شانه درد؛ 7 علت درد شانه و کتف از پارگی تاندون تا آرتروز شانه
شانه درد علاوه بر اینکه شدت‌های متفاوتی دارد، به علل گوناگونی نیز ایجاد می‌شود. درد شانه اغلب در محل مفصل‌های این ناحیه بروز می‌کند و هر چه زودتر درمان آن را پیگیری کنید، آسان‌تر خواهد بود و در زمان کمتری با هزینه پایین‌تری رفع خواهد شد. در این مقاله از مجله پزشکی سیوطب، به بررسی علل، عوامل و درمان‌های شانه درد می‌پردازیم.
آناتومی شانه
شانه ما از تعدادی مفصل، تاندون و عضله تشکیل شده که مفاصل آن جزء پرتحرک‌ترین مفصل‌های بدن‌مان هستند. همچنین شانه ما از سه استخوان استخوان بازو، تیغه شانه (کتف) و استخوان ترقوه تشکیل شده است.
سر استخوان بازوی ما در یک حفره گرد در تیغه شانه قرار می‌گیرد. ترکیبی از عضلات و تاندون‌ها که به آن‌ها اشاره کردیم، استخوان بازوی ما را در مرکز شانه نگه می‌دارند.
بیشتر بخوانید: علت دست درد آرنج به پایین و 4 درمان اصلی درد دست آرنج به پایین
آن‌ها سر استخوان بازوی ما را می‌پوشانند و آن را به تیغه شانه متصل می‌کنند. شانه به بازو این امکان را می‌دهد تا دامنه حرکتی گسترده‌ای مثل توان خاراندن پشت کمر یا پرتاب اشیا را داشته باشد. شانه درد وقتی اتفاق می‌افتد که مفصل‌ها، عضلات، رباط‌ها یا تاندون‌های آن دچار آسیب شوند.
هرچند پشت‌میزنشینی امروز شغل محبوبی است و بسیاری به دنبال چنین مشاغلی هستند که فعالیت فیزیکی کمی دارد، اما بدانید که شانه درد در کمین افرادی است که چنین مشاغلی دارند.
بیشتر بخوانید: 14 درمان خانگی آرتروز شانه؛ نجات مفصلی پرکار در منزل
شانه درد
ساختار پیچیده شانه متشکل از بافت‌های نرم، سخت، تحرک و دامنه حرکتی بالای این اندام، آن را آسیب‌پذیر و حساس کرده است. شانه درد احتمال دارد تنها زمانی که شانه خود را حرکت می‌دهید ایجاد شود یا امکان دارد که همیشه درد داشته باشید.
درد می‌تواند موقتی باشد یا احتمال دارد که ادامه یابد و نیاز به تشخیص و درمان داشته باشد. این مقاله برخی از علل شایع درد شانه و همچنین برخی از گزینه‌های درمانی کلی را توضیح می‌دهد. پزشک می‌تواند اطلاعات دقیق‌تری در مورد درد شانه به شما بدهد.
بیشتر بخوانید:درمان خانگی شانه درد به روش‌های پزشکی و سنتی
علت شانه درد
اکثر مشکلات شانه به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- التهاب تاندون (بورسیت یا تاندونیت) یا پارگی تاندون
- بی‌ثباتی
- آرتروز
- شکستگی استخوان
سایر علل کمتر شایع شانه درد؛ تومور، عفونت و مشکلات مربوط به اعصاب است.
بیشتر بخوانید:گز گز دست و بررسی 9 علل و علائم مور مور شدن دست
1- بورسیت
بورس‌ها کیسه‌های کوچک پر از مایعی هستند که در مفاصل سراسر بدن از جمله شانه قرار دارند. آن‌ها به عنوان بالشتک بین استخوان‌ها و بافت‌های نرم پوشاننده عمل می‌کنند.
بورس‌ها به کاهش اصطکاک بین عضلات و سر خوردن روی استخوان یاری می‌رسانند. گاهی اوقات، استفاده بیش از حد از شانه منجر به التهاب و تورم بورس و بخشی از تیغه شانه می‌شود.
بورسیت اغلب همراه با تاندونیت روتاتور کاف رخ می‌دهد. بسیاری از بافت‌های شانه می‌توانند ملتهب و دردناک شوند. میزان زیادی از فعالیت‌های روزانه، مانند شانه کردن موها یا لباس پوشیدن، در صورت ابتلا به این بیماری، می‌تواند دشوار شود.
بیشتر بخوانید: 7 درمان بی حسی دست و بررسی 6 علت ایجاد این عارضه
2- تاندونیت
تاندون مثل طنابی است که عضلات را به استخوان متصل می‌کند. بیشتر تاندونیت‌ها در نتیجه التهاب تاندون ایجاد می‌شوند. به طور کلی، تاندونیت دو نوع است:
حاد
پرتاب بیش از حد توپ یا یک جسم یا سایر فعالیت‌هایی که باعث می‌شود دست به صورت مداوم بالای سر قرار بگیرد، منجر به تاندونیت حاد می‌شود.
بیشتر بخوانید: درد دست چپ و رابطه آن با بروز سکته و بیماری قلبی
مزمن
بیماری‌های دژنراتیو (فرسایشی تخریبی) مانند آرتریت یا ساییدگی مکرر به دلیل سن، می‌توانند منجر به تاندونیت مزمن شوند.
شایع‌ترین تاندون‌هایی که در شانه آسیب می‌بینند، چهار تاندون روتاتور کاف و یکی از تاندون‌های دوسر بازو هستند. روتاتور کاف از چهار عضله کوچک و تاندون‌های آن‌ها تشکیل شده که سر استخوان بازوی ما را می‌پوشاند و آن را در حفره شانه نگه می‌دارد. روتاتور کاف به حرکت و ثبات شانه کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: درد آرنج، علل و علائم به همراه درمان‌های خانگی، دارویی و ورزشی
3- پارگی تاندون
شکافتن و پارگی تاندون‌ها احتمال دارد که ناشی از آسیب حاد یا تغییرات دژنراتیو (فرسایش و تخریب) در تاندون‌ها به دلیل افزایش سن، استفاده بیش از حد در طولانی‌مدت و ساییدگی و پارگی یا آسیب ناگهانی باشد.
این پارگی‌ها احتمال دارد که جزئی باشند یا می‌تواند به طور کامل تاندون را از اتصال آن به استخوان جدا کند. در بیشتر موارد پارگی کامل، تاندون از استخوان فاصله می‌گیرد. آسیب‌های روتاتور کاف و تاندون دوسر بازویی از شایع‌ترین این آسیب‌ها هستند.
بیشتر بخوانید: حرکات اصلاحی شانه؛ معرفی 6 تمرین رایج برای درمان درد شانه
4- فشار به بافت‌های نرم زیرین شانه
این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که بالای تیغه شانه هنگامی که بازو بلند می‌شود به بافت‌های نرم زیرین فشار وارد می‌کند. همان‌طور که بازو بلند می‌شود، تیغه شانه به تاندون‌های روتاتور کاف و بورس‌ها سایش پیدا می‌کند یا به آن ضربه می‌زند.
این امر می‌تواند منجر به بورسیت و تاندونیت شود که باعث درد و محدودیت حرکتی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: درد ساعد دست و بهترین درمان خانگی درد ساعد دست چپ و راست
5- بی‌ثباتی منجر به شانه درد
بی ثباتی شانه زمانی رخ می‌دهد که سر استخوان بازو با فشار از حفره شانه خارج شود. این مشکل می‌تواند در نتیجه آسیب ناگهانی یا استفاده بیش از حد اتفاق بیفتد.
دررفتگی شانه می‌تواند جزئی باشد و بازو تا حدی از حفره خارج شود. به این حالت سابلوکساسیون می‌گویند. دررفتگی کامل به این معنی است که سر بازو تا انتها خارج شود.
هنگامی که رباط‌ها، تاندون‌ها و عضلات اطراف شانه شل یا پاره می‌شوند، دررفتگی می‌تواند به صورت مکرر رخ دهد. دررفتگی‌های مکرر ممکن است جزئی یا کامل باشند و هنگام بالا بردن بازو یا دور کردن آن از بدن باعث درد و بی‌ثباتی می‌شوند. دررفتگی‌های مکرر منجر به افزایش خطر ابتلا به آرتریت در مفصل می‌شود.
بیشتر بخوانید: دست درد؛ از سندرم تونل کارپال تا شکستگی و آرتروز تا انگشت ماشه‌ای
6- آرتروز
شانه درد می‌تواند ناشی از آرتریت باشد. انواع مختلفی از آرتریت وجود دارد. شایع‌ترین نوع آرتریت در شانه، آرتروز است که به عنوان آرتریت ناشی از ساییدگی نیز شناخته می‌شود.
علائمی مانند تورم، درد و سفتی معمولا در دوران میانسالی شروع می‌شوند. استئوآرتریت به کندی ایجاد می‌شود و درد ناشی از آن به مرور زمان بدتر می‌شود.
استئوآرتریت، احتمال دارد مربوط به ورزش یا آسیب‌های کاری یا ساییدگی مزمن باشد. انواع دیگر آرتریت می‌تواند مربوط به پارگی روتاتور کاف، عفونت یا التهاب پوشش مفصل باشد.
اغلب افراد در تلاش برای کاهش درد آرتریت از حرکات شانه خودداری می‌کنند. این امر گاهی اوقات منجر به سفت شدن بخش‌هایی از بافت‌های نرم مفصل می‌شود که سبب محدودیت حرکتی دردناک خواهد شد.
بیشتر بخوانید: ماساژ دست و 9 نکته مهم برای رفع خستگی، تنش عضلات و آرامش ذهن
7- شکستگی شانه
شکستگی‌های شانه معمولا ترقوه، استخوان بازو (استخوان بالای بازو) و کتف (تیغه شانه) را درگیر می‌کند. شکستگی شانه در بیماران مسن بیشتر به دلیل زمین خوردن است.
در بیماران جوان‌تر، شکستگی‌های شانه اغلب به دلیل آسیب‌هایی مانند تصادف وسیله نقلیه یا آسیب ورزشی ایجاد می‌شوند. شکستگی‌ها اصولا باعث درد شدید، تورم و کبودی در ناحیه شانه می‌شوند.
بیشتر بخوانید: 17 درمان خانگی درد دست چپ با شناسایی 10 عامل ایجاد درد
مراجعه به پزشک برای شانه درد
در صورت آسیب حاد که باعث درد شدید می‌شود، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. اگر شدت درد کمتر باشد، می‌توانید چند روز استراحت کنید تا ببینید آیا زمان مشکل را حل می‌کند یا خیر.
در صورت تداوم علائم، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما یک ارزیابی کامل را انجام می‌دهد تا علت درد شانه را مشخص کند و گزینه‌های درمانی را در اختیارتان قرار دهد.
بیشتر بخوانید: 14 ورزش دست درد تقویت، انعطاف و کشش شانه تا انگشتان
تشخیص علت شانه درد
اولین مرحله در تشخیص علت شانه درد، شرح حال کامل پزشکی است. احتمال دارد که پزشک از شما بپرسد درد چگونه و چه زمانی شروع شد، آیا قبلا رخ داده است؟
اگر سابقه شانه درد داشته‌اید، چگونه درمان شده و اینکه آیا اصلا درمان شده یا خیر. سؤالات دیگری نیز که به تعیین سلامت عمومی و علل احتمالی مشکل شانه شما کمک کند، پرسیده خواهد شد.
از آنجایی که بیشتر بیماری‌های شانه با فعالیت‌های خاص تشدید می‌شوند و با فعالیت‌های مشخصی نیز تسکین می‌یابند، سابقه پزشکی می‌تواند ابزار ارزشمندی برای تشخیص علت شانه درد باشد.
بیشتر بخوانید: درد مچ دست؛ معرفی 3 عامل اصلی که ریسک ابتلا به مچ درد را می‌افزایند
معاینه جسمی برای یافتن دلیل شانه درد
یک معاینه جامع برای یافتن دلایل شانه درد شما لازم است. پزشک ناهنجاری‌های فیزیکی، تورم، فرم غیرطبیعی یا ضعف عضلانی را بررسی می‌کند و نواحی حساس را معاینه خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی دست و 7 تمرین اثر گذار برای درمان درد دست
آزمایش‌ها برای تشخیص دلیل شانه درد
پزشک احتمال دارد که آزمایش‌های خاصی را برای کمک به شناسایی علت درد و هر مشکل دیگری تجویز کند.
اشعه ایکس
این تصاویر هرگونه آسیب به استخوان‌های تشکیل‌دهنده مفصل شانه شما را نشان می‌دهند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی
این تصویربرداری‌ها تصاویر بهتری از بافت‌های نرم ایجاد می‌کنند. ام آر آی احتمال دارد که به پزشک شما کمک کند تا آسیب‌های وارد شده به رباط‌ها و تاندون‌های اطراف مفصل شانه را شناسایی کند.
سی تی اسکن
این آزمایش، اشعه ایکس را با ابزار کامپیوتری ترکیب می‌کند تا نمای بسیار دقیقی از استخوان‌های ناحیه شانه ایجاد کند. پزشک احتمال دارد که آزمایشی مانند الکترویوگرام (EMG) را برای ارزیابی عملکرد عصبی تجویز کند.
آرتروگرافی
در طی این آزمایش اشعه ایکس، رنگ به شانه تزریق می‌شود تا مفصل و عضلات و تاندون‌های اطراف آن را بهتر نشان دهد. این آزمایش احتمال دارد که با MRI ترکیب شود.
آرتروسکوپی
در این روش جراحی، پزشک با دوربین فیبرنوری به داخل مفصل نگاه می‌کند. آرتروسکوپی احتمال دارد آسیب‌های بافت نرم را نشان دهد که در معاینه فیزیکی، اشعه ایکس و سایر آزمایش‌ها مشخص نیست.
علاوه بر کمک به یافتن علت درد، آرتروسکوپی امکان دارد که برای اصلاح مشکل شانه درد نیز استفاده شود.
بیشتر بخوانید: علت درد بازو؛ از شکستگی و دررفتگی تا فشردگی عصب‌ها و روماتیسم مفصلی
درمان شانه درد
تغییر فعالیت‌ها
درمان به طور کلی شامل استراحت، تغییر فعالیت‌ها و فیزیوتراپی است تا به شما در بهبود قدرت و انعطاف‌پذیری شانه کمک کند. راه‌حل‌های منطقی مانند پرهیز از فعالیت بیش از حد یا فعالیت‌هایی که شانه درد را افزایش می‌دهند، می‌توانند به جلوگیری از درد شانه کمک کنند.
داروها برای درمان شانه درد
پزشک احتمال دارد که برای کاهش التهاب و شانه درد، دارو تجویز کند. اگر دارویی برای تسکین درد تجویز می‌شود، باید فقط طبق دستور مصرف شود. پزشک امکان دارد توصیه کند که تزریق داروهای بی‌حس‌کننده یا استروئیدها را برای تسکین درد انجام دهید.
بیشتر بخوانید: درمان در رفتگی مفصل آرنج؛ از کمپرس سرد و جاانداختن تا مسکن و جراحی
عمل جراحی
احتمال دارد که برای رفع برخی از مشکلات شانه به جراحی نیاز باشد. با این حال، اکثریت بیماران مبتلا به شانه درد به روش‌های درمانی ساده مانند تغییر فعالیت‌ها، استراحت، ورزش و دارو پاسخ مثبت می‌دهند.
انواع خاصی از مشکلات شانه، مانند دررفتگی‌های مکرر و برخی پارگی‌های روتاتور کاف احتمال دارد که از درمان‌هایی مثل فیزیوتراپی یا تمرینات ورزشی سودی نبرند. در این موارد، ممکن است جراحی نسبتا زودتر توصیه شود.
جراحی می‌تواند شامل آرتروسکوپی برای برداشتن بافت اسکار یا ترمیم بافت‌های پاره شده یا روش‌های قدیمی‌تر برای بازسازی‌های بزرگ‌تر یا تعویض شانه باشد.
بیشتر بخوانید: دست درد عصبی و آشنایی با 13 علت مختلف برای دردهای عصبی دست
یادداشت پایانی در ارتباط با شانه درد
شانه متحرک‌ترین مفصل بدن انسان است. گروهی متشکل از چهار عضله و تاندون‌های آن‌ها که روتاتور کاف نامیده می‌شوند، دامنه حرکتی وسیعی را به شانه می‌دهند.
تورم، آسیب یا تغییرات استخوانی در اطراف روتاتور کاف می‌تواند باعث درد شانه شود. ممکن است که هنگام بلند کردن بازو از بالای سر یا حرکت آن به سمت جلو یا پشت کمر، شانه درد داشته باشید.
بیشتر بخوانید: انگشت چکشی یا انگشت دراپ را جدی بگیرید و درمان کنید
شانه درد احتمالا در کوتاه مدت با اقداماتی نظیر استراحت، ورزش‌های مخصوص و اصلاح یا پرهیز از برخی فعالیت‌ها برطرف شود. در صورتی که شانه درد در بلندمدت ادامه پیدا کرد یا بعد از یک حادثه ایجاد شد، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.