کهیر برآمدگی‌های قرمز یا همرنگ پوست و جوش‌هایی هستند که به صورت برجسته روی پوست ظاهر و به سرعت ناپدید می‌شوند. برخی بثورات پوستی همراه با خارش می‌تواند کهیر باشد که خارش آن از شدید تا خفیف متغیر خواهد بود.
کهیر حدود 20 درصد از افراد را در دوره‌ای از زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد. خاراندن، نوشیدنی‌های الکلی، ورزش و استرس عاطفی، تشدیدکننده خارش به شمار می‌آیند. آنژیوادم بافت‌های متورم زیر پوست است. این دو حالت اغلب با هم به عنوان بخشی از یک واکنش آلرژیک رخ می‌دهند.
بیشتر بخوانید: درمان خشکی پوست و ۱۰ درمان خانگی سدی محکم در مقابل باکتری‌های مهاج
کهیر چیست؟
کهیرها برآمدگی‌های قرمز رنگ یا لکه‌های روی پوست همراه با تورم هستند که با خارش شدید همراهند. آن‌ها زمانی به وجود می‌آیند که بدن به یک آلرژن واکنش آلرژیک نشان دهد، ماده‌ای که برای اکثر افراد بی‌ضرر است. اما اگر برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، امکان دارد در شرایط خودایمنی یا شرایط سیستمیک نیز رخ دهد.
فرد مبتلا به کهیر احساس خارش یا سوزش را تجربه خواهد کرد. کهیرها می‌توانند به کوچکی یک سوزن یا به بزرگی یک بشقاب باشند. گاهی اوقات، جوش‌های این عارضه به هم پیوسته و مناطق بزرگتری به نام پلاک را تشکیل می‌دهند. عمدتا این عارضه در عرض 24 ساعت محو می‌شود، اگرچه گاهی برای چند روز یا بیشتر قابل مشاهده خواهد بود.
بیشتر بخوانید: درمان کبودی گردن با ۱۱ روش خانگی سریع و بدون عوارض
تورم (آنژیوادم)؛ ممکن است فرد را به کام مرگ بکشاند!
آنژیوادم نوعی تورم است که می‌تواند مربوط به کهیر یا یک رویداد مجزا باشد. اغلب تورم، لایه‌های عمیق بافت اطراف چشم، لب و صورت را در بر می‌گیرد. دست‌ها، پاها، گلو، روده‌ها و اندام تناسلی شما نیز گاهی به دلیل عارضه آنژیوادم متورم می‌گردند.
افرادی که دچار کهیر می‌شوند احتمال دارد همزمان به آنژیوادم نیز مبتلا شوند. گاهی اوقات افراد آنژیوادم بدون کهیر دارند. تورم ناشی از آنژیوادم گاهی همراه با خارش خواهد بود و گاهی اوقات دردناک به نظر می‌رسد و در یک یا دو روز از بین می‌رود. در شرایط شدید، گلو، راه هوایی و دستگاه گوارش را درگیر و این اندام‌ها متورم خواهند شد. این واکنش‌ها تهدید کننده زندگی بوده و احتمال دارد که فرد را به سمت مرگ بکشاند.
بیشتر بخوانید: بیماری ویلسون؛ از زرد شدن پوست و تورم پاها تا کبودی و خونریزی طولانی
کهیر و آنژیوادم چقدر شایع است؟
حدود 20 درصد از افراد حداقل یک بار دچار کهیر می‌شوند. آنژیوادم به خودی خود کمتر رخ می‌دهد.
چه کسانی بیشتر در معرض کهیر یا آنژیوادم هستند؟
ابتلای هر کسی به کهیر یا آنژیوادم دور از ذهن نیست. افرادی که به انواع مختلفی از آلرژن‌ها واکنش نشان می‌دهند احتمالا به طور مکرر دچار این عارضه خواهند شد.
کهیر حاد (که به عنوان کوتاه مدت شناخته می‌شود) یک بیماری شایع است که تخمین زده می‌شود حدود 1 نفر از هر 5 نفر را در مقطعی از زندگی خود تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کودکان و همچنین زنان 30 تا 60 ساله و افراد دارای سابقه آلرژی اغلب تحت تاثیر این بیماری قرار خواهند گرفت.
بیشتر بخوانید: پوست مرغی و ۳ روش درمان قطعی کراتوز پیلاریس با کرم و لیزر
انواع کهیر و آنژیوادم
انواع مختلفی وجود دارد که عبارتند از:
- حاد: تورمی که کمتر از شش هفته طول بکشد حاد در نظر گرفته می‌شود. به این معنی که به طور ناگهانی به وجود می‌آید. واکنش‌های آلرژیک به برخی غذاها یا داروها اغلب باعث این نوع خواهند شد
- مزمن: زمانی که این عارضه بیش از شش هفته باقی بماند، باید گفت که وضعیت آن مزمن است. در 95درصد از بیماری‌های مزمن، هیچ‌کس از دلیل ایجاد آن‌ها اطلاعی در دست ندارد، اگرچه تصور می‌شود این مشکلات پوستی ماهیت خود ایمنی دارند
- فیزیکی: برخی افراد در شرایط خاص دچار کهیر و تورم می‌شوند. قرارگیری در سرما، گرما یا آفتاب ممکن است به ظهور آن منتهی شود. برخی از افراد به لرزش، فشار یا ورزش و تعریق واکنش نشان می‌دهند. کهیرهای فیزیکی معمولا ظرف یک ساعت پس از قرار گرفتن در معرض عامل محرک ظاهر خود را نشان خواهند داد
بیشتر بخوانید: ۵ علت تیرگی پوست دور دهان و معرفی راه‌های درمان لکه‌ها
علت کهیر و تورم (آنژیوادم) چیست؟
آلرژن‌ها از جمله ایجاد کننده‌های این واکنش‌ها به شمار می‌روند. آلرژن ماده‌ای است که بدن با آن سازگار نیست و سیستم ایمنی با ترشح مواد شیمیایی به نام هیستامین واکنش خود را درمقابل آن نشان می‌دهد.
هیستامین‌ها یک ماده شیمیایی هستند که توسط سلول‌های آلرژیک (مست سل) و سایر سلول‌های ایمنی (ائوزینوفیل‌ها، بازوفیل‌ها و غیره) ساخته می‌شوند و برای خلاص شدن از شر آلرژن به کار می‌روند. اما بدن احتمال دارد با داشتن یک واکنش آلرژیک که باعث کهیر و تورم می‌شود به سیل هیستامین‌ها پاسخ دهد.
تاثیر آلرژن‌ها بر افراد مختلف متفاوت خواهد بود و امکان دارد افراد در مواجهه با هر چیزی به کهیر و آنژیوادم مبتلا می‌شوند. در ادامه به مواردی که باعث ایجاد بیشترین واکنش آلرژیک می‌شوند می‌پردازیم:
- آلرژن‌های موجود در هوا مانند گرده درختان و علف‌ها، هاگ‌های کپک و شوره حیوانات خانگی
- عفونت‌های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی و عفونت‌های مجاری ادراری
- آلرژی غذایی به شیر، بادام زمینی و آجیل درختی، تخم مرغ، ماهی و صدف
- نیش حشرات که از عمدهترین عامل‌های ایجاد کهیر است
- آلرژی‌های دارویی، از جمله داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، کدئین و داروهای فشار خون، به ویژه مهارکننده‌های ACE
- تغییرات سریع دمای بدن به دلیل گرما یا کهیر گرمایی، سرما یا فعالیت بدنی
- عفونت‌های ویروسی، مانند سرماخوردگی معمولی یا مونونوکلئوز
- آلرژی به مواد دیگر مانند لاتکس یا مواد شوینده که بدن به صورت کهیر به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد
- مشکلات هورمونی، مانند تغییرات در بدن به دلیل بارداری، یائسگی یا بیماری تیروئید که منجر به کهیر خواهند شد
بیشتر بخوانید: درمان خانگی میخچه با ۹ روش ساده؛ از سنگ پا تا جوش شیرین
برخی از نمونه‌های شرایط سلامتی که منجر به ایجاد کهیر می‌شوند عبارتند از:
- عفونت‌های ویروسی، مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، تب غدد، یا هپاتیت B
- عفونت‌های باکتریایی، مانند عفونت‌های دستگاه ادراری و گلودرد استرپتوکوکی
- انگل‌های روده‌ای مانند ژیاردیا لامبلیا
- کم کاری تیروئید خودایمنی
- شرایط خودایمنی، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، بیماری شوگرن، بیماری سلیاک و دیابت نوع 1
- هر شرایط که باعث التهاب رگ‌های خونی شود
کهیر مزمن امکان دارد به عنوان یک پاسخ خود ایمنی شروع شود، اما علت دقیق آن نامشخص است.
بیشتر بخوانید: خواص گل ختمی به همراه بیش از ۲۰ خاصیت دارویی و سلامتی
علائم کهیر چیست؟
علائم بسته به فرد و موقعیت، متفاوت به نظر می‌رسد. آن‌ها در هر نقطه از بدن قابلیت ظهور دارند. علائم عبارتند از:
- جوش‌ها یا برجستگی‌های قرمز و برجسته روی پوست
- بلانچینگ
- خارش پوست
- تورم (آنژیوادم)
علائم تورم (آنژیوادم) چیست؟
- صورت پف کرده یا متورم به خصوص چشم‌ها و دهان
- مشکلات گوارشی مانند درد شکم، اسهال یا تهوع و استفراغ
- تورم در دست‌ها، پاها یا اندام تناسلی
- تورم در دهان، گلو یا راه هوایی که تنفس را سخت می‌سازد
بیشتر بخوانید: پاکسازی پوست و آشنایی با ۹ مزایا انجام آن در خانه و کلینیک‌های تخصصی
کهیر و تورم (آنژیوادم) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک این عارضه‌ها را با نگاه کردن به پوست تشخیص می‌دهد. تست‌های آلرژی نیز به شناسایی آنچه باعث واکنش شده کمک خواهند کرد. دانستن علت در جلوگیری از آلرژن‌ها، کهیر و تورم کمک‌کننده خواهد بود. تست‌های رایج آلرژی عبارتند از:
-
تست‌های پوستی:
در طول این آزمایش، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی آلرژن‌های مختلفی را روی پوست شخص آزمایش می‌کنند. اگر پوست قرمز یا متورم شد، به این معنی است که فرد به آن ماده حساسیت دارد. به این نوع تست آلرژی، تست خراش یا خراش پوستی نیز گفته می‌شود. اگر بیماری ماهیت مزمن داشته باشد معمولا آزمایش پوستی گزینه اول برای تشخیص آلرژی نخواهد بود.
-
آزمایش خون:
آزمایش خون آنتی بادی‌های خاص در خون شخص را بررسی می‌کند. بدن برای مبارزه با آلرژن‌ها آنتی بادی می‌سازد. این فرآیند بخشی از سیستم ایمنی بدن به شمار می‌رود اما اگر بدن بیش از حد آنتی بادی تولید کند، امکان دارد به ایجاد کهیر و تورم منتهی گردد.
بیشتر بخوانید: ماسک صورت برای جوش با استفاده از مواد موجود در آشپزخانه و کابینت‌های خود
کهیر و تورم (آنژیوادم) چگونه مدیریت یا درمان می‌شوند؟
در بیشتر مواقع بدون درمان از بین می‌رود و نیازی به درمان نیست. اما در صورتی که این عارضه‌ها به خودی خود از بین نرفت ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی داروها و مراقبت‌های خانگی را توصیه می‌کنند تا فرد احساس بهتری داشته و احتمال ابتلای مجدد به آن کاهش یابد. درمان‌های رایج و کاربردی برای رفع این عارضه‌ها عبارتند از:
بیشتر بخوانید: درمان خانگی قارچ سر با ۱۱ راهکار موثر؛ از سیر تا آلوئه ورا
1. درمان کهیر با داروهای آلرژی
داروهایی به نام آنتی هیستامین‌ها اثرات هیستامین را بر بدن مسدود می‌سازد. آنتی هیستامین‌ها خارش پوست را تسکین و از واکنش‌های آلرژیک جلوگیری خواهند کرد. برخی از آنتی هیستامین‌ها مانند دیفن هیدرامین سریع واکنش نشان می‌دهند.
بسته به شدت این عارضه، امکان دارد پزشک داروهای روزانه بدون نسخه (OTC) یا داروهای ضد حساسیت مانند لوراتادین را توصیه کند. فکسوفنادین، ستیریزین یا لوو سیتریزین از دیگر داروهای در دسترسی هستند که برای درمان قابل استفاده‌اند.
2. درمان کهیر با واکسن‌های آلرژی
برای درمان نوع مزمن و سخت، پزشک امکان دارد تزریق ماهانه دارویی به نام اومالیزوماب را توصیه کند. این دارو آنتی بادی آلرژی بدن، ایمونوگلوبین را از ایجاد واکنش‌های آلرژیک مسدود می‌کند. افراد مبتلا به آلرژی شدید با تولید بیش از حد آنتی بادی مشکلاتی مانند خارش‌های شدید پوستی و آسم را تجربه خواهند کرد.
3. درمان خانگی کهیر
کهیر مزمن می‌تواند ماه‌ها و سال‌ها ادامه داشته باشد. آن‌ها در خواب، کار و سایر فعالیت ها اختلال ایجاد می‌کنند. نکات خودمراقبتی زیر در مدیریت بیماری کمک کننده به نظر می‌رسند:
-
اجتناب از محرک‌ها
این محرک‌ها مجموعه‌ای از غذاها، داروها، گرده گل، شوره حیوانات خانگی، لاتکس و نیش حشرات را در بر می‌گیرد. اگر دارویی باعث ایجاد جوش‌ها شده استفاده از آن متوقف و باید در خصوص مصرف جایگزین آن دارو با پزشک مشورت کرد. در برخی از مطالعات به این نکته پرداخته شده که استرس یا خستگی نیز می‌تواند به کهیر منتهی شود که از آن به عنوان کهیر عصبی نام می‌برند.
-
استفاده از یک داروی ضد خارش بدون نسخه
یک قرص بدون نسخه ضد خارش (آنتی هیستامین) که باعث خواب آلودگی نشود ممکن است به کاهش خارش کمک کند. به عنوان مثال می‌توان به و ستیریزین اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: خاکشیر با ۹ خواص درمانی؛ از درمان سنگ کلیه تا تقویت قوای جنسی
-
استفاده از کمپرس سرد
پوشاندن محل خارش با یک دستمال سرد یا مالیدن یک تکه یخ روی آن برای چند دقیقه تسکین دهنده خواهد بود.
-
دوش یا حمام خنک
برخی از افراد در کوتاه مدت با گرفتن دوش یا حمام خنک خارش را تسکین می‌دهند. سعی شود آب حمام را با جوش شیرین یا پودر بلغور جو دوسر بر روی خود بریزید تا اثر بیشتری داشته باشد.
-
استفاده از کرم یا لوسیون ضد خارش
برای اثر تسکین دهنده، کرم حاوی منتول گزینه مناسبی به شمار می‌رود.
-
پوشیدن لباس‌های نخی گشاد و صاف
پوشیدن لباس‌های خشن، تنگ، خش‌دار یا پشمی را از کمد خود دور کرده و به دنبال جایگزین‌های مناسبی برای این لباس‌ها باشید.
-
محافظت از پوست در برابر نور خورشید
حدود نیم ساعت قبل از بیرون رفتن به طور آزاد از ضد آفتاب استفاده شود. هنگام خروج از منزل برای کمک به کاهش ناراحتی ناشی از تابش آفتاب، در سایه قدم بردارید.
علائم را دنبال کرده و یادداشتی از زمان و مکان بروز کهیر، آنچه انجام داده و خورده‌اید و غیره را یادداشت کنید. این به فرد و پزشک برای شناسایی محرک‌ها کمک خواهد کرد.
4. درمان آلرژی شدید با مصرف اپی نفرین
واکنش‌های آلرژیک شدید و تورم گاهی منجر به یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی خواهند شد. علائم شامل کهیر، تورم، تنگی نفس، خس‌خس سینه، استفراغ و فشار خون پایین است. افرادی که آنافیلاکسی را تجربه می‌کنند نیاز به تزریق فوری اپی نفرین برای باز کردن راه هوایی متورم دارند.
بیشتر بخوانید: روش های کاهش آلرژی با غذاهای هیستامین دار
5. استروئیدهای خوراکی برای درمان کهیر
کورتیکواستروئیدها، مانند پردنیزون، علائم کهیر را به آنتی هیستامین‌ها پاسخ نمی‌دهند و از این طریق به تسکین آن کمک می‌کنند.
عوارض کهیر و تورم (آنژیوادم) چیست؟
هر کسی که یک واکنش آلرژیک شدید داشته باشد امکان دارد دچار تورم (آنژیوادم) راه‌های هوایی از جمله گلو و ریه‌ها شود و با تهدید جدی در زندگی روبرو گردد. این وضعیت به عنوان آنافیلاکسی شناخته می‌شود که به طور بالقوه به انسداد راه‌های هوایی منجر و در نهایت به مرگ فرد ختم خواهد شد.
آنافیلاکسی اغلب توسط یک واکنش آلرژیک شدید به یک غذای خاص مانند بادام زمینی و آجیل درختی یا نیش زنبور عسل به وجود می‌آید. افراد مبتلا به آنافیلاکسی نیاز به تزریق فوری اپی نفرین دارند تا از خطر مرگ نجات یابند. اپی نفرین راه‌های هوایی را باز، فشار خون را افزایش و تورم را به طرز چشم‌گیری کاهش می‌دهد.
اگر اپی نفرین خارج از محیط پزشکی استفاده شود، امکان اینکه تبدیل به یک اتفاق اورژانسی شود دور از ذهن نیست زیرا در صورت از بین رفتن اثر اپی نفرین، احتمال عود عارضه وجود دارد.
چگونه از کهیر و تورم (آنژیوادم) جلوگیری کنیم؟
آزمایش‌های آلرژی به پزشک کمک می‌کند تا بفهمد کدام مواد باعث کهیر و تورم می‌شوند. هنگامی‌که محرک‌ها شناسایی شدند، می‌توان با پرهیز از آن‌ها از ابتلای در امان قرار گرفت. برخی از مواردی که به عنوان منشا برای بروز کهیر و آلرژی شناخته شده‌اند را باید به طور کلی از اطراف خود پاک کرد یا در هنگام مصرف آن‌ها جوانب احتیاط را مد نظر گرفت. پرهیزهایی که باید در دستور کار قرار داد عبارتند از:
- حذف برخی غذاها یا مایعات از رژیم غذایی
- کاهش قرارگیری در معرض آلرژن‌های موجود در هوا
- تغییر مواد نظافتی اسانس‌دار به مواد شوینده و صابون‌های بدون بو یا رنگ
- اجتناب از تغییرات شدید دما
- استراحت منظم در صورت داشتن استرس در حین کار
- پوشیدن لباس‌های گشاد و سبک
بیشتر بخوانید: ۸ درمان آلرژی فصلی برای رفع خطرات نهفته در واکنش های آلرژیک
در مواجهه با کهیر چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
کهیر و تورم (آنژیوادم) معمولا بدون نیاز به درمان به صورت خود به خود بهتر می‌شوند. در صورت داشتن موارد زیر باید پزشک را در جریان قرار داد تا از بروز عوارض آن جلوگیری به عمل آید:
- بیش از یک هفته طول بکشد
- برجستگی‌های عفونی (قرمز، متورم یا پر از چرک)
- کهیرهای مکرر که هر چند ماه یکبار عود کنند
- خارش شدید
- علائم آنافیلاکسی، از جمله خس‌خس سینه، تنگی نفس یا استفراغ
- تورم در ناحیه لب‌ها و چشم‌ها
علت ایجاد کهیر را شناسایی و به فکر درمان آن باشید
کهیر و تورم (آنژیوادم) راه واکنش بدن به ماده‌ای (آلرژن) است که با آن همخوانی و سازگاری ندارد. این واکنش‌ها کمی ناراحت کننده اما همیشه جدی نیستند. امکان دارد کهیر به تنهایی، همراه با تورم یا فقط تورم به وجود آید. در بیشتر مواقع، این واکنش‌ها در یک یا دو روز به صورت خود به خود از بین می‌روند.
اگر فرد مستعد باشد باید با پزشک در مورد انجام آزمایش آلرژی صحبت کند. هنگامی که فرد از علت ایجاد آلرژی یا کهیرش اطلاع داشته باشد بهتر می‌تواند اقداماتی را برای جلوگیری از محرک‌های خود به کار گیرد.
سوالات متداول درباره کهیر
چرا دچار کهیر و تورم شدم؟
عمدهترین دلیل ایجاد واکنش بدن به برخی عامل‌های محرک مانند نیش حشرات، گرده گیاهان، غبار کپک، شوره حیوانات و برخی بیماری‌های خاص است.
چه اقداماتی می‌توانم برای جلوگیری از ابتلا به کهیر یا تورم انجام دهم؟
مهم‌ترین روش در امان ماندن از ابتلا به کهیر پرهیز از قرارگیری در مقابل آلرژن‌ها هست. برای مثال حذف برخی غذاها یا ادویه‌جات، استفاده از ماسک در محیط خاک‌آلود، تغیر مواد شوینده اسانس‌دار به صابون‌های بدون بو و پوشیدن لباس‌های گشاد از جمله این پرهیز‌ها هستند.
بهترین راه برای از بین بردن کهیر چیست؟
سریع‌ترین و ساده‌ترین راه درمان استفاده از آنتی هیستامین‌ها، واکسن‌های آلرژی و در صورت شدید بودن آلرژی استفاده از اپی نفرین تزریقی است.