تغذیه کودکان بد غذا و رفع مشکلات اصلی کم غذایی بچه ها
تغذیه کودکان بد غذا، معضل حدود 20 درصد از پدر و مادرهایی است که کودک‌شان بین سنین 2 تا 5 سال دارد. گاهی کم خوراکی کودکان ممکن است به دلیل خستگی از بازی یا اضطراب باشد که بیشتر در شب اتفاق می‌افتد و ممکن در روز هم باشد. در این مقاله سعی بر آن داریم تا با معرفی تغذیه کودکان بد غذا، به والدین در حل این مشکل کمک کنیم. در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
تغذیه کودکان بد غذا
تغذیه کودکان بد غذا معضل حدود یک پنجم والدینی است که کودک خود را از شیر گرفته‌اند و این مشکل به همین میزان تا زمانی که بچه‌ها به پیش‌دبستان بروند و شرایط خارج از خانه را تجربه کنند، ادامه دارد.
تغذیه کودکان بد غذا بسیار حائز اهمیت است، زیرا علاوه بر اینکه در بلندمدت دغدغه ذهنی والدین است، در طول ساعات شبانه‌روز هم باعث می‌شود والدین به دنبال فرزند خود برای غذا دادن به او باشند.
بهترین راه حل این است که نگرانی خود را به کودک بروز ندهید تا موجب اضطراب او نشوید. زیرا اضطراب کودک شما را کم خوراک‌تر خواهد کرد. بهترین راه، تشویق خردسالان به طرق مختلف برای غذا خوردن است.
دقت کنید که نمی‌توان انتظار داشت کودکان نیز مثل بزرگسالان به آرامی سر سفره بنشینند و با اشتها غذا بخورند. زیرا به طور مثال ممکن است به دلیل بازیگوشی حواس‌شان به غذا نباشد یا آن‌قدر در ساعات قبل به طور مرتب خوراکی‌های مختلف خورده‌اند که اشتهای غذا ندارند.
در واقع کودکان بیشتر ترجیح می‌دهند تنقلات یا به اصطلاح عامیانه هله هوله و خوراکی‌هایی که برای آن‌ها خوشمزه‌تر است و دوست‌شان دارند بخورند تا اینکه سر سفره بنشینند و سبزیجات یا گوشت میل کنند.
توجه کنید که در تغذیه کودکان بد غذا ، ظاهر غذا و آزادی کودک برای بازی با خوراکی بسیار مهم است. مثلا کودک از خواص پرشمار گل کلم آگاه نیست و کمتر پیش می‌آید که خردسالان چنین سبزیجاتی را دوست داشته باشند. اما وقتی با سبزیجات بازی می‌کنند و آن‌ها را با دستان‌شان خرد یا تکه تکه می‌کنند، ممکن است خودشان این خوراکی‌ها را در حین بازی بخورند.
در سوی دیگر ظاهر غذا هم برای بچه‌ها خیلی جذاب است. مثلا ممکن است فرزند کوچک شما گوشت نخورد، اما اگر گوشت پخته شده را به سیخ‌های کوچک چوبی بزنید تا با آن‌ها بازی کند و خودش گوشت‌ها را از سیخ دربیاورد، شاید آن‌ها را با میل خودش بخورد.
به یاد داشته باشید که کودکان زیر پنج سال برای اولین بار است که با خیلی از غذاها روبه‌رو می‌شوند. پس نمی‌توان از آن‌ها انتظار داشت در اولین مواجهه با یک غذا و در حالی که طعم آن را نمی‌دانند، از آن غذا با آغوش باز استقبال کنند.
به یاد داشته باشیم که کودکان زود از یک جا نشستن خسته می‌شوند و می‌توان گفت حوصله آن را ندارند که به طور مثال 10 یا 15 دقیقه به طور مداوم بنشینند و غذا بخورند.
در واقع کودک کنجکاو و بازیگوش است و می‌خواهد اندکی بعد از نشستن و غذا خوردن، به بازی خود برگردد یا بلند شود و به جستجوی محیط اطرافش بپردازد.
در این حالت راه حل این است که صبور باشید و غذای کودک را نگه دارید تا اگر خواست بعد از جمع شدن سفره یا میز غذا دوباره به غذا خوردن خود ادامه دهد، بتواند غذایش را بخورد.
موضع دیگری که برای تغذیه کودکان بد غذا باید به آن توجه کنید این است که خردسالان باید در زمان غذا خوردن، راحت بوده و غذا نزدیک آن‌ها باشد.
برای تغذیه کودکان بد غذا در ظروف پلاستیکی خوراکی بریزید زیرا ظروف چینی یا شیشه‌ای یا سفالی در صورت شکستن علاوه بر خطرات جسمی برای کودک، تاثیر نامناسب روی روحیه او دارد و باعث کلافگی پدر و مادر نیز می‌شود.
بیشتر بخوانید :غذای مناسب برای رشد کودک
دلایل بدخوراکی بچه‌ها
بسیاری از والدین شاهد غذا نخوردن فرزندشان بوده‌اند، زیرا اغلب غذایی که برای ناهار یا شام تهیه می‌شود بر اساس ذائقه بزرگسالان است و به سلیقه کودکان در آن توجه چندانی نشده است.
با این وجود در بیشتر مواقع، گرسنگی کودک را وادار می‌کند تا پس از چند ساعت غر زدن، به سر میز برگردد تا نخود یا لوبیا سبز را که حالا سرد شده است، بخورد. اما اگر این مدت بیشتر از آن طول بکشد چه؟
برای کودکان در حال رشد، مناسب نیست که برای مدت طولانی از خوردن غذا خودداری کنند. کودکان در حالت طبیعی خود هر چند ساعت یک بار گرسنه می‌شوند حتی اگر در آن زمان آن را انکار کنند و امتناع از خوردن به احتمال زیاد نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی اساسی است، برخلاف آنکه نشانه‌ای از جنگ قدرت والدین و فرزند به نظر می‌رسد.
اگر مجبورید فرزندتان را با تهدید و تطمیع مجبور به خوردن غذا کنید، مشکلی وجود دارد. حتی اگر او مقابل فشار بزرگسالان مقداری غذا را بخورد، این رفتار طبیعی نیست. به این معنی که باید برای ارزیابی کامل به پزشک اطفال خود مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: آنچه باید در مورد غذای کودک شش ماهه بدانید
نکات مهم در تغذیه کودکان بد غذا
دلایل زیادی وجود دارد که کودک ممکن است اشتهای خود را از دست بدهد و غذا خوردن را به طور کامل متوقف کند (یا فقط بتواند لقمه‌های بسیار کمی بخورد). برخی از این علل عبارتند از:
ویروس یا انگل
کودکی که معمولا اشتهای خوبی دارد و به طور ناگهانی از خوردن غذا امتناع می‌کند، می‌تواند کودکی باشد که دچار انگل معده یا یک بیماری ویروسی شده است. اگر این عامل وجود داشته باشد، باید خیلی سریع آشکار شود.
یبوست
کودکی که یبوست دارد ممکن است غذا خوردن را متوقف کند و نتواند دلیل آن را توضیح دهد.
ازوفاژیت ائوزینوفیلیک
این بیماری که به سختی تلفظ می‌شود به دلیل تجمع نوع خاصی از سلول‌های سیستم ایمنی در مری کودک شما پدید می‌آید.
این عارضه به طور بالقوه به دلیل آلرژی و حساسیت غذایی یا رفلاکس اسید ایجاد می‌شود. ازوفاژیت ائوزینوفیلیک می‌تواند باعث شود که گلو آن‌قدر متورم و خشک شده که خوردن غذا بسیار دردناک باشد.
بی‌اشتهایی عصبی یا سایر اختلالات خوردن
اگرچه اکثر مردم این مشکل را برای نوجوانان می‌دانند، بی‌اشتهایی عصبی در کودکان 6 یا 7 ساله شناسایی شده است.
حساسیت غذایی
گاهی اوقات یک حساسیت غذایی مانند بیماری سلیاک (واکنشی به پروتئین گلوتن موجود در گندم و جو) وجود دارد که خوردن آن را برای کودک شما ناراحت‌کننده یا حتی دردناک می‌کند.
بیماری‌های زمینه‌ای
بسیاری از بیماری‌هایی که بر کلیه‌ها، کبد یا کل بدن تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث کاهش اشتها در کودکان شوند.
پرخوری و مشکلات پزشکی
این امکان وجود دارد که کودک شما به جای غذاهای سالم، صرفا به خوردن ناگت‌های مرغ و سیب‌زمینی‌های سرخ‌شده علاقه دارد. اما اگر کودک شما اصلا چیزی نمی‌خورد و مشکل برای مدت طولانی ادامه دارد، از پزشک اطفال خود کمک بگیرید، او می‌تواند هر مشکل پزشکی زمینه‌ای را تشخیص داده و درمان کند.
سایر مشکلات هم می‌تواند در تغذیه کودکان بد غذا دخیل باشد. مثل اینکه برخی کودکان غذاهایی که بافت دارند را دوست ندارند یا برخی از آن‌ها در بلع غذاهای جامد مشکل دارند.
در مجموع دقت کنید که بدخوراکی در کوتاه‌مدت ممکن است طبیعی باشد؛ اما اگر کودک شما در بلندمدت اصلا گرسنه نمی‌شود و اشتها ندارد، قطعا مشکلی وجود دارد.
بیشتر بخوانید: غذای کودک یک ساله |لیست غذای بچه یک ساله
آیا مشکل فقط غذا خوردن است؟
هنگامی که کودکی از خوردن غذا امتناع می‌کند، اولین کاری که بسیاری از والدین انجام می‌دهند این است که به کودک برچسب بداخلاق می‌زنند. اما مهم است که بدانیم این برچسب واقعا چه معنایی دارد و این تنها دلیلی نیست که بچه‌ها غذا نمی‌خورند.
گاهی کودک از خوردن انواع خاصی از غذاها امتناع می‌کند یا فقط می‌خواهد چند نوع معدود غذا را بارها و بارها بخورد.
وقتی بقیه اعضای خانواده از غذاهای متنوع در وعده‌های غذایی لذت می‌برند، ممکن است کودکان فقط ناگت مرغ یا کره بادام زمینی و ساندویچ یا ژله و پاستیل بخواهند.
از سوی دیگر، علاوه بر ترجیحات و علایق غذایی محدود، ممکن است متوجه مسائل دیگری مانند تهوع یا مشکل در بلع یا جویدن با برخی غذاها شوید.
اگرچه این غیرمعمول است اما می‌تواند سرنخی از این باشد که فرزند شما فقط لجباز نیست. ممکن است یک مشکل اساسی داشته باشد.
مسئله هر چه که باشد، نباید کودک را مجبور به غذا خوردن کنید. یک رویکرد بهتر این است که سعی کنید حداقل یکی از غذاهای ترجیحی سالم خود را در هر وعده غذایی بگنجانید و در عین حال غذاهای دیگر را نیز ارائه دهید.
می‌توانید به آن‌ها اجازه دهید فقط آنچه را که دوست دارند در بشقاب بخورند یا بگذارند. آن‌ها ممکن است برنج و کلم بروکلی را کنار بگذارند اما با خوشحالی مرغ را بخورند.
نکته کلیدی در تغذیه کودکان بد غذا این است که خوراکی‌های متنوعی در دسترس داشته باشید و شرایط را مثبت و به دور از استرس نگه دارید.
بیشتر بخوانید: آبله مرغان کودکان و بیش از 10 علامت تشخیص بیماری
راه حل برای تغذیه کودکان بد غذا
حذف عواملی که حواس کودک را از غذا خوردن پرت می‌کنند
اجازه دادن برای کار کردن با تبلت، تلفن‌های هوشمند و تماشای تلویزیون در طول وعده‌های غذایی می‌تواند باعث شود کودک علاقه خود را به غذا خوردن از دست بدهد.
اگرچه ممکن است همه این موارد راهی برای ساکت و مشغول نگه داشتن آن‌ها به نظر برسد، اما بهتر است استفاده از وسایل الکترونیکی و سایر عوامل حواس‌پرتی را هنگام غذا خوردن محدود کنید.
شما می‌توانید با کنار گذاشتن تلفن همراه خود در هنگام غذا خوردن، برای کودک‌تان الگو شوید.
با تمرکز بر غذا، مکالمه و پیوند خانوادگی، ممکن است غذا خوردن برای کودک شما آسان‌تر باشد. همچنین مطمئن شوید که محل غذا خوردن آرام است و همه فضایی برای لذت بردن از غذای خود دارند. صندلی مناسبی را برای کودک‌تان پیدا کنید تا پشت میز راحت باشد.
بیشتر بخوانید: عفونت گوش کودکان و علت عفونت گوش میانی، خارجی و داخلی کودکان
وعده‌های غذایی مناسب سرو کنید
شاید مشکل این نیست که کودک شما از خوردن یک نوع غذا امتناع می‌کند، بلکه او از خوردن تمام غذاهای موجود در بشقاب خود امتناع می‌کند.
به یاد داشته باشید، کودکان به اندازه بزرگسالان به غذا نیاز ندارند. بنابراین اگر غذای بیش از حد روی بشقاب‌هایشان بگذارید، ممکن است غذا تمام نشود. این امر به این دلیل نیست که آن‌ها بدخوراک باشند، بلکه به این دلیل است که آن‌ها سیر هستند.
سعی کنید در تغذیه کودکان بد غذا قسمت کوچک‌تری از خوراکی را جلوی خردسال خود قرار دهید. آن‌ها همیشه می‌توانند برای بار دوم بخواهند که بشقاب را پرکنید.
همچنین به یاد داشته باشید که ممکن است در وهله اول گرسنه نباشند. کودکان، به‌ویژه خردسالان، می‌توانند در طول یک روز یا حتی در طی چند روز تا هفته‌ها نوسانات زیادی در اشتهای خود داشته باشند. لازم نیست کودک در هر وعده غذایی، غذا بخورد.
زمان غذا خوردن را خیلی نزدیک به زمان خواب برنامه‌ریزی نکنید
اینکه کودک خواب‌آلود و بی‌قرار بنشیند و غذا بخورد می‌تواند یک چالش باشد. بنابراین وعده‌های غذایی را خیلی نزدیک به زمان خواب یا خیلی زود قبل یا بعد از یک فعالیت برنامه‌ریزی نکنید.
اگر این به این معنی است که چندین وعده غذایی مطابق با برنامه همه باشد، اشکالی ندارد.
استرس زمان صرف غذا را از بین ببرید
مجبور کردن، فشار آوردن یا فریاد زدن بر سر کودک برای غذا خوردن کمکی به این وضعیت نمی‌کند. هنگامی که آن‌ها ناراحت می‌شوند یا شروع به گریه می‌کنند، فرصت غذا دادن به آن‌ها از بین می‌رود. بنابراین اگرچه ممکن است بخواهید غذا خوردن را تشویق کنید ولی فشار زیادی به آن‌ها وارد نکنید.
بیشتر بخوانید: سرخک در کودکان، زمان واکسیناسیون و تفاوتش با سرخجه
خلاصه تغذیه کودکان بد غذا
برخی از والدین با معضل تعذیه کودکان بدغذا مواجه هستند و زمانی که می‌خواهند به فرزند زیر پنج سال خود غذا بخواهند، کودک صورتش را برمی‌گرداند و از خوردن امتناع می‌ورزد.
تغذیه کودکان بد غذا معضل کوچکی نیست و برخی والدین سه نوبت در روز یعنی برای صبحانه، ناهار و شام با آن درگیر هستند.
کودکانی هستند فقط کراکت و سیب‌زمینی سرخ شده دوست دارند و به مواد مغذی نظیر نخود فرنگی و کلم یا به طور کلی سبزیجات و گوشت لب نمی‌زنند.
والدینی که با تغذیه کودکان بد غذا روبرو هستند، در همه ساعات شبانه‌روز و برای هفته‌ها به این می‌اندیشند که مگر می‌شود کودک فقط با خوردن کراکت و سیب‌زمینی سرخ کرده زنده بماند.
مسئله دیگر، سلامتی کودک است که چطور سلامتی خردسالی که مواد مغذی و متنوع نمی‌خورد، تامین می‌شود.
قبل از اینکه وارد جنگ در هنگام غذا دادن شوید یا صرفا غلات را برای صبحانه، ناهار و شام سرو کنید، به خاطر داشته باشید که امتناع از خوردن یک رفتار رایج دوران کودکی است.
در بیشتر موارد، این امر به دلیل چیز مهمی نیست، بلکه ناشی از موارد کاملا عادی مانند:
- ترجیح شخصی کودک (بپذیریم که ما هم که بزرگسال هستیم همیشه از گل کلم لذت نمی‌بریم اگرچه فواید آن را می‌دانیم)
- گرسنه نبودن
- بی‌میلی به امتحان خوراکی جدید
- بیماری‌های رایج دوران کودکی (مانند گلودرد یا شکم درد)
- بی‌حوصلگی در یک روز تعطیل (بزرگسالان نیز آن را تجربه می‌کنند)
با این حال، گاهی اوقات مسائل جدی‌تری وجود دارند و حتی اگر هم این‌گونه نباشد، شما نمی‌خواهید این مرحله به یک عادت مادام‌العمر کودک تبدیل شود.
بنابراین مهم است که بدانید چرا کودک شما ممکن است از خوردن غذا امتناع کند و همچنین راه‌هایی برای تشویق رابطه سالم کودک با غذا و روش‌هایی مناسب برای تغذیه کودکان بد غذا پیدا کنید.