8 علت درد کف پا از خار پاشنه تا متاتارسالژی،نوروپاتی محیطی و نوروما
علت درد کف پا تنوع فراوانی دارد و میتواند از سایر نقاط بدن نشات گرفته باشد. علت درد کف پا گاهی ناشی از بیماریهایی نظیر ورم کف پا، ایستادن بلندمدت روی پاها و فرم نامناسب و غیرطبیعی پا یا معضلاتی مثل دیابت و چاقی است. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب به بررسی علت درد کف پا و عوامل مختلف بروز این بیماری میپردازیم.
آناتومی کف پا
کف پا از استخوانهای مچ و استخوانهای کف، رباطها و تاندونهای پشتیبان تشکیل شده است. ساختار پای ما به صورت زیر است:
- 26 استخوان
- 30 مفصل
- 100 عضله و رباط
این ساختار پیچیده علاوه بر اینکه خود آسیبپذیر است، از معضلات سایر اندامها و اعضای بدن نیز تاثیر میپذیرد. کف پا یکی از حساسترین نواحی این اندام بوده که درد در آن شایع است.
علت درد کف پا گاهی میتواند ناشی از التهاب بافتهای نرم در میانه و قوس کف پا باشد. التهاب بافتهای نرم در میانه و قوس کف پا سبب ایجاد کشیدگی در ناحیه بین انگشتان تا پاشنه پا میشود.
بیشتر بخوانید: دست درد؛ از سندرم تونل کارپال تا شکستگی و آرتروز تا انگشت ماشهای
علت درد کف پا
پاهای شما ضربهگیرهای حیاتی هستند. کف پای شما با هر قدم به زمین برخورد میکند به همین دلیل، درد در این ناحیه واقعا میتواند زندگی شما را مختل کند.
77درصد از بزرگسالان میگویند که درد پا، روند انجام فعالیتهای آنها را کند کرده است. در این مقاله بعد از اینکه شما را با آناتومی پا آشنا کردیم، حالا میخواهیم به بیان علل شایع درد، زمان مراجعه به پزشک و آنچه برای تشخیص و درمان نیاز داریم، بپردازیم.
هر قسمت، از انگشتان پا گرفته تا تاندون آشیل، به شما کمک میکند که صاف بایستید، تعادل خود را برقرار کنید و راه بروید. همانطور که گفتیم، آسیب پا یا مشکلات دیگر این ناحیه میتواند بسیار دردناک باشد. زیرا هر زمان که میایستید یا راه میروید احتمال دارد که پای شما تحریک شود. در ادامه انواع علت درد کف پا را میخوانید:
بیشتر بخوانید: علت درد ساق پا در شب، خستگی تا بیماری + بهترین درمان های خانگی
1- فاشئیت کف پا یا خار پاشنه
یکی از شایعترین علل درد پا، التهاب کف پا است. در این حالت قوس کف پای شما ملتهب است. این عارضه باعث دردهای تیز و کوبنده در پاشنه یا کف پا میشود. احتمال دارد که مستعد ابتلا به فاشئیت پلانتار باشید اگر:
- کفش نامناسب بپوشید
- روی سطوح سخت زیاد راه بروید یا بایستید
- پابرهنه راه بروید
علائم خار پاشنه اغلب در صبح یا بعد از عدم فعالیت شدیدتر است. وقتی از رختخواب بلند میشوید احتمال دارد که با اولین قدم درد شدیدی احساس کنید. کشش ملایم، کمپرس سرد یا گرم و ورزشهای سبک مانند پیادهروی میتواند درد را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: شانه درد؛ ۷ علت درد شانه و کتف از پارگی تاندون تا آرتروز شانه
2- متاتارسالژی
متاتارسالژی باعث درد و التهاب در ناحیه زیر پنجه و انگشتان پا یعنی در پایه انگشتان پا میشود. این بیماری در اثر فعالیتهایی مثل دویدن یا پریدن پدید میآید.
این فعالیتها میتوانند به پایین پاهای شما فشار وارد کنند. یک مطالعه نشان میدهد که 80درصد افراد در برخی مواقع دچار متاتارسالژی میشوند. این اختلال اغلب با استراحت و پوشیدن کفشهای ارتوپدی از بین میرود.
بیشتر بخوانید: درد ساعد دست و بهترین درمان خانگی درد ساعد دست چپ و راست
3- نوروپاتی محیطی
در مواقع فراوانی، درد پا ناشی از مشکلی در سیستم عصبی است. نوروپاتی به معنای درد عصبی است. نوروپاتی محیطی به اعصاب دور از نخاع مربوط میشود یعنی این اعصاب خارج از مغز و نخاع هستند.
تشخیص و درمان نوروپاتی محیطی نسبت به سایر بیماریهای پا سختتر است. این معضل به دلیل آسیب دیدگی یا عملکرد نادرست اعصاب ایجاد میشود. گاهی اوقات یک بیماری یا آسیب میتواند سیگنالهای عصبی را مختل یا تغییر دهد که منجر به درد میشود.
این عارضه احتمال دارد که علائمی مثل احساس سوزن سوزن شدن یا سوزش ایجاد کند. نوروپاتی محیطی به طور کلی با داروهایی مانند داروهای ضدتشنج و داروهای ضد افسردگی درمان میشود. این داروها نحوه عملکرد سیستم عصبی ما را تغییر میدهند.
بیشتر بخوانید: ۱۴ درمان خانگی آرتروز شانه؛ نجات مفصلی پرکار در منزل
4-نوروما
نوروما یک توده غیرطبیعی متشکل از سلولهای عصبی است که بین انگشتان پا، معمولا پس از آسیب ایجاد میشود. نوروما در اثر عواملی مثل موارد زیر ایجاد میشود:
- دویدن
- پوشیدن کفش نامناسب و پاشنه بلند
حس بدی که نوروم ایجاد میکند، احتمال دارد مانند وجود یک سنگریزه در کفش شما باشد. این حس بیشتر بین انگشتان دوم و سوم یا سوم و چهارم شایع است. علائم این بیماری شامل بیحسی، سوزن سوزن شدن و سوزش در انگشتان پا در دو طرف است.
بیشتر بخوانید: درد آرنج، علل و علائم به همراه درمانهای خانگی، دارویی و ورزشی
5- سزاموئیدیت
سزاموئیدها، دو استخوان کوچک در زیر شست پا است. آنها به حمایت از تاندونی که این انگشت پا را خم میکند، کمک میکنند. این استخوانها احتمال دارد که بیش از حد تحت فشار قرار گیرند یا به کار گرفته شوند.
فشار یا فعالیت بیش از حد انگشت شست و نواحی اطراف آن، باعث سزاموئیدیت میشود که موجب درد و التهاب در این انگشت خواهد شد. اگر فشار شدید باشد، امکان دارد که دچار شکستگی شوید.
سزاموئیدیت با روشهای زیر درمان میشود:
- استراحت، کمپرس سرد و بالا قراردادن پا
- بریس یا ارتوز برای محدود کردن حرکت
- فیزیوتراپی
- داروهای ضدالتهاب
- در موارد نادر جراحی
بیشتر بخوانید: درمان خانگی پا درد و روش های ساده تسکین درد پا
6- شکستگی استرسی استخوان
شکستگی استرسی استخوان به دلیل وارد شدن فشار زیاد روی استخوان سالم یا فشار به استخوان ضعیف، ایجاد میشود. در واقع این عارضه وقتی ایجاد میشود که فشار به صورت مستمر در بلندمدت به استخوان وارد شود.
بیشتر بخوانید: علت پا درد از زانو به پایین و بهترین روشهای درمان خانگی و پزشکی
7- سندرم تونل تارسال
سندرم تونل تارسال به فشردهسازی عصب تیبیال خلفی اشاره دارد. این عصب از فضایی داخل مچ پا میگذرد که به آن تونل تارسال میگویند. در این سندرم، احتمال دارد دردی را احساس کنید که به عنوان سوزش، گزگز و بیحسی توصیف میشود.
درد در این بیماری از سمت شست پا، مچ به سمت قوس و کف پا کشیده میشود. درد در شب بدتر میشود و گاهی تا ساق پا یا بالاتر میرود.
هر چیزی که به عصب تیبیال خلفی فشار وارد کند، میتواند باعث سندرم تونل تارسال شود. برای مثال، اگر مچ پا رگ به رگ شود، تورم در محل احتمال دارد که عصب را تحریک کند یا به آن فشار بیاورد.
بیشتر بخوانید: لگن درد؛ معرفی 10 نشانه مربوط به درد لگن و 10 راه تشخیص
آرتریت مچ پا میتواند منجر به فشردگی عصب در تونل تارسال شود. این موضوع در مورد سایر مشکلات ساختاری پا مانند واریس یا تورم تاندون یا مفصل مچ پا نیز صادق است.
افرادی که کف پای صاف دارند هم بیشتر مستعد ابتلا به این سندرم هستند. تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی معمولا برای تشخیص این سندرم استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: 14 درمان درد لگن در زنان؛ از جراحی لاپاروسکوپی و هیسترکتومی تا توانبخشی و درمان خانگی
گاهی اوقات آزمایشهای تصویربرداری برای مشاهده وجود ناهنجاری ساختاری در پا تجویز میشوند. طیف وسیعی از درمانهای غیرجراحی برای درمان سندرم تونل تارسال استفاده میشود. آنها عبارتند از:
- استراحت
- کمپرس یخ
- بالا قرار دادن پا
در صورتی که این بیماری به دنبال آسیب مچ پا ایجاد شده باشد، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، تزریق استروئید، پوشیدن کفشهای طبی و استفاده از بریس یا گچ برای بی حرکت کردن پا مفید خواهد بود.
اگر درد عصبی شدید باشد یا به درمانهای دیگر پاسخ ندهد، جراحی در نظر گرفته میشود.
بیشتر بخوانید: پا درد کودکان، چگونگی تشخیص و روش های درمانی درد پا
8- تاندونیت آشیل
تاندونها ساختارهای طنابمانندی هستند که عضلات را به استخوان متصل میکنند. هنگامی که آنها بیش از حد کشیده یا استفاده شوند، احتمال بروز تاندونیت وجود دارد.
تاندونیت آشیل به تحریک یا التهاب تاندون آشیل اشاره دارد. این تاندون عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه پا متصل میکند. در صورت وقوع این عارضه، با فعالیت یا کشش دچار درد یا سوزش خواهید شد.
بیشتر بخوانید: درمان در رفتگی مچ پا به روشهای مختلف به همراه شیوه تشخیص
مراجعه به پزشک برای یافتن علت درد کف پا
گاهی اوقات درد پا در عرض چند روز خود به خود از بین میرود اما گاهی اوقات مزمن میشود که میتواند تاثیر زیادی در زندگی شما داشته باشد. اگر علائم زیر را دارید، به پزشک مراجعه کنید:
- دردی که بیش از چند روز طول میکشد
- دردی که شما را از راه رفتن باز میدارد
- سرگیجه یا حالت تهوع مرتبط با درد پا که میتواند نشاندهنده شکستگی استخوان باشد
- تب یا تورم مرتبط با درد پا که میتواند نشاندهنده عفونت باشد
- آسیبی که باعث درد پا میشود
- پا درد مزمن که بدتر میشود
بیشتر بخوانید: خار پاشنه پا و 9 راه درمانی بدون جراحی و درمان آن با 7 حرکت ورزشی
تشخیص علت درد کف پا
برای شناسایی علت درد پا، پزشک پای شما را معاینه خواهد کرد. او به دنبال مناطق دردناک یا حساس خواهد بود. پزشک همچنین التهاب، کبودی یا آسیبهای دیگر را بررسی میکند.
احتمال دارد که پزشک از شما بخواهد مقابل او راه بروید یا انگشتان پای خود را به طور کامل باز و بسته کنید. بسته به شرایط، احتمال دارد که عکسبرداری با اشعه ایکس یا تصویربرداری با روشهای دیگر، نیاز باشد.
اگر پزشکی که به او مراجعه کردهاید نتواند علت درد کف پای شما را تشخیص دهد، احتمالا شما را به یک ارتوپد معرفی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: درد پاشنه پا؛ معرفی 12 درمان برای این عارضه
درمان درد کف پا
پزشکان معمولا توصیه میکنند که با گزینههای محافظهکارانه شروع کنید و در صورت نیاز به درمانهای دیگر بپردازید. درمانها و راههای برطرف کردن علت درد کف پا شامل موارد زیر است:
یک کمپرس سرد یا گرم؛ کمپرس سرد یا گرم احتمال دارد که درد را کاهش دهد. از یخ تنها به مدت 20 دقیقه در هر نوبت، حداکثر تا سه بار در روز استفاده کنید. بستههای یخ یا ژل را مستقیما روی پوست خود قرار ندهید.
مسکنهای بدون نسخه نیز میتوانند مفید باشند:
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- آسپرین
بیشتر بخوانید: صافی کف پا، روش تشخصی و عوارضی که برای بدن ایجاد میکند
اگر درمانهای محافظهکارانه با شکست مواجه شوند، تزریق کورتیزون احتمال دارد در موارد زیر موثر باشند:
- فاشیای کف پا
- سزاموئیدیت
- نوروما
برای درد شدید:
- استامینوفن/کدئین
- هیدروکودون/استامینوفن
- اکسی کدون
این داروها میتوانند اعتیادآور باشند. آنها برای استفاده طولانیمدت در نظر گرفته نشدهاند. این داروها را فقط طبق دستور مصرف کنید. برای درد کف پا، پزشکان احتمالا کفشهای طبی را توصیه کنند. کفشهای طبی میتوانند فشار را از روی پای شما بردارند.
بیشتر بخوانید: درمان پا درد؛ از داروهای ضدالتهابی،کیسههای یخ و کفش طبی
تغییرات سبک زندگی
همانطور که گفتیم، کفشهای طبی میتوانند به کاهش درد پا کمک کنند. استراحت منظم هم میتواند به برطرف کردن علت درد کف پا، یاری برساند. یک رژیم غذایی ضد التهابی با میوهها و سبزیجات، ماهی، آجیل و غلات نیز میتواند به رفع علت درد کف پا کمک کند.
غذاهای حاوی زردچوبه، آب لیمو و آنتیاکسیدانها هم احتمال دارد که به کاهش التهاب کف پا کمک کنند.
بیشتر بخوانید: 3 درمان در رفتگی لگن؛ نجات مفصلی که وزن بدن ما را تحمل میکند
درمانهای مکمل و جایگزین برای درد کف پا
درمانهای مکمل یا جایگزین ممکن است که درد پا را حداقل به طور موقت تسکین دهند مثل:
- طب سوزنی
- ماساژ
- درمانهای حرکتی مانند یوگا یا تای چی احتمالا به قدرت عضلات، انعطافپذیری و تعادل کمک میکند
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی تعویض مفصل لگن و 4 مرحله اثر گذار توانبخشی لگن و ران
پیشگیری از درد کف پا
برای جلوگیری از آسیبهای پا:
- از کفشهای طبی استفاده کنید
- با احتیاط راه بروید و بعد از آسیب، حرکات کششی انجام دهید
- از دویدن بیش از حد، پریدن یا فعالیتهای سنگین و پرتحرک به صورت مستمر در بلندمدت خودداری کنید
بیشتر بخوانید: لگن درد مردان بیانگر مشکل در اندامهای تناسلی + 15 علت
درد صبحگاهی کف پا
درد پاشنه پا هنگام بیدار شدن از خواب در صبح میتواند به علت عارضه فاشئیت کف پا باشد. آسیبدیدگیهایی مثل شکستگی هم میتوانند علت درد صبحگاهی کف پا باشند.
درد پاشنه پا گاهی با درمان خانگی مثل کمپرس یخ و استراحت، برطرف میشود. شنا، پیادهروی و دوچرخه سواری نیز میتوانند به درمان درد صبحگاهی کف پا کمک کنند.
اگر این درمانها جواب نداد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک بسته به علت و شدت درد شما، احتمالا درمانهایی نظیر تزریق استروئید، فیزیوتراپی، آتل و در مرحله آخر جراحی را توصیه میکند.
بیشتر بخوانید: پا درد، شناخت 16 دلیل و بررسی 10 روش درمان خانگی درد پا
یادداشت پایانی در ارتباط با علت درد کف پا
درد پا میتواند محدودیتهای زیادی را ایجاد کند، فکر نکنید که مجبورید با آن زندگی کنید. بسیاری از مشکلات رایج پا درمان میشوند. پاها اجزای زیادی دارند و همه آنها برای تعادل، ایستادن و راه رفتن مهم هستند.
عارضه فاشیای کف پا باعث درد شدید در پاشنه یا کف پا میشود. بیماری متاتارسالژی در ناحیه کف پا درد ایجاد میکند. اختلال نوروپاتی محیطی در زمان آسیب به اعصاب بدن به وجود میآید و ایجاد گزگز یا سوزش میکند.
معضل نوروما، تودهای از سلولهای عصبی بین انگشتان پا است که احتمال دارد احساسی مثل وجود یک تکه سنگ کوچک در کفش ایجاد کند. مشکل سزاموئیدیت نیز باعث درد و تورم در شست پا میشود.
تشخیص علت درد کف پا شامل معاینه فیزیکی و اشعه ایکس یا سایر روشهای تصویربرداری است. احتمال دارد که پزشک شما برای تشخیص بهتر علت درد کف پا، شما را به یک ارتوپد معرفی کند.
درمان احتمال دارد که شامل تسکین درد، تغییر شیوه زندگی و اقدامات تکمیلی باشد. با پزشک خود در ارتباط باشید تا بفهمید چه اتفاقی در حال رخ دادن است.
سپس برنامه درمانی را دنبال کنید. به این ترتیب، میتوانید به بهترین شکل، علت درد کف پا را پیدا و آن را درمان کنید.