علت درد پاشنه پا چیست؛ 10 علتی که برای انتخاب درمان درد پاشنه باید حتما بدانید
علت درد پاشنه پا را در زیر پاشنه یا درست در پشت آن، جایی که تاندون آشیل به استخوان پاشنه متصل میشود باید جستجو کرد. دردی که در زیر پاشنه پا به وجود میآید بهعنوان التهاب کف پا نیز شناخته میشود. شایعترین علت درد پاشنه پا چپ و راست تاندونیت آشیل است. درد همچنین میتواند قسمت داخلی یا خارجی پاشنه و پا را تحت تاثیر قرار دهد.
در بیشتر موارد، درد پاشنه بدون درمان برطرف میشود، اما گاهی اوقات، ادامه پیدا کرده و مزمن میگردد. پا و مچ پا از 26 استخوان، 33 مفصل و بیش از 100 تاندون تشکیل شده است. پاشنه بزرگترین استخوان پا است.
اگر بیش از حد از پاشنه پا استفاده کنید یا به آن آسیب بزنید، درد پاشنه پا را تجربه خواهید کرد. این میتواند از خفیف تا ناتوانکننده متغیر باشد. اگر درمانهای خانگی ساده درد را کاهش نمیدهند، مراجعه به پزشک برای رفع علت درد پاشنه پا هنگام راه رفتن ضروری خواهد بود. در این مقاله از مجله سلامت سیوطب به علت درد پاشنه پا و نحوه درمان آن میپردازیم.
علت درد پاشنه پا؛ 10 علت شایع و اصلی
درد پاشنه پا امکان دارد به دلیل یک آسیب منفرد مانند پیچ خوردن، افتادن، استرس مکرر و کوبیدن پاشنه پا ایجاد شود. کفشهای صاف نیزدر ایجاد التهاب و تورم فاسیای کف پا نقش دارد و باعث درد و ناراحتی خواهد شد.
شایعترین علت درد پاشنه پا بعد از ورزش عبارت است از:
1.پلانتار فاشئیت مهمترین علت درد پاشنه پا
این التهاب فاسیای کف پا است. فاسیای پلانتار یک رباط قوی و کمان مانند است که از استخوان پاشنه پا تا نوک پا کشیده شـده است. این نوع درد اغلب ناشی از آناتومی پای فرد است. به عنوان مثال، اگر قوسها به خصوص بالا یا پایین باشند، میتواند منجر به فاسیای کف پا شود.
بیشتر بخوانید: خار پاشنه پا و ۹ راه درمانی بدون جراحی و درمان آن با ۷ حرکت ورزشی
2. بورسیت از شایعترین علت درد پاشنه پا
التهاب میتواند در پشت پاشنه، در بورسا، که یک کیسه فیبری پر از مایع است، رخ دهد. این عارضه میتواند به دلیل فرود آمدن ناشیانه یا سخت روی پاشنهها یا فشار ناشی از کفش باشد. فرد امکان دارد این درد را در عمق پاشنه پا یا پشت پاشنه پا احساس کند.
بیشتر بخوانید: درد پاشنه پا؛ معرفی ۱۲ درمان برای این عارضه
3. بدشکلی هاگلند اتفاقی بیرونی که علت درد پاشنه پا میشود
بدشکلی هاگلند بزرگ شـدن استخوان در پشت پاشنه پا است. زمانی اتفاق میافتد که کفش به پشت پاشنه پا ساییده و باعث تحریک رشد استخوان و بافت اطراف آن میشود. کفشها سخت میتوانند به پشت پاشنه فشار وارد کنند و بدشکلی هاگلند را تحریک کنند. به همین دلیل مردم اغلب از این وضعیت به عنوان برآمدگی پمپ یاد میکنند.
بیشتر بخوانید: ۸ علت درد کف پا از خار پاشنه تا متاتارسالژی،نوروپاتی محیطی و نوروما
4. علت درد پاشنه پا ناشی از سندرم تونل تارسال
در سندرم تونل تارسال (TTS)، بافت عصب بزرگ در پشت پا فشرده و در نتیجه باعث درد خواهد شد. این نوع نوروپاتی فشاری میتواند در مچ پا یا پا رخ دهد.
بیشتر بخوانید: ورم پا نشانه چیست؟ ۱۰ علت تورم پاها که تهدیدکننده برای زندگی هستند
5. شکستگی استرس علت درد پاشنه پا که کمتر شایع است
استرس مکرر، ورزش شدید یا کارهای سنگین دستی میتواند علت درد پاشنه پا شود. به عنوان مثال، دوندگان در معرض خطر بیشتری برای شکستگی استرس در استخوانهای متاتارس پا هستند. پوکی استخوان هم باید یک علت درد پاشنه پا دانست که میتواند باعث شکستگی استرس شود.
6. بیماری سیور یا آپوفیزیت، شایعترین علت درد پاشنه پا در کودکان ۸ تا ۱۴ سال
این عارضه شایعترین علت درد پاشنه پا در کودکان و بزرگسالان جوان است. این ناشی از استفاده بیش از حد و میکروترومای مکرر صفحات رشد استخوان پاشنه است. بیماری Sever اغلب کودکان 7 تا 15 ساله را تحت تاثیر قرار میدهد.
بیشتر بخوانید: رگ به رگ شدن پا و کمر خطرناک است؟ در اسرع وقت آن را درمان کنید!
7. التهاب تاندون آشیل گاهی علت درد پاشنه پا محسوب میشود
تاندونیت آشیل زمانی رخ میدهد که تاندون بزرگ در پشت پاشنه پا ملتهب شود. استفاده بیش از حد و آسیب، شایعترین علل تاندونیت آشیل است. بسیاری از تاندونیت به عنوان تاندونوز یا تاندیوپاتی اشاره کنند.
بیشتر بخوانید: کمر درد؛ ۵ درمان قطعی با شناسایی ۹ علت مهم درد کمر در زنان و مردان
8. اسپوندیلیت آنکیلوزان علتی کمتر شایع برای درد پاشنه پا
این شکل از آرتریت در درجه اول بر ستون فقرات شما تأثیر می گذارد. باعث التهاب شدید مهره ها می شود که در نهایت ممکن است منجر به درد و ناتوانی مزمن شود.
9. استئوکندروس علت درد پاشنه پا و کمبود ویتامن در کودکان
این بیماری در واقع خانوادهای از اختلالات است که به طور مستقیم بر رشد استخوانهای کودکان و نوجوانان در حال رشد تاثیر میگذارد. عمدتا اختلال در جریان خون مفاصل را باید علت آن دانست.
10. خار پاشنه علتی برای درد پاشنه که در برخی افراد با درد همراه است
التهاب مزمن کف پا میتواند باعث ایجاد رشد استخوانی (خار پاشنه) روی استخوان پاشنه شود. خار پاشنه معمولا دردناک نیست، اگرچه برخی افراد درد دارند.
برخی دیگر از علت درد پاشنه پا که کمتر امکان رخ دادن دارند
- گیر افتادن عصب باکستر
- توده بافت نرم
- پارگی کوتاه تاندون فلکسور
- آرتریت سیستمیک
- کبودی استخوان
- مشکلات گردش خون
- وضعیت نامناسب هنگام راه رفتن یا دویدن
- کیست استخوان که یک کیست منفرد و پر از مایع در استخوان است
- نقرس
- نوروما یا نوروم مورتون
- استئومیلیت، عفونت استخوان یا مغز استخوان
چه نقاطی از پاشنه پا دچار درد میشوند و علت درد پاشنه پا بعد از بیداری در این نقاط چیست؟
فرد ممکن است درد پاشنه پا را در نقاط خاصی تجربه کند. علت درد پاشنه پا در این نقاط متفاوت و درمانهای مختلفی دارند:
- پایین پاشنه: پزشکان معمولا از آن به عنوان فاسیای کف پا یاد میکنند. هنگامیکه فشار بیش از حد به بافتها آسیب میزند و موجب پارگی خواهد شد. این آسیب منجر به التهاب و در نهایت درد در اینجا رخ میدهد.
- تاندون آشیل: درد در این تاندون ممکن است ناشی از استرسهای مکرر باشد، مانند سفت شدن عضلات ساق یا افزایش ناگهانی فعالیت و شدت ورزش.
- کنار پا: درد جانبی پا در قسمت بیرونی پاشنه و درد داخلی بر لبه داخلی پا تاثیر میگذارد. امکان دارد ناشی از شکستگیهای استرسی، رگ به رگ شدن، TTS و سایر شرایط باشد.
درد پاشنه پا چگونه مدیریت یا درمان میشود؟
اکثر مشکلاتی که علت درد پاشنه پا هستند به مرور زمان با درمانهای غیر جراحی بهبود مییابند. درمانها بر کاهش درد و التهاب، بهبود انعطافپذیری پا، به حداقل رساندن استرس و فشار روی پاشنه تمرکز دارند. این درمانها عبارتند از:
- تزریق: تزریق استروئید درد و تورم را کاهش میدهد. این روش درمان به ندرت باید برای رفع مشکل تاندون انجام خواهد شد، اما مطمئنا برای التهاب کف پا و بورسیت مفید است. البته باید بدانید در صورتی که علت درد پاشنه پا بورسیت باشد تزریق درمان درست و موثری خواهد بود.
- دستگاههای ارتز: درجهای کفش (ارتز) میتوانند فشار را از پاشنه پا کم کنند. برخی از افراد با بستن آتل در شب تسکین مییابند، به خصوص اگر درد صبحگاهی داشته باشند. کفش پیاده روی ممکن است برای علائم شدیدتر لازم باشد. همچنین ممکن است لازم باشد برای پوشیدن و ورزش روزمره به کفشهای حمایتکنندهتر روی بیاورید، این بستگی به علت درد پاشنه پا دارد.
- مسکنها: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) همراه با کمپرس یخ، درد و تورم را کاهش میدهند.
- فیزیوتراپی: ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی میتوانند چسبندگی بافت نرم را بشکنند. این روشها به عنوان درمان قطع یدرد پاشنه پا، درد و التهاب را کاهش میدهند.
- تمرینات کششی: پزشکان طب فیزیکی و فیزیوتراپها میتوانند نشان دهند که چگونه تمرینات کششی پاشنه پا را برای درمان تاندونها و عضلات سفت انجام دهید.
- نوار چسب: گاهی نوارهای ورزشی یا پزشکی برای حمایت از قوس پا یا پاشنه کاربردهای خوبی دارند. البته بعد از تشخیص علت درد پاشنه پا و پیش گرفتن درمانهای موثرتر، نوارهای جسبی نیز میتوان استفاده کرد.
- عمل جراحي: در صورتی که علت درد پاشنه پا، فاشیای کف پا باشد معمولا درمانهای غیر تهاجمی درد را ظرف 6 هفته برطرف میسازند. در صورتی که درد پس از چندین ماه ادامه یابد و با سایر روشهای درمانی رفع نشود، ممکن است جراحی لازم باشد. اما به ندرت نیاز به جراحی برای درمان بیشتر علت درد پاشنه پا وجود دارد.
تمرینات ورزشی که علت درد پاشنه پا را درمان میکنند
این حرکات ورزشی با هدف تقویت و کشش عضلات ساق پا انجام میشوند. تاثیر آنها در بهبود درد و افزایش کیفیت عملکرد پاشنه اثبات شده است.
1.حرکت ورزشی بلند کردن گوساله ایستاده
رو به دیوار بایستید پایی را که درد پاشنه دارد پشت پای دیگر قرار دهید. زانوی جلویی را خم و پای عقب را صاف نگه دارید و پا را روی زمین قرار دهید. باسن را به سمت دیوار به سمت جلو بکشید تا جایی که کشش را در ساق پا احساس کنید.
2. خم شدن مچ پا به کمک باند حرکتی تقویتی برای رفع درد پاشنه پا
روی زمین بنشینید و یک پا را صاف نگه دارید. یک سر باند را به یک جسم محکم و سر دیگر را به بالای پا محکم کنید. در مفصل مچ پا را خم و دراز کنید. این تمرین را روی هر دو پا انجام دهید.
3. کشش نورد و نحوه اجرای آن برای رفع علت درد پاشنه پا
روی یک صندلی بنشینید و هر دو پا را روی زمین بگذارید. یک توپ یا یک شیء قابل غلتش دیگر را زیر قوس پای آسیبدیده قرار دهید و آن را به مدت 2 دقیقه به اطراف بچرخانید.
آنچه که در مورد علت درد پاشنه پا و درمان آن به صورت خلاصه بدانید
درد پاشنه معمولا در زیر پا، پشت پاشنه و در قسمت داخلی یا خارجی پاشنه ایجاد میشود. ممکن است علت درد پاشنه پا ناشی از فشار بیش از حد به دلیل دویدن، ایستادن طولانی مدت یا حمل وزن اضافی باشد. داشتن عضلات سفت ساق پا یا قوسهای بلند نیز دور از ذهن نیست که علت درد پاشنه پا باشد.
درد پاشنه پا اغلب در ابتدا خفیف، اما میتواند شدید یا حتی ناتوانکننده شود، ولی معمولا بدون درمان برطرف میشود. انجام تمرینات خاص، مصرف داروها و قرار دادن کیسه یخ روی پاشنه پا در تسکین درد کمک زیادی میکنند.
پوشیدن کفشهای حمایتی، پرهیز از ایستادن طولانی و رسیدن به وزن متعادل یا حفظ وزن بدن نیز از بروز درد پاشنه پا جلوگیری خواهد کرد. اگر درد شدید یا همراه با بیحسی و تورم باشد، پزشک باید برای تشخیص علت درد پاشنه پا و تعیین بهترین درمان معاینه کند.
سوالات متداول
1.علت درد پاشنه پا چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک علائم را ارزیابی و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. همچنین برای بررسی ورم مفاصل، شکستگی استخوان، تراز استخوان و آسیب مفاصل به کمک اشعه ایکس عکس میگیرد. به ندرت نیاز به MRI یا سونوگرافی وجود دارد چون اینها مشکلات بافت نرمی را نشان میدهند که اشعه ایکس آنها را آشکار نمیکند.
2. آیا درد پاشنه پا خطرناک است؟
پاشنه پا توانایی فرد را برای پیادهروی، کار، ورزش و انجام کارهای روزانه با اختلال روبرو میسازد. وقتی حرکت کردن برایتان دردناک شود، کم تحرکی و اضافه وزن سراغتان میآید.
تاندونیت آشیل درمان نشده میتواند باعث از بین رفتن تاندون شود و با گذشت زمان، تاندون آشیل پاره گردد. این مشکل فرد را به سمت انجام جراحی برای رفع علت درد پاشنه پا سوق میدهد.
3. علائم درد پاشنه چیست؟
علائم درد پاشنه با توجه به علت آن متفاوت است. علاوه بر درد، تجربه موارد زیر نیز دور از ذهن نیست:
رشد استخوان در پاشنه پا
تغییر رنگ (کبودی یا قرمزی)
سفتی
تورم
درد بعد از ایستادن از حالت استراحت یا نشستن