از اختلال خودایمنی است که با آزمایش خون مشخص می‌شود. یکی از شایع‌ترین انواع التهاب مفاصل، آرتروز زانو است. بیش از ۵۰ میلیون بزرگسال و ۳۰۰ هزار خردسال آمریکایی به این عارضه مبتلا هستند. درد التهاب مفاصل مثل التهاب مفصل مچ پا، گاهی می‌تواند ناتوان‌کننده باشد و شخص را از فعالیت‌های روزمره بازدارد.

به زبان ساده‌تر، آرتروز تورم و حساسیت یک یا چند مفاصل است. این اختلال می‌تواند یک مفصل یا چندین مفصل را تحت تأثیر قرار دهد. بیش از 100 نوع مختلف آرتریت وجود دارد که علل و روش‌های درمانی متفاوتی دارند. دو مورد از رایج‌ترین آنها آرتروز (OA) و آرتریت روماتوئید (RA) است.

علائم آرتروز معمولاً با گذشت زمان ظاهر می‌شوند اما ممکن است به طور ناگهانی نیز ظاهر شوند. آرتریت بیشتر در بزرگسالان بالای 65 سال دیده می‌شود اما می‌تواند در کودکان، نوجوانان و جوانان نیز ایجاد شود. آرتریت در زنان بیشتر از مردان و در افرادی که اضافه وزن دارند شایع‌تر است. انواع غیرالتهابی آرتروز، اغلب با داروهای کاهش‌دهنده درد، فعالیت بدنی، کاهش وزن (در صورت اضافه وزن) و آموزش خود مدیریتی درمان می‌شوند.

 

بیشتر بخوانید:  نقرس چیست و چرا بیماری افراد ثروتمند لقب گرفته است؟

علائم التهاب مفاصل

آرتریت به حدود 200 بیماری روماتیسمی و شرایطی گفته می‌شود که مفاصل را تحت تاثیر قرار می‌دهند، از جمله لوپوس و آرتریت روماتوئید. التهاب مفاصل می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند و توانایی فرد را در انجام کارهای روزمره مختل کند. فعالیت بدنی بر آرتروز تأثیر مثبت دارد و می‌تواند درد، عملکرد و سلامت روانی را بهبود بخشد.

عوامل ایجاد آرتروز شامل آسیب، متابولیسم غیر طبیعی، ترکیب ژنتیکی، عفونت‌ها و نقص سیستم ایمنی بدن است. هدف از درمان، کنترل درد، به حداقل رساندن آسیب مفاصل و بهبود یا حفظ کیفیت زندگی است. این اقدامات برای رفع و کاهش التهاب مفاصل است و شامل داروها، درمان‌های فیزیکی و آموزش و حمایت از بیماران می‌شود.

یک رژیم غذایی سالم و متعادل با ورزش مناسب، اجتناب از سیگار کشیدن و عدم نوشیدن الکل زیاد می‌تواند به افراد مبتلا به آرتریت کمک کند تا سلامت کلی خود را حفظ کنند. به طور کلی، بسته به نوع آرتریت، علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد
• سفتی، سختی
• تورم
• سرخی
• کاهش دامنه حرکتی

 

علل و انواع التهاب مفاصل

شایع‌ترین انواع التهاب مفاصل، آرتروز و آرتریت روماتوئید هستند. آرتروز باعث می‌شود که غضروف شکسته شود. غضروف، بافت سخت و لغزنده‌ای است که انتهای استخوان‌ها در مفصل، می‌پوشاند. آرتریت روماتوئید یکی از انواع التهاب مفاصل است که در آن سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله می‌کند و از لایه داخلی مفاصل شروع می‌شود.

اگر کریستال‌های اسید اوریک در خون شما زیاد باشند، می‌‎توانند باعث نقرس شوند. عفونت‌ها یا بیماری‌های زمینه‌ای مانند پسوریازیس یا لوپوس می‌توانند باعث انواع دیگر آرتریت شوند. دو نوع اصلی آرتروز و آرتریت روماتوئید به طرق مختلف به مفاصل آسیب می‌رسانند.

 

آرتروز

شایع‌‎ترین نوع آرتریت، آرتروز است که شامل آسیب و ساییدگی و پارگی غضروف مفصل است. غضروف مفصل یعنی پوشش سفت و صاف در انتهای استخوان‌ها در مفصل یا محلی که استخوان‌ها به هم برخورد می‌کنند. غضروف، انتهای استخوان‌ها را محکم می‌کند و حرکت مفصل را تقریبا بدون اصطکاک انجام می‌دهد، اما آسیب سخت می‌تواند منجر به ساییده شدن مستقیم استخوان شود که باعث درد و محدودیت حرکت می‌شود. این فرسودگی می‌تواند در طول سالیان متمادی رخ دهد یا می‌تواند در اثر آسیب یا عفونت مفصلی تسریع شود.

آرتروز همچنین باعث تغییر در استخوان‌ها و خرابی بافت‌های پیوندی می‌شود. این بافت‌ها ماهیچه را به استخوان متصل کرده و استخوان‌های مفصل را در کنار هم نگه می‌دارد. اگر غضروف مفصل به شدت آسیب ببیند، ممکن است مخاط مفصل ملتهب و متورم شود.

 بیشتر بخوانید: درمان آرتروز زانو ، موثر ترین روش های معالجه آرتروز زانو

روماتیسم مفصلی

در آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی بدن به دیواره کپسول مفصل حمله می‌کند. کپسول مفصل، غشایی محکم است که تمام قسمت‌های مفصل را در بر می‌گیرد. سپس این پوشش (غشای سینوویال) ملتهب و متورم می‌شود. فرآیند بیماری مفصلی در نهایت می‌تواند غضروف و استخوان داخل مفصل را از بین ببرد.

اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که می‌تواند مفاصل شما را درگیر کند. در برخی از افراد، این بیماری می‌تواند به طیف گسترده‌ای از سیستم‌های بدن از جمله پوست، چشم‌ها، ریه‌ها، قلب و عروق خونی آسیب برساند.

روماتیسم مفصلی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به بافت‌های بدنتان حمله می‌کند. بر خلاف آسیب ناشی از سایش و آرتروز، آرتریت روماتوئید روی پوشش مفاصل تأثیر می‌گذارد و باعث تورم دردناک می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود.

التهاب همراه با آرتریت روماتوئید اتفاقی است که می تواند به سایر قسمت‌های بدن نیز آسیب برساند. در حالی که انواع جدید داروها گزینه‌های درمانی را به طور چشمگیری بهبود بخشیده‌اند، آرتریت روماتوئید شدید هنوز می‌تواند باعث ناتوانی جسمی شود.

 

بیشتر بخوانید: روماتیسم مفصلی عامل درد، تورم و خشکی مفاصل

عوامل خطرساز

عوامل خطرساز برای آرتروز عبارت‌اند از:

 

سابقه خانوادگی و سن

برخی از انواع تورم مفاصل در خانواده‌ها مشاهده می‌شود، بنابراین اگر والدین یا خواهر و برادرهای کسی به این اختلال مبتلا باشند، احتمال ابتلا به آرتریت بیشتر است. خطر بسیاری از انواع آرتریت از جمله آرتروز، آرتریت روماتوئید و نقرس با افزایش سن بالا می‌رود.

 

جنسیت و آسیب‌های قبلی

زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا می‌شوند، در حالی که اکثر افرادی که نقرس دارند، مردان هستند. احتمال بیشتری دارد که آسیب قبلی مفصل در نهایت به آرتروز آن مفصل تبدیل شود. چاقی نیز بر مفاصل، به ویژه زانو، باسن و ستون فقرات فشار وارد می‌کند. افراد مبتلا به چاقی بیشتر در معرض ابتلا به آرتریت هستند.

 

پیشگیری از التهاب مفاصل

 

کاهش وزن و حفظ وزن سالم خطر ابتلا به آرتروز را کاهش می‌دهد و در صورت وجود علائم می‌تواند آن‌ها را کاهش دهد. داشتن رژیم غذایی سالم برای کاهش وزن مهم است. انتخاب رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌های تازه، سبزیجات و گیاهان دارویی می‌تواند به کاهش التهاب کمک کند. سایر غذاهای کاهنده التهاب التهاب شامل ماهی و آجیل است.

غذاهایی که در صورت ابتلا به آرتریت باید مصرفشان را به حداقل برسانید یا از آن‌ها اجتناب کنید شامل غذاهای سرخ شده، غذاهای فرآوری شده، محصولات لبنی و مصرف زیاد گوشت است.

برخی تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که آنتی‌بادی‌های گلوتن ممکن است در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید وجود داشته باشند. رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است علائم و پیشرفت بیماری را بهبود بخشد. یک مطالعه در سال 2015 همچنین رژیم غذایی بدون گلوتن را برای همه افرادی که تشخیص بیماری تمایز نیافته بافت همبند داشته‌اند، توصیه می‌کند.

ورزش منظم نیز باعث انعطاف‌پذیری مفاصل شما می‌شود. شنا اغلب ورزش خوبی برای افراد مبتلا به آرتریت است زیرا مانند دویدن و راه رفتن بر مفاصل شما فشار نمی‌آورد. فعال ماندن مهم است اما همچنین باید مطمئن باشید که در مواقع ضروری استراحت می‌کنید و از انجام بیش از حد ورزش اجتناب کنید.

این تمرینات خانگی را می‌توانید امتحان کنید:

• چرخش گردن و سایر تمرینات برای تسکین درد گردن
• بالا آوردن پا، کشش همسترینگ و سایر تمرینات آسان برای آرتروز زانو

 

بیشتر بخوانید:  درمان درد عضلانی با آسان‌ترین روش‌ها

التهاب مفاصل چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر مطمئن نیستید که برای تشخیص التهاب مفاصل به چه کسی مراجعه کنید، مراجعه به پزشک مراقبت‌های اولیه، اولین قدم است. او برای بررسی وجود مایع در اطراف مفاصل، مفاصل گرم یا قرمز و محدودیت حرکتی در مفاصل، یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. او در صورت نیاز به درمان بیشتر می‌تواند شما را به متخصص ارجاع دهد.

اگر علائم شدیدی را تجربه می‌کنید، می‌توانید ابتدا به روماتولوژیست مراجعه کنید. این موضوع ممکن است منجر به تشخیص و درمان سریع‌تر شود. استخراج و تجزیه و تحلیل سطوح التهاب در خون و مایعات مفصلی می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دهد که چه نوع آرتریتی دارید. آزمایش‌های خونی که انواع خاصی از آنتی‌بادی‌ها مانند پپتید سیترولین‌دار حلقوی و فاکتور روماتوئید را بررسی می‌کنند نیز آزمایش‌های تشخیصی رایج هستند.

پزشکان معمولاً از اسکن‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، MRI و سی تی اسکن برای بدست آوردن تصویری از استخوان‌ها و غضروف استفاده می‌کنند. این امر به این دلیل است که آن‌ها می‌توانند علل دیگر علائم شما مانند خار استخوان را رد کنند.

 

التهاب مفاصل چگونه درمان می شود؟

هدف اصلی درمان این است که میزان دردی را که تجربه می‌کنید، کاهش دهید و از آسیب بیشتر به مفاصل جلوگیری کنید. شما خواهید آموخت که چه چیزی از نظر کنترل درد برای شما بهتر عمل می‌کند. برخی از افراد پدهای گرم‌کننده و کیسه‌های یخ را آرام‌بخش می‌دانند. دیگران از وسایل کمکی حرکتی مانند عصا یا واکرها برای کاهش فشار مفاصل درد استفاده می‌کنند. بهبود عملکرد مفصل نیز مهم است. پزشک شما ممکن است ترکیبی از روش‌های درمانی را برای دستیابی به بهترین نتایج برای شما تجویز کند. برای تسکین درد می‌توانید پدهای گرم‌کننده خریداری کنید.

 

دارو

تعدادی از انواع مختلف داروها آرتروز را درمان می‌کنند:

مسکن‌ها مانند هیدروکودون (ویکودین) یا استامینوفن (تیلنول) برای کنترل درد موثر هستند اما به کاهش التهاب کمک نمی‌کنند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و سالیسیلات‌ها به کنترل درد و التهاب کمک می‌کنند. سالیسیلات‌ها می‌توانند خون را رقیق کنند، بنابراین باید با احتیاط همراه با داروهای اضافی رقیق‌کننده خون استفاده شوند.

کرم‌های منتول یا کپسایسین مانع از انتقال سیگنال‌های درد از مفاصل شما می‌شوند. داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مانند پردنیزون یا کورتیزون به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

در صورت ابتلا به آرتریت روماتوئید، پزشک ممکن است داروهای کورتیکواستروئیدی یا داروهای ضدروماتیسمی تعدیل‌کننده بیماری را تجویز کند که سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می‌کنند. همچنین داروهای زیادی برای درمان آرتروز به صورت بدون نسخه یا با نسخه وجود دارند.

عمل جراحي

جراحی جایگزینی مفصل مصنوعی، ممکن است یک گزینه باشد. این شکل از جراحی، بیشتر برای تعویض مفصل ران و زانو انجام می‌شود. اگر ورم مفاصل شما در انگشتان یا مچ دست شدیدتر باشد، پزشک ممکن است جراحی فیوژن مفصل را انجام دهد. در این روش، انتهای استخوان‌ها به هم قفل می‌شوند تا زمانی که بهبود یافته و یکی شوند.

 

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شامل تمریناتی است که به تقویت عضلات اطراف مفصل آسیب دیده کمک می‌کند و جزء اصلی درمان آرتریت است.

 

بیشتر بخوانید:  درمان درد مفاصل با روش‌های دارویی، خانگی و جراحی

عوارض التهاب مفاصل

آرتریت شدید، به ویژه اگر دست یا بازوهای شما را تحت تأثیر قرار دهد، می‌تواند انجام کارهای روزانه را برای شما دشوار کند. آرتروز مفاصلی که وزن را تحمل می‌کنند، می‌تواند شما را از راه رفتن راحت و صاف نشستن باز دارد. در برخی موارد، مفاصل ممکن است به تدریج حالت و شکل خود را از دست بدهند.

 

چشم‌انداز بلند مدت برای افراد مبتلا به التهاب مفاصل چیست؟

درست است که درمانی قطعی برای آرتریت وجود ندارد، اما درمان مناسب می‌تواند علائم شما را تا حد زیادی کاهش دهد. علاوه بر درمان‌هایی که پزشک شما توصیه می‌کند، می‌توانید تعدادی تغییر در شیوه زندگی خود ایجاد کنید که ممکن است به شما در مدیریت آرتروز کمک کند.

 

خلاصه التهاب مفاصل

درد مفاصل، سفتی و تورم شایع‌ترین علائم آرتریت است. در این حالت دامنه حرکتی شما نیز ممکن است کاهش یابد و همچنین امکان دارد قرمزی پوست اطراف مفصل را تجربه کنید. بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز متوجه می‌شوند که علائم آن‌ها در صبح بدتر است.

در مورد آرتریت روماتوئید (RA)، ممکن است به دلیل التهابی که سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌کند، فرد احساس خستگی کند یا اشتهای خود را از دست بدهد. همچنین ممکن است دچار کم خونی شود؛ به این معنی که تعداد گلبول‌های قرمز او کاهش می‌یابد. RA شدید در صورت عدم درمان باعث تغییر شکل مفصل می‌شود.

پزشک احتمالاً دوره‌ای از درمان‌های فیزیکی را برای کمک در مدیریت برخی از علائم آرتریت توصیه می‌کند. هدف درمان آرتریت، کنترل درد، به حداقل رساندن آسیب مفاصل و بهبود یا حفظ عملکرد و کیفیت زندگی است. طیف وسیعی از داروها و راهکارهای شیوه زندگی می‌تواند به دستیابی به این امر کمک کرده و مفاصل را از آسیب بیشتر در اثر عارضه التهاب مفاصل، محافظت کند.