کیست بیکر چیست؟ بررسی علائم، تشخیص و راه‌های پیشگیری

کیست بیکر چیست و چگونه درمان می‌شود؟ این سوال بسیاری از افراد مبتلا به زانو درد است. کسانیکه دچار درد و ناراحتی در زانوهای خود می‌شوند، به دنبال جستجوی علت مشکل خود نام‌های مختلفی از جمله کیست بیکر را می‌شنوند. در حقیقت شما زمانی دچار کیست بیکر شده‌اید که مایعاتی در زانوی شما ایجاد شد‌ه و با درد و تورم همراه باشد. این عارضه اغلب به روش‌های خانگی و جراحی درمان می‌شود، اما پزشکان ورزش را هم در بهبود کیست بیکر موثر می‌دانند.

اگر شما هم به دنبال پاسخی قطعی برای این سوال می‌گردید که “کیست بیکر چیست و آیا خطرناک است؟! ” در این مقاله از مجله سلامت سیوطب همراه ما باشید.

کیست بیکر چیست و با چه علائمی ظاهر می‌شود؟

کیست های بیکر همان توده‌ها یا کیسه‌های پر از مایع هستند که در پشت زانوها ایجاد می‌شوند. در اغلب مواقع کیست بیکر در پی آسیب‌های زانو یا شرایطی مانند آرتریت به وجود می‌آید. امکان بروز کیست بیکر در هر فردی حتی کودکان نیز وجود دارد اما شدت آن در افراد مختلف متغیر است. 

کیست بیکر که تحت عنوان کیست پوپلیتئال یا کیست سینوویال نیز شناخته می‌شود، به دنبال خروج مایع از مفصل آسیب‌دیده زانو ایجاد می‌شود. زمانی که ساختارهای داخل یا اطراف مفصل دچار آسیب می‌شوند، مایع اضافی درون مفاصل زانو جمع می‌گردد. تجمع این مایعات اضافی موجب ایجاد یک توده نرم و متورم به شکل کیست در پشت زانو می‌شود.

در اغلب موارد کیست بیکر با وارد شد‌ن هر گونه فشار به ناحیه زانو بدتر و وخیم‌تر می‌شود. همین امر موجب تشدید درد و ناراحتی و ناتوانی در حرکت صحیح پاها می‌گردد. این عارضه بعضا بدون علائمی و گاها با درد و ناراحتی خفیفی تا شدیدی بروز می‌کند.

عموما کیست های بیکر با علائمی همچون موارد زیر نمایان می‌شوند:

• درد و سفتی زانو
• تورم زانو و یا ساق پا
• یک توده پر از مایع در پشت زانو
• ناتوانی در حرکت و خم‌کردن زانو

بیشتر بخوانید: انواع زانو درد را بهتر بشناسیم؛ ۱۱ علت و ۷ راه خلاص شدن از  زانودرد
 

کیست بیکر چگونه تشخیص داد‌ه می‌شود؟

در حالت کلی، تشخیص کیست بیکر کار ساده و آسانی نیست و نیاز به یک معاینه پزشکی حرفه‌ای دارد. در ابتدا پزشک نیاز به بررسی دقیق سوابق پزشکی و اطلاع از آسیب‌های قبلی زانو دارد. سپس برای تشخیص دقیق علت و نوع کیست، آزمایش‌های متعددی را تجویز می‌کند.

مهم‌ترین تست‌های مورد نیاز برای تشخیص کیست بیکر، آزمایش اشعه ایکس و MRI است. به کمک این تست‌های تصویربرداری پزشک قادر به بررسی این خواهد بود که آیا آرتریت در زانوها وجود دارد یا خیر. درنهایت به کمک اولتراسوند که یک آزمایش ساده است اقدام به سونوگرافی از امواج صوتی برای تعیین جامد یا مایع‌بودن توده می‌کند.

بیشتر بخوانید: نرمی کشکک زانو یا کندرومالاسی پاتلا یک عارضه دردسرساز
 

بهترین راه درمان کیست بیکر چیست؟

کیست بیکر معمولا با روش‌های خانگی و پزشکی قابل درمان است.

درمان خانگی کیست بیکر

درمان های خانگی کیست بیکر عموما شامل استراحت، ورزش، یخ درمانی، فشرده‌سازی و مصرف داروهای بدون نسخه است. بهره‌گیری از این درمان های خانگی از قدیم‌الایام توسط پزشکان ورزشی و جراحان ارتوپد برای تسکین تورم ناشی از کیست بیکر رایح بود‌ه است.

اگر در تلاش برای درمان کیست بیکر خود با روش‌های خانگی هستید، اقدامات زیر را در خانه انجام دهید:

1. تا حد امکان به پاهای خود استراحت دهید.
2. هنگام استراحت زانوهای خود را بالا ببرید.
3. هنگام راه رفتـن از عصا یا یک وسیله کمکی دیگر استفاده کنید.
4. به هنگام درد شدید و غیرقابل تحمل، تکه‌ای یخ را روی زانوی خود بمالید.
5. برای کاهش تورم مفاصل، از پوشش‌های فشاری روی زانوهای خود استفاده کنید.
6. در صورت تشدید علائم مربوطه، داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن مصرف کنید.
7. برای حفظ وزن بدن سالم خود تا حد توان تلاش کنید؛ این کار موجب کاهش فشار وارد‌ه بر مفاصل می‌شود.
8. از انجام فعالیت‌هایی سنگینی و ورزش‌های پرتحرک مانند دوید‌ن که زانوهای شما را درگیر می‌کنند، خودداری کنید.

درمان پزشکی و جراحی کیست بیکر

در صورت عدم اثربخشی درمان های خانگی، از روش‌های پزشکی برای بهبود کیست بکر بهره گرفتـه می‌شود. اولین و راحت‌ترین درمان پزشکی توصیه شد‌ه برای کیست بیکر، دریافت ارجاع برای فیزیوتراپی از پزشک یا فیزوتراپ مربوطه است. تمرینات فیزیوتراپی کمک قابل ملاحظه‌ای به تقویت زانو و بدن می‌کند. در کنار آن، پزشک احتمالا توصیه به تزریق استروئید نیز می‌کند. تزریق کورتیزون به مفصل زانو سبب کاهش التهاب، تورم و درد ناشی از کیست بکر می‌شود.

در موارد نادر زمانیکه روش‌های درمان فوق موثر واقع نشود، پزشک شما توصیه به عمل جراحی خواهد کرد. البته این برای زمانی است که درد و تورم زانوی شما بسیار شدید بود‌ه و توانایی حرکت را از شما سلب می‌کند. به کمک جراحی می‌توان به ترمیم منبع آسیب زانو و ناحیه متورم شد‌ه کیست پرداخت.

گزینه‌های جراحی پیش رو برای درمان کیست بیکر شامل مواردی از قبیل زیر است:

• تخلیه کیست: روشی است که طی آن مایع انباشتـه شد‌ه داخل کیست را با سوزن از آن خارج می‌کنند.
• استئوتومی زانو: در این روش، جراح با برش داد‌ن بخشی از استخوان، آسیب وارد‌ه به زانو را اصلاح می‌کند. این روش جراحی برای افراد مبتلا به درد زانوی ناشی از آرتریت مناسب‌تر است.
• جراحی آرتروسکوپی زانو: از این روش هم برای تشخیص و هم برای اصلاح آسیب زانو استفاده می‌شود. به طوریکه جراح با ایجاد یک برش کوچک در زانوی شما، وسیله‌ای به نام آرتروسکوپ (ابزاری انعطاف‌پذیر با دوربین در انتهای آن) را وارد می‌کند.

بیشتر بخوانید: علائم پارگی رباط زانو؛ ۱۰ نشانه‌ زانو درد که باید از آن‌ها ترسید
 

بعد از جراحی کیست بیکر نیاز به رعایت چه نکاتی است؟

از آنجائیکه جراحی کیست بیکر، جزء جراحی‌های حساس زانو است، نیاز به رعایت برخی نکات بعد از عمل دارید. از جمله نکاتی که حتما باید آنها را بعد از عمل در نظر داشتـه باشید، مواردی از قبیل است: 

1. از انجام فعالیت‌های سنگین بپرهیزید.
2. چندین روز پس از جراحی تحت نظر پزشک باشید.
3. برای ادامه تقویت زانوهای خود به انجام تمرینات فیزیوتراپی پیشنهاد شد‌ه بپردازید.
4. چند روز پس از جراحی، زانوی خود را ثابت نگه دارید تا درد و تورم کمتری احساس کنید.
5. تمام داروهای ضد درد و آنتی بیوتیک‌های خود را طبق دستور پزشک و به‌موقع مصرف کنید.

آیا کیست بیکر خطرناک است؟

در حالت عمومی درد و تورم ناشی از کیست بیکر منجر به بروز خطرات جدی نمی‌شود. با این حال در صورت عدم درمان به موقع کیست بیکر به‌خصوص در کودکان، شاهد بروز عوارض چشمگیری از قبیل زیر خواهید بود:

• آمبولیسم ریوی 
• پارگی کیست بیکر
• انسداد عصب تیبیال
• انسداد عروق ساق پا
• تشدید درد و تورم زانو
• افزایش اندازه کیست
• مشکل در حرکت پا و انگشتان
• ترکید‌ن کیست و ایجاد کبودی در ساق پا

در صورت بروز هریک از مشکلا فوق، سریعا به پزشک متخصص مراجعه نمایید. پزشک معالج سریعا اقدام به جراحی و برطرف کرد‌ن کیست بیکر و عوارض ناشی از آن خواهد کرد. اگر کیست بیکر را جدی نگیرید و به موقع آن را درمان نکنید، احتمال بروز خطرات جدی‌تری مانند ایجاد نقص دائمی در عضلات خواهد شد. 

بیشتر بخوانید: ۶ درمان ورم زانو از ساده‌ترین روش‌های خانگی تا تیغ جراحی

چگونه می‌توان از بروز کیست بیکر جلوگیری کرد؟

بهترین راه برای پیشگیری از کیست بیکر، جلوگیری از آسیب‌دیدگی زانو است. با انجام اقدامات زیر می‌توانید به‌سادگی از بروز انواع آسیب‌ به زانو جلوگیری کنید:

• پوشید‌ن کفش مناسب
• گرم کرد‌ن بدن قبل از ورزش
• توقف سریع تمرین در صورت آسیب‌دیدگی زانو
• استفاده از زانوبند طبی به هنگام فعالیت‌های سنگین

آیا کیست بیکر خود به خود از بین می‌رود؟

در برخی از موارد، امکان رفع خود به خودی کیست بدون هیچ اقدام درمانی وجود دارد. با این حال همیشه منتظر درمان خود به خودی کیست خود نباشید. احتمال دارد با ایجاد هر گونه وقفه در درمان کیست بیکر، شاهد ترکیدگی کیست و جذب دوبراه مایع به بدن خود باشید. به همین جهت بهتر است در اولین فرصت منشا مشکل زانو را بیابید تا از عود مجدد آن جلوگیری کنید.

پاسخی خلاصه به پرسش ” آیا کیست بیکر خطرناک است و بهترین راه درمان آن چیست؟

کیست بیکر از جمله معضلات پیچید‌ه ایجاد شد‌‌ه در ناحیه زانو است که با علائمی همچون درد و تورم ظاهر می‌شود. از این رو موجب ایجاد مشکلات وسیعی در دامنه حرکت و انجام فعالیت‌های روزانه افراد می‌شود. عموما این نوع از کیست ها در پی تجمع مایع اضافی و ایجاد توده‌ای متورم در پشت زانو ایجاد می‌شوند. با این حال در صورت درمان به‌موقع و رعایت برخی نکات به هنگام جراحی کیست بیکر، این عارضه آن چنان هم خطرناک نخواهد بود. کافی است با مشاهده اولین علائم کیست بیکر در زانوی خود به پزشک متخصص مراجعه کرد‌ه و شروع به طی روند درمانی خود کنید. 

از آنجائیکه احتمال بروز کیست بیکر در کودکان نیز وجود دارد، توصیه ما این است که در هنگام بازی‌های کودکانه توجه زیادی به آنها نمایید. در غیر این صورت شاهد وقوع آسیب‌های شدید منجر به ایجاد مشکلات وخیمی مانند کیست بیکر خواهید بود.

سوالات متداول