درمان خانگی ورم لثه با 13 روش ساده، موثر و ارزان

درمان خانگی ورم لثه اولین اقدام هر شخص برای رفع التهاب در لثه‌ها است. بیشتر مردم التهاب لثه را جدی نمی‌گیرند و به دنبال درمان آن نیستند؛ اما باید گفت که این نوع التهابات در دهان مهم بوده و در صورت عدم درمان باعث بروز بیماری‌های دیگر و مشکلاتی در دهان و دندان خواهند شد.

به همین منظور پیشنهاد می‌شود که افراد در صورت بروز علائم التهاب از روش‌های درمان خانگی ورم لثه استفاده کنند. سپس در صورت عدم تاثیرگذاری این روش‌ها به پزشک مراجعه کنند. در این مطلب از مجله علمی پزشکی سیوطب به بررسی درمان خانگی ورم لثه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

 

نگاهی کلی به موضوع درمان خانگی ورم لثه

• در صورتی که به درستی از لثه‌ها و دندان‌های خود مراقبت نکنید، درمان‌های خانگی التهاب لثه را از بین نمی‌برند
• حفظ بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از التهاب لثه و سایر مشکلات دندانی بسیار مهم است
• استفاده طولانی مدت از آب نمک اثرات منفی روی مینای دندان‌ها دارد و باعث فرسایش آن‌ها می‌شود

 

علت ورم لثه چیست؟

التهاب یا ورم لثه (Gingivitis) در اثر تجمع پلاک روی دندان‌ها ایجاد می‌شود. پلاک نوعی رسوب چسبنده است که حاوی باکتری‌ها، سموم و ترکیبات غذایی است. وجود این مواد روی دندان باعث عدم زیبایی دندان‌ها، تحریک و پاسخ سیستم التهابی بدن می‌شود و نتیجه آن چیزی جز التهاب و خونریزی لثه‌ها نیست. التهاب لثه علت اصلی از دست دادن دندان در بزرگسالان است.

باید اشاره کرد که عواملی دیگری نیز باعث ایجاد انواع ورم لثه می‌شوند. این عوامل عبارتند از:

• مسواک زدن نادرست
• زخم‌های دهانی
• مصرف دخانیات
• شیمی درمانی
• تغییرات هورمونی

یافتن علت التهاب در لثه برای درمان آن مهم است؛ زیرا در مواردی که التهاب علامت مشکلات دیگر باشد باید علت ایجادکننده رفع شود تا ورم بهبود یابد.

بیشتر بخوانید: سفید شدن لثه به ۹ دلیل مختلف با روش‌های درمانی اختصاصی 

علائم التهاب لثه چیست؟

علائم التهاب لثه جزو علائم رایج التهابات هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• لثه‌های قرمز
• متورم
• ملتهب

این علائم باعث می‌شوند که هنگام مسواک زدن، لثه فرد خونریزی کند. ژنژیویت علیرغم اینکه قابل پیشگیری است شایع نیز می‌باشد.

 

اقدامات اولیه برای درمان خانگی ورم لثه

قبل از اینکه به سراغ سایر درمان‌های خانگی ورم لثه بروید، باید مطمئن شوید که مراقبت‌های دهانی را به خوبی انجام می‌دهید. در صورتی که به درستی از لثه‌ها و دندان‌های خود مراقبت نکنید، درمان‌های خانگی، التهاب لثه را از بین نمی‌برند.

با استفاده از اقدامات زیر از لثه و دندان‌های خود مراقبت کنید:

• دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز مسواک بزنید
• در صورت امکان از مسواک برقی استفاده کنید؛ زیرا پتانسیل تمیز کردن بیشتری نسبت به نمونه‌های معمولی دارد
• از مسواک با موهای نرم استفاده کنید
• هر سه ماه یکبار مسواک خود را تعویض کنید
• روزانه نخ دندان بکشید
• از دهانشویه استفاده کنید
• حداقل سالی یک مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید
• از کشیدن سیگار یا جویدن تنباکو خودداری کنید
• مصرف قند و شیرینی‌جات را محدود کنید

توجه کنید که حفظ بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از التهاب لثه و سایر مشکلات دندانی بسیار مهم است.

بیشتر بخوانید: جراحی لیفت لثه؛ تغییر محل خط لثه با جِنجیوُ پِلاستی برای لبخندی زیباتر 

درمان خانگی ورم لثه با راهکارهای ساده

در ادامه با چندین راهکار ساده برای درمان خانگی ورم لثه آشنا خواهیم شد که استفاده از هر کدام از آن‌ها به تنهایی یا همراه با سایر روش‌ها به تسکین ورم لثه و التهاب آن کمک می‌کند.

 

1. درمان ورم لثه با آب نمک

مطالعه‌ای در سال 2016 نشان داده است که استفاده از شوینده آب و نمک در التیام لثه‌های ملتهب بسیار مفید خواهد بود. نمک نوعی ماده طبیعی برای ضدعفونی است که به بدن کمک می‌کند تا خود را بهبود ببخشد.

آب نمک همچنین ممکن است به موارد زیر کمک کند:

• تسکین التهاب لثه‌ها
• کمک به کاهش درد
• کاهش باکتری‌ها
• کمک به حذف ذرات غذا
• رفع بوی بد دهان

برای استفاده و شستشو با آب نمک به صورت زیر عمل کنید:

½ تا ¾ قاشق چای‌خوری نمک را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کرده و خوب ترکیب کنید. این محلول را برای 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید. این کار را 2 یا 3 مرتبه تکرار کنید. توجه داشته باشید که استفاده طولانی مدت از آب نمک اثرات منفی روی مینای دندان‌ها دارد و باعث فرسایش آن‌ها می‌شود.

بیشتر بخوانید: تیرگی لثه؛ معرفی ۴ علت اصلی پیگمانتاسیون 

2. استفاده از دهانشویه خانگی روغن بادرنجبویه

اگر شستشو با آب و نمک علائم التهاب لثه را تسکین نداد، از دهانشویه‌های خانگی استفاده کنید. یکی از موثرترین نمونه‌های دهانشویه خانگی، استفاده از روغن بادرنجبویه است. مطالعه‌ای در سال 2015 مشخص کرد که این روغن نسبت به دهانشویه‌های سنتی کلرهگزیدین در کاهش سطح پلاک و التهاب لثه موثرتر است.

برای استفاده از دهانشویه بادرنجبویه به صورت زیر عمل کنید:

• 2 تا 3 قطره اسانس بادرنجبویه را در یک فنجان آب رقیق کنید
• محلول را تا 30 ثانیه در دهان بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید
• این کار را 2 تا 3 مرتبه در روز تکرار کنید

توجه داشته باشید که همیشه باید از این روغن به صورت رقیق شده استفاده کنید؛ زیرا بسیار قوی است. همچنین هرگز نباید دهانشویه را قورت دهید؛ حتما پس از چرخاندن محلول در دهان آن را دور بریزید.

بیشتر بخوانید: بیماری لثه و کرونا چه ارتباطی باهم دارند؟ 

3. درمان خانگی ورم لثه با دهانشویه آلوئه ورا

تحقیقات انجام شده در سال 2016 نشان داده‌اند که آلوئه ورا به اندازه کلرهگزیدین در کاهش پلاک و التهاب لثه موثر است. هر دو روش به طور قابل توجهی علائم را کاهش می‌دهند. برخلاف دیگر گزینه‌های دهانشویه، آب آلوئه ورا نیازی به رقیق شدن ندارد، فقط کافی است که از آب میوه 100درصد خالص آن استفاده کنید.

برای استفاده از دهانشویه آلوئه ورا به صورت زیر عمل کنید:

• آب آلوئه ورا را به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید
• سپس آن را دور بریزید
• این کار را 2 تا 3 مرتبه در روز تکرار کنید

افرادی که واکنش آلرژیک به آلوئه ورا دارند، نباید از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: علت بوی بد دهان کودک؛ از التهاب لوزه‌ها تا بیماری لثه 

4. درمان خانگی ورم لثه با دهانشویه روغن درخت چای

طبق نتایج به دست آمده از تحقیقاتی در سال 2020، دهانشویه روغن درخت چای برای درمان التهاب لثه موثر است. برای استفاده از دهانشویه روغن درخت چای به روش زیر عمل کنید:

• حداکثر سه قطره روغن درخت چای را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید
• محلول را تا 30 ثانیه در دهان بچرخانید
• سپس آن را دور بریزید
• این کار را 2 تا 3 مرتبه در روز انجام دهید

همچنین می‌توانید هنگام مسواک زدن یک قطره روغن درخت چای به خمیر دندان خود اضافه کنید. در صورتی که برای اولین بار از این روغن استفاده می‌کنید، آن را رقیق کنید. غلظت بالای این روغن باعث بروز علائم زیر می‌شود:

• واکنش آلرژیک
• کهیر
• سوزش خفیف

باید اشاره کرد که استفاده از روغن درخت چای باعث تداخل با داروهای خاص، مکمل‌های غذایی و گیاهان دارویی دیگر می‌شود. پس قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: ‌جرم گیری دندان و خلاصی از بوی بد دهان و تضمین سلامت لثه ‌ 

5. دهانشویه مریم گلی برای درمان خانگی ورم لثه

محققان در مطالعه‌ای در سال 2015 دریافتند که دهانشویه مریم گلی به طور قابل توجهی تعداد باکتری‌هایی را که باعث ایجاد پلاک دندانی می‌شوند کاهش می‌دهد. برای استفاده از دهانشویه مریم گلی به صورت زیر عمل کنید:

• 1 تا 2 فنجان آب را بجوشانید
• 2 قاشق غذاخوری مریم گلی تازه (یک قاشق چای‌خوری مریم گلی خشک) را به آب اضافه کنید
• بگذارید 5 تا 10 دقیقه بجوشد
• آن را صاف کنید و بگذارید خنک شود
• از محلول برای شستشو 2 تا 3 مرتبه در روز استفاده کنید

مریم گلی دارای خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی است که امکان دارد به بهبود لثه‌های متورم و درمان عفونت کمک کند.

 

6. استفاده از دهانشویه برگ گواوا برای درمان ورم لثه در خانه

برگ‌های گواوا مدت‌هاست که روش درمانی موثری برای مدیریت بهداشت دهان و دندان به شمار می‌روند. در چندین مطالعه با منبع معتبر محققین دریافته‌اند که خواص ضدباکتریایی و ضدمیکروبی دهانشویه برگ گواوا تاثیر مثبتی بر کنترل پلاک دارد.

همچنین احتمال دارد که دهانشویه برگ گواوا به موارد زیر کمک کند:

• کاهش التهاب لثه
• تسکین درد
• رفع بوی بد دهان

برای استفاده از دهانشویه برگ گواوا به صورت زیر عمل کنید:

• 5 تا 6 برگ نرم گواوا را با هاون خرد کنید
• برگ‌های خرد شده را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید
• بگذارید 15 دقیقه بجوشد
• سپس اجازه دهید محلول خنک شود و مقداری نمک به آن اضافه کنید
• دهانشویه را برای 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید
• سپس آن را دور بریزید

این کار را 2 تا 3 مرتبه در روز تکرار کنید.

بیشتر بخوانید: کشیدن دندان عقل و ۵ مزیت و جلوگیری از بیماری‌های لثه 

استفاده از تکنیک روغن‌کشی برای درمان خانگی ورم لثه

روغن‌کشی تکنیکی است که شامل چرخاندن روغن در دهان به مدت 20 تا 30 دقیقه برای کاهش باکتری‌های مضر، حذف سموم، بهبود سلامت کلی و زیبایی دندان و دهان می‌شود. روغن‌کشی در کشورهای غرب در سال‌های اخیر رایج‌تر شده است، اگرچه هزاران سال است که در طب آیورودا از آن استفاده می‌شود. در این روش از روغن‌های مختلفی استفاده می‌شود که در ادامه با تعدادی از آن‌ها آشنا خواهیم شد.

 

7. روغن‌کشی با نارگیل برای درمان خانگی ورم لثه

روغن نارگیل حاوی اسید لوریک است که خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد. محققان در مطالعه‌ای در سال 2015 دریافتند که استفاده از روغن نارگیل برای روغن‌کشی به طور قابل توجهی پلاک و علائم التهاب لثه را کاهش می‌دهد.

احتمال دارد که روغن‌کشی با روغن نارگیل به موارد زیر نیز کمک کند:

• سفید کردن دندان‌ها
• رفع بوی بد دهان
• تسکین سردرد و تنش
• پاک کردن سینوس‌ها

روش انجام روغن‌کشی با نارگیل:

• 1 تا 2 قاشق چای‌خوری روغن نارگیل (که در دمای اتاق مایع است) را در دهان خود بریزید
• روغن را به مدت 20 تا 30 دقیقه دور دهان خود بچرخانید. مراقب باشید روغن به پشت گلویتان برخورد نکند
• بعد از اتمام زمان، روغن را بیرون بریزید
• دهان خود را با آب بشویید و آن را بیرون بریزید
• بعد از این کار یک لیوان پر آب بنوشید و مسواک بزنید

مراقب باشید که روغن را قورت ندهید، زیرا حاوی سموم و باکتری‌هایی است که از بافت دهان بیرون کشیده شده‌اند. در صورت عدم تحمل 20 تا 30 دقیقه روغن‌کشی، می‌توانید مدت زمان کمتری روغن را در دهان بچرخانید.

 

8. استفاده از روغن Arimedadi برای درمان ورم لثه

مطالعات نشان داده‌اند که روغن اریمدادی برای مهار رشد پلاک و بهبود علائم التهاب لثه بسیار مفید است. همچنین این روغن به موارد زیر کمک می‌کند:

• تقویت دندان و لثه
• کاهش تورم
• درمان زخم‌های دهان
• تسکین درد

برای انجام روغن کشی اریمدادی به صورت زیر عمل کنید:

• 1 تا 2 قاشق چای‌خوری از این روغن را در دهان خود بریزید
• روغن را به مدت 20 تا 30 دقیقه در دهان خود بچرخانید و مراقب باشید به گلوی شما برخورد نکند
• بعد از اتمام زمان تعیین شده، روغن را بیرون بریزید
• دهان خود را با آب بشویید و آن را بیرون بریزید
• سپس یک لیوان آب میل کرده و مسواک بزنید

در صورتی که به بیماری سینوزیت مبتلا هستید، نباید از روغن اریمدادی استفاده کنید.

 

استفاده از روش‌های موضعی برای درمان خانگی ورم لثه

در صورتی که استفاده از دهانشویه‌ها به تسکین علائم و درد التهاب لثه کمکی نکرد و امکان انجام روش روغن‌کشی نبود، می‌توان از روش‌های موضعی استفاده کرد. در ادامه با چند نمونه از ژل‌ها و کرم‌های موضعی برای درمان خانگی ورم لثه آشنا خواهیم شد.

بیشتر بخوانید: قرنفل چیست؟ کاربردها و خواص درمانی گیاه میخک 

9. استفاده از میخک برای تسکین علائم التهاب لثه

چندین مطالعه نشان داده‌اند که میخک پتانسیل جلوگیری از ایجاد پلاک و کاهش التهاب در دهان را دارد. همچنین میخک خواص ضدویروسی و آنتی‌اکسیدانی دارد و به تسکین درد نیز کمک می‌کند.

برای استفاده موضعی از میخک به صورت زیر عمل کنید:

• حدود 1 قاشق چای‌خوری میخک را چرخ کنید
• یک گلوله پنبه مرطوب را به میخک‌های چرخ کرده آغشته کنید و تا جایی که می‌توانید روی پنبه بریزید
• به آرامی توپ پنبه‌ای را روی لثه‌های خود بمالید
• اجازه دهید میخک حدود یک دقیقه روی لثه‌ها بماند
• آب را دور دهان خود بچرخانید تا همه میخک‌ها جمع شوند؛ سپس آن را دور بریزید

توجه داشته باشید که استفاده طولانی مدت از میخک مجاز نیست.

 

10. استفاده از ژل زردچوبه برای درمان خانگی ورم لثه

در تحقیقات مشخص شده است که ژل زردچوبه به طور موثری از پلاک و التهاب لثه جلوگیری می‌کند. این کار به دلیل خواص ضدالتهابی زردچوبه است. همچنین این ماده خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی دارد و به بهبود خونریزی و قرمزی لثه‌ها کمک می‌کند. افراد می‌توانند از زردچوبه یا ژل کورکوما (curcuma) به عنوان درمان استفاده کنند؛ زیرا کورکوما ماده فعال زردچوبه است.

برای استفاده از ژل زردچوبه به صورت زیر عمل کنید:

• مسواک بزنید و دهان خود را به طور کامل بشویید
• ژل را روی لثه‌های خود بمالید
• اجازه دهید ژل به مدت 10 دقیقه بماند
• آب را در اطراف دهان خود بچرخانید تا تمام ژل جمع شود و سپس آن را بیرون بریزید

این کار را دو مرتبه در روز تکرار کنید.

 

11. درمان خانگی ورم لثه با چای سبز

چای سبز حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است که به کاهش التهابات کمک می‌کند. چای سبز به مقابله با پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن به باکتری‌های موجود در دهان کمک خواهد کرد. این کاهش التهاب به کاهش آسیب لثه‌ها و حمایت از استخوان فک کمک می‌کند.

همچنین باید گفت که چای سبز حاوی پلی فنول بوده که رشد باکتری‌هایی که منجر به التهاب لثه می‌شوند را محدود خواهد کرد. نوشیدن چای سبز برای سلامتی بدن مفید است و جایگزین خوبی برای قهوه خواهد بود.

بیشتر بخوانید: خواص چای سبز و نقش آن در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان 

12. استفاده از پراکسید هیدروژن برای درمان خانگی ورم لثه

پراکسید هیدروژن نوعی ضدعفونی‌کننده ملایم است که اغلب در پیشگیری از عفونت‌های پوستی ناشی از بریدگی‌ها و خراش‌های جزئی کاربرد دارد. استفاده از پراکسید هیدروژن به تسکین تحریکات جزئی دهان و از بین بردن باکتری‌هایی که منجر به بیماری لثه می‌شوند کمک می‌کند.

برای استفاده از این محلول باید پراکسید هیدروژن 3درصد را از داروخانه خریدارای کنید و آن را با 50درصد آب رقیق کنید.

 

13. درمان التهاب لثه با جوش شیرین در خانه

بی کربنات سدیم ماده موثری برای تمیز کردن و درمان التهاب در دندان‌ها و لثه‌ها است. این ماده علیه باکتری‌های مضر دهان عمل می‌کند و همچنین اسیدهایی را که باعث التهاب و آسیب به سطوح دندان می‌شوند را خنثی می‌کند. به عنوان یک امتیاز اضافی باید گفت که بی کربنات سدیم لکه‌ها را از بین می‌برد و دندان‌ها را درخشان می‌کند.

برای استفاده از آن باید مقدار کمی جوش شیرین را با آب مخلوط کرده تا خمیری درست شود. سپس آن را روی مسواک ریخته و به آرامی روی دندان‌ها حرکت دهید.

 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

برای درمان التهاب لثه هرچه سریع‌تر به دندانپزشک مراجعه کنید، بهتر است. این کار شانس بهبودی سریع و کامل را برای بیمار بالا می‌برد؛ زیرا در صورت عدم درمان التهاب لثه باعث آسیب جدی به دندان‌ها می‌شود. در صورت داشتن موارد زیر به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید:

• درد شدید دندان
• بوی بد دهان
• خونریزی از لثه‌ها
• لثه‌های متورم

امکان دارد که دندانپزشک دندان‌های بیمار را تمیز کند یا برای او استفاده از دهانشویه‌های دارویی یا آنتی‌بیوتیک را تجویز کند.

 

درمان خانگی ورم لثه چقدر طول می‌کشد؟

بعد از چند روز استفاده مستمر از روش‌های درمانی می‌توان بهبودی و کاهش علائم را انتظار داشت. در صورتی که شدت التهاب زیاد باشد این مدت کمی بیشتر طول خواهد کشید. در بیشتر موارد التهاب لثه در عرض 10 تا 14 روز از بین می‌رود.

 

آیا می‌توان از ابتلای مجدد به التهاب لثه جلوگیری کرد؟

با انجام راهکارهای مراقبتی و رعایت بهداشت دهان و دندان به راحتی می‌توان از التهاب لثه‌ها جلوگیری کرد. برای این منظور کافی است که موارد زیر را رعایت کنید:

• دو بار مسواک زدن در روز
• استفاده از نخ دندان
• استفاده از دهانشویه
• داشتن رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی

بیشتر بخوانید: دندان قروچه و ۷ درمان برای براکسیسم در کودکان و بزرگسالان 

آیا بیماری لثه بر سلامت کلی بدن اثر می‌گذارد؟

باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زای مختلفی در دهان زندگی می‌کنند که رشد و انتقال آن‌ها به سایر نقاط بدن باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی می‌شود. به عنوان مثال بیماری‌های زیر با عفونت دهان مرتبط هستند:

• آترواسکلروز و بیماری قلبی: بیماری لثه خطر ابتلا به شریان‌های آسیب‌دیده و بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد یا بیماری قلبی موجود را بدتر می‌کند
• سکته مغزی: بیماری لثه خطر سکته مغزی ناشی از انسداد عروق را افزایش می‌دهد
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت و بیماری لثه نسبت به افراد دیابتی با لثه‌های سالم بیشتر برای کنترل قند خون خود تلاش می‌کنند
• بیماری‌های تنفسی: بیماری لثه ممکن است باعث شروع مشکلات ریوی و بدتر شدن شرایط موجود ریه در صورت مهاجرت باکتری‌های دهان به سمت پایین شود

به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که در صورت التهاب در لثه‌ها در اسرع وقت آن را با روش‌های درمان خانگی ورم لثه یا مراجعه به پزشک درمان کنید.

 

سوالات متداول برای درمان خانگی ورم لثه