خواندن این مطلب در مورد آلزایمر برای هر کسی مفید است

آلزایمر یک اختلال عملکرد مغزی است که در آن به تدریج تواناییهای ذهنی شخص تحلیل میرود. هرچند با افزایش سن، اندکی فراموشی در اشخاص طبیعی است اما در بیماری آلزایمر این اختلال حافظه به آرامی گسترش مییابد. بر هیچ کس پوشیده نیست که مراقبت از کسی که مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل است، دشوار است. این موضوع میتواند بر سلامت روحی و جسمی شخص مراقب تأثیر بگذارد. این بیماری نه تنها سبب میشود که اشخاص مسن خاطرات خود را از دست بدهند بلکه توان حمله به مغز جوانان را هم دارد. پژوهشها حاکی از این است که اشخاص فراوانی در دهه چهارم زندگی به این عارضه دچار شدهاند.
علت ابتلا به آلزایمر چیست؟
آلزایمر نوعی بیماری علاج ناپذیر است که برای اولین بار در سال ۱۹۰۶ توسط یک روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر به دنیا معرفی شد. دلیل دقیق عارضه الزایمر مشخص نیست اما هفتاد درصد موارد مربوط به ژنتیک است. سابقه آسیب در ناحیه سر، افسردگی یا فشار خون بالا هم در زمره فاکتورهای تاثیرگذار در ابتلا به این بیماری هستند. اگر در معرض خطر ابتلا به الزایمر قرار دارید، بسیاری از غذاها که میتوانند سلامت شناختی را ارتقا بخشند و ریسک ابتلا به این عارضه را بکاهند، برای شما مفید هستند. یک بیماری مانند آلزایمر فقط بر ناحیه کوچکی از مغز تأثیر نمیگذارد، بنابراین برای درمان آن، نیاز به ویرایش ژنوم در سراسر مغز است.
درد دل کنید
یک مطالعه جدید نشان میدهد که حرف زدن با یک شنونده خوب میتواند از بیماری الزایمر جلوگیری کند. محققان دریافتند که داشتن اطرافیان برای صحبت کردن به جلوگیری از زوال عقل کمک میکند و مغز شما را با افزایش سن مقاوم میکند. محققان دریافتند که تعاملات اجتماعی در بزرگسالی به جلوگیری از افت شناختی در مواجهه با روند طبیعی پیری مغز کمک میکند. آنها دریافتند که داشتن شخصی در اکثر مواقع که میتوانید برای شنیدن حرفهایتان روی او حساب کنید با انعطاف پذیری شناختی ارتباط دارد.
انعطافپذیری شناختی به عنوان حمایتی برای اثرات پیری و بیماریهای مغز در نظر گرفته میشود. اگرچه آلزایمر معمولاً در افراد بالای 65 سال رخ می دهد اما نشانههای آن در افراد 40 تا 50 ساله هم میتواند پدیدار شود. در حال حاضر می توانید از خود بپرسید که آیا واقعاً فردی در دسترس دارید که به شما گوش دهد؟ با انجام این اقدام ساده در نهایت شانس بیشتری برای سلامت طولانی مدت مغز و کیفیت زندگی بهتر داشته باشید. این مطالعه در مجله JAMA Network Open منتشر شده است.
تنهایی و خطر آلزایمر
تنهایی یکی از علائم متعدد افسردگی است و پیامدهای سلامتی دیگری هم برای شخص دارد. دقیقاً مشخص نیست که چرا صحبت کردن با یک شنونده خوب به سلامت مغز کمک میکند اما آنچه که مشخص است این است که اشخاص تنها، کسی را ندارند تا برای او درد دل کنند. آلزایمر بیماری پرهزینهای است و هنوز درمان قطعی در دسترسی هم ندارد، پس بهتر است هرکاری از دستمان برمیآید برای پیشگیری از آن انجام دهیم. هزینههای سالانه آلزایمر در آمریکا 56 هزار دلار است.
بیشتر بخوانید: بحران تنهایی سالمندان
رابطه کلسترول بالا و آلزایمر
این بیماری مزمن اعصاب معمولاً به تدریج آغاز میشود و با گذشت زمان بدتر میشود. نشانههای اولیه میتواند شامل از بین رفتن حافظه و ایجاد معضلات در تفکر باشد. حالا تحقیقات جدید نشان میدهد که سطح بالای کلسترول در میانسالی با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر بیش از یک دهه بعد ارتباط دارد. این مطالعات قویترین شواهد را در رابطه با کلسترول خون و زوال عقل و بیماری آلزایمر ارائه کرده است. کلسترول به عنوان یک سیگنال در نورونها عمل میکند بنابراین نباید تعجب آور باشد که کلسترول بر خطر آلزایمر تأثیر میگذارد.
بیشتر بخوانید: تغذیه سالمندان با چه موادی بهتر است؟
حقایق بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است که بیش از 50 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند و در هر 3 ثانیه یک نفر در دنیا به آن مبتلا میشود. آلزایمر ششمین عامل مرگ و میر در کشور آمریکا است. یکی از معضلات زوال عقل بروز توهم و هذیان است. مثلا بیمار، افرادی را مثل والدین فوت شده یا اقوامی را که نیستند و حضور ندارند میبیند. بیش از 6.2 میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر هستند و پیش بینی میشود تا سال 2050 نزدیک به 13 میلیون نفر به این بیماری مبتلا شوند. مرگ و میر ناشی از آلزایمر از سال 2000 تا کنون 157 درصد افزایش یافته است. طبق اعلام انجمن آلزایمر آمریکا، 83 درصد بیماران در خانه توسط اعضای خانواده و دوستان مراقبت میشوند و تقریبا 60 درصد از مراقبین استرس عاطفی را زیاد ارزیابی میکنند.
آیا قسمتهای خاصی از مغز مقابل بیماری آلزایمر آسیب پذیرتر هستند؟
اگرچه محققان نمیتوانند دلیل بروز بیماری آلزایمر در افراد را مشخص کنند، اما چیزی که اکثر افراد در ابتدای آن تجربه میکنند مشکلات کوتاه مدت حافظه است. هنوز مشخص نیست که چه عواملی باعث میشود مناطق خاصی از مغز ابتدا تحت تأثیر این بیماری قرار بگیرند در حالی که بسیاری از قسمتهای دیگر ظاهراً هنوز به طور عادی کار میکنند. با این حال، با پیشرفت بیماری آلزایمر، مغز همه افراد مبتلا به بیماری به صورت گسترده درگیر می شود.
دانشمندان میدانند که کدام نورونها در بیماریهای عصبی دیگر مانند بیماری پارکینسون و ALS میمیرند اما در آلزایمر هنوز مشخص نیست. تحقیقات زیادی در مورد اینکه چرا برخی سلولها بیشتر مستعد تولید گرههای سمی پروتئین موسوم به tau هستند که در مغز پخش میشوند و باعث مرگ گسترده سلولی میشوند، انجام شده است. این فرایند منجر به از دست دادن حافظه پیشرونده، زوال عقل و سایر علائم میشود.
بیشتر بخوانید: آنچه یک پرستار سالمندان باید بدانند
ابهامهای آلزایمر
محققان به طور کامل بررسی نکردهاند که آیا همه سلولها به یک اندازه مقابل اثرات سمی این تجمع پروتئین آسیب پذیر هستند یا خیر. چیزی که محققان را گیج میکند این است که برخی از سلولها با میزان زیادی از تجمع پروتئین تاو، به دلایل نامعلوم نمیمیرند. در این زمینه، این سوال مطرح میشود که چه چیزی برخی از سلولها را مقابل آسیب آلزایمر آسیب پذیر میکند در حالی که به نظر میرسد سلولهای دیگر سالها مقابل تخریب پروتئینهای تاو مقاومت میکنند.
در یک ناحیه مغزی به نام قشر انتورینال، واقع در لوب گیجگاهی میانی که یکی از اولین مناطق مورد حمله آلزایمر است، محققان زیرمجموعه خاصی از نورونها را شناسایی کردند. این نورونها در اوایل بیماری شروع به پراکنده شدن کردند. در دوره بعدی بیماری، محققان دریافتند که گروه مشابهی از نورونها نیز هنگامی که انحطاط به مناطق جلویی مغز میرسد، زودتر میمیرند.
COVID-19 با مشکلات حافظه و شروع بیماری آلزایمر ارتباط دارد
طبق تحقیقات جدید، COVID-19 میتواند باعث بیماری آلزایمر شود. از دست دادن حافظه و گیجی، علائم شایع در صدها بیمار مسن تا شش ماه پس از عفونت بوده است. این علائم با نشانگرهای بیولوژیکی آسیب مغزی، التهاب و زوال عقل مرتبط بود. محققان میگویند مطالعه آنها نشان می دهد که COVID-19 می تواند توسعه و شروع بیماری آلزایمر را تسریع کند. طبق تحقیقی که در آرژانتین روی 300 فرد مبتلا به کرونا در رده سنی میانسال و کهنسال انجام شد، نیمی از اشخاصی که بدحال بودند، دچار فراموشی مداوم بودند.
هنوز بسیاری از سوالات بی پاسخ در مورد اثرات طولانی مدت COVID-19 روی آلزایمر وجود دارد.
بیشتر بخوانید:تفاوت آنفولانزا و کرونا چیست؟
آیا مصرف روزانه ماست، آلزایمر را دور نگه می دارد؟
یک مطالعه جدید در ایرلند نشان میدهد که پروبیوتیکهایی که در سوپر مارکتها به عنوان مکمل رژیم غذایی و لبنیات فروخته می شوند، تمرکز، تصمیمگیری و درک را افزایش میدهند. میکروارگانیسمهای موجود در روده، ایمنی موضعی را شکل میدهند و همچنین میتوانند بر پیری مغز تأثیر بگذارند و خطر ابتلا به بیماریهای عصبی را افزایش دهند. اکنون، اهمیت میکروبهای روده در همه جنبه های فیزیولوژی و پزشکی اثبات شده است. تحقیقات قبلی نشان داده که دوز روزانه پروبیوتیکها نظیر ماست در طول 12 هفته میتواند پیشرفت قابل توجهی در بیماران مسن ایجاد کند.
آیا داروی جدید میتواند بیماری آلزایمر را مهار کند؟
در سال جاری زمانی سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) داروی آدوکانوماب را برای درمان بیماری آلزایمر تایید کرد. برای برخی از کارشناسان این تصمیم نقطه عطفی برای حوزهای بود که بیش از 20 سال است که درمان جدیدی ارائه نکرده است. اما برخی پزشکان هنوز در مورد این دارو تردید دارند. آدوکانوماب اولین داروی آلزایمر است که در پاکسازی پلاکهای آسیبرسان به مغز، بسیار موثر بوده و به طور میانگین تا 60 درصد آنها را حذف میکند.
در این میان اما اختلافاتی هم وجود دارد. در مورد اینکه آیا برداشتن پلاکهای آمیلوئید واقعاً به نفع بیماران است یا نه، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. گاما-سکرتاز بیشتر به عنوان آنزیمی شناخته میشود که پروتئین پیش ساز آمیلوئید را میشکند و پپتید کوچکی به نام آمیلوئید بتا تولید میکند که اصلیترین تشکیل دهنده پلاکها در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر است. از زمان کشف پیامد آن در بیماری، گاما-سکرتاز به عنوان یک هدف درمانی بالقوه مورد مطالعه و آزمایش قرار گرفته است اما نقش آن در بدن بسیار وسیعتر از تولید آمیلوئید است.
بیشتر بخوانید: بررسی کامل بی اختیاری ادرار سالمندان + راههای درمان
رابطه دیابت و آلزایمر
پژوهشهای جدید حاکی از این است که دیابت، ریسک ابتلا به زوال عقل را میافزاید. با این حال، هنوز مشخص نیست که سن شروع دیابت تفاوتی در خطر ابتلا به زوال عقل ایجاد میکند یا خیر.