جراحی گوش کودکان و 6 عمل اصلی که معمولا کودکان با آن رو به رو می‌شوند
جراحی گوش کودکان برای طیف متنوعی از مشکلات گوش توصیه میشود. نمونه‌های رایج شامل جراحی برای ترمیم اجزای مختلف گوش خارجی یا میانی و روش‌هایی برای رفع مشکلات پرده گوش است. برخی از دستگاه‌های شنوایی دارای اجزای داخلی هستند که با عمل جراحی کاشت انجام خواهند گرفت. علاوه بر این، متخصصانی که جراحی گوش کودکان را انجام می‌دهند ممکن است با سایر جراحی‌های مربوط به صورت و جمجمه نیز درگیر شوند.
متخصصان متعددی در یک عمل جراحی گوش، با یکدیگر مشارکت خواهند داشت. یک تیم جراحی گوش کودکان معمولا عبارتند از:
- متخصصان گوش و حلق و بینی
- جراحان پلاستیک
- شنوایی شناسان
- بیهوشی‌های کودکان
- رادیولوژیست‌ها
به دلیل رشد سریع گوش نسبت به اندام‌های دیگر بدن، معمولا در سن 5 سالگی گوش‌ها به 80درصد رشد خود می‌رسند. رشد بعد از 5 سالگی بر نتایج جراحی گوش کودکان تاثیر خاصی نخواهد داشت به همین دلیل این سن، بهترین سن عمل و زمان مناسب برای جراحی گوش کودکان به شمار می‌رود.
نگاهی اجمالی به مقاله جراحی گوش کودکان:
- انواع جراحی گوش کودکان
- بهترین سن برای جراحی گوش کودکان
- بررسی دلایل و چگونگی کار گذاشتن لوله‌های گوش
- مراقبت‌های بعد از جراحی گوش کودکان و عوامل مهم قابل‌توجه
در این مطلب از مجله علمی سیوطب به بررسی انواع، عوارض و نکات مهم در جراحی گوش کودکان خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
ترمیم گوش خارجی و کانال گوش
برخی از کودکان با تفاوت‌های قابل مشاهده در ساختار گوش خارجی متولد می‌شوند. Microtia اصطلاحی برای توصیف شکل غیر معمول قسمت بیرونی گوش یا پینا است.
آترزی گوش به بسته بودن مجرای گوش نوزاد اشاره می‌کند که در آن مجرای گوش باریک و یا اصلا وجود ندارد که در این حالت انجام جراحی گوش کودکان ضروری است.
میکروشیا و آترزی امکان دارد هم‌زمان با هم در گوش یک کودک ایجاد شوند. مشکلات کانال گوش بر کیفیت شنوایی تاثیر گذاشته یا به پیدایش بیماری‌های دیگری مانند عفونت گوش یا رشد کیست‌هایی به نام کلستئاتوم کمک می‌کند.
در برخی موارد، ترمیم آترزی شنوایی با روشی به نام آترزیاپلاستی توصیه میشود. برای کودکانی که هم به ترمیم میکروشیا و هم به آترزیاپلاستی نیاز دارند، زمان انجام هرکدام از جراحی کودکان بر برنامه‌ریزی جراحی دیگر تاثیر خواهد گذاشت.
بیشتر بخوانید: ۵ مراقبت‌های بعد ختنه؛ ساده ولی بسیار مهم برای تسریع روند درمان
انواع جراحی گوش کودکان
در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین انواع جراحی گوش کودکان که رایج‌تر بوده و بیشتر انجام می‌شوند خواهیم پرداخت.
1. جراحی‌های مربوط به طبل گوش
غشای تمپان گاهی اوقات به عنوان طبل گوش نامیده میشود. گاهی اوقات کودکان برای کاهش مشکلات مربوط به پرده تمپان نسبت به انجام عمل جراحی ارجاع داده خواهند شد.
از جمله جراحی گوش کودکان تمپانوپلاستی است که برای ترمیم سوراخ شدن پرده گوش انجام می‌گیرد. قرار دادن لوله‌های گوش از طریق پرده گوش نمونه دیگری از یک روش جراحی رایج در کودکان است که شامل پرده تمپان میشود. تمپانوپلاستی ممکن است با ماستوئیدکتومی برای مواردی که کودک نیاز به برداشتن عفونت دارد، ترکیب شود.
بیشتر بخوانید: ختنه کردن نوزاد قاتل بیماری‌های آلت تناسلی و سلامت جنسی
2. ترمیم سازه‌های داخل گوش
گاهی اوقات کودکان برای رفع مشکلات داخلی گوش نیاز به جراحی دارند. استاپدکتومی و جراحی بازسازی استخوانچه، روش‌های رایجی هستند که برای رفع آسیب به سه استخوانچه داخل گوش استفاده می‌شوند. مثال دیگر، جراحی کلستئاتوم است که برای از بین بردن کیست‌های پوستی یا سایر ضایعات داخل گوش انجام میشود. کیست‌های پوستی گاهی اوقات باعث مشکلات شنوایی خواهد شد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ درمان خانگی دل درد کودکان که باید آن‌ها را بدانید
3. دستگاه‌های شنوایی قابل کاشت
برای برخی از کودکان که با مشکل شنوایی دست و پنجه نرم می‌کنند، دستگاه شنوایی منتخب که حاوی قطعه‌ای کوچک است با جراحی در محل مورد نظر قرار خواهد گرفت. کودکانی که از سمعک‌های لنگر استخوانی (BAHA) استفاده می‌کنند و همچنین کودکانی که از فناوری کاشت حلزون بهره می‌برند، بیمارانی هستند که جراحی گوش مربوط به قرار دادن دستگاه‌های کاشت را برای شنوایی بهتر انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید: جراحی هموروئید کودکان سرپایی است؟ نگاهی به انواع درمان و عوارض‌ها
4. جراحی‌های اعصاب صورت و قاعده جمجمه
علاوه بر جراحی گوش کودکان، متخصصان احتمال دارد در حین عمل درگیر رفع مشکلات دیگر، مانند فلج صورت شوند. مشکلاتی که نیاز به جراحی قاعده جمجمه دارد از جمله مسائل دیگری است که متخصصان حین جراحی گوش کودکان امکان رویارویی با آن را دارند. جراحی گوش کودکان به دلایل یا شرایط مختلفی توصیه شود. برخی از کودکان برای چندین عمل گوش باهم ارجاع داده می‌شوند.
بیشتر بخوانید: جراحی فتق کودکان، علل عمل فتق اینگوینال
5. جراحی لوله گوش شایع‌ترین جراحی گوش کودکان
لوله‌های گوش، استوانه‌هایی کوچک و توخالی هستند که با جراحی، در پرده گوش قرار می‌گیرند. این لوله‌ها تخلیه گوش میانی را امکان‌پذیر و اجازه می‌دهد هوا به داخل گوش میانی جریان یابد. همچنین از تجمع مایعات در پشت پرده گوش جلوگیری خواهد کرد. لوله گوش معمولا از فلز یا پلاستیک ساخته میشود.
در جراحی گوش کودکان لوله گوش را برای درمان و جلوگیری از تجمع مایعات در گوش میانی به کار می‌برند.
لوله‌های گوش را لوله‌های تیمپانوستومی، لوله‌های تهویه، لوله‌های میرنگوتومی یا لوله‌های یکسان‌سازی فشار نیز می‌نامند.
لوله‌های گوش اغلب برای کودکانی که تجمع مایع در پشت پرده گوش دارند، توصیه میشود، به خصوص اگر این بیماری باعث کاهش شنوایی شود یا بر رشد گفتار تاثیر بگذارد. در صورتی که کودک به طور مکرر دچار عفونت گوش شود، احتمالا پزشک جراحی و کار گذاشتن لوله‌های گوش را توصیه خواهد کرد.
اکثر لوله‌های گوش در عرض چهار تا 18 ماه می‌ریزند و سوراخ گوش خودبه‌خود خوب میشود. اما برخی از لوله‌ها باید برداشته و برخی از سوراخ‌ها نیاز به جراحی خواهند داشت.
بیشتر بخوانید: انواع جراحی دستگاه تناسلی کودکان + مراقبت‌های قبل و بعد از عمل
6. جراحی زیبایی گوش کودکان
نمونه‌هایی از مشکلات گوش که امکان دارد منجر به جراحی زیبایی گوش کودکان شود عبارتند از:
- گوش برجسته که به آن گوش بلبلی نیز گفته میشود هنگامی است که بیش از 2 سانتی‌متر از دو طرف سر بیرون زده باشد.
- گوش منقبض شامل گوش لبه‌دار و گوش حجاری است و زمانی است که لبه گوش سفت، جمع شده یا بسیار کوچک به نظر می رسد.
- گوش صدفی زمانی است که انحنای لبه بیرونی و همچنین چین‌ها و چین‌های طبیعی گوش از بین رفته باشد.
- لاله گوش بزرگ، کشیده یا پاره می تواند در نتیجه پارگی گوش، ضربه یا سوراخ شدن گوش ایجاد شود.
- لوب هایی با چین و چروک های بزرگ معمولاً نتیجه یک ویژگی ژنتیکی هستند
- میکروشیا یک نقص مادرزادی است که در آن گوش‌ها توسعه نیافته و نامتقارن بودن گوش نوزاد از ویژگی این عارضه به شمار می‌رود.
این روش‌ها معمولا روی کودکان 6 تا 14 ساله انجام میشود. گوش‌ها در سن 5 سالگی تقریبا به طور کامل رشد می‌کنند و هر چه زودتر جراحی گوش انجام گیرد، کودک زمان کمتری درگیر مشکلات مربوط به آن خواهد شد. به یاد داشته باشید که غضروف باید به اندازه کافی قوی باشد تا توان نگه داشتن بخیه‌ها را داشته باشد.
بیشتر بخوانید: جراحی کیست کودکان + دانسته‌هایی برای والدین
اندازه طبیعی گوش کودکان
سایز طبیعی گوش کودکان در طول، 6 ماهگی 48 میلی‌متر که در 5 سالگی به 55 و در 10 سالگی به 59 میلی‌متر می‌رسد.
بنابراین گوش در 10 سالگی تقریبا به طور کامل رشد کرده است و پس از آن، تا سن 60 سالگی که به تدریج بزرگ میشود، به ویژه لوب گوش، تقریبا به همان اندازه باقی می ماند.
قد متوسط گوش در زنان بالغ 59 میلی‌متر و قد متوسط گوش مرد 63 میلی‌متر است.
بیشتر بخوانید: ۱۵ درمان خانگی گوش درد؛ از کمپرس گرم تا تمرینات گردن
گوش میانی
گوش میانی فضای پشت پرده گوش است که سه استخوان ارتعاشی کوچک را در بر می‌گیرد. سوراخ در گوش میانی به لوله‌ای منتهی میشود که گوش میانی را به پشت گلو (شیپور استاش) متصل می‌کند. این لوله سه کار را انجام می‌دهد:
- یکسان‌سازی فشار هوا در گوش میانی
- اجازه ورود هوای تازه به گوش میانی
- خروج مایعات از گوش میانی به گلو
در کودکان خردسال، شیپور استاش کوتاه، شل و عمدتا افقی است که این عوامل منجر به اختلال عملکرد یا انسداد شیپور خواهند شد.
بیشتر بخوانید: جراحی لب شکری + سایر راه‌های درمان
مشکلات گوش میانی که منجر به جراحی گوش کودکان خواهد شد
شرایطی که با کار گذاشتن لوله‌های گوش درمان‌پذیر هستند، معمولا دو ویژگی مرتبط دارند:
- التهاب (اوتیت میانی)
- تجمع مایعات (افیوژن)
جراحی گوش کودکان و قرارگیری لوله‌های گوش امکان دارد درمان مناسبی برای شرایط زیر باشد:
عفونت گوش میانی
اوتیت میانی حاد توسط یک باکتری یا ویروس به وجود می‌آید. عفونت منجر به التهاب و ترشح مایعات در گوش میانی میشود. لوله‌های گوش برای جلوگیری از ایجاد عفونت‌های جدید کاربرد دارند. اگر کودکان بیشتر از سه دوره مجزا عفونت را در شش ماه تجربه کنند توصیه جراحی گوش کودکان توسط پزشک و کاشتن لوله‌های گوش در آن‌ها دور از ذهن نخواهد بود.
اوتیت میانی همراه با افیوژن
تجمع مایعات بدون علائم یا همراه با علائم عفونت است. اوتیت میانی امکان دارد ناشی از مایعات مداوم پس از عفونت، مشکلات شیپورهای استاش یا شرایط دیگری باشد که از زهکشی جلوگیری می‌کند. این مایعات باعث کاهش شنوایی و مشکلات تعادلی خواهند شد.
اگر مشکلات شنوایی کودکان منجر به تاخیر در رشد زبان، تاخیر در یادگیری، عملکرد ضعیف در مدرسه یا مشکلات رفتاری شود، توصیه جراحی گوش کودکان و قرار دادن لوله‌های گوش بسیار ضروری و مهم به نظر می‌رسد.
عفونت مزمن گوش میانی
عفونت مزمن گوش میانی عفونتی باکتریایی است که به درمان آنتی‌بیوتیکی پاسخ نمی‌دهد. قرار دادن یک لوله گوش برای تخلیه عفونت و رساندن قطره‌های آنتی‌بیوتیک به صورت مستقیم به گوش میانی مسیر درمانی است که با جراحی گوش کودکان انجام می‌پذیرد.
اوتیت میانی چرکی مزمن
التهاب مداوم گوش میانی منجر به پارگی پرده گوش و ترشحات مداوم از گوش خواهد شد. امکان دارد در اثر عفونت، انسداد شیپور استاش یا آسیب به گوش نیز ایجاد شود. یک لوله گوش پس از ترمیم پرده گوش با جراحی، امکان تخلیه عفونت و درمان مستقیم با قطره گوش فراهم میشود.
خطرات جراحی گوش کودکان برای قرار دادن لوله گوش
قرار دادن لوله گوش یک روش نسبتا ایمن با کم‌ترین عوارض جدی است. خطرات احتمالی جراحی گوش کودکان عبارتند از:
- خونریزی و عفونت
- تخلیه مداوم مایعات
- مسدود شدن لوله‌ها به وسیله خون، مخاط یا سایر ترشحات
- زخم یا ضعیف شدن پرده گوش ناشی از جراحی گوش کودکان
- لوله‌ها خیلی زود می‌افتند یا خیلی طولانی می‌مانند
- بسته نشدن پرده گوش پس از افتادن یا برداشتن لوله
عوارض بیهوشی در جراحی گوش کودکان
جراحی گوش کودکان و قرار دادن لوله گوش معمولا نیاز به بیهوشی عمومی دارد. اگرچه خطرات بیهوشی در کودکان سالم بسیار کم است، اما مشکلات احتمالی را نیز به همراه دارد که عبارتند از:
- تهوع یا استفراغ بعد از عمل
- مشکلات تنفسی
- واکنش آلرژیک
- ضربان قلب نامنظم
مراحل انجام جراحی گوش کودکان
دستورالعمل‌هایی را از بیمارستان در مورد نحوه آماده‌سازی کودک برای جراحی و قرار دادن لوله‌های گوش دریافت خواهید کرد. اطلاعات ارائه شده معمولا موارد زیر را در بر می‌گیرد:
- ارائه تمام داروهایی که کودک به طور منظم مصرف می‌کند
- سابقه کودک یا سابقه خانوادگی واکنش‌های نامطلوب به بیهوشی
- آلرژی شناخته شده یا سایر واکنش‌های منفی به داروها، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها
نکاتی که به کودک برای انجام جراحی کمک می‌کند شامل موارد زیر است:
- صحبت در مورد ویزیت بیمارستان چند روز قبل از عمل
- توضیح دهید که این روش به احساس بهتر گوش‌های او یا شنوایی آسان‌تر او کمک می‌کند
- توضیح دهید که داروی خاصی به خوابیدن او در حین جراحی کمک خواهد کرد
- اجازه دهید فرزندتان اسباب‌بازی مورد علاقه خود مانند حیوان عروسکی را با خود به بیمارستان آورد
- توضیح دهید که در طول عمل در آنجا حضور خواهید داشت
کارهایی که در جراحی گوش کودکان انجام می‌گیرد
- این عمل معمولا حدود 15 دقیقه طول می‌کشد
- ایجاد یک سوراخ کوچک در پرده گوش (میرینگوتومی) با یک اسکالپل کوچک یا لیزر
- ساکشن مایعات از گوش میانی
- قرار دادن لوله در سوراخ پرده گوش
بعد از عمل جراحی گوش کودکان چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟
پس از جراحی، کودک به اتاق ریکاوری منتقل شده و تیم مراقبت‌های بهداشتی مراقب عوارض ناشی از جراحی و بیهوشی هستند. در صورت عدم بروز عارضه کودک بعد از چند ساعت ترخیص خواهد شد.
کودک احتمالا در بقیه روز خواب‌آلود و تحریک‌پذیر خواهد بود. همچنین امکان دارد در اثر بیهوشی حالت تهوع نیز داشته باشد. در بیشتر موارد، کودکان در عرض 24 ساعت پس از جراحی، فعالیت‌های منظم خود را از سر می‌گیرند.
مراقبت‌های بعد از جراحی گوش کودکان
پزشک در مورد مراقبت‌های بعد از قرار دادن لوله گوش توصیه‌های لازم را خواهد کرد. در صورت عدم وجود عوارض بعد از جراحی گوش کودکان، مراقبت‌های استاندارد شامل موارد زیر خواهد بود:
- قرار ملاقات بعدی طی دو تا چهار هفته پس از عمل برنامه‌ریزی میشود. متخصص گوش، حلق و بینی کودک، قرارگیری و عملکرد مناسب لوله‌ها را بررسی می‌کند. سایر قرار ملاقات‌های بعدی با متخصص گوش، حلق و بینی یا پزشک مراقبت‌های اولیه کودک هر چهار تا شش ماه برنامه‌ریزی میشود.
- امکان دارد قطره گوش آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت بعد از جراحی گوش کودکان تجویز شود. از تمام داروها طبق دستور استفاده کنید، حتی اگر علائم عفونت وجود نداشته باشد.
- اگر کودک قبل از عمل کم‌شنوایی داشت، آزمایش شنوایی (ادیوگرافی) برای ارزیابی شنوایی پس از آن تجویز خواهد شد
- در صورت نیاز به پوشیدن گوش‌بند در حین شنا یا حمام پزشک آن را پیشنهاد می‌کند
زمان تماس با پزشک بعد از جراحی
دلایل مراجعه به متخصص گوش، حلق و بینی فرزندتان خارج از قرار ملاقات‌های منظم برنامه‌ریزی‌شده عبارتند از:
- ترشحات زرد یا قهوه‌ای که بیش از یک هفته ادامه داشته باشد
- ترشح خون از گوش
- درد مداوم
- مشکلات شنوایی بعد از جراحی گوش کودکان
- مشکلات تعادل
یادداشت پایانی
عمل جراحی گوش کودکان و کارگذاری لوله‌های گوش به بازیابی تهویه و تخلیه گوش کمک می‌کند. قرار دادن لوله گوش اغلب منجر به موارد زیر میشود:
کاهش خطر عفونت گوش، بازیابی یا بهبود شنوایی، گفتار بهبود یافته، بهبود در رفتار، رفع مشکلات خواب مربوط به عفونت‌های مکرر یا مداوم گوش.
حتی با قرار دادن لوله‌های گوش، گاه‌به‌گاه بروز عفونت گوش در کودک دور از ذهن نخواهد بود. معمولا یک لوله گوش به مدت چهار تا 18 ماه در پرده گوش می‌ماند و سپس خودبه‌خود می‌افتد. گاهی اوقات به دلیل نیفتادن لوله نیاز دوباره به جراحی گوش کودکان وجود دارد. در برخی موارد نیز، لوله زودتر از زمان موعد می‌افتد و باید لوله دیگری در پرده گوش قرار داده شود. سپاس از اینکه تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید. سوالات خود را با ما در میان بگذارید.